میچ نسبت به زندگی بی تفاوت شده است

نمایش های ملکه زیبایی لی نین به کارگردانی همایون غنی زاده، مراسم قطع دست دراسپوکن به کارگردانی دانیال خجسته،مرد بالشی به کارگردانی محمد یعقوبی وآیدا کیخایی وستوان آینیشمور به کارگردانی حسن معجونی ازجمله اقتباس های موفق هستند.خشونت بی حد ومرزدر فضاهای نمایش های مک دونا خصیصه اصلی آثاراین نویسنده هستند.جمجمه ای در کانه مارا دومین نمایشنامه از مجموعه ای است که به سه گانه لی نین مشهور شد. متن جمجمه ای درکانه مارا ،قصه مردی است که کارش نبش قبروبازکردن جا برای مردگان تازه است اما امسال نوبت قبر زن مرحومش رسیده که هفت سال پیش تر به مرگی مشکوک مرده است. نمایش جمجمه ای در کانه مارا آذر ماه ساعت ۲۰:۴۵ در تماشاخانه استاد مشایخی روی صحنه رفته است.نمایش غرب غم زده اجرای پیشین این گروه بود. نقش آفرینان این نمایش وحید حافظی، فرید رحمتی، آرمین مهدیلو وزینب مسیبی هستند وکارگردانی این کاربرعهده وحید حافظی است.دیگرعوامل اجرایی این نمایش عبارتند از:مترجم:بهرنگ رجبی،تهیه کننده:هادی عامل، دستیاران کارگردان: آرمین مهدیلو، فرشته قاسمپور، طراح گریم: ماریا حاجیا، اجرای گریم: مریم موسوی، طراح صحنه ولباس : حسین نعیمایی طراح نور: عزت عزیزی، عکاس طراح پوستر و بروشور: ستایش دولتشاهی، اجرای نور و موسیقی: مهیار اسلامی، مدیر صحنه : مرتضی ملک جاری، ساخت و اجرای مجسمه: بهمن صنیعی، روابط عمومی و تبلیغات: علیرضا حسینی فرید حسینی.با فرید حافظی در باره اجرای نمایشش گفت وگویی انجام داده ایم.

 

به چه دلیل سوای کارگردانی درنمایش جمجمه ای درکانه مارا به بازی پرداختید؟

در سال های اخیردرپنج نمایش بازی کرده ام وبازیگری حرفه ام است.کارتئاتری را ازسال 1388 نزد استاد سمندریان شروع کردم و به همراه دوستانم گروه تئاتری برلیموررا تاسیس کردیم.

 

مارتین کم دونا درسال های اخیرمحبوب تئاتری ها درایران شده است. برای شما متن های مک دونا چه ویژگی هایی دارد؟

مک دونا نویسنده متفاوتی است  نمایش نامه ستوان آینشمور او برنده جایزه پولیتزر و تونی را به دست آورد.متن نمایش نامه جمجمه ای درکانه مارا تا به حال درایران اجرای عمومی نداشته است وبرای اجرا کردن این نمایش نشستم وتمام نوشته هایش را خواندم ونگاهش درباره میهنش ( ایرلند) را دوست داشتم واینکه علاقه دارد کشورش هویت مستقلی ازانگلیس داشته باشد ونگاه جهان شمول مک دونا برایم خیلی تعیین کننده است ودرآثارش به خشونتی که این روزها در دنیا توسط داعش وسایر گروههای تندرو اعمال می شود تاکید وتوجه داشته است.

 

خشونت در نمایش نامه های مک دونا روابط بین شخصیتها را تعیین و تفسیرمی کند؟

این زاویه نگاهی که مک دونا به خشونت دارد منبعث ازخشونت مهارگسیخته ای است که انگلیس نسبت به ایرلند دراین دهه های اخیراعمال کرد وباعث شکل گیری گروه تند روی ارتش جمهوری خواه ایرلند شده است.خشونت ،خشونت را باعث می شود.درنمایش غرب غم زده که نوشته مک دونا است ومن بازیش کردم پسری با خشونت وشقاوت هرچه تمام پدرش را می کشد.

