شیوا مسعودی برای آن که یک کتاب کاملاً علمی و آموزشی را در معرض دید علاقهمندان قرار دهد، علاوه بر بخش تئوریک که به آموزش پله به پله نمایش عروسکی میپردازد، پنج نمایشنامه را هم از کشورهای مختلف ترجمه کرده است تا بعد از اتمام مطالعه این کتاب متون آمادهای برای کار کردن در دسترس خوانندگان قرار دهد.
شیوا مسعودی برای آن که یک کتاب کاملاً علمی و آموزشی را در معرض دید علاقهمندان قرار دهد، علاوه بر بخش تئوریک که به آموزش پله به پله نمایش عروسکی میپردازد، پنج نمایشنامه را هم از کشورهای مختلف ترجمه کرده است تا بعد از اتمام مطالعه این کتاب متون آمادهای برای کار کردن در دسترس خوانندگان قرار دهد.
رضا آشفته:
«نمایش عروسکی به دلایلی که نیاز به تکرار یا اثبات آنها نیست، یک رشته هنری و دانشگاهی است. در کشور ما علاوه بر نمایشهایی که به این شیوه در سالنهای تئاتر اجرا میشود، سالانه حدود 10 تا 15 دانشجو از این رشته فارغالتحصیل میشوند که دارای تخصص نمایش عروسکی هستند.»
شیوا مسعودی مترجم کتاب"کارگردانی نمایش عروسکی قدم به قدم" مطلب بالا را در مقدمه این کتاب نوشته و میافزاید:«اما امروزه رشته نمایش عروسکی دچار مهجوری و شاید کم توجهی شده است، مردمان شناخت کافی از آن ندارند و یا از تأثیر آن بیاطلاعند و به نظر میرسد که اندیشیدن به چاره کار، کارگشاتر از بازگویی علتها باشد. شاید مهمترین و کارآمدترین روش برای رفع این مهجوری، گسترش طیف مخاطبان و مردمی کردن این رشته هنری از یک سو و کارآمد کردن و پرتوان کردن هنرمندان این رشته از سوی دیگر باشد. نمایش عروسکی بر پایه اصول بنیادی و صحیح موجب گسترش طیف تماشاگران و در نهایت رفع این مهجوری خواهد شد.»
و اگر بخواهیم درباره مخاطبان آن بدانیم، درباره آن، مترجم مینویسد که به همه علاقهمندان نمایش عروسکی این کتاب پاسخگو خواهد بود و میافزاید:«این کتاب برای گروههای عروسکی کوچک و بزرگ ـ از گروههای تک نفره تا گروههای بزرگ ـ برای آماتورها، نیمه حرفهایها و حرفهایها تهیه شده است. ما تلاش کردیم تا اطلاعات منسجمی درباره کارگردانی فراهم آوریم که هم تماشاگران و هم اجرا کنندگان لذت ببرند...»
شیوا مسعودی برای آن که یک کتاب کاملاً علمی و آموزشی را در معرض دید علاقهمندان قرار دهد، علاوه بر بخش تئوریک که به آموزش پله به پله نمایش عروسکی میپردازد، پنج نمایشنامه را هم از کشورهای مختلف ترجمه کرده است تا بعد از اتمام مطالعه این کتاب متون آمادهای برای کار کردن در دسترس خوانندگان قرار دهد. حتی این نمونهها میتواند زمینه اقتباس از متون کهن و کلاسیک ایرانی را یادآور شود که گروهها برای پر کردن نقایص احتمالی متن خوب میتوانند از این مواد آماده بهرهبرداری فرهنگی و هنری کنند. به هر تقدیر هر سرزمینی دارای میراث غنی فرهنگی است و زمانی آن سرزمین به وقار و اعتبار خود ادامه خواهد داد که از تمام داراییهای گذشته خود به نحو احسن استفاده کند. پشت پا زدن به گذشته، اعتبار فرهنگی امروز را زیر سؤال خواهد برد و هویت ملی افراد در قلمرو داشتههای فرهنگی معنا و نتیجه مییابد. تئاتر عروسکی هم از آن جا که تمامی مخاطبان ـ به ویژه کودکان ـ را متوجه خود میسازد و از دوران کودکی میتواند توجه آدمها را به باورها، اعتقادات و نحوه بهتر زیستن معطوف سازد، به عنوان یک وسیله فرهنگساز میتواند در این راه بیشتر از گذشته مورد استفاده قرار گیرد. به این ترتیب کتاب"کارگردانی نمایش عروسکی قدم به قدم" میتواند به عنوان یک کتاب آموزشی توسط افراد و سازمانهای فرهنگی مورد استفاده قرار گیرد و به شیوه خودآموز میتواند تا حد زیادی اطلاعات کاربردی را برای سر و سامان دادن به یک نمایش عروسکی در اختیار مخاطبان آن قرار دهد.
