مترجم کتاب"ستون پنجم" را به سه قسمت"زندگینامه"، "نمایشنامه" و"تحلیل نمایشنامه" تقسیم کرده است. او در مقدمه خود می نویسد:«هم سویی افکار ارنست همینگوی با فلسفهای که سالها پیش از او، فیلسوف نابغه ایرانی، حکیم عمر خیام، در اشعار خود به نحوی عنوان کرده بود، درک این اثر را برای خواننده ایرانی آسانتر خواهد کرد
مترجم کتاب"ستون پنجم" را به سه قسمت"زندگینامه"، "نمایشنامه" و"تحلیل نمایشنامه" تقسیم کرده است. او در مقدمه خود می نویسد:«هم سویی افکار ارنست همینگوی با فلسفهای که سالها پیش از او، فیلسوف نابغه ایرانی، حکیم عمر خیام، در اشعار خود به نحوی عنوان کرده بود، درک این اثر را برای خواننده ایرانی آسانتر خواهد کرد
رضا آشفته:
"ستون پنجم" اولین و تنها نمایشنامه"ارنست همینگوی" با ترجمه و تحلیل کیهان بهمنی منتشر شد.
او در 1938 ستون پنجم را به همراه چهل و نه داستان دیگر منتشر میکند. بدیهی است که ارنست همینگوی بر مبنای تجربههای زندگیاش دست به قلم میبَرد و واقعیتهای دریافت شده را از صافی ذهن و تخیلش میگذراند، بنابراین باورپذیری آثارش از شفافیت و صراحت ویژهای برخوردار است.
مترجم کتاب"ستون پنجم" را به سه قسمت"زندگینامه"، "نمایشنامه" و"تحلیل نمایشنامه" تقسیم کرده است. او در مقدمه خود می نویسد:«هم سویی افکار ارنست همینگوی با فلسفهای که سالها پیش از او، فیلسوف نابغه ایرانی، حکیم عمر خیام، در اشعار خود به نحوی عنوان کرده بود، درک این اثر را برای خواننده ایرانی آسانتر خواهد کرد. از این رو در بخش پایانی کتاب، سعی کردهام تا با گوشه چشمی به تفکرات خیام، زوایای دست نیافتنی این اثر مهجور همینگوی را روشن کنم.»
در این ترجمه، دکتر جلال سخنور به عنوان استاد راهنما و لیلی فرهادپور به عنوان ویراستار، کیهان بهمنی را یاری کردهاند تا ترجمهاش از خطاهای احتمالی مبرا باشد.
داستان خلق یک اثر
در 1937 همینگوی برای پوشش خبری جنگ داخلی اسپانیا به عنوان خبرنگار وارد اسپانیا شد و شروع به فعالیت به نفع نیروهای وفادار وطن کرد. به همین دلیل متأثر از فضای آن جا موفق به خلق"ستون پنجم" و چند داستان کوتاه میشود. کیهان بهمنی درباره طرح کلی داستان مینویسد:«در خلال جنگهای داخلی اسپانیا یک آمریکایی به نام فیلیپ راولینگ در پوشش خبرنگاری که برای روزنامههای آمریکا خبر تهیه میکند و به عملیات ضد جاسوسی به نفع کمونیستها (نیروهای وفادار به وطن) و بر ضد فاشیستهای به رهبری ژنرال فرانکو میپردازد. در محل اقامت موقت وی ـ هتل فلوریدای شهر مادرید ـ دو خبرنگار آمریکایی دیگر به نامهای رابرت پریستون و دورتی بریجز زندگی میکنند. رابرت مرد متأهلی است که از فیلیپ به این علت که معشوقه وی(دورتی) را از چنگش درآورده، متنفر است. دورتی بریجز دختر جوان زیبایی است که اگر چه پیش از شروع داستان معشوقه رابرت بوده، اما با ورود فیلیپ به او دل میبندد. قهرمان داستان که از جنگ خسته شده است، در جریان یک عملیات ضد جاسوسی موفق میشود به اتفاق همکار آلمانی الاصل خود(ماکس)، تعداد زیادی از فاشیستها و هواداران آنها را که در مادرید ستون پنجم نیروهای دشمن به حساب میآیند، دستگیر کنند. بعد از انجام عملیات، فیلیپ که هویت خود را فاش شده میبیند، تصمیم به ترک مادرید میگیرد و برای این منظور ناگزیر است به ارتباط خود با دورتی بریجز خاتمه بدهد.»
