شکل ظاهری روخوانی جالب بود؛ نواری کاغذی دور تا دور سالن گذاشته شده بود و در جلوی آن برشهایی از هندوانه برای مدعون گذاشته بودند. شاید شیرینی این هندوانه باعث جاذبه این ضیافت خودمانی(!) شده بود و دیگر، نقاط ضعف روخوانی هم به عنوان یک حرکت دانشجویی به چشم نمیآمد.
شکل ظاهری روخوانی جالب بود؛ نواری کاغذی دور تا دور سالن گذاشته شده بود و در جلوی آن برشهایی از هندوانه برای مدعون گذاشته بودند. شاید شیرینی این هندوانه باعث جاذبه این ضیافت خودمانی(!) شده بود و دیگر، نقاط ضعف روخوانی هم به عنوان یک حرکت دانشجویی به چشم نمیآمد.
رضا آشفته:
نمایشنامه"این قصه را ایرانیان نبشتهاند" به قلم علیرضا نادری در تالار سمندریان دانشکده هنرهای زیبا توسط دانشجویان تئاتر و به روایت و کارگردانی مجتبی اسماعیلزاده روخوانی شد.
روخوانی
در این روخوانی که با حضور علیرضا نادری و جمعی از دانشجویان، دوستان نویسنده و خبرنگاران برگزار شد، گروه تئاتر در وسط سالن دایره زدند و با نوای موسیقی و استفاده از نریشن متن را از ابتدا تا پایان روخوانی کردند. در پایان، کارگردان این روخوانی گفت که بنا بر خواست علیرضا نادری باید بخشی از متن را میخواندیم، اما بنا بر نظر من متن به طور کامل روخوانی شد. البته روخوانی از ضعفهای عمدهای برخوردار بود، مثلاً تپق زدنهای بیشمار، بی حالی برخی از بازیگران، بد صدایی و یا صداسازیهای اشتباه باعث از ریتم افتادن این خوانش دسته جمعی میشد.
نقدی بر مراسم
شکل ظاهری روخوانی جالب بود؛ نواری کاغذی دور تا دور سالن گذاشته شده بود و در جلوی آن برشهایی از هندوانه برای مدعون گذاشته بودند. شاید شیرینی این هندوانه باعث جاذبه این ضیافت خودمانی(!) شده بود و دیگر، نقاط ضعف روخوانی هم به عنوان یک حرکت دانشجویی به چشم نمیآمد.
بعد نوبت به سخنرانی دو نفر و پخش یک فیلم رسید و در پایان اهدای دسته گل و لوح تقدیر صورت گرفت، اما آن چه در آن جا دیدیم و شنیدیم، بضاعت یک بزرگداشت در خور و شایسته علیرضا نادری، معلم، مدرس و نمایشنامهنویس را نداشت. کانون تئاتر تجربی دانشکده هنرهای تجربی در صدد برآمده بود تا به مناسبت این روخوانی از"این قصه را ایرانیان نبشتهاند" بزرگداشتی برای علیرضا نادری برگزار کند. نفس قضیه سالم و در خور تأمل و تحسین است، اما نوع برگزاری مراسم و عنوان نهاده شدن بر آن زیر سؤال میرود. آیا لطافت و صداقت و بزرگمنشی علیرضا نادری باید در این حد و اندازه مورد توجه قرار گیرد؟! اگر عنوان این مراسم"شبی با علیرضا نادری"، "روخوانی نمایشنامهای از علیرضا نادری با حضور این نمایشنامهنویس"، "دیدار دانشجویان با علیرضا نادری" و چیزی در این حد و اندازه میبود، آن وقت حرکت دانشجویان نیز زیر سؤال نمیرفت. عموماً بزرگداشت را به بهانههای خاص و طی برگزاری مراسم رسمی و با حضور طرفداران و مدعوین و استادان و برجستگان برگزار میکنند. در این مراسم نه مدعوین چشمگیری دیده میشدند و نه اتفاق خاصی در آن باعث جاذبه مجلس میشد. صرفاً حضور علیرضا نادری و جمعی از دانشجویان و یک روخوانی مد نظر بود و این موارد، یک عنوان سادهتر و صادقانهتر را میطلبید که دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا با سهل انگاری از آن چشم پوشیده بودند. شاید عنوان بزرگداشت علیرضا نادری میتوانست به لحاظ تبلیغی خیلیها را تهییج کند تا در این برنامه حضور داشته باشند. متأسفانه دامنه محدود خبری مانع از ایجاد چنین تهییجی شده بود و جای بسی خوشحالی که عدهای برای آن پا پیش نگذاشته بودند!
