110 میلیون تومان بودجه داریم
این جشنواره با پول تو‌جیبی دانشجویان کارش را آغاز کرد، اما تئاتر عروسکی با این تصور که تنها مخصوص کودکان است، جدی گرفته نمی‌شود. این جشنواره مخاطب خاص دارد و تمرکزش بر این است که تعریف درست و سالمی از تئاتر عروسکی ارائه دهد. این جشنواره نیز مثل همه اتفاقات خوب دیگری است که به تدریج شکل می‌گیرد، اما دیگران متولی آن می‌شوند. خوشبختانه سیر جشنواره مثبت بوده و حمایت خوبی از آن می‌شود و بزرگترین مانع، مسائل اداری و بروتراتیک است که حمایت‌ها را از بین می‌برد.
زهرا شایان‌فر:
نشست مطبوعاتی دهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر عروسکی دانشجویان با حضور رئیس دانشکده سینما تئاتر، مدیر امور دانشجویی دانشگاه هنر، مشاور و دبیر جشنواره صبح امروز برگزار شد.
به گزارش سایت ایران تئاتر، در این جلسه افشین قاسمی(دبیر جشنواره)، یوسف صدیق(مشاور)، افشین جعفری‌خواه(مدیر امور دانشجویی) و حمید دهقان‌پور(رئیس دانشکده سینما ـ تئاتر) درباره سابقه و عملکرد جشنواره دهم صحبت کرده و به سؤالات مطرح شده از سوی خبرنگاران پاسخ دادند.
در آغاز جلسه افشین قاسمی به مرور سابقه شکل گیری این جشنواره اشاره کرد و گفت:«جشنواره دانشجویی تئاتر عروسکی در آغاز کار خود، با هزینه شخصی اساتید و دانشجویان تا سه دوره برگزار شد. این جشنواره در سال چهارم با حمایت مسئولان دانشکده و دانشگاه هنر مورد حمایت اداره کل امور فرهنگی وزارت علوم واقع شد و از پنجمین دوره برگزاری جشنواره از سوی مجمع کانون‌های تئاتر نیز مورد توجه قرار گرفت؛ به طوری که طرح هفتمین و هشتمین و همین طور نهمین جشنواره در آن مجمع تصویب شد. جشنواره نهم با میزبانی دانشگاه سوره با تمام نقاط ضعف و قوت خود در اردیبهشت ماه سال 85 به اتمام رسید. اکنون پس از برگزاری 9 دوره از این جشنواره، ستاد اجرائی جشنواره دهم، تصمیم دارد با حمایت بی دریغ دانشگاه هنر(متولی جشنواره عروسکی)، به عنوان تنها جشنواره عروسکی سالیانه کشور، با تمام توان و تلاش خود جوش دانشجویان و با در نظر گرفتن آرمان‌های دانشجویی و توسعه اهداف عالی هنر نمایش عروسکی به عنوان یکی از تأثیرگذارترین هنرهای آموزشی و خلاق جهان، دهمین جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی دانشجویان را با اهداف دانشجویی برگزار کند.»
وی هدف این جشنواره را رشد و اعتلای نمایش عروسکی دانشجویان عنوان کرده و ادامه داد:«پسوند دانشجویی نه در طیف وسیع مخاطبان آن، بلکه در فکر و اندیشه عوامل اجرایی و انتخاب آن نهفته است. این جشنواره جشنواره‌ای دانشجویی است که نهادهای فرهنگی بدون دخالت در محتوای فکری متعهد و پیش روی آن، می‌توانند در برگزاری آن سهیم باشند. مهمترین ویژگی جشنواره خودجوش بودن آن است که باید به آن پاسخگو باشد.»
