بیانیه هیات داوران انجمن نمایش

چگونه می‌توان در آستانه این حقیقت شورانگیز ایستاد و برخورد نبالید؟
چگونه می‌توان رویاروی تداوم و مقاومت و حضور این هنر تعالی‌بخش، این عصاره قدسی ایستاد و لبخند شعف بر گونه نسراند؟
خرسندیم و برخود می‌بالیم که در تبلور بارقه‌های وجود و حضور و هستی این عزیزترین هنر، شرکت‌کنندگان ضیافتی شورانگیز هستیم و صاحبان چشمانی که همواره تعهد و رسالت در آنها جاری باد و خطا از آنها دور و هر چه دورتر.
می‌دانیم و می‌دانید که امروزه جهان ما، وارد برهه‌ای وسیع و آماجی از تحولات شده است؛ تحولات علمی، اقتصادی و عمیقاً فرهنگی. این برهه، هنرمند معاصر را نسبت به اسلافش کمی جابه‌جا کرده است. اینک گاهی ید بیضای تئوری از گشودن گرهی کور عاجز است و در می‌ماند و گاه گذشت مسیحایی ما از حضور و تأثیر تئوری، آمیزه‌ای می‌سازد از حس و غرور و تعصبی محکوم به شکست. نظارت عالیه ماشین، تعلیمات متمرکز، انقباض زبان و نادیده انگاشتن وجدان، بشر معاصر و به تبع، هنرمند معاصر را دچار گم‌چالگی‌های بی‌بازگشت کرده است. در این شرایط ویژه، راه بنیادین نجات بخش کدام است؟ و آن کدامین زبان پلی فونیک موثر است که راهکوره‌ها را از شاهراه ثمربخش که چشم به افقی روشن دارد، جدا ‌می‌سازد؟ آیا رویکرد به فرهنگ قومی با دخالت یک «متافیزیک شاعرانه ملی» روح رنجور زمانه را در تئاتر زنده نمی‌سازد؟ این یک سؤال است. پرسشی که تنها هنرمندان را به تأمل و درنگ می‌خواند و هنرمندی که تماماً در قامتی آبی، پای فشرده بر اعتقادات راستینش محتشمانه ایستاده، می‌داند که همین تأمل تکانه‌ای می‌سازد حیات‌بخش و جوشان و پر جلا؛ که هنرمندان زمانه، در این سفر پر خطر مرکب خود، مخاطبان مجذوب و بی‌زبانی که شیفته، در یک ایستگاه فرعی بی‌بست پیاده شده‌اند نمی‌خواهند. آنها از ذهن مخاطبانشان توقع هندسه‌ای غریب از هستی و بشر و اخلاق و بقا دارند، که اگر چنین نباشد مخاطبان این هنر آسمانی، گورزادان مخنث و شورشی خواهند بود که در موج قدرت، حافظه خود را باخته‌اند و تنفس زیر بازوی عصمت معانی غایی را از یاد برده‌اند، که به نقل از ظریفی اگر امروزه متفکران غرب در لاک عقل مدرن سریده‌اند و نعره‌های با صلابت مردان به ضجه‌ای بی‌ثمر بدل گشته، همه و همه، ناشی از غلبه یکسان‌سازی تکنیک، تاری دید و عقلانیت بی‌حس فلج شده است.
بخواهیم و بتوانیم که تئاتری ملی، با فرهنگی غنی شده از دستاوردهای تئوریک داشته باشیم که همین، به توان‌بخشی مشاعر فرهنگی‌مان خواهد رسید و حافظه کوچکمان را با حافظه انسان پیچیده، انسان تاریخی، پیوندی ناگسستنی خواهد زد.
