گوینده باید خودش را پشت میکروفون کنترل کند

به گزارش دریافتی ایران تئاتر، طی این ورکشاپ که به‌صورت رایگان و با حضور جمع کثیری از علاقه‌مندان به حوزه گویندگی در تماشاخانه «پایتخت» مجموعه کنش معاصر برگزار شد، استاد بهروز رضوی، گوینده رادیو و تلویزیون، بازیگر و استاد گویندگی، در فضایی دوستانه به سرفصل‌هایی کلی از کلاس‌های آینده‌اش در همین مجموعه، چون شناخت صدا، صداسازی، حس متن و آداب گویندگی پرداخت.

در ابتدای این ورکشاپ بهروز رضوی با اشاره به فصول، خواستگاه و دیدگاه مشترک علاقه‌مندان به گویندگی و اساتید این حوزه، گفت: «تقلید از یک مجری یا گوینده در اول راه چیز بدی نیست؛ زیرا همه ما، ابتدا به امر از همین رویه استفاده می‌کردیم و گاهی صداسازی می‌کردیم؛ چنان‌که یک شاگرد نقاش و آواز از استادش خط می‌برد؛ اما پا گذاشتن به مقاطع حرفه‌ای، این مسئله را بر‌نمی‌تابد. این توصیه من است که در گویش، خودتان باشید؛ هیچ دوصدایی در دنیا دقیقا شبیه به هم نیست؛ شاید ازلحاظ جنس صدایی شباهتی پیدا شود، اما هر صدایی برای خودش لحن، آداب، شخصیت و ویژگی‌های منحصر به خودش را دارد و با توجه به این مسائل شما می‌توانید از این امضا بهترین استفاده را ببرید.» رضوی در ادامه گفت: «برخلاف آواز، صداسازی در گویندگی، کاملاً به حنجره خود فرد بستگی دارد؛ زیرا اگر نوع خاصی از صداسازی را برای شخصیت خود در نظر بگیرید، ممکن است بعد از مدتی حنجره‌تان خشک شود یا گلویتان بسوزد؛ بنابراین بهتر است تا حد ممکن از ویژگی‌های صدایی خودتان استفاده کنید.» او همچنین ادامه داد: «گوینده باید سطح صدایی خود را حفظ کند، باید متن را از فیلتر منش و شخصیت خود بگذراند و لازمه این اتفاق، کشف حس متن است. برای رسیدن به این منظور شما می‌توانید از سوالاتی مانند این مطلب را چه کسی نوشته است؟ به چه منظور و چه مناسبتی نوشته؟ و یا قصدش از این مطلب چه بوده؟ و اگر من جای نویسنده بودم، چگونه این متن را می‌خواندم؟ استفاده کنید تا به این کشف برسید.» بهروز رضوی توضیحاتی در باب چگونگی تغییر روند یک گوینده تازه‌کار از خوانش مدرسه‌ای به خوانشی با درک و همچنین باورپذیر و وفادارانه ادامه داد: «سکوت نیز به‌اندازه حرف زدن در گویش تأثیر دارد. همه آدم‌ها در نوع خودصدای دلپذیری دارند زیرا دامنه حنجره صداها بسیار گسترده است. باید به این ارتباط فکر کنید. متن را با تمام وجود بخوانید. به نظر من حتی اگر متنی را نمی‌پسندید، نخوانید؛ اگرچه گاه‌گداری در مواردی این امر درروند حرفه‌ای محقق نمی‌شود و دست شما نیست. رسیدن به این شناخت، سال‌ها کار و تلاش و تجربه و در ابتدای کار آموزش درستی می‌خواهد.» در ادامه این جلسه به درخواست خود استاد رضوی تعدادی از حضار به‌صورت پراکنده پشت میکروفون آمده و بخشی از متن یا شعری را خواندند و سپس نکات مربوط به خوانش آنان مطرح شد. همچنین مدت‌زمان قابل‌توجهی از این ورکشاپ به پرسش و پاسخ تخصصی درزمینه گویندگی صورت گرفت.

بخش دیگری از صحبت‌های بهروز رضوی پیرامون نفس‌گیری درست و سرفصل‌هایی برای تمرین‌های نفس‌گیری، ادای حروف و تفاوت شکل ظاهری حرف‌ها در کودکی و نحوه تکاملش در مدت‌زمان بوده است. او در این زمینه گفت: «گوینده باید خودش را پشت میکروفون کنترل کند تا از احساس نا به‌جا و یا اضافی پرهیز شود؛ همچنین باید از الگوهای غلط مصطلح و به‌اشتباه جاافتاده در خوانش خبر و یا ... اجتناب کرد.» در حاشیه این ورکشاپ سوالاتی گله مندانه مبنی بر ورود و تثبیت و احترام جایگاه گویندگان در رادیو مطرح شد که رضوی با اشاره‌ای به عدم رضایت کامل خودش از بعضی سیاست‌گذاری‌ها نسبت به تفاوت جایگاه نیروهایی از قبیل گوینده، تهیه‌کننده، صدابردار و نویسنده با نیروی‌های ستادی مرتبط، در تعداد و بعضی مناسبات مالی و رفتاری، گفت: «یک پروژه تنها در زمانی که از ممیزی اجازه پخش نهایی را بگیرد و پخش شود، به درآمدزایی می‌رسد و این مشکل خود ما است که متأسفانه برخی آداب حرفه‌ای در حق هم رعایت نمی‌شود. متأسفانه گویندگی را به‌عنوان شغل اول نباید در نظر گرفت؛ زیرا با توجه به درآمد نامناسبش برای گوینده دغدغه‌ای مأیوس‌کننده ایجاد می‌نماید.» گفتنی است از نکات جالب این جلسه، اشاره استاد بهروز رضوی به ورودش به رادیو و نحوه شکل‌گیری برنامه «کتاب شب» که در ابتدا توسط حسین معماریان اجرا می‌شده و همچنین خاطراتی از دوره‌های پیشین گویندگی‌اش بوده است. او در خلال برنامه، خوانش گیرایی از شعر مرحوم حسین منزوی و سپس در انتهای برنامه به‌عنوان حسن ختام، شعر معروف «قاصدک»، نوشته مرحوم مهدی اخوان ثالث را خواند.

ورکشاپ های رایگان «مبانی کارگردانی» به استادی حمیدرضا نعیمی و «چگونه وارد سینما شویم» با حضور راما قویدل، در روزهای 17 و 18 آذرماه در تماشاخانه «پایتخت» مجموعه کنش معاصر برگزار می‌شود. علاقه‌مندان جهت ثبت‌نام در کلاس‌های گویندگی استاد بهروز رضوی در مجموعه کنش معاصر، می‌توانند با شماره‌های ۶۶۴۰۴۱۳۱ و ۶۶۴۰۹۲۱۳ تماس بگیرند.