گفت و گو با خسرو خورشیدی به بهانه حضورش در نمایش «توهم»
به امید جوان‌ها کار می‌کنم
ایران تئاتر:خسرو خورشیدی از اساتید با سابقه عرصه طراحی صحنه و لباس است. او مدت ها به دلیل پاره‌ای از مشکلات و دغدغه‌های شخصی و هنری از حضور در فعالیتهای نمایشی فاصله گرفته بود .
خسرو خورشیدی یکی از پیشکسوت‌های عرصه طراحی صحنه و لباس است؛ هنرمند صاحب سبک و البته گزیده کاری که اغلب مردم طراحی درخشان او را در مجموعه «سربدران» به یاد دارند. طراحی صحنه فیلم‌های«مجسمه»، «هبوط»، «تابلویی برای عشق» و نمایش «بینوایان» از دیگر آثار معروف و به یاد ماندنی او در این عرصه هنری است. این هنرمند پیشکسوت با طراحی نمایش «توهم» که چندی پیش به روی صحنه رفت، بار دیگر به عرصه نمایش بازگشته است.
خورشیدی با اشاره به آخرین فعالیت هنری خود، در تلویزیون، درباره علت اصلی گزیده کاری اش گفت: «آخرین کاری که انجام دادم، زمانش طولانی نیست؛ حدود چهار، پنج سال پیش بود که کار طراحی صحنه و لباس سریال همه «بچه‌های ما» را به کارگردانی تاجبخش فنائیان انجام دادم. اما پس از آن، حدود شش و هفت سال هیچ کاری انجام ندادم. برای اینکه در طول این مدت مشغول نوشتن کتاب و برگزاری نمایشگاه بودم؛ سال 91 یک کتاب به نام «آن روزگاران تهران» را چاپ کردم و دو سال پیش هم یک نمایشگاه بزرگ از آثارم برگزار شد.»
نمایش «توهم» که به‌تازگی اجرای آن در پلاتو اجرا پایان یافته است، نقطه عطفی مهمی در کارنامه هنری این هنرمند پیشکسوت محسوب می‌شود. او در رابطه با علت حضورش در این اثر و همکاری با فریبا شاهسون، کارگردان جوان این نمایش، اذعان داشت: «برای من مهم نیست کارگردانی که با آن کار می‌کنم، معروف و اسم و رسم دار باشد(که البته همکاری با کارگردان های شناخته شده باعث افتخار من است)، هدف من کمک کردن به جوانان علاقه‌مند و آینده داری است که از استعداد بالایی برخوردار و برای کارشان ارزش قائل هستند. فریبا شاهسون که به همراه خسرو بامداد کارگردانی این نمایش را به عهده دارد، از دانشجویان من است و وقتی متوجه علاقه او به کارش شدم، با کمال میل پیشنهاد حضور در این کار را پذیرفتم.» خورشیدی در ادامه درباره شیوه انتخاب‌هایش و همچنین حضور موثر طراح صحنه در یک نمایش گفت: «من آثاری را انتخاب می‌کنم که خودم دوست دارم. البته حضور و نقش طراحی صحنه در یک کار خیلی مهم است، طراح می‌تواند یک نمایشنامه ضعیف را طوری در صحنه چیدمان کند، که اصلا نقاط ضعف آن به چشم نیاید. حضور و نقش موثر طراح صحنه در یک نمایش، مثل یک خطاط در خطاطی است. یک خطاط ماهر ممکن است با خط زیبایی که دارد بار معنایی نوشته را کاملاً شیوا منتقل کند، اما ممکن است یک خطاط دیگر، چهار حرف را کنار هم بگذارد و بدون اینکه بخواهد گفتمانی را تشریح و تفسیر کند، فقط خطی زیبا به وجود بیاورد.»
او همچنین به ویژگی‌های اصلی این نمایش و نقش طراحی و لباس در آن پرداخت و افزود: « این نمایش یک موضوع حساس و روان‌شناختی را به چالش می کشید و باید طراحی صحنه با تم اصلی داستان ارتباط پیدا می کرد. طراحی صحنه و لباس این کار نمی توانست رئال ساده باشد و باید تأثیرات سایکولوژی نمایشنامه را به مخاطب منتقل می‌کرد. با توجه به اینکه انتخاب اصلی من کارهای معاصر است اما این نوع کارها را هم خیلی دوست دارم.» خورشیدی با اشاره به اجرای قبلی این نمایش که در بیست و نهمین دوره جشنواره فجر به روی صحنه رفت، گفت: «کار اصلی من در این نمایش از همان موقع شروع شد. اجرای پیشین این نمایش فقط در جشنواره تئاتر فجر بود و از سال ۸۹ تا امسال( که روی صحنه رفت) اجازه اجرا نداشت.»
خورشیدی درباره وضعیت طراحی صحنه در تئاتر ایران و همچنین کیفیت سالن‌های کشور گفت: « الان ما چند سالن درجه یک در بهترین نقاط تهران ساخته‌ایم، ولی هیچ‌وقت برای ساخت آنها از یک طراح صحنه کمک گرفته نشده است. به نظرم تئاترهای ما هنوز قابلیت‌های صحنه‌ای پیدا نکرده اند وصحنه‌های ما ازنظر امکانات بسیار عقب‌افتاده است. ما وقتی نمایش «بینوایان» را در فرهنگسرای بهمن کار می‌کردیم، سالن اجرایمان، یک زمین بسکتبال بود ولی با این حال امکانات لازم را در اختیار مان قرار دادند. تمام فضای سالن در اختیار من بود و من به‌خوبی توانستم از آن فضا استفاده کنم.»
او در ادامه درباره فعالان این عرصه خصوصا حضور موثر جوان ها در این حرفه گفت: «چند نفرهستند که کارهای بسیار زیبایی در این حرفه انجام می‌دهند. البته از نقش موثر جوان ها هم در این عرصه نمی توان گذشت چون آن ها هم در زمینه کارگردانی و هم طراحی صحنه فعالیتهای قابل توجه و چشمگیری دارند. امیدوارم امکانات بیشتری در اختیار آن ها قرار بگیرد تا بیشتر شاهد حضورشان درصحنه تئاتر باشیم.»
او در پایان درباره اینکه آیا حضورش در تئاتر نشان دهنده این است که در سینما و تلویزیون هم به فعالیت های خود ادامه خواهد داد، خاطرنشان کرد: «متأسفانه به دلیل یکسری از مشکلات که در سینما و تلویزیون وجود دارد، فعلاً تمایلی به فعالیت در این دو عرصه ندارم. حضور یکسری از تهیه‌کننده‌ها و مدیرتولیدهای بی‌سواد باعث شده که هم چیز از روال حرفه‌ای خود خارج و تنها بخش مادی تولیدات اهمیت پیدا کند. متأسفانه این افراد به ضرر سینمای ما عمل می‌کنند. من در خیلی از سریال‌ها حضور پیدا کردم، اما دیگر فعالیتم را ادامه ندادم و حتی پول هم نگرفتم. برای اینکه بین تفکرات من و تهیه‌کننده فاصله زیادی وجود داشت و نمی‌توانستم این نوع همکاری‌ها را ادامه دهم.»
گفتگواز فرنوش ارس خانی
