یادداشت پیام فروتن درباره تئاتر دانشگاهی
سالها قبل تب جشنواره و جشنوارهزدگی در میان اهالی حرفهای تئاتر رسوخ کرد. پا گرفت و بسیاری از تولیدات تئاتری را تحت تاثیر خود قرار داد. اما این موج همان طور که پیش بینی می شد به سرعت رنگ عوض کرد و جای خود را به مؤلفهها و رویکردهای دیگر داد.
تئاتر دانشجویی ... تئاتر دانشگاهی ... یا هر واژه دیگری که دوست دارید به آن اطلاق کنید. فرقی نمیکند. مهم آن است که تعداد قابل توجهی دانشجوی تئاتر یا علاقهمند به این هنر دور هم جمع میشوند و به انگیزه برگزاری جشنواره تئاتر دانشگاهی به ارائه اندیشه و هنرشان میپردازند.
اما در این میان نکاتی چند قابل توجه به نظر میرسد که بد نیست به آن پرداخته یا حداقل به آن توجه شود.
۱ - تئاتر دانشگاهی همانطور که از نامش برمیآید تئاتری جسور، بیپروا و در اندیشه تغییر است. تغییر انگارههای قدیمی، رویکردهای کهنه و پوسیده و... اما آن چه تاکنون و در عرصه تئاتر دانشگاهی کمتر به آن پرداخته شده لزوم توجه به سنن نمایشی کهن ایرانیست. این که بسیاری از این مولفهها نفس های آخر خود را میکشند و لازم است در حرکتی منسجم، طراحی شده و مستمر به احیاء آنها پرداخت. این مهم حاصل نخواهد شد جز در فضایی آکادمیک و علمی با اساتید و دانشجویانی که با انگیزه تمام به آن بپردازند.
۲ – سالها قبل تب جشنواره و جشنوارهزدگی در میان اهالی حرفهای تئاتر رسوخ کرد. پا گرفت و بسیاری از تولیدات تئاتری را تحت تاثیر خود قرار داد. اما این موج همان طور که پیش بینی می شد به سرعت رنگ عوض کرد و جای خود را به مؤلفهها و رویکردهای دیگر داد. اما امروز به نظر میرسد این آفت بزرگ تئاتر دانشگاهی را هدف قرار داده است. انتظارات و توقعاتی که دانشجویان امروز از جشنوارههای مختلف تئاتر دانشجویی دارند ، همان رویکردها و انتظارات سالها قبل تئاتر حرفهای را در ذهن متبادر میکند. با این تفاوت که در آن جا تئاتریهای حرفهای و سالها کار کرده قرار داشتند و این جا دانشجویانی که تازه در اول راه قرار دارند و میروند تا بیاموزند و تجربه کسب کنند.
۳ – بیشک تئاتر بدون اندیشیدن به مخاطب نه هویتی خواهد داشت و نه اصولاً به تعاریف خود نزدیک میشود. مخاطبی که با فرهنگ، پیشینه و آرمانها و دغدغههای خود پا به سالن تئاتر میگذارد. تئاتر دانشگاهی اگر میخواهد به جایگاه اصیل خود بازگردد باید به مخاطب بیندیشد. غم او را داشته باشد و در صدد کشف راههایی برای بیان دردها و مصائب او برآید. روشنفکری بدون پشتوانه توجه به نیازهای به روز مخاطب نتیجهای دربر نخواهد داشت و به بیراهه خواهد رفت.