عروسکهای این نمایش، چشم، ابرو و دهان ندارند. زهرا صبری این سبک را شیوه کار خود میداند و در تمام نمایشهایش از عروسکهای بدون چشم و ابرو و استفاده میکند، فقط طرح کلی صورت و بینی وجود دارد.
عروسکهای این نمایش، چشم، ابرو و دهان ندارند. زهرا صبری این سبک را شیوه کار خود میداند و در تمام نمایشهایش از عروسکهای بدون چشم و ابرو و استفاده میکند، فقط طرح کلی صورت و بینی وجود دارد.
تهمینه عرفانی:
این روزها در تالار نو تئاترشهر، شاهد اجرای نمایش عروسکی"طوطی پر" به کارگردانی زهرا صبری هستیم.
موضوع نمایش طوطی پر برگرفته از داستان طوطی و بازرگان مولاناست. زهرا صبری کارگردان این تئاتر عروسکی در خصوص انتخاب این طرح برای اجرا به ذهنیتی که در دوران دبستان از این داستان داشته است، اشاره میکند و نوشتن طرح این تئاتر را 9 سال پیش ذکر میکند:«هشت، نه سال پیش این طرح را نوشتم البته هرگز به مولانا جسارت نمیکنم و خود را نویسنده نمیدانم و این، تنها دیدگاه من است که یک ماهی در تنگ و بر سر سفره هفت سین، قصه طوطی و بازرگان را میشنود، ماهی که تمام فکر و ذهنش رهایی از تنگ و رسیدن به دریاست تصمیم میگیرد به همان شیوه طوطی خود را از تنگ نجات داده و به دریا برساند. منتها طی این نه سال گاهی به این طرح رجوع میکردم و گاهی از اجرای آن ناامید میشدم تا این که دوباره دغدغهام شد و اکنون سفره هفت سین از ماجرا حذف شده و فقط یک تنگ وجود دارد که ماهی در آن اسیر است.»
طوطی پر، ماهی بی پر
داستان تئاتر عروسکی طوطی پر بسیار زیبا و تأمل برانگیز است. طرحی که از قصه طوطی و بازرگان برگرفته شده جالب و دیدنی است، در این نمایش ماهی اسیر در تنگ که همه آرزو و هدفش رهایی و رسیدن به دریاست، بارها و بارها تلاش میکند و از تنگ بیرون میپرد که هر مرتبه دستی او را برمیدارد و دوباره به تنگ میاندازد.
زهرا صبری در خصوص تلاش ماهی عنوان میکند:«مطلبی که برای من بسیار مهم است این است که، ماهیِ من از روی ناآگاهی خود را بیرون نمیاندازد، بلکه هدف دارد و این هدف آزادی و رسیدن به دریاست و هر بار به امید رسیدن به هدفش تلاش میکند و خود را بیرون میاندازد. ماهی با تمام کوشش نمیتواند خود را نجات دهد تا این که روزی بار کتابی را کنار تنگ ماهی میآورد و این کتاب همان داستان طوطی و بازرگان است. باد داستان را برای ماهی میخواند و ماهی برای نجات خود متوجه راه تازهای میشود که تظاهر به مردن است. لازم به ذکر است این نمایش کاملاً بیکلام اجرا میشود و تنها موسیقی راوی ماجراست.
پس از این که باد داستان طوطی و بازرگان را تعریف میکند(که تماشاگر نمایش آن را میبیند) ماهی خود را به مردن میزند و این بار همان دستی که هر مرتبه او را به داخل تنگ میانداخته، ماهی را بیرون میاندازد ولی نه در برکه، رودخانه یا حتی جوی، بلکه روی تلی از خاک... و این که ماهی چگونه خود را به دریا میرساند داستانی است که فقط باید آن را دید. در قصه طوطی و بازرگان طوطی، پر پرواز دارد و بعد از رهایی از قفس پرواز میکند و نجات مییابد، اما ماهی ما...»
زهرا صبری راجع به این قسمت از نمایش توضیح میدهد:«ماهی من پر پرواز ندارد، ولی میخواهد به دریا برسد، دغدغه من ماهی است، آیا این ماهی نمادی از من یا هر کدام از ماست که بال پریدن نداریم و میخواهیم به دریا برسیم؟ آیا ماهی میتواند به دریا برسد؟ من چه طور؟»
نقش اساسی دکور در اجرای نمایش
در اجرای این نمایش دکور نقش بسیار مهمی دارد و شامل چندین دریچه در چهار طبقه میشود که به ترتیب باز و بسته میشوند، هر قسمت از نمایش در یکی از دریچهها اجرا میشود، سرعت و به موقع باز و بسته شدن دریچهها و به اندازه باز شدنشان در این کار بسیار مهم است و کارگردان نمایش روی این موضوع بسیار تأکید میکند و از گروه میخواهد با سرعت و تمرکز کامل به این قسمت اجرا توجه کنند.