در این مراسم یک فیلم از آثار و زندگی علیرضا نادری پخش شد که پیش از این در مراسم یادبود این نمایشنامهنویس که از طرف فرهنگسرای پایداری برگزار شد، پخش شده بود. تصاویر از زیرزمین تئاترشهر، سالنهای تمرین و اتاقهای گریم و گوشهای از اجراها برداشته شده که لابهلای آن نام نمایشنامههای علیرضا نادری حک میشود. "نمایشنامهنویسی است که از 20 سالگی شروع به نوشتن کرده و پس از رفتن به جبهه و مجروع شدن، به طور جدیتر به مقوله نمایشنامهنویسی و مسائل انسانی و لحظات تراژیک و بغرنج از زندگی اجتماعی و آسیبهای جنگ پرداخته است. اجرای"پچپچههای پشت خط نبرد" در سال 74 که نمره 20 را به عنوان پایاننامه دوره کارگردانی او به دنبال داشت، باعث شهرت علیرضا نادری شد. جلوگیری از اجرای آن در جشنواره تئاتر دانشجویی و تعطیلی موقت و یک ساله جشنواره تئاتر دانشجویی بر اهمیت این موضوع و شهرت علیرضا نادری افزود. او بعدها در سال 81 موفق به اجرای این نمایش جنجالی در تئاترشهر شد و پس از آن نیز برخی از متنهای خود و دیگران را اجرا کرد، که رفته رفته بر دامنه شهرت و دریافت محتوا و شکل مد نظر علیرضا نادری افزوده شد. مردی که به رئالیسم و آسیبهای اجتماعی بیش از دیگران به عنوان یک شاخصه ملی و فرهنگی توجه داشته است.»
یک دانشجو
سلما رفیعی یکی از شاگردان علیرضا نادری در این مراسم متنی را درباره آثار و تفکرات علیرضا نادری و تأثیرگذاری او به عنوان استاد نمایشنامهنویسی قرائت کرد.
متن متناقضی از زنده بودن و مرده بودن، راستگو بودن و دروغ بودن و... و این که ماندگاری آثار علیرضا نادری دلیل اثبات نادری است و این که این نمایشنامهنویس یک اثر هنری است و از این دیدگاه مورد نقد و بررسی قرار میگیرد. این دانشجو در ادامه به لذت خود از کوچهها، مردم و جنگی که در آثار علیرضا نادری وجود دارد، اشاره کرد و گفت:«من هم، شاگرد تحمیلی او هستم و یاد او در ذهنم زنده مانده است.
علیرضا نادری نمایشنامهنویس بر علیرضا نادری کارگردان ارجح است. سعید اسدی، استاد دانشگاه در ادامه برای سخنرانی درباره علیرضا نادری فرا خوانده شد که با اشاره به حضور زنده این نمایشنامهنویس شناخت او را فراتر از عکس و خواندن زندگینامه دانست و گفت:« او روی افراد کم سن و سالی مثل من در دوان دانشگاه به عنوان یک لیدر خیلی تأثیر گذار بود. وقتی که درباره شلوغیهای جلوی دانشگاه در آغاز دهه 60 تعریف میکرد و یا شرایطی که خود در جنگ و اجتماع لمس کرده بود، باعث میشد که آنچه را میگوید در آثارش ببینیم.»
وی بنابر گفته لوسین گلدمن، جامعه شناس که معتقد است "هنرمند تحت دو مورد"انتخاب" و"تعریف" عمل میکند تا بر جامعه تأثیر بگذارد"، گفت:«علیرضا نادری بریده ای از تاریخ معاصر و شرایط و مسایل امروز را انتخاب میکند، و بنا بر استعداد و نبوغی که دارد، آن را مینویسد و بر جامعه تأثیر میگذارد؛ آنچنان که هربار درجایی حضور داشته، یک اتفاق ایجاد شده است. نمونهاش اجرای "پچپچههای پشت خط نبرد" است که جشنواره تئاتر دانشجویی را بر هم ریخت.»
سعید اسدی ضمن اعلام این که علیرضا نادری نمایشنامهنویس را بر علیرضا نادری کارگردان ترجیح میدهد، افزود:« او به عنوان یک استاد به شیوهای کاملا متفاوت نمایشنامهنویسی را برای شاگردانش تدریس کرده و به همین دلیل در ذهن آنها ماندگار شده است. او علاوه بر تسلط و شناخت کافی بر مسایل تئوریک، با ارائه مثالهایی مانند لطیفه در انتقال مضمونهای علمی تاثیر بیشتری را بر شاگردانش گذاشته است. او علاوه بر بداعت در نمایشنامهنویسی نوین، در تدریس نمایشنامهنویسی هم مؤثر بوده است.»
علیرضا نادری هم که در پایان پشت تریبون رفت، و(تحت تأثیر قرار گرفته بود) درباره"این قصه را ایرانیان نبشتهاند" گفت:«شش سالی میشود که به دنبال اجرای این متن هستم و تاکنون هم موفق به اجرای آن نشدهام و هر بار دلیلی برای این عدم اجرا عنوان شده است.»
وی از تمامی برگزارکنندگان و شرکت کنندگان در مراسم با ابراز احساسات تشکر و قدردانی کرد.