فتحعلی‌بیگی: مرکزی برای اجرای نمایش‌ها و آیین‌های سنتی لازم است

به گزارش ایران تئاتر نشست رسانه‌ای دومین جشنواره «پرده‌خوانی و نقالی غدیر» شنبه، 11 شهریورماه با حضور داود فتحعلی‌بیگی ، دبیر علمی جشنواره، حسین عالم‌بخش، دبیر اجرایی و قنبری، مجری کارشناس در سالن امیرحسین فردی حوزه هنری برگزار شد.
داود فتحعلی‌بیگی در ابتدای این نشست گفت: از سال‌ها قبل، به عنوان کسی که در حوزه فرهنگ و هنر فعالیت می‌کنم، اصرار فراوانی به برگزاری جشنواره‌ها و مسابقاتی با موضوع و مضمون زندگانی و اندیشه‌های بلند حضرت علی (ع) داشتم و دارم و بارها هم پیشنهاد برگزاری مسابقات نمایشنامه‌نویسی را داشتم. بر اساس آنچه از امام علی (ع) از کتاب با ارزش نهج‌البلاغه نقل شده است، خوشبختانه مقدمات توجه به سیره امام علی‌(ع) از طریق جشنواره «پرده‌خوانی و نقالی غدیر» فراهم شده است. این جشنواره به نوعی ادامه همین راه است و خوشبختانه خیلی‌ها نسبت به هنر نقالی ابراز علاقه کردند و ما شاهد حضور نوجوانان، جوانان و کهن‌‌سالان در این جشنواره هستیم. به هر حال این اتفاق اقدام مبارک و میمونی است. اگر ما امام علی (ع) را خوب بشناسیم، پیامبران را خوب شناخته‌ایم و زمانی که اندیشه‌های حضرت علی را بشناسیم و بیشتر با آنها آشنا شویم، تازه متوجه‌ می‌شویم که پیامبر گرامی ما چه اندیشه‌های بالایی داشته‌اند.
دبیر علمی جشنواره «پرده‌خوانی و نقالی غدیر» در ادامه خاطرنشان کرد: خوشبختانه جامعه ما از وزارت علوم جلو افتاده است؛ چراکه سالهاست ما می‌گوییم چرا یک رشته نمایش‌های آیینی و سنتی دایر نمی‌شود تا به صورت آکادمیک آموزش داده شود اما گویی وزارت علوم یک پنبه در گوشش فروبرده و گویا اصلا نمی‌خواهد بشنود. اگر ما به گذشته برگردیم می‌بینیم که متناسب با شرایط آن دوران، نقال‌ها یا در چهارسو، قهوه‌خانه‌ها و یا در گذری معرکه‌شان را برپا می‌کردند و همین شد تا بعدها این امر به یک سنت تبدیل شد. اما امروزه متاسفانه جایگاه‌های سنتی نقالی دیگر پایگاه‌هایشان از دست داده است. به عنوان مثال قهوه‌خانه‌ها کوچک شده‌اند و خیلی از آنها به قلیان‌سراها تبدیل شده‌اند و همین‌طور سفره‌خانه‌های سنتی نیز به محل غذاخوری بدل شده‌اند و این نشان می‌دهد ما مثل بسیاری از جاهای دنیا باید برای عرضه به روز هنرهای سنتی خودمان در قلمرو نمایش، مکان‌های ویژه‌ای را اختصاص بدهیم.
وی سپس تصریح کرد: این همه خانه فرهنگ و سرای محله و فرهنگسرا ساخته شده است اما هیچکس به این فکر نکرد که بالاخره یک مرکزی برای اجرای نمایش‌ها و آیین‌های سنتی لازم است. متاسفانه این همه سرمایه‌گذاری می‌شود و پول خرج می‌شود اما دور ریخته می‌شود. مدیران سطح بالای فرهنگی و متولیان این کار باید به این فکر بیفتند که این مشکلات را حل کنند. افرادی که هنر نقالی یاد می‌گیرند، از لحاظ تربیتی و شخصیتی به یک اعتماد به نفسی می‌رسند که ممکن است در هنرهای دیگر بدست نیاید. سالهاست که در کل دنیا روی قصه‌گویی کار می‌کنند و جشنواره برگزار می‌کنند که خیلی هم تاثیرگذار بوده است، حالا در شرایطی که ما دوستان هنرمندی در این زمینه داریم که می‌توانند این رشته هنری را هدایت و تدریس کنند، چرا باید انقدر بی‌توجه باشیم؟
فتحعلی‌بیگی همچنین تاکید کرد: همین جشنواره نقالی یک حرکت آغازین است و مطمئن باشید که در آینده مخاطبانش خیلی بیشتر هم خواهد شد. من تمام این حرف‌ها را زدم تا انعکاس پیدا کند که شاید یک گوش شنوایی به‌ویژه در وزارت‌ علوم و همین‌طور در سازمان میراث فرهنگی پیدا شود تا بلکه شرایط موجود کمی تغییر کند و مشکلات حل شود. ما به سالن‌های چندمنظوره‌ای که بشود در آنها نمایش‌های آیینی و سنتی اجرا کرد، نیاز داریم. در بخش سنت نقاشی  قهوه‌خانه‌ای هم لازم به ذکر است که بگویم متاسفانه این هنر روبه انقراض است؛ ضمن اینکه قیمت نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای هم بالاست اما توجهی به این هنر نمی‌شود.