طراح صحنه و سازنده عروسکها
کارگردانی، طراحی صحنه و طراحی و ساخت عروسکها به عهده زهرا صبری است که سیما میرزاحسینی در طراحی و ساخت عروسکها در کنار صبری بوده است. در تئاتر عروسکی"هشت لحظه"(کار قبلی همین کارگردان) نیز میرزاحسینی طراح و عروسکگردان در کنار صبری بوده است.
نور و موسیقی راویان داستان
در این نمایش عروسکی هیچ دیالوگی وجود ندارد و نور و موسیقی نقش بسزایی دارند، موسیقی نمایش توسط بابک نصیریخواه ساخته شده است و کار نورپردازی را رضا حیدری انجام میدهد.
در این نمایش از عروسکهای کوچک مینیاتوری استفاده میشود. بعضی از عروسکها فقط یک سر و دست هستند و تن و بدن ندارند و کارگردان عنوان میکند:«در زمینه ساخت عروسکها از هر آن چه به فکرمان رسیده به شیوه خاصی استفاده کردهایم؛ مثلاً در قسمتی از نمایش فقط یک انگشت، طوطی را میگرداند و درختهای ما پنج انگشت هستند.»
عروسکهای این نمایش، چشم، ابرو و دهان ندارند. زهرا صبری این سبک را شیوه کار خود میداند و در تمام نمایشهایش از عروسکهای بدون چشم و ابرو و استفاده میکند، فقط طرح کلی صورت و بینی وجود دارد.
عروسکگردانها
در این نمایش شش عروسکگردان حضور دارند. سیما میرزاحسینی، رکسانا بهرام، بهناز مهدیخواه، مهدی امینلاری، صابر جعفری و مجید رحمتی. روزی که برای تهیه گزارش به سر تمرین طوطی پر رفته بودم، رکسانا بهرام در کاری به کارگردانی سیامک احصایی به آلمان سفر کرده و بهناز مهدیخواه نیز برای یک تئاتر خیمهشب بازی در فرانسه است. کارگردان نمایش تأکید میکند که هر دوی این افراد قبل از سفرشان تمرین کامل و محکمی در حد اجرا داشتهاند و پس از بازگشت و تا قبل از اجرا تمرینات دوبارهای انجام میدهند.»
صبری پیشرفت کار را در تمام مراحل، رضایت بخش میداند و از تمام افراد گروه حتی کسانی که نقش کوچکی داشتهاند تشکر و عنوان میکند:«همه افرادی که در این کار سهیم بودهاند در حد توان تلاش کردهاند و من از همه متشکرم و بیشتر از همه مدیون دعاهای خیر مادرم هستم که همیشه باعث دلگرمی و بال پرواز من بوده است، به همین دلیل من و بچههای گروه کار را به مادرانمان تقدیم کردهایم.»
نمایش عروسکی طوطی پر آبان ماه در تالار نو اجرا میشود و هجده اجرا دارد. صبری با علاقه و امید گروههای تئاتر عروسکی را به دیدن این نمایش دعوت کرد و اظهار داشت:«همین حالا و از همین جا همه بچههای تئاتر عروسکی را به دیدن این کار دعوت میکنم. به همه آنها خسته نباشید میگویم و حتماً ذکر کنید که قدم رنجه کنند و برای دیدن این کار بیایند، ما باید کمی بیشتر پشتیبان هم باشیم.»
کارگردان نمایش در خصوص مخاطب این نمایش اظهار کرد:«کودکان مخاطب این نمایش نیستند، این تئاتر عروسکی کاملاً بی کلام و مفهومی است. البته اعتقاد ندارم اگر کسی داستان طوطی و بازرگان را نخوانده باشد متوجه موضوع نمیشود، اما نکتهای وجود دارد و این است که اگر بیننده این نمایش سر سوزنی دقت و تمرکز نداشته باشد و خانهای از کار را از دست بدهد، تکهای از پازلش گم میشود چون هر خانه این نمایش نکتهای کلیدی است.»
سایر عوامل
اکبر مولایی در این کار دستیار اجرایی این نمایش و محسن ولیحی طراح پوستر و بروشور هستند.