امیر دژاکام کارگردان نمایش در گفت و گو با ایران تئاتر مطرح کرد:
«آرتور و اویی» از گفتمان غیر رسمی سیاست می‌گوید
ایران تئاتر : دژاکام می گوید دراجرای نمایش «آرتور و اویی» از گفتمان غیررسمی استفاده می‌شود و معتقد است: گفتمان رسمی ریاکارانه و پوششی است و به نوعی کلمات را زیبا می‌کند اما گفتمان غیر رسمی که تاثیرش را در زندگی ما می‌گذارد همان است که در بین آدم‌ها در جامعه رد و بدل می‌شود و به عاداتی که ما در جامعه بین خودمان تبیین کرده‌ایم برمی‌گردد.
امیر دژاکام متولد ۱۳۴۱ در کرمان بازیگر، کارگردان و نویسنده نام آشنای تئاتر کشورمان نمایش‌های مختلفی از جمله "بهار را دوست دارم"،"شب رجعت"،"بن بست" ،"پرنده‌های شط"، "حکم" و... رادر پرونده حرفه ای خود دارد. با او که نمایش «آرتور و اویی» برتولت برشت را پس از بیست سال در سالن حافظ روی صحنه برده است در آستانه تمدید اجرای نمایشش گفت‌وگو کردیم.
امیر دژاکام با بیان اینکه متن نمایشنامه برشت در حقیقت یک نقشه راه است، اظهارکرد: این متن ترجمان اتفاقات تاریخی است که باعث به قدرت رسیدن هیتلر می‌شود. نمایش‌های برشت معمولا با جشن و شادمانی اجرا می‌شود و همیشه در متن‌هایش سرود دارد و نمایش با آهنگ همراه است.
او در پاسخ به این سوال که این نمایش در عین طنز بودن به موضوعاتی از جمله اختلاس، رشوه و ... اشاره می‌کند یا طنزی که در آن وجود دارد باعث دور شدن مخاطب از این موضوعات نمی‌شود تصریح کرد: خنده امر بسیار جدی است و به نظرم چیزی جدی‌تر از خنده در دنیا وجود ندارد بخاطر اینکه خنده قدرت حیات و اندیشیدن را زیاد می‌کند و تحمل بشر را در زندگی بیشتر کرده و از نظر بیوشیمی ساختار بدن و آناتومی را تنظیم می‌کند و توجه را به مسائل عمیقی که در این نمایش بیان می‌شود بیشتر می‌کند.
این کارگردان تئاتر افزود: تراژدی با امروز ما سازگار نیست چرا که انسان‌ها امروز به اندازه نیازتراژدی احساساتی نیستند و یکسویه به غم نگاه کردن و یکسویه به رنج‌ها نگاه کردند ممکن نیست چراکه زندگی امروز بشری در شادی و غم تنیده شده. آرتور و اویی روایت تلخ و طنزی است. شوخی‌هایی که در آن آمده هیچکدام بدون گذاره معنایی در پشت سر خود نیستند ما می‌توانیم همین نمایش را با شوخی‌های خالطوری یا نا مربوط اجرا کنیم و مدت نمایش به ۴ ساعت برسد اما این خواسته ما نیست و اجرا نمی‌کنیم.
دژاکام ادامه داد: تمام شوخی‌هایی که در این نمایش به کار رفته موقعیت طنز و آیرونیک یا گروتسک دارند یا بعضا این شوخی‌ها مشمئز کننده هستند به دلیل اینکه رفتار آن کاراکتر مشمئز کننده است و رفتار تاریخی که اتفاق افتاده همزمان گریه‌دار و خنده‌دار است این طنز طنزی است که لحظه به لحظه آن شما را به فکر وامی‌دارد.
او با بیان اینکه در این نمایش از گفتمان غیررسمی استفاده می‌شود خاطرنشان کرد: معتقدم گفتمان رسمی ریاکارانه و پوششی است و به نوعی کلمات را زیبا می‌کند اما گفتمان غیر رسمی که تاثیرش را در زندگی ما می‌گذارد همان است که در بین آدم‌ها در جامعه رد و بدل می‌شود و به عاداتی که ما در جامعه بین خودمان تبیین کرده‌ایم برمی‌گردد. در این نمایش هیچ کلمه‌ای به کار برده نشده مگر اینکه دلایل تلخی مبنی براندیشه‌های آن کاراکتر در آنجا وجود داشته باشد و در آن هیچ بداهه‌گویی استفاده نشده است.
