دکتر محمدحسین ایمانی‌خوشخو: اطلاع رسانی دقیق و به موقع؛ رمز موفقیت سایت ایران تئاتر
موفقیت سایت را می‌توانیم در چند زمینه ارزیابی کنیم؛ اول تعداد استفاده کنندگان سایت. طبق آخرین اطلاعاتی که دارم، این تعداد خوب و برای چنین سایتی قابل قبول است؛ چه از نظر تعداد بازدیدکنندگان داخلی و چه آن‌ها که از خارج به آن متصل هستند. سایت توانسته جمعی را به عنوان مخاطب، شناسایی و با خود همراه کند. زمینه دوم از طریق متخصصانی است که با سایت مرتبط هستند. من بر کسانی که در سایت صحبت می‌کنند، نظر می‌دهند و ایده‌پردازی می‌کنند، یک مرور گذرا داشتم و می‌توانم بگویم که این افراد کم نیستند؛ یعنی در تولید مباحث تئاتری، ایده‌های تئاتری و حتی خبررسانی، استادان، هنرمندان و پیشکسوتان نقش و جایگاه خوبی دارند که این امر باعث می‌شود سایت را در این زمینه نیز موفق بدانیم. بحث سوم که می‌تواند موفقیت این سایت خبری را نشان دهد، اطلاع رسانی دقیق و به موقع است؛ چرا که می‌بینیم یکی از اولین منابع خبری در حوزه رویدادهای تئاتری کشور"سایت" است. شاید یکی از منابعی باشد که رسانه‌های عمومی بیشترین استفاده
زهرا شایان‌فر:
طرح راه‌اندازی یک سایت تخصصی تئاتر که بعدها "ایران تئاتر" نام گرفت، در تابستان 1383 اجرایی شد. این سایت در مسیر سه ساله خود، فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده و تاکنون از حمایت و مشورت بسیاری از صاحب نظران و مسئولان تئاتر بهره برده است.
دکتر محمدحسین ایمانی‌خوشخو(معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی) یکی از افرادی است که از ابتدا و پا به پای دیگران برای بقای سایت ایران تئاتر فعالیت کرد و عملکرد آن را مورد مطالعه و ارزیابی قرار داد.
آن چه می‌خوانید گفت‌وگوی سایت ایران تئاتر با وی درباره سیر عملکرد سایت است:
با گذشت سه سال از راه‌اندازی"سایت ایران تئاتر" به عنوان نخستین وتنها سایت تخصصی تئاتر ایران، عملکرد سایت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
اگر با مرور هدف تأسیس سایت به سؤالات نظر بیندازیم، بهتر می‌توانیم پاسخ دهیم. تأسیس سایت مبتنی بر یک نیاز بود؛ نیاز به منبع خبری مستقلِ مرتبط با رویدادهای نمایشی کشور. اگرچه روزنامه‌ها و رسانه‌ها کم و بیش به حوزه تئاتر می‌پرداختند و هنوز هم می‌پردازند، ولی این پرداختن نمی‌توانست نیاز کسانی که به شکل حرفه‌ای و تخصصی تئاتر را پیگیری می‌کنند و با آن مرتبط هستند، برآورده کند؛ یعنی هنرمندان، دانشجویان و علاقه‌مندان ویژه تئاتر منتظر بودند که یک پایگاه خبری تخصصی بتواند در حوزه تئاتر، سیاست‌گذاری و مسائل تخصصی به وجود آید. این فکر بود که باعث شد مرکز هنرهای نمایشی از جمعی که گرد آمدند تا آن را به وجود آورند، حمایت کند. هدف این نبود و اکنون هم نیست که این سایت مستقیماً توسط تشکیلات دولتی اداره شود، بلکه بیشتر بحث حمایت مطرح بوده و هست. با این هدف‌گذاری اگر بخواهیم کارنامه سه ساله سایت ایران تئاتر را بررسی کنیم، می‌توانیم تا اندازه قابل قبولی آن را موفق بدانیم.
