گفت و گو با لاریسا مانگاساروا کارگردان نمایش «شازده کوچولو»

مهدی عزیزی
نمایش شازده کوچولو بازخوانی والخوسکی به کارگردانی لاریسا مانگاساروا در یازدهمین جشنواره‌ی بین المللی تئاتر عروسکی تهران - مبارک به اجرا درآمد.این نمایش که یادآور ساختار ارزشمند «آنتوان دوسنت اگزوپری» است همیشه و در همه جا و در هر زبان فرهنگی یکی از آثار پرمخاطب و به یادماندنی است. گفت و گوی زیر دقایقی پس از پایان اجرای نمایش در سالن اصلی مجموعه‌ی تئاتر شهر با کارگردان این اثر انجام شده است.
آیا این اجرا بازخوانی خود شماست و یا شخص دیگری؟
این نمایش بازخوانی والخوسکی است، ایشان نمایش را از متن اصلی داستان اگزوپری به نمایشنامه تبدیل کرده است. و سال‌ها قبل شخصی به نام چلابینسکی این بازخوانی را در ارمنستان روی صحنه برده است.من هم این ورسیون را از ایشان گرفتم و اجرا کردم.
این نمایش می‌توانست یک نمایش مستقل صحنه‌ای باشد. آیا الزامی ‌برای اجرای عروسکی این نمایش وجود داشت؟
این نمایش بدون عروسک هم به اجرا در آمده است، اما چون گروه ما یک گروه تئاتر عروسکی است آن را با این سبک و سیاق به اجرا درآورده‌ام. ما یک گروه تئاتر عروسکی هستیم و احساس من بر این بود که این نمایشنامه می‌تواند رابطه خوبی میان بازیگر و عروسک ایجاد کند‌. به شکل تئاتر عروسکی و زنده آن را اجرا کردم. به اعتقاد من عروسک‌ها می‌توانند روحیات درونی آدم‌ها را بروز دهد وچون «شازده کوچولو» از یک سیاره دیگر به زمین آمده، استفاده از عروسک به روند اجرایی اثر کمک می‌کند. به تعبیر من «شازده کوچولو» کودکی و آرزوهای دست نیافته‌ی آن پادشاه هم هست، پس مشخصاً یک بازیگر نمی‌تواند به جان بخشی آن کمک کند و عروسک می‌تواند پیام فلسفی داستان را بهتر به تماشاگر انتقال دهد.
به نظر می‌آید عروسک‌های مناسبی برای این اجرا، طراحی و ساخته شده باشد؟
ما این عروسک‌ها را براساس صحنه‌های نمایشی در کشور خودمان ساخته‌ایم و برای یک سالن بزرگی به مثل سالن اصلی تئاتر شهر عروسکمان را طراحی نکرده‌ایم. به هر حال برای اینکه بتوانیم فضای اجرای این نمایشگاه در این سالن بزرگ محدود کنیم سعی کردیم با پارچه دهنه‌ی صحنه‌ی سالن اصلی را ببندیم. عروسک‌های ما از مواد پلاستیکی و پارچه ساخته شده‌اند و در خدمت اجرا هستند.
قدری درباره گروه‌تان توضیح دهید؟
گروه تئاتر عروسکی تومانیان یک گروه تئاتر عروسکی دولتی در ارمنستان است. این گروه از سال 1935 تاکنون فعالیت در نمایش عروسکی را آغاز کرده و یک تماشاخانه در شهر ایروان به آن اختصاص داده شده است. نشان‌های جشنواره‌های مختلفی را در این تماشاخانه به یادگار نگاه داشته‌ایم.
برای چندمین بار در ایران حضور پیدا می‌کنید و از چه طریقی به جشنواره‌ی بین المللی تئاتر عروسکی تهران دعوت شدید؟
این سومین حضور من در ایران است، ما از طریق مرکز هنرهای نمایشی به ایران دعوت شدیم. فیلم کارمان را از طریق آندرانیک خیچومیان برایشان ارسال کردیم و این به انتخاب این اثر در جشنواره منجر شد.
«شازده کوچولو» با تمام محبوبیتی که در ادبیات و تئاتر برای مخاطبانش دارد، اما بسیار قصه‌ی تلخی را در ذهن اشخاص به جای می گذارد؟
این نمایشنامه همیشه تلخ جلوه می‌کند، همه شخصیت‌های قصه‌ی «شازده کوچولو» از کنار دیده‌گان شما عبور می‌کنند شخصیت‌هایی مثل خلبان، ریاضی دان، منجم، مست، روباه، مار و حتی گل سرخ که به زندگی خود ادامه می‌دهند، اما در نهایت این «شازده کوچولو» است که می‌میرد. اما مرگ او لحظه تولدش در دل میلیون‌ها انسان است، مرگی که او را تا ابد جاودانه می‌سازد.