عملکرد یک ساله دبیرخانه دائمی جشنواره‌های تئاتر مرکز هنرهای نمایشی در گفت‌وگو با جلال تجنگی
جلال تجنگی؛ مسئول دبیرخانه دائمی جشنواره‌های تئاتر مرکز هنرهای نمایشی که با مجزا شدن واحد دبیرخانه دائمی از امور شهرستان‌ها در دی ماه ۸۵ ، مسئولیت آن را پذیرفته، چند سالی است که به طور پیوسته در دبیرخانه جشنواره‌های تئاتر فعالیت داشته است. تجنگی در گفت‌وگوی اختصاصی با سایت ایران تئاتر درباره عملکرد یک ساله دبیرخانه دائمی جشنواره‌ها، جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی، جشنواره سراسری تئاتر کودک و نوجوان، ارتباط دبیرخانه جشنواره‌ها و امور استان‌ها و مهمترین دستاوردهای دبیرخانه دائمی جشنواره‌ها سخن گفت که می‌خوانید:
جلال تجنگی؛ مسئول دبیرخانه دائمی جشنواره‌های تئاتر مرکز هنرهای نمایشی که با مجزا شدن واحد دبیرخانه دائمی از امور شهرستان‌ها در دی ماه 85 ، مسئولیت آن را پذیرفته، چند سالی است که به طور پیوسته در دبیرخانه جشنواره‌های تئاتر فعالیت داشته است.
تجنگی در گفت‌وگوی اختصاصی با سایت ایران تئاتر درباره عملکرد یک ساله دبیرخانه دائمی جشنواره‌ها، جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی، جشنواره سراسری تئاتر کودک و نوجوان، ارتباط دبیرخانه جشنواره‌ها و امور استان‌ها و مهمترین دستاوردهای دبیرخانه دائمی جشنواره‌ها سخن گفت که می‌خوانید:
سال 85 رو به اتمام است و طبیعی است که عملکرد دبیرخانه را طی سال جاری از شما جویا شویم.
طی سال جاری سه جشنواره و یک همایش را برگزار شده است. یازدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی(مبارک) از 12 تا 18 شهریور ماه، سیزدهمین جشنواره سراسری تئاتر کودک و نوجوان از 18 تا 22 آبان در اصفهان، بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر از 18 تا 27 دی ماه و سومین همایش سراسری آئین‌های عاشورایی از 1 تا 12 بهمن را پشت سر گذاشته‌ایم. اگر بخواهیم به طور دقیق و آماری اتفاقات هر جشنواره را مرور کنیم باید برای هر یک سر فصلی مجزا باز کنیم.
از جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی شروع کنیم.
این جشنواره همچون همه جشنواره‌های دیگر از مرحله فراخوان شروع میشود. 306 طرح و نمایشنامه در این مرحله به دست ما رسید که 45 اثر(36 اثر از تهران و 9 اثر از شهرستان) برای مرحله بازبینی انتخاب شدند. در نهایت 21 اثر صحنه‌ای که 3 اثر آن از شهرستان بود و 8 اثر خیابانی به جشنواره راه یافتند. در بخش بین‌الملل نیز 8 اثر صحنه‌ای و یک اثر خیابانی به جشنواره راه پیدا کردند در مجموع 29 اثر صحنه‌ای 117 نوبت اجرا و 9 اثر خیابانی 42 نوبت اجرا را پشت سر گذاشتند.
در بخش کارگاه‌های آموزشی نشست‌های تخصصی نیز 8 عنوان کارگاه و سخنرانی برگزار شد که پنج کارگاه آن به وسیله اساتید تئاتر عروسکی برگزار شد افرادی چون خوزه لوئیس ناوارو، ماسیمو شوستر(رئیس اتحادیه بین‌المللی نمایش عروسکی)، روی فراتی، اوا پولاک واسیاک، شارلوت پویک ـ بولن از آن جمله‌اند. چاپ کاتالوگ و بولتن روزانه، پنج عنوان کتاب و نمایشنامه، چاپ کارت پستال‌های خیمه شب بازی و برگزاری نمایشگاه‌های عکس، ماسک، عروسک و جلسات نقد و بررسی توسط کانون ملی منتقدان از عمده فعالیت‌های این جشنواره بودند که گرچه هر بخش به وسیله واحد مربوطه انجام شده اما دبیرخانه جشنواره‌ها انجام هماهنگی‌های لازم را بر عهده داشته است.
پس بخش‌هایی مثل چاپ، نقد و بررسی‌ها و... توسط دبیرخانه انجام نمی‌شوند؟
نه ما کار ستادی و هماهنگی انجام می‌دهیم و تولید کننده چیزی نیستیم.
در فاصله دو ماه بعد سیزدهمین جشنواره سراسری تئاتر کودک و نوجوان را برگزار کرده‌اید.
بله، این جشنواره هم در آغاز با 281 متن پیشنهادی کار خود را شروع کرد. 40 متن(22 متن از شهرستان و 18 متن از تهران) برای بازبینی پذیرفته شدندو در نهایت 16 اثر در بخش مسابقه، 2 اثر از اصفهان و 2 اثر از صربستان 44 نوبت اجرا در اصفهان داشتند. این جشنواره نیز چاپ کاتالوگ و 3 شماره بولتن و برگزاری سه نشست تخصصی را در پرونده دارد که البته زحمت اصلی را دوستان کانون تئاتر کودک و نوجوان متقبل شدند.
دی و بهمن نیز در فاصله‌ای اندک بیست‌وپنجمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر و سومین همایش آئین‌های عاشورایی برگزار شد.
جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر در 5 بخش صحنه‌ای و با 54 نمایش و 22 نمایش خیابانی برگزار شد که جمعاً 108 نوبت اجرا داشتند. چاپ کاتالوگ و بولتن روزانه، برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی، داوری انجمن نمایش و داوری موضوعی نیز جزء عملکرد این جشنواره بود.
سومین همایش سراسری آئین‌های عاشورایی نیز که در ابتدا 150 متن متقاضی حضور داشت در مرحله بازبینی 56 اثر و در مرحله نهایی با 23 اثر که شامل 4 اثر بخش ویژه و 18 اثر بخش مسابقه و یک اثر ویژه نوجوان بود در تهران برگزار شد. 4 نشست تخصصی، چاپ کتاب ویژه همایش با عنوان نسخه، برگزاری جلسات نقد و بررسی، برپایی مجالس تعزیه و آئین‌های نمایشی ویژه محرم را در برنامه داشتیم.
کار دبیرخانه به طور معمول مدت‌ها قبل از اجرای برنامه‌هایی که یاد کردید شروع میشود. درباره این بخش و ارتباط دبیرخانه با هنرمندان تهران و شهرستان‌ها بگویید.
ارتباط مستقیم بین دبیرخانه جشنواره‌ها و هنرمندان از مرحله ارسال فراخوان آغاز میشود. دریافت متون، اطلاع رسانی، جدول زمان بندی فراخوان، بازخوانی، بازبینی و... را نیز به طور منظم انجام می‌دهیم. در بخش شهرستان‌ها از جایی که انتخاب آثار قطعی میشود کانال ارتباطی هنرمندان به هماهنگی امور استان‌های مرکز منتقل میشود. تأکید می‌کنم که مهمترین حوزه فعالیت ما ارتباط به موقع و اطلاع رسانی دقیق در پروسه برگزاری هر جشنواره است. تلاش می‌کنیم اطلاع رسانی به بهترین نحو صورت گیرد. از دید من هماهنگی‌های بعدی اهمیت زیادی دارد. فکر می‌کنم که در زمینه اطلاع‌رسانی مناسب و به موقع خوب عمل کرده‌ایم.
شما از دی ماه 85 مسئولیت این واحد را پذیرفته‌اید درباره ارتباط دبیرخانه دائمی جشنواره‌ها و امور استان‌ها توضیح بیشتری می‌دهید؟
اول یادآور شوم که ما و امور استان‌ها با هماهنگی صد در صد عمل می‌کنیم و در بخش هماهنگی با هنرمندان، جدایی نداریم. این واحد پیش از این هم در دل امور شهرستان‌ها وجود داشت و انجام وظیفه می‌کرد. همکاری به شدت مثبت امور استان‌ها باعث میشود که ما نمره خوبی در ارزیابی عملکردمان به دست آوریم.
هر واحد سازمانی در آغاز سال یک برنامه عملیاتی برای خود تدوین می‌کند. در سال 85 موفق شدید به همه این برنامه‌ها دست پیدا کنید؟
در دبیرخانه دائمی جشنواره‌ها خیلی آینده‌نگرانه پیش می‌رویم. برای ما صرف برگزاری جشنواره اهمیت ندارد بلکه نگاهی کلان‌تر داریم که شرح وظایف را به حیطه اطلاع رسانی، جمع‌آوری داده‌ها، ارتباط با هنرمندان و فعالان تئاتر گسترش می‌دهد. این شکل عملکرد، برنامه‌ریزی اجرایی را سهل‌تر کرده و برگزاری جشنواره‌ها را به یک فعالیت دقیقه نودی تقلیل نمی‌دهد.
نظم در انجام این وظایف است که کارها را سهل می‌کند برای مثال جشنواره‌های امسال فقط کمی بیشتر از فعالیت‌های روزهای عادی برایمان خستگی داشت. کاری کاملاً مفرح بود و دیگر از آشفتگی‌ها و شب بیداری‌هایی که در مورد جشنواره‌ها از آن سخن می‌رود خبری نبود.
مهمترین دستاورد دبیرخانه در سال 85 چه بود؟
اگر بخواهم نسبت به سال 84 مقایسه‌ای داشته باشم و مهمترین دستاورد دبیرخانه را در سال 85 بیان کنم باید به همکاری سریع و منظم با سایت ایران تئاتر اشاره کنم. اطلاع رسانی از طریق سایت ارتباط حضوری و تلفنی دبیرخانه را کمتر کرد. در هر جشنواره فراخوان قبل از این که به امور استان‌ها برود در اختیار سایت قرار می‌گرفت. اعتقاد دارم که این یک گام مهم در اطلاع رسانی جشنواره‌ها بود. استفاده از سایت ایران تئاتر گستردگی حوزه پوششی فراخوان‌ها و سرعت انتقال آن را در پی داشت به طوری که به فاصله 10 تا 15 روز تمام مراکز فعالیت‌های تئاتری کشور، دانشکده‌های تئاتری و سراسر کشور را تحت پوشش فراخوان قرار دادیم. اتفاق دیگری که در دبیرخانه دائمی جشنواره‌ها افتاد، ارتباط مستمر با هنرمندانی بود که درگیر فعالیت در جشنواره‌ها بودند. تعداد تماس‌‌های ما با این افراد بیشتر از همیشه بود و لحظه به لحظه آنان را در جریان فرآیند جشنواره می‌گذاشتیم. برای مثال خبر تأیید یک متن در همان روز به گروه داده می‌شد و...
معتقدم هنوز هم جا دارد که این ارتباط گسترده‌تر و سریع‌تر شود. تمام تلاش‌مان را کرده‌ایم تا ترس از"بی‌اطلاعی از فرایند برگزاری جشنواره" را برای متقاضیان کم کنیم.