گفت‌وگو با محمد اطبایی، مدیر امور بین‌الملل مرکز هنرهای نمایشی
به طور جدی به دنبال آن هستیم که در این جشنواره از بزرگان تئاتر دنیا دعوت کنیم. اسامی که نام بردید، بیشتر، شایعه است و بخشی از آن واقعیت دارد، اما بگذارید که فعلاً چیزی را تأیید و تکذیب نکنم و در زمان دیگری اسامی را معرفی کنم. با این قول که جشنواره امسال، جشنواره ویژه‌ای برای دوستداران تئاتر خواهد بود.
نیلوفر رستمی:
اشاره:
جشنواره تئاتر کودک و نوجوان از 18 تا 22 آبان ماه در اصفهان برگزار می‌شود. دوره‌های گذشته این جشنواره، هیچ گاه به شکل بین‌المللی برگزار نشده و این برای نخستین بار است که شاهد حضور یک گروه خارجی با دو نمایش در این دوره از جشنواره تئاتر کودک و نوجوان هستیم.
در این دوره، دو نمایش"سر آشپزهای اندرسن" و"دنیای گل" از کشور صربستان در جشنواره شرکت می‌کند. به مناسبت این اتفاق با محمد اطبایی، مدیر امور بین‌الملل مرکز هنرهای نمایشی گفت‌وگویی انجام دادیم.
چطور شد که خواستید در جشنواره امسال از گروه‌های خارجی دعوت کنید و چرا از میان کشورهای دیگر، دو نمایش از صربستان انتخاب کردید؟
همان طور که می‌دانید جشنواره تئاتر کودک و نوجوان بین‌المللی نیست. ما فقط فکر کردیم که بهتر است در کنار نمایش‌های ایرانی دو، سه نمایش خارجی هم به عنوان چاشنی و مقاله بر جشنواره‌های آتی در این جشنواره حضور داشته باشند. ما مکاتبه‌هایی زیادی با کشورهای مختلف داشتیم، اما متأسفانه اکثر نمایش‌ها با اصول شرعی و اعتقادی ما مغایرت داشت. تعدادی از نمایش‌ها نیز که مناسب اصول اعتقادی ما و برای حضور در جشنواره اعلام موافقت کرده بودند، به دلیل تغییر زمان و محل جشنواره که صورت گرفت، نتوانستند در جشنواره حضور بیاند. در نتیجه، برنامه‌های از پیش تعیین شده نمی‌توانستند خودشان را با تغییر زمانی ما وقف بدهند. مثلاً ما نمایشی از هلند داشتیم که جزء نمایش‌های برگزیده تئاتر کودک و نوجوان به حساب می‌آمد، اما به دلیل همین تغییر زمانی در جشنواره نتوانست حضور پیدا کنند. ما مجبور بودیم که در فاصله اندکی دوباره تاریخ و محل تغییر یافته جشنواره را به گروه‌های خارجی اعلام کنیم. البته از لحاظ مکانی اصفهان نسبت به همدان برای خارجی‌ها بسیار جذاب‌تر بود. خوشبختانه ما با همین گروهی که از صربستان در جشنواره شرکت دارند، از قبل آشنا بودیم و نمایش سرآشپزهای اندرسن که براساس یکی از داستان‌های اندرسن است مورد تأیید دوستان قرار گرفته بود. به همین دلیل آن‌ها را برای اجرا به ایران دعوت کردیم که خودشان نیز نمایش دیگری به عنوان"دنیای گل" را پیشنهاد دادند که اتفاقاً دوستان هم فیلم کار را دیده بودند و این نمایش را هم دوست داشتند. در توضیح این مطلب بگویم که این دو کار آن قدر برجسته هستند که امیدواریم بعد از جشنواره در تهران نیز اجرا داشته باشند.
همزمان با جشنواره تئاتر کودک و نوجوان، ورک شاپی نیز با مدیریت هافمن برگزار می‌شود. لطفاً درباره این ورک شاپ و سوابق خانم هافمن بگویید.
خانم دکتر کریستین هافمن، آلمانی و از فرهیختگان دنیای تئاتر هستند و درباره آموزش تئاتر به ویژه برای کودکان فعالیت زیادی داشتند و دوره‌های مختلف آموزشی تئاتر را برای کودکان سراسر دنیا برگزار کردند. ایشان به دعوت از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به ایران آمدند که جشنواره هم از این فرصت استفاده کرد و خواست که ایشان به اصفهان بیاید و یک کارگاه آموزشی در اصفهان برگزار کند، البته جزئیات کارگاه را مطلع نیستم و آقای رحماندوست کاملاً در جریان امور هستند.