 

یکی ازموتیف هایی که باعث مانایی متن های مک دونا می شود تاکید او به هویت بومی درآثارش است؟

اشاره درستی است.مک دونا تصویر درستی ازجغرافیا، محل زیست ونوع روابط آدم های بومی را نشان می دهد. گلوین روستایی است که محل رخ دادن داستان نمایش جمجمه ای درکانه مارا است جزو منطقه کاناورای ایرلند است ومک دونا هم در اثرش به خوبی این مختصات را نشان می دهد.

 

درنمایش جمجمه ای در کانه مارا نقش میچ مردی را بازی می کنید که شغل نامتعارفی( نبش قبر مردگان) دارد؟

میچ زنش را براثرتصادف وحادثه ای ازدست داده است وقانون به مرد مشکوک می شود وچند سالی به زندان محکوم می شود ومرد مجبور می شود قبرها را نبش قبر کند تا جا برای دفن مردگان جدید به وجود بیاید ودرام نمایش ازآنجایی شروع می شود که میچ مجبور می شود قبرزنش را نبش قبر کند.

 

آیا میچ شخصیت خاکستری دارد؟

تمام شخصیت های نمایش های مک دونا خاکستری هستند وخوبی مطلقی دربین این آدم ها دیده نمی شود.برای اجرای این نمایش بیش ازصدبار متن را خواندم وشخصیتها را آنالیزوبررسی کردم. یادم می آید دردورانی که نزد استاد سمندریان می آموختم ازایشان پرسیدم که چگونه می توانم درباره کار تحلیل درستی داشته باشم. جواب دادند "تا می توانی نمایش نامه را بخوان و مرور کن". بنابراین من با جهان اثر نمایش کاملا آشنا هستم  موقعی به سراغ واکاوی نوشته های مک دونا رفتم که در ایران کمتر شناخته شده بود.

 

آیا نمایش را بر اساس ترجمه بهرنگ رجبی روی صحنه برده اید؟

 بله، منبع رجوعم برای اجرا ترجمه بهرنگ رجبی بود.

 

 آیا برای اجرا تغیییراتی در متن نمایش نامه به وجودآوردید؟

 تغییرات زیاد وعمده ای در متن نداشتیم وفقط ازجاهایی که می شد باحذف کردنش لطمه ای به ماهیت اثرنزند گذشتیم واستفاده نکردیم.متن جمجمه ای در کانه مارابه شدت دیالوگ محور است وهمانطورکه برتولت برشت می گوید"باید در کارگردانی تماشاگر را با دیالوگ ها همراه کنید" من هم به چنین روشی پایبند بودم.

 

آیا میچ آدم آرمان خواهی است؟

میچ به علت شرایط زندگیش نسبت به همه چیزبی تفاوت است وروزوشب برایش تفاوتی ندارد وجاهایی با بروز رفتارهایی نشان می دهد به مرزجنون هم نزدیک شده است ودائم الخمرهست.

 

با توجه به اتفاقات درون زندگیش به ته خط رسیده است؟

از شرایطش خسته ودلزده است و اینکه نمی تواند به دلخواه شرایط را تغییربدهد کلافه می شود.میزان این بی تفاوتی میچ به حدی رسیده است که حتی تغییر فصل ها را هم احساس نمی کند.اوعلاقه ای ندارد ازخانه خاج بشود ودوست داردخودش را در محدوده خانه زندانی کند.

 

نبش قبر زنش باعث می شود میچ از انفعال خارج شود؟

 این قضیه استارت استحاله شخصیتی میچ است واو دوباره به مرگ زنش وچرایش فکر می کند ودر فضایی که حالت درگیری و جنگ دارد قرار می گیرد.با نبش قبر زنش متوجه می شود جسد زنش دزدیده شده است.

 

دربحث گریم و ساخت ماسک از بهمن صنیعی با تجربه استفاده کردید؟

بهمن صنیعی به گروه ما لطف داشت وقبول کردند درنمایش در ساخت ماسک با ما همکاری کنند ودرنمایش سه جمجمه داریم که با دستان هنرمندانه صنیعی به زیبایی طراحی و ساخته شد.

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی