جشنواره‌ها نمی‌توانند به روند رشد تئاتر ما کمکی کنند
با توجه به تقارن زمانی با ایام محرم و صفر خواسته شد ما جشنواره را در فروردین ماه برگزار کنیم. بنای اول بر این بود که جشنواره اسفندماه برگزار شود ولی چون تعدادی از نمایش‌ها دارای مضامینی هستند که مناسب این ایام نیستند، بنا را بر این گذاشتیم جشنواره فروردین‌ماه برگزار شود.
مریم فشندی:
شهریار رشیدعلیپور مسئولیت‌های مختلفی در حوزه‌های گوناگون تئاتری به عهده دارد که دبیری جشنواره تئاتر ماه یکی از این مسئولیت‌هاست.با توجه به تغییرهای مکرر در زمان برگزاری جشنواره تئاتر ماه و اعتراض بسیاری از گروه‌های شرکت کننده به سراغ رشیدعلیپور رفتیم و با او به گفت‌وگو نشستیم که بدون هیچ توضیحی صحبت‌های او را می‌خوانید.
چرا جشنواره تئاتر ماه این قدر با تغییر در زمان برگزاری مواجه شد؟
یکی از دلایل عمده‌ای که باعث شد تاریخ برگزاری این جشنواره جابه‌جا شود، تقارن و تقریباً همزمانی آن با جشنواره تئاتر فجر بود، بحث امکانات فیزیکی مثل سالن‌های اجرایی مانند تالار اندیشه حوزه که در دست بازسازی بود و بقیه سالن‌هایی که ما فکر می‌کردیم می‌توانند در زمان جشنواره به ما امکانات بدهند یا درگیر اجرا بودند و یا تمرین و یا بسیاری از سالن‌ها در حال آماده شدن برای اجرا در جشنواره تئاتر فجر بودند. مورد دیگر این بود که بعضی از گروه‌ها هم در جشنواره ماه و هم در جشنواره فجر کار داشتند و خستگی و فشار کاری آنان از دیگر عواملی بود که باعث شد زمان جشنواره تغییر کند. به همین منظور جلسه‌ای با حضور کارگردانانی که اثرشان در مرحله اول پذیرفته شده بود برگزار کردیم و به صورت مشترک به این جمع‌بندی رسیدیم که بپذیریم به جای این که کارها در یک شرایط پرفشار و عصبی اجرا شوند و خستگی مضاعف ایجاد کنند، اجراها در یک فضای بهتر و حتی‌الامکان با حضور گروه‌های بیشتری روی صحنه بروند.
جشنواره سرانجام چه زمان برگزار می‌شود؟
با توجه به تقارن زمانی با ایام محرم و صفر خواسته شد ما جشنواره را در فروردین ماه برگزار کنیم. بنای اول بر این بود که جشنواره اسفندماه برگزار شود ولی چون تعدادی از نمایش‌ها دارای مضامینی هستند که مناسب این ایام نیستند، بنا را بر این گذاشتیم جشنواره فروردین‌ماه برگزار شود.
آیا قرار است هر سال جشنواره فروردین برگزار شود؟
قصد ما از اول این بود که زمان برگزاری جشنواره را تغییر دهیم. چون زمانی که برای آن پیش‌بینی شده بود مناسب نبود. دی‌ماه بیشتر گروه‌ها درگیر حضور در جشنواره تئاتر فجر هستند و نمی‌توانند خود را برای دو جشنواره همزمان آماده کنند.
بازبینی نمایش‌ها چه زمانی است؟
احتمالاً از اوایل اسفند ماه بازبینی‌ها آغاز می‌شود.
چگونه است که همه کارهای ارائه شده در بازبینی اولیه مشروط شده‌اند؟
نظر هیات بازبینی این بود که کارها نیاز به تمرین بیشتر دارند تا پخته‌تر شوند.
چند نمایش از شهرستان‌ها قرار است پذیرفته شوند؟
در تئاتر شهرستان هم چهار یا پنج نمایش انتخاب شده بود ولی با توجه به رویکرد جدید مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری که نسبت به تئاتر شهرستان‌ها حساسیت و توجه بیشتری دارد، قرار شد سهمیه شهرستانی‌ها هم افزایش یابد.
اجرای عمومی این نمایش‌ها چگونه خواهد بود؟
در طول جشنواره تلاش می‌کنیم در سالن‌های حوزه هنری (تماشاخانه مهر، تالار اندیشه و تالار کوچک) و یکی دو سالن دیگر مثلاً در تالار مولوی اجرا داشته باشیم. همچنین سعی می‌کنیم با یکی دو فرهنگسرا هم به توافق برسیم تا جشنواره گسترش فیزیکی هم داشته باشد. امیدوارم بنا به قولی که داده شده بتوانیم نمایش‌های جشنواره را بلافاصله به اجرای عمومی بگذاریم.
تعدادی از نمایش‌هایی که سال گذشته در جشنواره ماه اجرا شدند یا نتوانستند اجرای عمومی بگیرند و یا تنها به مدت محدودی اجازه اجرا پیدا کردند. برای گروه‌های امسال فکری کرده‌اید ؟
تمام تلاش ما این است که چیزی که شما گفتید عملی شود. واقعیت این است که حوزه هنری با مرکز هنرهای نمایشی و سازمان‌های دیگر فرق می‌کند. حوزه هنری ماموریت و اهداف خاصی دارد، لذا نوع کارهایی که در آنجا اجرا می‌شود و یا حوزه علاقمند است که به آنها خدمات بدهد باید در راستای اهداف و ماموریت‌های حوزه باشد. بنابراین من امیدوارم همه کارها این نمره و امتیاز را در چارچوب و قالب ماموریت سازمانی حوزه بدست بیاورند و مجوز اجرای عمومی را بگیرند.
چقدر قرار بود کمک هزینه به گروه‌ها پرداخت شود؟
با توجه به فاصله و زمانی که ایجاد شده برای این که بتوانیم به گروه‌ها کمک کنیم، قصد داریم اصلاح برآوردی به مسئولان ارائه کنیم تا کمک هزینه را تا جایی که در وسعمان است، افزایش دهیم. مضاف بر این، ما صحبتی را با شبکه چهار سیما که کار تله‌تئاتر انجام می‌دهد، داشته‌ایم. نماینده این شبکه در مراحل بازبینی حضور داشته و طی توافقاتی قرار شده تعدادی از آثار را برای ضبط تلویزیونی انتخاب کنند. امیدوارم بخشی از مساله مالی گروه‌ها از طریق ضبط تلویزیونی برطرف شود.
کشورهای خارجی هم در جشنواره حضور دارند؟
امسال این اتفاق نمی‌افتد.
چرا؟
با توجه به فشردگی زمان نتوانستیم با گروه‌های خارجی وارد مذاکره شویم و از آنان بخواهیم در جشنواره حضور پیدا کنند. با توجه به این که گروه‌های خارجی حداقل برای یک سال آینده خودشان برنامه‌ریزی می‌کنند، شاید خوشایند نبود که بخواهیم با عجله از آنان دعوت کنیم در جشنواره حضور پیدا کنند.
میهمان خارجی هم در جشنواره نخواهید داشت؟
خیر، بودجه و امکانات ما به حدی نیست که بتوانیم بسیاری از کارها را انجام دهیم. تا این لحظه قراری مبنی بر این که میهمان خارجی داشته باشیم گذاشته نشده است.
گاهی اتفاق می‌افتد که وقتی جشنواره‌ای را برای سازمان یا نهادی طراحی می‌کنند، بودجه متناسب با آن را نیز در نظر می‌گیرند. این اتفاق سال گذشته افتاد البته بودجه خیلی زیاد نبود ولی به هر حال تا حدی مشکلات را برطرف می‌کرد. اما امسال گویا اوضاع بدتر از سال گذشته است. آیا بودجه را کاهش داده‌اند یا با بودجه سال گذشته جشنواره ماه را برگزار می‌کنند؟
به هر حال محدودیت منابع همیشه وجود داشته است.
چه لزومی دارد که جشنواره با این همه محدودیت برگزار شود؟
چرا برگزار نشود؟ فکر نمی‌کنم چون محدودیت منابع داریم، جشنواره را برگزار نکنیم! گرچه من به شخصه با برگزاری جشنواره‌ها چندان موافق نیستم چون جشنواره‌ها نمی‌توانند به روند رشد تئاتر ما کمکی کنند. ولی به هر حال چون یک جریان مستمر تئاتری در کشور ما وجود ندارد، می‌توانیم اندکی به برگزاری جشنواره‌ها دل خوش کنیم تا چراغ تئاتر روشن بماند. سازمانی مثل حوزه هنری مسایل و مشکلاتی دارد که بودجه آن هم باید به نسبت بین قسمت‌های مختلف تقسیم شود. این که با زحمت و فشار جشنواره برگزار می‌شود، جای امیدواری است که رفته رفته رو به بهبود برود.
آیا داوران دومین جشنواره تئاتر ماه مشخص شده‌اند؟
خیر.