در چه زمینه‌هایی سایت را موفق می‌دانید؟
موفقیت سایت را می‌توانیم در چند زمینه ارزیابی کنیم؛ اول تعداد استفاده کنندگان سایت. طبق آخرین اطلاعاتی که دارم، این تعداد خوب و برای چنین سایتی قابل قبول است؛ چه از نظر تعداد بازدیدکنندگان داخلی و چه آن‌ها که از خارج به آن متصل هستند. سایت توانسته جمعی را به عنوان مخاطب، شناسایی و با خود همراه کند. زمینه دوم از طریق متخصصانی است که با سایت مرتبط هستند. من بر کسانی که در سایت صحبت می‌کنند، نظر می‌دهند و ایده‌پردازی می‌کنند، یک مرور گذرا داشتم و می‌توانم بگویم که این افراد کم نیستند؛ یعنی در تولید مباحث تئاتری، ایده‌های تئاتری و حتی خبررسانی، استادان، هنرمندان و پیشکسوتان نقش و جایگاه خوبی دارند که این امر باعث می‌شود سایت را در این زمینه نیز موفق بدانیم. بحث سوم که می‌تواند موفقیت این سایت خبری را نشان دهد، اطلاع رسانی دقیق و به موقع است؛ چرا که می‌بینیم یکی از اولین منابع خبری در حوزه رویدادهای تئاتری کشور"سایت" است. شاید یکی از منابعی باشد که رسانه‌های عمومی بیشترین استفاده را از آن می‌برند. بحث کمّی(تعداد و تنوع اخبار) را هم می‌توان بررسی کرد که البته درباره سایت ایران تئاتر که(یک سایت تخصصی است) عمداً از ذکر آن می‌پرهیزم. این پارامتر وقتی ارزیابی می‌شود که شما یک خبرگزاری داشته باشید، ولی در یک سایت تخصصی با مأموریت و حیطه خاص، این مورد، چندان ملاک ارزیابی نیست. اگر سه پارامتر اول را متر اندازه‌گیری"موفقیت" در نظر بگیریم، سایت طی این سه سال موفق بوده است. البته این که سایت به نقطه ایده‌آل رسیده یا نه جای بحث دارد، اما همه مواردی که ذکر شد، یک حرکت معقول و هدفمند را نشان می‌دهد. اگر مرکز هنرهای نمایشی بخواهد بداند آیا حمایتی که کرده نتیجه بخش بوده، فکر می‌کنم این حمایت را می‌توان تأثیرگذار ارزیابی کرد.
اگر درست متوجه شده باشیم در لابه‌لای صحبت‌های‌تان به "غیر دولتی بودن" سایت ایران تئاتر اشاره کردید. به نظر می‌رسد سایت ایران تئاتر، کاملاً دولتی و زیر نظر مرکز هنرهای نمایشی و به خصوص روابط عمومی اداره می‌شود...
من قبول ندارم که بگویید سایت کاملاً دولتی است. وقتی می‌توانیم آن را کاملاً دولتی فرض کنیم که جزء تشکیلات دستگاهی باشد. می‌توانیم بگوییم سایت با حمایت دولتی اداره می‌شود. "حمایت" وظیفه دستگاه‌های دولتی است؛ همان طور که از گروه‌های نمایشی حمایت می‌کنند. هر وقت توانستید یک گروه نمایشی را(که کل هزینه‌های تئاترش را از اداره کل هنرهای نمایشی می‌گیرد) دولتی بدانید، می‌توانید بگویید سایت هم دولتی است. اگر توانستید تشکل‌های صنفی را (که با کمک دولت کار می‌کنند) دولتی بدانید، سایت را هم دولتی فرض کنید. ولی یقیناً همه بخش‌هایی که با حمایت دولت کار می‌کنند، در چهارچوب سیاست‌های دولت حرکت می‌کنند؛ یعنی این گونه نیست که بگویند چون وابسته به دولت نیستیم، خودمان با تشخیص خودمان، سیاست‌گذاری می‌کنیم و بدون آن که کاری به سیاست‌گذاری حاکم فرهنگی داشته باشیم، فعالیت‌مان را ادامه می‌دهیم. به هر حال سایت همسو با سیاست‌های تئاتر و اهداف تئاتر کشور حرکت می‌کند، ولی خیلی مواقع دیده‌ایم که نقد هم کرده و هیچ مشکلی برایش پیش نیامده است.