دژاکام درباره انتخاب بازیگرانش نیز گفت: بازیگران این نمایش اعضای گروه ماهان هستند که ما سال‌هاست با هم کار می‌کنیم برخی از بازیگران نیز دانشجویان من هستند که به صورت مداوم در این سال‌ها با هم کار کردیم و با تمام افرادی که در این نمایش کار می‌کنم بیش از سه سال است که همکاری دارم.
کارگردان نمایش «ننه دلاور» در پاسخ به این سوال که چقدر این زمان از نظر شرایط سیاسی و اجتماعی مناسب اجرای این نمایش بود توضیح داد: تابستان سال گذشته که این نمایش را برای اجرا انتخاب کردم اصلا به موضوع انتخابات فکر نمی‌کردم و موضوعات دیگری مانند رشوه‌ها، فسادهای اقتصادی و ... باعث شد تا این نمایش را انتخاب کنم.
او ادامه داد: در آخر نمایش نیز به مقاومت‌پذیری اشاره می‌کند منظور از مقاومت در این نمایش حضور فعال انسان‌ها در عرصه‌های اجتماعی است. برشت یک فرد سیاسی است و این نمایش نیز یک نمایش سیاسی است و درباره موضوعات اجتماعی نظر می‌دهد ما هم در چهارچوبی که مقررات و قوانین وجود داشته کار را ارائه دادیم. این نمایش یک اتفاق تاریخی را بازگو می‌کند و مفر نفوذ در این شهر شورای شهر است.
دژاکام با بیان اینکه درباره میزانسن و زیباشناسی مشکلی نداشتم، درباره بازی در فضای میدانی اظهارکرد: بازی در میدان کار را به شدت برای بازیگر سخت می‌کند و اصلا بازی در این فضا با بازی در صحنه یک سویه بسیار متفاوت است و بازیگران قدرتمندتری می‌خواهد خوشخبتانه من به بازیگرانم افتخار می‌کنم و تک‌تک‌شان با قدرت می‌توانند در ۳۶۰ درجه کار می‌کنند. در حقیقت بازی در میدان مانند این است که شما تکیه‌گاهی ندارید.
او همچنین درباره موسیقی این نمایش که به صورت زنده اجرا می‌شد گفت: اجرای موسیقی زنده در تئاتر بسیار سخت است. محسن مهاجر نوازنده‌ای است که به تنهایی می‌تواند کنسرت برگزار کند تمام کسانی که در موسیقی این نمایش با ما همکاری می‌کنند بسیار حرفه‌ای هستند و به نظرم جمع‌کردن هنرمندان حرفه‌ای بدون بودجه بسیار سخت است یا باید دل آنها را بدست آوری یا عقل‌شان را. فکر می‌کنم ما در این نمایش هم عقل آنها را بدست آوردیم و هم دل‌شان را اما متاسفانه در این کار جیب‌هایشان خالی ست.
کاگردان نمایش «آرتور و اویی» درباره استقبال مخاطبان از این نمایش گفت: وقتی در سالن هستم اینقدر استقبال مخاطبان خوب است که می‌خواهم بال درآورم وقتی مردم رنج‌هایشان را می‌شنوند و با آن ارتباط برقرار می‌کنند. این نمایش همانطور که گفتم از زبان غیر رسمی بهره می‌برد و از آنجا که زبان غیررسمی راست‌گوست چیزهایی را بازگو می‌کند که پشت درهای بسته برخی از سیاستمداران یا مدیران درباره مجموعه‌شان می‌گویند و با حرفهایی که در سخنرانی‌های رسمی گفته می‌شود متفاوت است. اگر سخنرانی‌های رسمی خوب است چرا پس با اتفاقات اطراف ما متفاوت و نازیباست.
او با بیان اینکه زبان غیررسمی کمک کننده است گفت: سعدی، مولوی، حافظ، شکسپیر، ایپسن و ... از زبان غیر رسمی استفاده می‌کنند و اصولا این‌ها آدم‌های اتو کشیده و یک جانبه نگرانه نیستند و لایه‌های مختلف را می‌بینند. مسلما کسی که یک سویه بشر را می‌بیند دچار مشکل است چراکه بشر سویه‌ها و نقش‌های مختلف دارد و همه یک جور نیستند صحنه تئاتر صحنه گوناگونی و رنگارنگی زبان‌ها و واژه‌های مختلف است