هیأت داوران انجمن نمایش در اعلام نتایج قضاوت خود توجه به ظرافتهایی را ضروری می‌داند و البته با اشاره به تمام بیانیه‌های پیشین در دوره‌های پیشین بار دیگر برخواسته‌های تاریخی خود اعم از تأمین بودجه کافی برای رشد تئاتر، گسترش آموزش تئاتر در سطح کشور، تقسیم عادلانه امکانات تئاتری در بخشهای مختلف و راه دادن مؤلفه‌هایی روشن و مؤثر در گزینش آثار در بزنگاه‌های مختلف، پای می‌فشرد و امید دارد که روزی لازم نباشد در تسلسل بیانیه‌های بعدی، ردپای خواسته‌های یکسان برآورده نشده را تعقیب و کشف کند.
کیست که بر ضرورت حضور فکرت و سلیقه در کارگردانی ناآگاه باشد و نداند که از تأثیر دو سویه و متقابل بازیگر و تماشاگر است که لحظه‌ای ناب ‌زاده می‌شود و در تولد این لحظه ناب، بدن، بیان، حس و عاطفه بازیگر در کنار عناصر دیگری چون طراحی صحنه با تمام امکاناتش و موسیقی با ویژگیهای دراماتیک و در راس هرم، متن نمایشی خلاق، نقشی ویژه دارند.
و تا چه پایه پلشت خواهد بود اگر این واسطه‌های هنری در تعامل با مخاطب در گردابه‌هایی بی‌بازگشت بسرند و پای بلغزانند و برای مثال عناوین و نمایه‌هایی تبلیغاتی به طرح صحنه راه یابند و قداست هنر تئاتر زیر سؤال رود!
در این میان داوران بخش طراحی بر ضرورت افزایش امکانات ساخت و اجرای دکور، آموزش و جذب تکنیسین‌های این رشته و افزایش تجهیزات نوری تالارهای اجرا اصرار دارند و داوران بخش موسیقی بر قضاوت «ویژگی‌های دراماتیک»، «اصول آهنگسازی»، «تنیدگی موسیقی و درام»، «کیفیت اجرایی خطوط‌سازی و آوازی» و «کیفیت ضبط و میکس»، به عنوان مولفه‌های جاری قضاوت‌شان اشاره دارند و تذکار می‌دهند که آهنگسازی دراماتیک، مقوله تخصصی و جدی است که آموزش ویژه و توجهی خاص می‌طلبد.
این اشارات و گزاره‌ها از میان خیل مؤلفه‌های حاکم بر ذهن داوران، گزینه و ذکر می‌شود که می‌دانیم هم اینها و هم آن ده‌هایی که نگفته ماند بر بسیاری از شمایان آگاه، روشن و مبرهن است، این میان قصد، تنها تلنگری زنگار زداست که گاهی بر ذمه ما، یا چون مایانی دیگر است که روزی دیگر در چنین جایگاه خطیری خواهند ایستاد که کاش برآورده شدن این آرزوهای کوچک، آنان را از آزردن گوش و چشم مخاطبانشان با تذکار تکرارواره‌ها معاف سازد.
دستان گرمتان را می‌فشریم و به احترام تلاش شورانگیز شما هنرمندان عاشق، قیام می‌کنیم و تا رمقی در جسم و جان و کف و دست داریم، عشقتان را ستایش می‌کنیم. امید که مسوولان امر نیز در این ستایش و تکریم و دست‌افشانی با ما در یک ردیف بایستند.
چنین باد!
هیات داوران انجمن نمایش