وی ضمن توضیح در خصوص بخش‌های مختلف جشنواره و زمان‌بندی‌ها گفت:«جشنواره پس از یک سال و نیم تأخیر آذرماه و همزمان با روز دانشجو آغاز می‌شود. در بررسی دوره‌های قبل و بخش‌های مختلف آن به این نتیجه رسیدیم که بخش ویژه مربوط به نمایش‌های عروسکی نخی مورد استقبال قرار نمی‌گرفته، بنابراین آن را حذف کردیم. بخش نمایش خیابانی عروسکی را به عنوان یکی از بخش‌های اصلی مورد توجه قرار داده‌ایم. امسال علاوه بر فضاهای دانشگاهی از فضای خوابگاه‌ها، سرای سالمندان و کودکان بی‌سرپرست و... استفاده خواهیم کرد.»
قاسمی مهلت بخش خیابانی را تا 31 شهریور ماه و بازبینی این بخش را اوایل آبان اعلام کرد و افزود:«مدیریت این بخش را سامان خلیلیان(دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی) بر عهده دارد.»
وی در خصوص بخش صحنه‌ای توضیح داد:«در این بخش تعداد 90 متن به دبیرخانه ارسال شد که 50 اثر به مرحله بازبینی راه یافتند، هیأت داوران(یدالله وفاداری، کیانوش امیری، زهره بهروزی نیا، بنفشه بدیعی، شیوا مسعودی)، هفت اثر را به طور قطعی و 18 اثر را به صورت مشروط و یک اثر را در بخش جنبی جشنواره پذیرفتند. بازبینی مجدد، دوم و سوم آبان ماه است. تعداد آثار راه یافته دانشکده هنری تهران(دانشکده سینما و تئاتر، دانشکده پردیس هنرهای زیبا و دانشکده سوره) در بازبینی قابل توجه است. آثار شهرستان‌ها از طریق فیلم مورد بازبینی قرار گرفت و جلسات رفع نقص برای کارها برگزار شد.»
وی با اشاره به برگزار نشدن جشنواره مناطق و علاقه‌مندی به روند آزمایش شده گفت:«برگزاری ورک شاپ‌های شش ماهه و کوتاه مدت در شهرستان‌ها می‌توانست این روند را به جشنواره تئاتر عروسکی دانشجویی بدهد. بنابراین با تمام کانون‌های نمایش دانشگاه‌ها مکاتبه شد تا اگر تمایلی به برگزاری ورک شاپ‌های کارگردانی، نمایشنامه‌نویسی و عروسک‌سازی دارند، اعلام کنند. مرحله اول در سه دانشگاه کاشان، بوعلی همدان و دانشگاه خلیج فارس بوشهر با استادان یوسف صدیق، محمد کاظم اخوان و محمد رضا امامی انجام شد. در تهران به صورت شش ماه در سه رشته کارگردانی با زهرا صبری، نمایشنامه نویسی دکتر ناظرزاده کرمانی، نصرالله قادری و عروسک سازی با محمد اعلمی از 25 اردیبهشت تا 25 آبان ماه برگزار می‌شود. در مهر و آبان نیز، ورک شاپ های کوتاه مدت در مورد طراحی لباس عروسک، صدا و عروسک گردانی و طراحی صحنه عروسک خواهیم داشت. زهرا صبری در کلاس کارگردانی نمایشنامه‌نویسی روی متنی از ادوارد آلبی را با دانشجویان کار می‌کند.»
وی در خصوص بخش پژوهش با سرپرستی مریم تیموری دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی توضیح داد:« این بخش ترجمه یک جلد کتاب تخصصی(theatere,J.m mathson 2004) Play writing for the puppet و ترجمه و تألیف مجموع مقالات تخصصی تئاتر عروسکی و کتاب نمایشنامه‌های برتر جشنواره دهم، کاتالوگ 10 ساله را در بر خواهد داشت. قابل ذکر است 10 تا 16 آذر هفته پژوهش تئاتر عروسکی دانشجویی با سخنرانی استادان بزرگ ایران و جهان را نیز داریم. دو ورک شاپ نیز با حضور استادان خارجی خواهیم داشت که احتمالاً پیتر شومان و تاکادا دبیر افتخاری یونیما هستند.»
وی مهلت بخش نمایشنامه‌نویسی را تا هفتم مهر ماه اعلام کرده و افزود:«در این بخش به سه نمایشنامه برتر جوایز ویژه و سه نماشنامه برتر در کتاب تخصصی نمایشنامه‌های برتر جشنواره دهم چاپ خواهد شد.»
وی در خصوص بخش بین‌الملل و بخش جنبی گفت:«در این بخش به تمامی هنرمندان عروسکی دنیا فراخوان جشنواره ارسال شد. که بیش از چهار هزار E-mail فرستاده شده است. گروه‌هایی از کشورهای برزیل، تایلند، ترکیه، ایتالیا، انگلستان، فرانسه، هلند، تاجیکستان، فنلاند به دعوت ما پاسخ مثبت دادند و اکنون دبیرخانه به علت بودجه کم خود به دنبال گروه‌هایی است که علاوه بر یک نمایش جذاب و قابل توجه بتوانند هزینه رفت و آمد گروه خود را بپردازند.
بخش بین الملل شامل بخش صحنه‌ای و خیابانی و ورک شاپ پژوهشی است و تاکنون حضور برزیل قطعی شده است. در بخش جنبی نیز نمایشگاه پوستر و نمایشگاه ماسک و عروسک و عکس را برگزار می‌کنیم. نمایشگاه پوستر به صورت رقابتی با موضوع جشنواره دهم برگزار می‌شود. اثر برتر نمایشگاه، پوستر نهایی جشنواره خواهد بود.»
وی در خصوص دستاوردهای دیگر جشنواره دهم به راه‌اندازی دبیرخانه دائمی جشنواره، ثبت و نام‌گذاری تندیس جشنواره و راه‌اندازی سایت ثابت آن اشاره کرد.»
در بخش دیگر این جلسه دهقان‌پور(رئیس دانشکده سینما ـ تئاتر) گفت:«سیاست دانشگاه هنر بر این است که تا حد امکان و تا جایی که امکان دارد فعالیت‌های دانشجویی را حمایت و هدایت کرده و مشوق تمام فعالیت‌های دانشجویان باشد. این دانشگاه با داشتن تمام رشته‌های هنری در خاورمیانه منحصر به فرد است و بستر تعامل، فعالیت و بالندگی را در دل خود دارد.»
وی جدا کردن کارگاه‌های آموزشی را از برگزاری جشنواره، یک حرکت بی نظیرِ فرهنگی عنوان کرده و افزود:«اگر می‌خواستیم یک حرکت علمی و دانشگاهی انجام دهیم، باید این کار را انجام می‌دادیم.»
دهقان‌پور نمایش عروسکی را ابزاری برای تعامل فرهنگی میان کشورهای همسایه دانست و گفت:«کوشش دانشگاه بر این است که تا حد امکان روحیه دانشجویی در جشنواره حاکم باشد و مدیران تنها به بهتر برگزار شدن آن کمک کنند. امیدوارم با یاری رسانه‌ها شرایطی برای دور بعد پیش بیاید که در بحث مالی نیز شاهد تحول باشیم.»
یوسف صدیق نیز در تکمیل صحبت‌های دهقان‌پور گفت:«در نگاه مسئولان نسبت به مقوله فرهنگ در ایران مشکلاتی وجود دارد که اصلاً نمی‌توان آن را پنهان کرد. در زمانی به سر می‌بریم که برخی از دانشگاه‌ها به حذف برخی گرایش‌ها اقدام کرده‌اند. این رسانه‌ها هستند که باید به فکر نسل‌های آینده باشند.»
وی ادامه داد:«این جشنواره با پول تو‌جیبی دانشجویان کارش را آغاز کرد، اما تئاتر عروسکی با این تصور که تنها مخصوص کودکان است، جدی گرفته نمی‌شود. این جشنواره مخاطب خاص دارد و تمرکزش بر این است که تعریف درست و سالمی از تئاتر عروسکی ارائه دهد. این جشنواره نیز مثل همه اتفاقات خوب دیگری است که به تدریج شکل می‌گیرد، اما دیگران متولی آن می‌شوند. خوشبختانه سیر جشنواره مثبت بوده و حمایت خوبی از آن می‌شود و بزرگترین مانع، مسائل اداری و بروتراتیک است که حمایت‌ها را از بین می‌برد.»
وی بر جامعه‌پذیری نمایش عروسکی تأکید کرده و افزود:«نمایش عروسکی یک تئاتر جدی و سخت است. خوشبختانه مسئولان درک کرده‌اند که این نوع تئاتر کاری هزینه بر است و نیاز به تخصص‌های مختلف دارد.»
دهقان‌پور در پاسخ به این سؤال که سرانجام مسئولیت این جشنواره به دانشگاه است یا وزارت علوم، گفت:«در اساسنامه قید شده که جشنواره متعلق به دانشگاه هنر است ولاغیر. ما هم سعی داریم از حمایت وزارتخانه برخوردار شویم. خارج شدن از محل دانشگاهی به مصلحت هیچ دانشجویی نیست. سال گذشته نیز می‌خواستیم ثابت کنیم که بهترین محل سینما ـ تئاتر است و اتفاقاتی که افتاد آن را ثابت کرد. بعد از جشنواره هشتم سکوت کردیم. دیگر اجازه نداریم یک تجربه را تکرار کنیم. اگر بخواهیم جشنواره‌ای جهانی داشته باشیم، به بودجه بهتری نیاز داریم. در بخش حمایت مالی، پیدا کردن حمایت کننده ضروری است، اما نگران حضور بخش خصوصی و از بین رفتن روحیه دانشجویی هستیم. بودجه تصویب شده جشنواره در تفاهمنامه وزارت علوم 110 میلیون تومان است و من بارها گفته‌ام که در حد بودجه‌ای که بدهید برنامه‌ریزی خواهیم کرد.»
افشین جعفری‌خواه نیز با اشاره به شکل گیری جشنواره توضیح داد:«نوع فعالیت فرهنگی این دانشگاه با دانشگاه‌های غیرهنری فرق می‌کند. این جا فعالیت فرهنگی و فق برنامه عین برنامه‌های علمی است، بنابراین جشنواره‌ای تخصصی محسوب می‌شود. نمی‌توان جشنواره را به دیگر دانشگاه‌ها برد. برای مثال مگر دانشگاه هنر می‌تواند جشنواره روبوکاپ برگزار کند؟ در این دانشگاه انجمن علمی و فوق برنامه یک کار انجام می‌دهند، تخصصی می‌اندیشند و تخصصی عمل می‌کنند.»
یوسف صدیق در پاسخ به این پرسش که چرا بخش عروسک نخی حذف شده و چرا برای آموزش آن ورک شاپ طراحی نشده است، توضیح داد:«ما عادت کرده‌ایم که همه چیز دستوری باشد از این گذشته همه اتفاقات قائم به فرد است. خودمان هم نمی‌دانیم چرا در دستور کار قرار می‌گیرد یا حذف می‌شود. از این گذشته شیوه نخی یکی از چندین شیوه نمایش عروسکی است. بخش‌بندی‌ها هیچ کمکی به قضیه نمی‌کند و باید به ارتقاء سطح کمی و کیفی بیندیشیم.»
دبیر جشنواره نیز در خصوص اجرای عمومی کارها توضیح داد:«چون مرکز هنرهای نمایشی سال گذشته با متن مشکل داشت و کارها امکان اجرای عمومی پیدا نکردند، امسال یدالله وفاداری به عنوان نماینده مرکز در هیأت بازخوانی حضور داشت تا مشکلی پیش نیاید. وزارت علوم نیز با تالار مولوی و فرهنگسراها تفاهمنامه دارد.»
وی در خصوص امضای تفاهمنامه با مرکز هنرهای نمایشی به سایت ایران تئاتر توضیح داد:«ما به طور مستقیم با شورای تئاتر دانشگاهی مکاتبه داشته‌ایم و آن‌ها قول اجرای عمومی کارهای برگزیده را به ما داده‌اند، بنابراین نقش شورای تئاتر دانشگاهی در این جشنواره یک نقش حمایتی است.»