گزارشی از جشنواره منطقه شمال و شمال شرق دانشگاهی در مشهد

زهرا شایان‌فر:
جشنواره منطقه شمال و شمال شرق دانشگاهی، روز گذشته با برپایی آئین اختتامیه در مشهد به کار خود پایان داد.
به گزارش خبرنگار اعزامی سایت ایران تئاتر به مشهد، این مراسم ظهر جمعه 15 دی ماه در تالار شهید هاشمی‌نژاد مشهد و با حضور جمعی از هنرمندان شناخته شده این شهر دبیر و اعضا ستاد برگزاری دهمین جشنواره تئاتر دانشگاهی، مسؤولان وزارت علوم و فن‌آوری و دانشگاه فردوسی مشهد با تلاوت آیاتی از کلام‌ا... مجید آغاز شد.
عباس اقسامی، دبیر دهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی در این مراسم گفت:«در جشنواره مشهد مشکلاتی وجود داشت که به کم تجربه بودن و مقداری نیز به مدیریت باز می‌گشت که از هر دو آن‌ها‌ می‌توان به دلیل حسن‌های زیاد جشنواره چشم‌پوشی کرد.»
او تئاتر دانشجویی را مساوی با تئاتر انتقادی و البته انتقاد سازنده دانست و افزود:«به واسطه همین رویکرد است که هویت و تاریخچه تئاتر دانشگاهی شکل گرفته است.»
وی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی را"متفکرانه" دانست و افزود:«هرگونه نظارت بر آثار جشنواره و تئاتر دانشجویی، باعث نابودی این تئاتر می‌شود. قطعاً متولیان جشنواره ‌نسبت به این که چه روشی را انتخاب کنند که به پیکره جشنواره ضربه‌ای وارد نشود، به مراتب حساس‌تر هستند.»
وی با اشاره به خواست شورای نظارت و ارزشیابی استان برای بازبینی کارها و حذف یک سالن اجرا از جشنواره در روزهای پایانی آن تأکید کرد:«تئاتر دانشگاهی، تئاتر فرهیختگان است و اگر قرار است کسی بر آن نظارت کند، باید دارای شأن‌ لازم برای این کار باشد تا حرفی که می‌زند به آن ضربه‌ای وارد نکند.»
در بخش دیگر این مراسم، پیمان سپانلو دبیر جشنواره شمال و شمال شرق به ارائه گزارشی از مراحل اجرایی جشنواره پرداخت.
در ادامه، دکتر سیدموسوی مدیریت فرهنگی دانشگاه فردوسی مشهد با تبریک ایام عید و تشکر از همکاران جشنواره گفت:«اگر در مواقعی مشکلی در مسیر کار به وجود می‌آید، قطعاً با نظر سوء نیست؛ شاید حساسیت‌های مکانی باعث آن می‌شود. اگر به حساسیت‌های شهر مشهد نگاه کنیم، به دوستانی که تقاضای بازبینی داشتند نیز حق می‌دهیم.»
دکتر عباسی مقدم معاون فرهنگی وزارت علوم تحقیقات و فن‌آوری نیز در بخشی از صحبت‌هایش گفت:«بعد از سال‌ها تلاش، انتظار می‌رود که این تئاتر جریان ساز یک افق و چشم‌انداز جدید هنری در کشور باشد که با توجه به استعدادی که شاهد آنیم به اتفاقی جدید امیدوار هستیم.»
وی افزود:«هنر به مفهوم امروزی، کاری است که از انسان نیک برمی‌آید و تلاش و تکاپویی است که باید کامل باشد. این تکامل و سمت و سوی جدی در همه اشکال هنر نهفته است و تئاتر نیز نقشی است که بر ضمیر جان مخاطب می‌زنید.»
در ادامه این مراسم افشین خورشیدباختری نماینده هیأت داوران بیانیه این هیأت را قرائت کرد. وی گفت:«تئاتر دانشجویی و در حوزه کلان‌تر آن دانشگاهی، تنها و تنها در صورتی هویت، استقلال و شخصیت علمی خود را حفظ خواهد کرد که همانند دیگر علوم و شاخه‌های دانش و فرهنگ در چارچوب‌هایی علمی خود را در تمام سطوح، دانش محور و فرهنگ‌مدار جلوه ‌‌دهد. از این رو هیأت داوران دهمین جشنواره منطقه‌ای شمال و شمال شرق دانشگاهی ایران پیشنهادهای‌ خود را به این شرح تقدیم می‌کند:
1- پرهیز از ارائه اطلاعات صرف در نمایشنامه‌نویسی و توجه به این نکته حیاتی که نمایشنامه علاوه بر اطلاعات به پرسش و کشمکش، ماجرا، تعلیق و عناصر بنیادین از این دست، نیازمند است.