آرای هیأت داوران انجمن نمایش
 موسیقی برگزیده
به انتخاب: سعید ذهنی، سعید محمدی مطلق و رامین آزادآور
هیأت داوران انجمن نمایش، ضمن تقدیر از «هانا کامکار»، آهنگساز نمایش «کبوتری ناگهان»، آهنگساز برگزیده خود را به شرح زیر معرفی کرد:
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به همراه هدایای ویژه به «ماریا یزدانی» آهنگساز نمایش «دانه‌های انار» از تبریز.

 طراح برگزیده لباس
به انتخاب: پیام فروتن، ناصح کامکاری و کتایون فیض‌مرندی
هیأت داوران نمایش، ضمن تقدیر از «لادن کنعانی» طراح لباس نمایش «در فنجان قهوه»، طراح لباس برگزیده خود را به شرح زیر معرفی کرد:
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به همراه هدایای ویژه به «ادنا زینلیان» طراح لباس نمایش «ذکریای رازی».

 طراح برگزیده صحنه
به انتخاب: پیام فروتن، ناصح کامگاری و کتایون فیضی مرندی
هیأت داوران انجمن نمایش، ضمن تقدیر از «اصغر خلیلی» طراح صحنه نمایش «اُترارنامه»، طراح صحنه برگزیده خود را به شرح زیر معرفی کرد:
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به همراه هدایای ویژه، مشترکاً به «نرمین نظمی» و «سیامک احصایی»، طراحان صحنه نمایش «واقعیت اینه که خورشید دور ما می‌گردد».

 بازیگر برگزیده زن
به انتخاب: میکائیل شهرستانی، سپیده نظری‌پور و مریم معترف
هیأت داوران انجمن نمایش، ضمن تقدیر از «مریم معینی» بازیگر نمایش «کبوتری ناگهان»، بازیگر برگزیده زن را به شرح زیر معرفی کرد:
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به همراه هدایای ویژه به «فروزان جمشیدی نژاد»، بازیگر نمایش «وقتی فرشته خواب سگ می‌بیند» از گچساران.

 بازیگر برگزیده مرد
به انتخاب: بهرام ابراهیمی، اصغر همت، پانته‌آبهرام
هیأت داوران انجمن نمایش، ضمن تقدیر از «احمد مهرانفر»، «بهنام تشکر» و «اکبر اصانلو» بازیگران نمایش‌های «فنز»، «مکبث» و «نبرد» از حضور مؤثر «هومن برق نورد» به خاطر بازی در نمایش «تهران زیر بال فرشتگان» با در نظر گرفتن تمام مزایای مربوط به بازیگر برتر، برگزیده خویش را به شرح زیر اعلام کرد:
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به همراه هدایای ویژه به «دانیال حکیمی» بازیگر نمایش «ملودی شهر بارانی».

 نمایشنامه‌نویس برتر
به انتخاب: جمشید خانیان، ایوب آقاخانی و چیستا یثربی
هیأت داوران انجمن نمایش، ضمن تقدیر از نویسندگان «تهران زیر بال فرشتگان»، آقای «نادر برهانی مرند» و «آواز ستاره‌ها»، آقای «مهرداد خرمن‌بیز» نمایشنامه‌نویس برتر خود را معرفی کرد:
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به همراه هدایای ویژه به «محمد رحمانیان»، نویسنده نمایشنامه «فنز».

 کارگردان برتر
به انتخاب: بهزاد فراهانی، مجید جعفری و سهراب سلیمی
هیأت داوران انجمن نمایش، نمایش‌های «آواز ستاره‌ها» به کارگردانی «مهرداد خرمن‌بیز» از ساوجبلاغ و «وقتی فرشته خواب سگ می‌بیند» به کارگردانی «علی نرگس‌نژاد» از گچساران را شایسته حمایت ویژه مرکز هنرهای نمایشی دانسته و برگزیده خویش را به شرح زیر معرفی کرد:
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به همراه هدایای ویژه به «هادی مرزبان» کارگردان نمایش «ملودی شهر بارانی».

 برگزیدگان گروه‌های خارجی
ستاد برگزاری جشنواره‌ با اهدای دیپلم افتخار و تندیس جشنواره، گروه‌های زیر را مورد تقدیر قرار داد:
الف) گروه نمایش «نان و بازی‌ها» از کشور صربستان به کارگردانی «میروسلاوبنکا»
ب) گروه نمایش «نفوذ مدوسا» از کشور مجارستان به کارگردانی «آنیکو یوهاشز»
ج) گروه نمایش «در انتظار گودو» از کشور اسلوانی به کارگردانی «دوشان یووانوویچ»
د) گروه نمایش «شیطان با سه شاخه طلایی» از کشور آلمان به کارگردانی «دیتر کومل»
هـ) گروه نمایش «بامبی 8» از کشور هلند به کارگردانی «لیس ون در کلیج»

 گروه برگزیده خیابانی
به انتخاب هادی مرزبان، سعید کشن فلاح و محمود فرهنگ
دیپلم افتخار، تندیس زرین جشنواره به گروه نمایش خیابانی «چتری برای من» به کارگردانی «سروش پیمبری» از کرمانشاه.


