گفت‌وگو با یان ژکوتاک

نمایش «مزرعه حیوانات»‌کاری ازگروه تئاتر Teatr Biuro Podrazy به نویسندگی و کارگردانی پال ژکوتاک از کشور لهستان دو روز پایانی یازدهمین جشنواره‌ بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران – مبارک در محوطه باز (پارکینگ) تالار وحدت به اجرا در آمده. گفت‌وگوی کوتاه ما را با این کارگردان جوان در ادامه می‌خوانید.
شما پس از دوسال با اجرای نمایش «مزرعه حیوانات» به تهران آمدید. به شما خوش‌آمد می‌گوییم.
اینکه پس از اجرای «کارمن فونبر» دوباره به ایران سفر می‌کنم، ‌خیلی خوشحالم. ما با یک نمایش متفاوت (مزرعه‌حیوانات) در این جشنواره شرکت می‌کنیم. این نمایش، یک نمایش پر قدرت، شاد، آرام و درعین حال تراژیک است. من فکر می‌کنم، این اجرا نمایشی است برای همه سلیقه‌ها، هم بزرگ‌سالان و هم کودکان.
ما پس از اجرای این نمایش در کشور‌های مختلف با واکنش مثبت تماشاگران مواجه شدیم. این موضوع را در عکس‌العمل تماشاگران ایرانی شب اول اجرایمان (در تهران) نیز می‌دیدیم.
امیدوارم آن‌ها توانسته ‌باشند با نمایش ارتباط بر قرار کنند. به اعتقاد من چون این نمایش بیشتر تصویری است، قابل درک خواهد بود.
چرا نمایش‌تان را در فضای باز اجرا می‌کنید؟
ما نمایش‌مان را در فضای باز اجرا می‌کنیم تا مردم هر طور که می‌خواهند رفتار کنند، ‌کاملاً طبیعی، آن ها می‌توانند، س‌یگار بکشند، با هم حرف بزنند، قهقهه بزنند و یا حتی چیزی بخوردند.
در واقع مردم یک نمایش ‌را با همان خصوصیات اجرا در فضای بسته می‌بینند، ‌اما قدری فضا برای‌شان جالب‌تر خواهد بود. در کنار این‌ها ما می‌توانیم از ابزار بزرگ، آتش و ماشین استفاده کنیم که در فضای بسته قطعاً داشتن‌شان دشوار خواهد بود.
عکس العمل مردمی‌که با فرهنگ‌های مختلف با نمایش شما برخورد می‌کنند چگونه است؟
عکس‌العمل مردم هر کشوری با هم متفاوت است. به‌طور مثال در آمریکای جنوبی مردم کاملاً همراه با نمایش بودند، به‌طورکه مثال در صحنه‌ای که خوک‌های بزرگ، خوک‌های کوچک را می‌کشند، با اعتراض شدید مردم مواجه شدیم. به‌هر تقدیر احساسات و عواطف مردم همه‌جهان شبیه به هم است و آنها عکس العمل‌های یکسانی را از خود بروز دادند.
آیا این نمایش، باز خوانی شما از قصه‌ی جرج اورول ست؟
بله، قصه متعلق به جرج اورول است، اما من سعی کردم آن را به‌روز کنم و تغییراتی‌را که لازم است در بستر روایی آن ایجاد کرد اعمال کنم.
چگونه به یازدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی تهران – مبارک دعوت شدید، ‌با توجه به اینکه خانم جین فرر تهیه‌کننده این کار است، قاعدتاً باید پس از اجرای «کارمان فونبر»، ایشان نمایش را به‌جشنواره معرفی کرده ‌باشد؟
البته ایشان این‌کار را به جشنواره معرفی کرده است. تلاش ایشان برای حضور ما در تهران است. اما مرکز هنرهای نمایشی با گروه ما به‌خاطر اجرای «کارمن فونبر» آشنایی داشت و از ما برای حضور در این جشنواره دعوت به‌عمل آورده‌است.
«کارمن فونبر» و «مزرعه‌حیوانات» وجوه مشترکی مثل طراحی و شیوه‌اجرایی دارد. چه چیز سبب شباهت در این دو اثر می‌شود.
این نمایش به‌لحاظ استفاده از بعضی اله‌مان‌ها مثل استفاده از آتش، شیوه ‌های خاص از گفتارهای متن، ‌تصاویر در این نمایش شبیه به یکدیگرند. اما قدری با هم متفاوت‌اند، این دو نمایش در موضوع و استفاده از بعضی ابزار با هم تفاوت دارند، پس تنها شکل و فرم اجرایی آنها به هم شبیه‌اند. اما ما در هر دو نمایش می‌خواهیم نشان‌دهیم که موجودات کوچک، چگونه توسط موجودات بزرگ تباه می‌شوند و می‌خواهیم به آن‌ها اعتراض کنیم.