گزارشی از کارگاه روی فروتی

نیلوفر رستمی:
"روی فراتی"، مدیر فعلی تئاتر ستمدیدگان پاریس و دستیار آگوستو بوال و شاگرد آرین منوشکین در جشنواره تئاتر عروسکی امسال کارگاه تخصصی را با عنوان"از عروسک چه خاطره‌ای داریم" برگزار کرد.
این کارگاه در سه جلسه در کافه تریای تئاترشهر صبح‌ها با حضور تعدادی از دانشجویان نمایش عروسکی و علاقه‌مندان به این تئاتر برگزار می‌شد.
روی فراتی فعالیت حرفه‌ای خود را در تئاتر از سال 1974 شروع کرد و بعد از بزریل به پرتغال و لندن و نهایتاً به پاریس رفت و در آن جا با کارگردان‌های مطرحی چون آرین منوشکین، باب ویلسن و... کار کرد.
‌روی فراتی در ابتدای کارگاه عنوان کرد که قصد دارد تا متدهای بوآل را با هنرجویان این کارگاه تمرین کند. وی در دومین جلسه از کارگاه قصه چند خطی را با این مضمون خواند:
مادربزرگی از صندوقچه خود عروسک‌هایی را خارج می‌کند و برای نوه کورش می‌خواند. بعد از شرکت کنندگان در کارگاه خواست تا به گرو‌ه‌های چند نفری تقسیم شوند و هر گروه چندین تصویر از این قصه را ارائه دهند. مدل‌های تصویری به تعداد افراد گروه باید خلق می‌شد و در هر تصویر یکی از افراد کارگردان و بقیه به عنوان بازیگر‌ به ایفای نقش می‌پرداختند.
روی فراتی در این تمرین‌ها مرتب به داشتن انرژی و نشاط توسط بچه‌ها در تمرین‌ها تاکید می‌کرد و چندین بار توسط مترجمش ‌‌گفت:«لطفاً پرانرژی بازی کنید.» ‌
پس از ارائه هر تصویر، حاضران باید برداشت‌شان را از ‌تصویرها می‌گفتند تا گروه اجرایی به خلاءهای اجرایی خودشان پی می‌بردند و یا متوجه می‌شدند که چقدر نوع تصویر با برداشت‌های تماشاگران هماهنگ است. این تمرین در چهار ساعت زمان کارگاه ادامه داشت. اما برخی از شرکت کنندگان در این کارگاه معتقد بودند که کلاس‌های دانشگاهی‌شان دارای کیفیت بیشتری نسبت به این‌ کارگاه است و می‌گفتند که چیز خاصی این کارگاه برای آموزش به آن‌ها نداشته است جز آموزش ابتدایی‌ترین شیوه‌های تئاتر عروسکی!
فراتی در خصوص رابطه بین بازیگر و کارگردان یا عروسک و عروسک‌گردان گفت:«اگر رابطه عروسک و عروسگ‌گردان یک رابطه همراه با تفکر و زنده نباشد یا این تصور به وجود بیاید که عروسک باید گوش به فرمان عروسک‌گردان باشد در این صورت ما دچار خطا شده‌ایم زیرا که عروسک بیان زنده‌ای دارد که در رابطه با ذهنیت عروسک‌گردانش شکل یافته و به تماشاگر منتقل شده است و درست به مانند رابطه بازیگر و کارگردان است.»
بازیگر آرین منوشکین افزود:«همواره در بحران‌های سیاسی و اجتماعی جوامع مختلف، عروسک‌ها تنها ابزاری بودند که به راحتی می‌توانستند تمامی مفاهیم را منتقل کنند در حالی که از گذشته تا به امروز نسبت به تئاتر عروسکی یک پیش فرض وجود داشته اما باید قبول کرد که تئاتر عروسکی هم یک فرم است که قرار است با مخاطب خود رابطه برقرار کند و تنها نتیجه این ارتباط اهمیت دارد.»