 بیانیه هیأت داوران کانون منتقدان تئاتر جمهوری اسلامی ایران
کانون ملی منتقدان تئاتر ایران در آغاز، تلاش و کوشش آفرینشگران هنر فاخر و شریف تئاتر و یاریگران این عرصه را در برپایی بیست و چهارمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، ارج می‌نهد و با تکیه و توجه به بضاعتهای موجود تئاتر کشور و در نظر داشتن اصول اساسی و بنیادین هنر مقدس تئاتر، مهمترین نکات و برداشتهای خود را از آثار اجرا شده در بخشهای آثار منتخب جشنواره‌های استانی، تولیدات سال 84 و جدید به شرح زیر اعلام می‌دارد:
1ـ ضمن پرهیز و گریز از ستایش بیهوده، اعلام می‌داریم که تواناییهایی نهفته و آشکار هنرمندان تئاتر شهرستانها بسیار فراتر از امکانات موجود است که در اختیار آنان قرار دارد. بی‌تردید تاکید بر شرط اجرای عمومی نمایشها در هر استان و فراهم آوردن تحقق این شرط پیش از برگزاری جشنواره‌ها بر امکان آشکار شدن هر چه بیشتر تواناییهای هنرمندان شهرستانی تأثیری غیرقابل انکار دارد. در این راستا بر حمایت از آموزش درازمدت، تبادل گروه‌های نمایشی بین استانها و هر گونه حمایت دیگری که به قوت این بخش بیانجامد، تأکید می‌شود.
2ـ تئاتر به معنای درست کلمه، نیاز به ممارست، تمرین و تحلیل در فرصتی کافی دارد. به صحنه آمدن آثاری که در عرضه آنها شتابزدگی کاملاً مشهود است، موجب تنزل سطح کیفی جشنواره می‌شود. بنابراین بهترین روش برای برپایی جشنواره‌ای معتبر، انتخاب تولیدات برتر هر سال تئاتری است که آزمون اجرای خود را در برابر تماشاگران و کارشناسان و منتقدان پشت سر نهاده باشند و بر اساس معیارهای فنی و هنری که هنرمندان نیز از آنها مطلع هستند، انتخاب و ارایه شوند. هیأت داوران بر استمرار این شیوه از انتخاب تاکید می‌ورزد.
3ـ ترجیح‌بندهای معروف و تکراری بیانیه‌های صادر شده از سوی هیات داوران دوره‌های پیشین جشنواره، همچون توجه به تئاتر ملی، لزوم رویکرد به تئاتری مبتنی بر فرهنگ بومی، توجه و طلب بودجه متناسب با ظرفیتها و ظرافتهای هنر تئاتر، ضرورت تقویت امکانات آموزشی و مواردی دیگر که خوشبختانه تجلی آن به شهامت در بیانیه پایانی کنگره تئاتر به چشم آمد، یک نکته همیشه مغفول را با خود دارد و آن پیگیری مطالبات به حق اهالی تئاتر است. به این لحاظ و به منظور پرهیز از اطاله کلام، همگان و به ویژه مسوولان و تصمیم‌گیرندگان درباره تئاتر را به بیانیه‌های پیشین ارجاع می‌دهیم.

هیات داوران کانون ملی منتقدان تئاتر جمهوری اسلامی ایران

 کانون ملی منتقدان تئاتر جمهوری اسلامی ایران
به انتخاب هیأت داوران: علیرضا غفاری، رحمت امینی و حسن وارسته

 طراحی صحنه و لباس
دیپلم افتخار و جایزه ویژه به «علی نرگس‌نژاد» با نمایش «وقتی فرشته خواب سگ می‌بیند»

 بازیگر مرد
دیپلم افتخار و جایزه ویژه به «پرویز پرستویی» با نمایش «فنز»

 بازیگر زن
دیپلم افتخار و جایزه ویژه به «رویا تیموریان» با نمایش «رویای یک عکس»

 نمایشنامه نویسی
الف) اوژینال: دیپلم افتخار و جایزه ویژه به «اکبر رادی» با نمایش «ملودی شهر بارانی»
ب) اقتباسی: دیپلم افتخار و جایزه ویژه به «حمید رضا نعیمی» با نمایش «مکبث»

 کارگردانی
دیپلم افتخار و جایزه ویژه به «آرش دادگر» با نمایش «مکبث»

 هیأت داوران در بخش آهنگسازی و نمایش برتر، انتخابی نداشت.

 برگزیدگان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
معاون فرهنگی و ارتباطات سازمان فرهنگی و گردشگری ضمن تقدیر ویژه از نمایش اپرای عروسکی «رستم و سهراب» و گروه‌های نمایشی شامگاه شوم (رامتین راستی)، ماه پیشونی (آزاده انصاری) و آفتو چکه‌گیر (محمود فرضی نژاد) با اهدای لوح سپاس و 3 سکه بهار آزادی قدردانی و برگزیدگان خود را معرفی کرد:
الف) لوح ویژه به همراه 7 سکه بهار آزادی به گروه نمایش «ذکریای رازی» به کارگردانی «مجید جعفری»
ب) لوح ویژه به همراه 6 سکه بهار آزادی به گروه نمایش «اسبهای آسمان خاکستر می‌بارند» (محصول مشترک ایران و فرانسه) به کارگردانی «علی راضی»
ج) لوح ویژه به همراه 5 سکه بهار آزادی به گروه نمایش «کبوتری ناگهان» به کارگردانی «عباس غفاری»

 آرای دفتر آموزش و فرهنگ پیشگیری از اعتیاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
به انتخاب: جمشید خانیان، بهرام ابراهیمی و مجید جعفری
الف) بخش صحنه‌ای: لوح تقدیر به همراه 6 سکه تمام بهار آزادی به گروه نمایش صحنه‌ای «آیه‌های غربت» به کارگردانی «رضا صابری»
ب) بخش خیابانی: لوح تقدیر به همراه 4 سکه تمام بهار آزادی به گروه نمایش خیابانی «کاش آدم‌ها این طوری نبودن» به کارگردانی «امیر زینال‌پور»

 آرای معاونت پژوهش و ارتباطات فرهنگی بنیاد شهید و امور ایثارگری
به انتخاب: مهدی متوسلی، مجید جعفری، اصغر همت و سید وحید میرمبینی
با توجه به آثار ارایه شده در زمینه مضامین ایثار، مقاومت و شهادت، مطابق با سرفصلهای این نهاد از دو گروه زیر تقدیر به عمل آمد:
الف) لوح تقدیر به همراه 10 سکه بهار آزادی به گروه نمایش «رکاب» به کارگردانی «عزت‌الله مهرآوران»
ب) لوح تقدیر به همراه 10 سکه بهار آزادی به گروه نمایش «نبرد» به کارگردانی «ساسان قجر»

 آرای هیأت داوران انجمن تئاتر خیابانی خانه تئاتر ایران (بخش خیابانی)
به انتخاب: دکتر کمال‌الدین شفیعی، خسرو بامداد، رحمت امینی، منوچهر اکبرلو، ژوبین غازیانی، حامد شیدایی، فرامرز شاه قلعه و علیرضا دهقانی
هیأت داوران از میان نمایشهای اجرا شده بدون در نظر گرفتن رتبه بندی، کارهایی را که در راستای نمایشهای آیینی اجرا شده و در تعریف تئاتر خیابانی نمی‌گنجد به طور جداگانه مورد داوری قرار داده و سه نمایش زیر را در خور تقدیر می‌داند:
الف) «از ت تا میم» به کارگردانی محمدرضا دیناروند (بوشهر)؛
ب) «آفتو چک گیر» به کارگردانی محمود فرضی نژاد (سیاهکل)»؛
ج) «نیله سوار» به کارگردانی احمد مردانی (بروجن).
همچنین در بخش تئاتر خیابانی با در نظر گرفتن رعایت جهات فنی و تکنیکی در تئاتر خیابانی با تقدیر از نمایش‌های:
«همه جا آسمان ...» به کارگردانی «جمشید عسگری» (تهران)، «سنگ ـ کاغذ ـ قیچی» به کارگردانی «مهدی حبیبی» (ملایر) و «معرکه پهلوان» به کارگردانی «محمد زارع‌زاده» (سقز)، نمایش «این گروه خشن» به کارگردانی «حمید رضا مرادی» (تهران) را با اهدای مدالیوم خانه تئاتر، وجه نقد و حمایت به منظور اجرای عمومی به عنوان تئاتر خیابانی برگزیده این جشنواره اعلام کرد.