2- پرهیز از فراموشی بی حد و حصر عناصر بدیهی تئاتر که به وفور در نمایش‌های موجود متجلی بودند. منظور چیزهایی است که همواره گمان می‌کنیم که بر آن احاطه داریم؛ غافل از آن که در عالم واقع چنین نیست. بدیهیاتی هستند چون شروع و پایان منطقی متناسب با ساختار هر نمایش بدون آن که دست زدن‌های عوامل اجرایی، پایان را مشخص کند. توجه به شخصیت‌پردازی، ماجرا، گفت‌وگو با زیبایی‌شناسی و تحلیل، وجود اندیشه‌ای یکدست و گسترده در تمامیت اثر، کشمکش تضاد، منطق و ده‌ها عنصر دیگر که در بدیهی‌ترین کتاب‌های آموزشی بر آن تأکید شده و ما همواره به بهانه‌هایی گوناگون، نوگرایی‌ را یادآوری می‌کنیم.
3- پر واضح است تئاتر عرصه نمایش انسان در جهان،‌ عمل و محل بروز مضامین مختلف با استفاده از ابزارهایی عینی است. ا‌ز این رو کلمات و ادای آن‌ها به تنهایی قادر به انتقال جنبه‌های مختلف ابعاد شخصیت‌های نمایشی نیست و همه‌ این‌ها باید در حوزه‌های عمل نمایشی بروز پیدا کند.
4- از آن جایی که انسان محور موضوع و ابزار تئاتر به شمار می‌آید، بنابراین ضمن تأکید بر استفاده همه جانبه تئاتر از دانش‌ها و هنرهایی دیگر از جمله هنرهای تجسمی، ذکر این نکته ضروری است که نوع تصویرسازی و زبان و شیوه روایت تصویری در جهان تئاتر با توجه به شاخصه‌های آن متفاوت از دیگر هنرها از جمله هنرهای تجسمی است.
5- به راستی نسبت تئاتر با انسان، زمانه و جامعه ما چیست؟ یک بار دیگر به نمایش‌های خودمان نگاه کنیم.
6- خانم‌ها، آقایان تئاتر جز با اتکا به رکن آن یعنی تماشاگر محلی از اعراب نخواهد داشت. لطفاً به مخاطبان خود احترام بگذارید.
هیأت داوران
افشین خورشیدباختری، محمدرضا امیری و میلاد اکبرنژاد

آراء هیأت داوران نیز به شرح زیر قرائت شد:
در بخش موسیقی با تقدیر از بامداد افشار آهنگساز نمایش"از پا نیفتاده" جایزه این بخش به محسن مقامی برای نمایش"برکه" اعطا شد.
در بخش طراحی صحنه نیز از رضا ثروتی طراح نمایش از پا نیفتاده تقدیر و جایزه طراحی صحنه به امین فاضلی طراح نمایش"وین راه بی‌نهایت" تقدیم شد.
در بخش بازیگری مرد، هیأت داوران جایزه ویژه خود را به عرفان عبدالکریم‌زاده، بازیگر نوجوان، اهدا کرد. جایزه سوم بازیگری مرد به طور مشترک به سروش طاهری بازیگر نمایش پوتین‌های پایداری و علیرضا قنبری بازیگر نمایش اتوبان اهدا شد.
جایزه دوم نیز ضمن تقدیر از غلامرضا جهان پا برای بازی در نمایش وین راه بی‌نهایت به مرتضی اسماعیل کاشی برای بازی در نمایش از پا نیفتاده اهدا شد. بازیگری اول نیز به مجید شعاعی برای بازی در نمایش"الفبای ضربه‌ها" اهدا شد.
بازیگری مرد: جایزه سوم به شیما میرمحمدی برای بازی در نمایش"هاراگیری به سبک ایرانی"، جایزه دوم ضمن تقدیر از سپیده دسینه برای بازی در نمایش"من و هزار تو" به سپیده طالب‌زاده برای بازی در نمایش الفبای ضربه‌ها اهدا شد. جایزه اول این بخش نیز به زهرا یوسفی بازیگر نمایش"برکه" اعطا شد.
در بخش کارگردانی نیز هیأت داوران با تقدیر از کارگردان نمایش برکه محسن مقامی، جایزه سوم را به رضا ثروتی کارگردان نمایش از پا نیفتاده و جایزه دوم را به آتنا محمودی برای نمایش الفبای ضربه‌ها اهدا کرد. این هیأت برای جایزه اول کارگردانی منتخب نداشت.
در بخش نمایشنامه‌نویسی هم جایزه‌ای اعطا نشد. از مجید نقابی نویسنده نمایشنامه‌های"چرک‌نویس"، "جسد نویسنده" و"ویرجینیا ولف"، محسن مقامی نویسنده نمایش برکه و رضا ثروتی نویسنده نمایشنامه از پا نیفتاده تقدیر شد.