آیا فعالیت‌های بخش بین‌الملل جشنواره معطوف به ورک شاپ و دو نمایش از صربستان می‌شود؟
نه، در همین حد بوده است؛ چون عرض کردم که از ابتدا قصدمان این بود که جشنواره را به شکل بین‌المللی نبینیم و این دو تئاتر از صربستان هم به شکل مهمان در جشنواره حضور دارند. به هر حال به نظرم جشنواره امسال تجربه قابل تأملی برای جشنواره‌های آتی خواهد شد که به شکل بین‌المللی و با کیفیت بهتری برگزار کنیم، اما توجه کنید که این جشنواره، جشنواره بین‌المللی نیست که ما هم طبعاً از قبل برای حضور گروه‌های خارجی برنامه‌ریزی نداشتیم.
آیا برنامه برای سفرهای تئاترهای منتخب در این جشنواره به خارج از ایران دارید؟
از سال 83 تاکنون سیاست جدیدی در مرکز هنرهای نمایشی اتخاذ شده مبنی بر تشویق ایجاد ارتباط گروه‌های تئاتری با مراکز تئاتری و جشنواره‌های جهان. حتی در طول جشنواره‌های بین‌المللی که در ایران برگزار می‌شود منظورم جشنواره فجر و جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی است. از تعداد قابل توجهی مدیران تماشاخانه‌ها و مدیران جشنواره‌های بین‌المللی دعوت به حضور می‌شود که به این ترتیب فضا برای ایجاد ارتباط و دوستی میان هنرمندان ایرانی و خارجی مهیا می‌شود.
به رغم نبود عادت در میان سیاستگذاران تئاتر ما از سال 83 به این طرف، مدیران کاملاً به این نوع روش عادت کرده‌اند که نتایج بسیار خوبی هم در پی داشته است. بنابراین در پاسخ صریح به سؤال شما هر کدام از این گروه‌ها و نمایش‌های شرکت کننده در جشنواره کودک و نوجوان می‌توانند و باید با گروه‌های خارجی ارتباط بگیرند و ما هم کمک و حمایت‌های لازم را خواهیم داشت. اگر که یکی از گروه‌ها صاحب دعوت‌نامه‌ای از جشنواره‌های خارجی شد، بهتر است که حمایت‌های مالی و اسپانسر برای سفرش بگیرد و اگر این امکان میسر نشد، آن وقت طی نامه‌ای دعوت‌نامه خود را به مرکز بفرستند که شواری اعزامی در مرکز وجود دارد که متشکل از مدیران و افراد متخصص است با توجه به اولویت‌ها و امکانات موجود مالی از گروه‌ها حمایت لازم را به عمل می‌آورد.
درباره جشنواره فجر امسال حرف‌های بسیاری نقل می‌شود. می‌گویند قرار است پیتر بروک و پیتر شومان به ایران بیایند! کمی درباره این سفرها و فعالیت بخش بین‌الملل جشنواره فجر بگویید؟
ما از ماه‌ها پیش ارتباط‌های لازم را برای دعوت از گروه‌های خارجی انجام دادیم که اکنون تعداد قابل توجهی از نمایش‌ها به دفتر امور بین‌الملل مرکز رسیده و دوستانی نیز اعم از مدیران و هنرمندان تئاتر طی سفرهایی که به خارج داشتند، نمایش‌هایی را پیشنهاد کردند و ما با آن گروه‌های پیشنهادی، ارتباط برقرار کردیم. امیدوارم که امسال جشنواره فجر یکی از شاخص‌ترین دوره‌های خودش را تجربه کند. به طور جدی به دنبال آن هستیم که در این جشنواره از بزرگان تئاتر دنیا دعوت کنیم. اسامی که نام بردید، بیشتر، شایعه است و بخشی از آن واقعیت دارد، اما بگذارید که فعلاً چیزی را تأیید و تکذیب نکنم و در زمان دیگری اسامی را معرفی کنم. با این قول که جشنواره امسال، جشنواره ویژه‌ای برای دوستداران تئاتر خواهد بود.
فعالیت‌هایتان در سمینار"تئاتر و دین" چگونه است؟
همان طور که مطلع هستید بین مرکز هنرهای نمایشی و دانشکده پردیس هنرهای زیبا به مدیریت مجید سرسنگی در برگزاری این سمینار همکاری مشترک برقرار است. فراخوان این سمینار از طریق بخش بین‌الملل و دوستان آقای سرسنگی به مراکز مختلف فرهنگی جهان و افراد حقیقی متفاوتی فرستاده شد که تا آن جا که من مطلع هستم استقبال بسیار خوبی از این سمینار صورت گرفت و مقالات زیادی از سوی فرهیختگان دنیا فرستاده شد اما اطلاعات کامل را بهتر است از مسؤولان سمینار بپرسید. بخش بین‌الملل مرکز، در حد ارسال فراخوان و دعوت‌نامه، همکاری داشته است.