 

۱۱۷ اثر به دبیرخانه جشنواره رسید
در ادامه این نشست، حسین عالم‌بخش، دبیر اجرایی جشنواره «پرده‌خوانی و نقالی غدیر» ضمن تبریک ایام دهه ولایت به معرفی جزییات برنامه‌های این جشنواره پرداخت و گفت: خدا را شکر می‌کنم که برای دومین سال در این جشنواره حضور دارم. امسال برای بنده سال پر برکتی بود؛ چراکه در کنار استاد فتعلی‌بیگی عزیز، دکتر صالحی‌پور و دوستان دیگری بودم که واقعا برایم کلاس درس بود و امیدوارم که شاگرد خوبی بوده باشم. همچنین خدا را شاکرم که با زحمات کوروش زارعی این طرح به کمک حوزه هنری به نتیجه رسید. خوشبختانه ما امسال جشنواره پرطمطراق‌تری خواهیم داشت؛ چراکه هم استقبال‌ها بیشتر از سال گذشته شده و هم حمایت‌های بهتری داشتیم. جشنواره امسال در محل میدان امام حسین (ع) که به عنوان میدان آیینی و سنتی شهر تهران شناخته شده، برگزار می شود. تعداد آثار شرکت‌کننده در این جشنواره 117 اثر در قالب هنر نقالی است؛ ضمن اینکه امسال حضور بانوان نقال نیز خیلی چشمگیر است.

وی ادامه داد: در این جشنواره 31 اجرا توسط 31 نقال و پرده‌خوان خواهیم داشت. همچینین در این میان یک نقال نوجوان 14 ساله هم داشتیم که اهل تهران است. ان شاءالله بخشی از جشنواره امسال به بزرگداشت مرشد سید مصطفی سعیدی، هنرمند پیش‌کسوت نقالی و تقدیر از مهدی شفیعی، نویسنده کتاب «حماسه‌های امام علی (ع)» اختصاص خواهد داشت. ما در این دوره از جشنواره یک نقال کودک 9 ساله هم داریم که اهل بوشهر است. ما حداقل 11 شرکت‌کننده از شهرستان‌ها داریم.

دبیر اجرایی جشنواره «نقالی و پرده‌خوانی غدیر» درباره چرایی انتخاب میدان امام حسین (ع) به عنوان محل برگزاری جشنواره توضیح داد: میدان امام حسین (ع) را به این دلیل برای این جشنواره انتخاب کردیم که همیشه مخاطبان برنامه‌هایش زیاد بوده و همیشه بین 5 هزار و 10 هزار مخاطب در برنامه‌ها شرکت داشتند، بنابراین این میدان به عنوان میدان آیینی و سنتی شهرمان مطرح شده است و در عین حال مخاطبان عام و خاص زیادی دارد. در مجموع جشنواره امسال از لحاظ کمی و کیفی وسیع‌تر برگزار خواهد شد و از لحاظ استقبال نسبت به سال گذشته بهتر خواهد بود. همچنین ساعت برگزاری جشنواره‌ها از ساعت 17 الی 20 خواهد بود و برگزاری جشنواره آیین‌های سنتی نیز بعد از ساعت 20:30 است، بنابراین از لحاظ زمانی به مشکل برنخواهیم خورد.

عالم‌بخش در ادامه در پاسخ به اینکه این جشنواره چه اندیشه‌ای را دنبال می کند؛ توضیح داد: حدود 6 سال پیش در ستاد برگزاری جشن عید بزرگ غدیر، چندین ایده در همین زمینه ارائه شد که این طرح در همان جا ماند و اجرایی نشد تا اینکه آقای زارعی سال گذشته به عنوان مدیر هنرهای نمایشی حوزه هنری منصوب شدند و موفق شدیم این برنامه را به نتیجه برسانیم. متاسفانه تبلیغات در این عرصه در میان عموم مردم کم شده است و همین‌طور نسل امروز ما اطلاعات چندانی از جشن ولایت و غدیر ندارند. بنابر این دوست داشتیم چنین برنامه‌ای در دستور کار قرار بگیرد. خوشبختانه در حال حاضر که این جشنواره در حال برگزاری است و آوازه اش به بیرون از مرزها رسیده است. به عنوان مثال ما از کشور عراق، پاکستان و ... هم درخواست حضور داشتیم و برایمان خیلی جالب بود که چقدر نقال در دیگر نقاط جهان داریم و این خیلی جالب است که توانستیم یک جریان‌سازی در این زمینه داشته باشیم که دانشجویان هم به این سمت سوق پیدا کنند و با هم رقابت داشته باشند. امیدواریم سال‌های آینده اتفاقات بهتری در این زمینه رخ دهد.

دومین جشنواره «نقالی و پرده‌خوانی غدیر» از تاریخ 13 الی 17 شهریورماه امسال برگزار خواهد شد. همچنین برنامه‌های این جشنواره هرشب بین 5 تا 8 نوبت از ساعت 17 الی 20 اجرا خواهد شد.