نمونهای از اثر
همینگوی"ستون پنجم" را در سه پرده متوالی و به شکلی کاملاً رئالیستی تنظیم کرده است. پرده اول این گونه آغاز میشود:
ساعت هفت و نیم غروب است. راهرویی در طبقه اول هتل فلوریدای مادرید. کاغذ سفید رنگی بر روی درب اطاق 109 دیده میشود. بر روی آن نوشته شده است:"مشغول به کار، مزاحم نشوید" دو دختر به همراه دو سرباز که اونیفورم مخصوص تیپ بینالمللی پوشیدهاند، در حال عبور از راهرو هستند. یکی از دخترها میایستد و به کاغذ نگاه میکند.
سرباز اول: بیا. ما تمام شب را وقت نداریم.
دختر: چی نوشته؟
زوج دیگری به انتهای راهرو رسیدهاند.
سرباز: چه اهمیتی داره که چی نوشته؟
دختر: نه. برام بخونش. باهام مهربون باش. برام به انگلیسی بخونش.
سرباز: اینم شانس منه. یه نفر اهل مطالعه. به جهنم. من نمیخونمش.
تحلیل ستون پنجم
مترجم در ادامه سرنوشت ستون پنجم با اشاره به روی صحنه رفتن این نمایشنامه در 1940 و در نیویورک توسط بنیامین گلیزر مینویسد:«بسیاری از انتقاداتی که به نمایشنامه وارد میشود، از اجرای ضعیف نمایش نشأت میگیرد. در پی این مطلب اظهارات ضد و نقیضی از طرف منتقدان متوجه اثر میشود. مالکوم کاولی وجود شخصیت ضعیف زن داستان را نقطه ضعفی بر بار تراژیک داستان میداند. ادموند ویلسون براین عقیده است که نمایشنامه نه فایدهای برای کمونیستهای درگیر جنگ داشته و نه یک کار ارزشمند در کارنامه ادبی نویسنده محسوب میشود، اما درعین حال منتقدانی به طرفداری از آن میپردازند. لایونل تریلینگ در پاسخ به آن دسته از منتقدان که اثر را به هیچ وجه ارائهگر راهکاری در جهت توقف جنگ نمیدانند به این نکته اشاره میکند که یک اثر ادبی به هیچ روی بنا ندارد تا راه حلی برای مشکلات دنیای امروز نشان بدهد.»
در ادامه میافزاید:«افزودن چند صحنه غیر اخلاقی و بالا بردن بار رمانتیک داستان گلیزر، دیدگاه منفی منتقدان بعد از انتشار"داشتن و نداشتن" و چاپ همزمان نمایشنامه با چهل و نه داستان کوتاه که بعضی قبلاً در کتابهای دیگر چاپ شده بودند و برخی دیگر را نویسنده برای اولین بار در این مجموعه گنجانده بود و تعدادی عوامل دیگر باعث شد تا ستون پنجم تا حدود زیادی تحت شعاع قرار گرفته و کمتر توجه منتقدان را به خود جلب کند... چنین واکنشهایی را که در نهایت منتهی به نادیده گرفتن اثر قدرتمندی چون"ستون پنجم" میشود، پیش از این نیز بارها منتقدان نشان داده بودند.»
مترجم با آن که خود تحلیل بر ستون پنجم و کلیت همینگوی مینویسد، اما دست را برای دیگر منتقدان باز میگذارد تا از زاویه دید خود و بر مبنای دیگر شیوههای نقدنویسی درباره ستون پنجم بنویسند.
ستون پنجم را"نشر افراز" در 1100 نسخه و به قیمت 2200 تومان منتشر کرده است.