عملکرد سایت در ارتباط با شهرستانی‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
یکی از کارها و نتایج خوب سایت، همین برقراری ارتباط است. پیش از این ارتباط بچه‌های تئاتر شهرستان‌ها با وقایع روز تئاتر بیشتر با حضور فیزیکی آن‌ها میسر بود، ولی اکنون از طریق سایت می‌توانندبا مرکز مرتبط شوند(نه به شکل کامل، ولی در حد بالا). البته سایت بیش از این می‌تواند در این ارتباط موفق باشد؛ اگر از خود بچه‌های شهرستانی به عنوان رابطان سایت استفاده کند. در مراکز استانی و شهرستانی که انجمن نمایش و تشکل‌های تئاتری داریم، می‌توان یک ارتباط دو طرفه ایجاد کرد که به یک شبکه گسترده و فعال، جامع، زنده و پویا از رابطان سایت منتهی شود.
چه بخش‌هایی از سایت از نظر شما نیاز به تقویت دارد؟
یکی از مشکلات حوزه تئاتر کشور، کمبود نقدهای درست و اصولی نمایش‌هاست. قبلاً در رسانه‌های مکتوب، بیشتر شاهد نقدهای تئاتری بودیم، ولی نمی‌دانم به چه علتی این نقدها کم شده است. سایت باید به این حوزه توجه بیشتر نشان دهد. نمایش‌هایی را که روی صحنه می‌روند، پس از مدتی نقد کند؛ یعنی از منظرهای متفاوت، یک اثر را مورد نقد قراردهد. این کار می‌تواند آموزنده باشد؛ مخصوصاً برای جوان‌ترها که باید از نقدهای تخصصی نمایش‌ها مطلع شوند. بخش دیگری که بیشتر باید به آن پرداخته شود، بخش بین‌الملل است. بعضاً می‌بینیم که دوستان در داخل، فاصله زیادی بین خود و تئاتر بین‌الملل می‌بینند. سایت می‌تواند در این زمینه، با استفاده از منابع خبری، اتصال به جشنواره‌های خارج، ارتباط با ایرانیان خارج از کشور که علاقه‌مند به تئاتر هستند و انعکاس حوادث حوزه تئاتر کمک کننده باشد.
یک سال و اندی قبل بحث گسترده‌ای درباره گسترش سایت و تبدیل آن به"خبرگزاری هنر" مطرح شد. آیا چنین ایده‌ای برای سایت ایران تئاتر هنوز امکان بحث دارد؟
به عنوان یک پایگاه خصوصی، سایت می‌تواند این قضیه را دنبال کند؛ چرا که سیاست دولت این نیست که خبرگزاری دولتی راه بیندازد. دولت خبرگزاری‌های دولتی را کافی می‌داند، ولی اگر کسی و جایی شرایط آن را دارا بوده و به این اتفاق تمایل داشته باشد، می‌توان آن را از مجاری موجود پیگیری کند. با این حال فکر می‌کنم فی نفسه سایت در همین حد هم دستاوردهای یک خبرگزاری تخصصی را دارد. اگر شرایط به گونه‌ای بود که می‌توانست از استانداردهای بالاتری در حد خبرگزاری بهره‌مند شود، می‌توانست این کار را انجام دهد، ولی در حال حاضر لزومی برای آن نمی‌بینم.
آیا سایت می‌تواند با حمایت معاونت هنری از امکانات بیشتری برخوردار شود؟
چنین امکانی منتفی نیست. اداره کل هنرهای نمایشی می‌تواند بررسی کند که اگر عملکرد سایت ایران تئاتر در جریان تئاتر کشور حرکت مثبتی است و در جهت تحقق اهداف خود احتیاج به حمایت بیشتری دارد، حمایت از آن را افزایش دهد.