داستان ورود این کتاب هم شنیدنی است. شیوا مسعودی تحصیلکرده نمایش عروسکی از دانشگاه تهران است و چندین سال است که به تدریس این هنر در دانشکدههای مختلف مشغول است. او زمانی درصدد برمیآید تا آموزههای خود را به شکل یک کتاب در اختیار علاقهمندان قرار دهد تا در حد توان بر کمبود منابع مطالعاتی غلبه کند. به همین دلیل وقتی از طریق عمویش به کتاب"کارگردانی نمایش عروسکی قدم به قدم" نوشته کرول فیجان و فرانک بالارد میرسد، تصمیم میگیرد که آن را ترجمه کند. این کتاب از آمریکا به ایران میآید و طی چند ماه توسط شیوا مسعودی ترجمه میشود، اما داستان انتشار آن به دلایل نامعلومی کمی گستردهتر و طولانیتر از حد معمول میشود. کتابی که در ظرف کمتر از سه ماه میتوانست در اختیار علاقهمندان قرار گیرد، بیش از چند سال خاک خوردن در گوشهای نامعلوم، سرانجام توسط انتشارات قطره روانه بازار کتاب میشود.
درباره نویسندگان کتاب"کارگردانی نمایش عروسکی قدم به قدم" شیوا مسعودی میگوید:«کرول فیجان آمریکایی است و تاکنون کتابهای زیادی در حیطه عروسکی نوشته است. او تخصص در زمینه عروسکهای دستکشی دارد و یکی از عروسکگردانان قدیمی در آمریکاست. فیجان یک کارگاه نمایش عروسکی دارد که محصولات آن در ایالتهای آمریکا اجرا میشود و تمام منابع موجود در کتاب به اجراهای این کارگاه برمیگردد. بالارد هم یک کارگردان نمایش عروسکی است.»
اما درباره شیوا مسعودی باید بدانیم که در مقطع فوق لیسانس در دانشکده سینما ـ تئاتر انیمیشن خوانده و تاکنون نمایشهای عروسکی"زال و رودابه"، "قصه سیاهپرک"، "گربههای شهر خاکستری" و"کلاغ" را به صحنه آورده است. همچنین کتاب"کارکردهای نمایش عروسکی در نمایش خلاق" را ترجمه و منتشر کرده است و یک مجموعه نمایشنامه عروسکی از مرضیه محبوب، جواد ذوالفقاری، نغمه ثمینی و دیگران را گردآوری کرده است که این دو کتاب در جشنواره تئاتر عروسکی دانشجویان منتشر شدهاند.
فصلها
کتاب"کارگردانی نمایش عروسکی قدم به قدم" شامل 9 فصل به علاوه پنج نمایشنامه عروسکی میشود. فصول 9 گانه به موضوعات کارگردانی، مسئولیتهای کارگردان، نمایشنامه، تجزیه و تحلیل متن: روش، طراحی، تعیین نقش، کتاب تولید، برنامه تمرینها و نوار ویدئو و اجرا اختصاص یافته است.
مرد قوی(ارباب)، تو حریف من نیستی، چگونه قوباغه به بهشت رفت، ماجراهای موش گوزن، شاهزاده موش عناوین نمایشنامههای پیوست شده به این کتاب است.
برای آن که با سادگی و درک راحت کتاب آشنا شویم، به نمونهای از فصل"مسئولیتهای کارگردان" نگاه میکنیم:
«بخش سوم فرهنگ بینالملل وبستر میگوید: "کارگردان کسی است که تولید یک نمایش را رهبری میکند. او مسئول حرکت، نور، موسیقی، تمرینها و به طور کلی معنی دادن به تصورات نویسنده است." بنابراین شما به عنوان کارگردان قبل از شروع کار روی نمایش، باید تمامی اجرای نمایش را تصور کنید و سپس همراه گروه آن را به طور کامل آماده کنید. این تواناییها مشخصه کارگردان خوب است؛ چون همه گونههای تئاتر، کارگردان عروسکی نیز نباید عضوی از عوامل نمایش باشد. در این صورت شما میتوانید از دیدگاه تماشاگران نمایش را ببینید و هدایت کنید. قرار دادن عکسهای متعدد(ولو سیاه ـ سفید) و ذکر جدول و ارائه نمونه دفترچه کارگردانی مسیر را برای همگان باز میگذارد تا ضمن مطالعه به طور عملی نیز خود را مورد آزمون و خطا قرار دهند.»