چهره پرداز باید ازتمام هنرها شناخت داشته باشد

هنر تئاتر هنر جامع و کاملی است زیرا در یک نمایش ازاغلب هنرها از قبیل طراحی نور، نویسندگی ، طراحی صحنه ، ادبیات ،بازیگری و چهره پردازی استفاده می شود. دراغلب

نمایش هایی که روی صحنه اجرا می شود اولین عامل که باعث ارتباط تماشاگر با نمایش می شود بازیگر است و بازیگر با چهره پردازی که روی چهره اش انجام می شود می تواند نقشش را بهتر ایفا کند. بهمن صنیعی طراح با سابقه چهره پردازی تئاتر سال ها است که در این حوزه و طراحی ماسک و صورتک  فعالیت اثر گذاری را تجربه می کند . پوزه چرمی ، کوپن ، بهمن ، دیده بان ، پرواز برفراز تیر چراغ برق ،بهرام چوبینه، عشقه و هزار و یک شب از جمله کارهای شاخص کارنامه کار صنیعی محسوب می شوند . صنیعی در دوران کاریش با بزرگانی مثل بهرام بیضایی ، دکتر قطب الدین صادقی ،محمد یعقوبی و محمد رحمانیان همکاری داشته است. با او در باره تجربیات  دوران کاریش و جایگاه گریم در موفقیت یک نمایش گفت وگویی انجام داده ایم.

 

آبا کار چهره پردازی با ساختار اداری و رفتن و آمدن راس یک ساعت مقرر همخوانی دارد؟

چهره پردازی یک تخصص است و این تخصص را نمی شود در چارچوب کار اداری تعریف کرد .یک طراح چهره پرداز نمی تواند مثل یک کارمند سر ساعتی بیاید سرکارش و بعداز ظهر هم برود خانه اش .بارها پیش آمده برای کار چهره پردازی یک نمایش تا پاسی از نیمه شب درگیر بوده ام .اصولا کارهای هنری با چارچوب بندی مغایرت دارند و نمی توانند در این قالب کار کنند .

 

 

آیا حضور درنمایش هایی مثل رویای نیمه شب تابستان و یا عشقه و یا هزار و یک شب که گریم  پرحجمی دارند. برایتان نسبت به سایر کارها جذابیت بیشتری دارد؟

  به نظرم نمی شود اظهار نظر قطعی داشت که گریم یک نمایشی که گریم های پرحجمی نیاز دارد از یک کار ساده خیلی سخت تر است . کسی که تخصص چهره پردازی دارد . در هر زمینه ای که کارش را انجام بدهد هنرش قابل احترام است و کار هنری محسوب می شود .هیچ کاری در حوزه گریم در تئاتر سهل و آسان نیست.چهره پردازی که عاشق کارش باشد از هر نوع شیوه کاری لذت می برد. در نمایش هایی که به برخی هایشان اشاره کردید ، چون شما دگرگونی های اساسی در چهره و آناتومی صورت بازیگر ایجاد می کنید و یا یک چیز عجیب و غریب را که وجود ندارد خلق می کنید.برایتان جذابت های بیشتری دارد.

 

یک طراح چهره پردازی به چه میزان باید در کارش با کارگردان و سایرعوامل در تعامل باشد؟

تعامل و مشورت با عوامل یک اجرا به طراح کمک می کند که بتواند یک کارخوب و درست را انجام بدهد. یک طراح گریم باید در وهله اول باید در شروع موقعی که حضورش قطعی شد ، متن نمایش نامه را با دقت مطالعه کند و تحلیل کلی از فضای کار در ذهنش به وجود بیاید .مرحله بعدی اتود زدن ذهنیاتش برای شروع کار است و دراین مرحله باید کارگردان نما یش هم فکری داشته باشد موقعی که طراح با بازیگر صحبت کند و درباره احساساتش در باره نقش و تحلیل آن شناخت پیدا کند .می تواند در کارش یک قدم روبه جلو داشته باشد.ویژگی سالن ، نوع حرف زدن بازیگر ، طراحی نور و صحنه هم در کار یک چهره پرداز نقش و تاثیر دارند. یک طراح خوب هیچ وقت از مشورت کردن ابایی ندارد.

 

با کارگردان هایی که هچ گونه شناخت درستی از چهره پردازی ندارند، چگونه مواجه می شوید؟

من این طوری به قضیه نگاه می کنم ، علی رغمی که این کارگردان در باره چهره پردازی هیچ تخصصی ندارد ممکن است از دریچه و زاویه دید متفاوتی به قضیه نگاه کند که شاید به کار من کمک کند . من کلا آدم مشورتی هستم و مواقعی که در منزل مشغول طراحی و ساخت ماسک ها هستم با پسر 14 ساله ام نیز مشورت و هم فکری انجام می دهم .

 

آیا طراحی ماسک و یا همان صورتک یک تخصص مجزا از چهره پردازی است ؟

طراحی و ساخت ماسک یک تخصص است که همه گریمورها آن را ندارند. اما چون چهره پردازان مستقیم با چهره ها در ارتباط هستند ، اگر بخواهند در حوزه ماسک فعالیت داشته باشند . می توانند موفق باشند و البته استعداد و پشتکار به آنها برای رسیدن به چنین هدفی کمک می کند . من به علت علاقه ام به طراحی ماسک سال های زیادی است که فعالیت می کنم و قبل از اینکه وارد حوزه چهره پردازی بوم. ، مجسمه سازی کار می کردم. ساخت نقش برجسته، طراحی پروتزهای مختلف صورت نیز برایم فوق العاده  جذاب است و تلاش می کنم در کارهایی که چهره پردازیشان را انجام می دهم از آنها استفاده کنم .

 

موقعی که کار چهره پردازی یک نمایش را قبول می کنید ، آیا بدون انتخاب بازیگران کار طراحی چهره های هر نقش را انجام می دهید و یا منتظر انتخاب بازیگران می مانید و بعدا کارتان را شروع می کنید؟

بسته به تایم زمانی دارد و اگر فرصت کافی داشته باشم صبر می کنم تا تمام بازیگران انتخاب شوند و بعد کارم را شروع می کنم . البته خواندن متن نمایش نامه در شروع کمک می کند که من شمای کلی را که مورد نیاز شخصیت ها است را طراحی کنم. در بیشتر مواقع فاصله دعوت به کار و شروع اجرا کوتاه است و فرصت مطالعه و آناتومی شناسی چهره بازیگران را نداریم. در هر صورت در اغلب جلسات تمرینی حضور پیدا می کنم و از نوع تمرینات و بازی های بازیگران اطلاعات مفیدی برای کارم جمع می کنم .

 

یک چهره پرداز سوای تخصص در حرفه اش باید از چه مسائل دیگری بااطلاع باشد ؟

حوزه دانستنی های مورد نیاز یک چهره پرداز خیلی متنوع و زیاد است. یک چهره پرداز باید روان شناسی خطوط  ، رنگ ، حجم ، آناتومی چهره ، شخصیت پردازی را بشناسد. یک گریمور باید به طور مثل اینقدر دانش داشته باشد که ویژگی های یک فرد خسیس و یا معتاد چگونه است. گریم یک مجموعه بسیار وسیع و بزرگ است و چهره پردازی که بخواهد به سمت طراحی برسد ، باید از تمامی مسائل هنری ، اجتماعی و حتی پزشکی هم تا حدی اطلاعات داشته باشد.

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی