از نشان یونسکو به بیضایی تا بازگشت دوباره سعید پورصمیمی

در این هفته همچنین شهرام کرمی خبر از جدی شدن معافیت مالیاتی تولیدات تئاتر داد و همچنین جشن تولد علی حاتمی و درگذشت حسینعلی طباطبایی از مدیران تالار سنگلج از دیگر خبرهای خواندنی بود. در مرور اخبار دریافتیم که هنرمندانی چون علی نصیریان، برزو ارجمند و پیام لاریان خبرساز شدند.  

 

رویدادها

اهدای نشان یونسکو به بیضایی: در مراسم هجدهمین جشن سالیانه انجمن منتقدان، نویسندگان، پژوهشگران خانه تئاتر نشان عالی کمیسیون ملی یونسکو-ایران با حضور  یدالله کابلی از اساتید خوشنویسی و اعضای شورای عالی کمیسیون ملی یونسکو-ایران، به بهرام بیضایی اهدا شد. حمید امجد به نیابت از بیضایی این لوح را دریافت کرد.

هجدهمین جشن سالیانه انجمن منتقدان، نویسندگان، پژوهشگران خانه تئاتر عصر پنجشنبه (۲۴ مرداد) در سالن زنده‌یاد عباس کیارستمی برگزار و نخستین نشان مسئولیت اجتماعی، به اسماعیل فیروزی برای کارگردانی نمایش «الیور تویست» اهدا شد.

همچنین دومین نشان مسئولیت اجتماعی نیز به میرکمال میرنصیری کارگردان نمایش رستم و سهراب رسید.

در ادامه این مراسم با پخش کلیپی از سخنان اهالی سینما و تئاتر، از سعید پور صمیمی تقدیر شد و ایرج راد و گوهر خیر اندیش برای انجام این بخش نکوداشت روی صحنه آمدند.

در ادامه بهترین نمایش‌های سال ۹۷، از میان ۱۰۴۱ نمایش اجرا شده بدین شرح معرفی شدند.

رتبه سوم مشترک با اهدای نشان نوشین به نمایش‌های "خنکای ختم خاطره" به کارگردانی "حمیدرضا آذرنگ" و "بی‌تابستان" به کارگردانی "امیررضا کوهستانی" رسید.

جایزه امیررضا کوهستانی به دلیل حضور ایشان در خارج از کشور، به لیلی رشیدی بازیگر نمایش «بی‌تابستان» اهدا شد.

رتبه دوم بهترین نمایش سال ۹۷ از نگاه اعضای انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر به نمایش اپرای عروسکی"عشق" به کارگردانی "بهروز غریب‌پور" اهدا شد.

رتبه اول بهترین نمایش سال هم به نمایش‌های "خانه برناردا آلبا" به کارگردانی "علی رفیعی" رسید.

معافیت هنرمندان تئاتر از مالیات: مدیرکل هنرهای نمایشی درباره کسر ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از اجراهای تئاتری، اعلام کرد: معاونت هنری وزارت ارشاد و ما پیگیر معافیت تئاتری‌ها در این زمینه هستیم.

شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره چرایی کسر ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از درآمد تولیدات و اجراهای تئاتری، با توجه به معافیت مالیاتی هنرمندان و فعالیت‌های فرهنگی طبق قانون، به خبرنگار مهر گفت: قانون مالیات بر ارزش افزوده از قوانین لازم‌الاجرای مالیاتی است که سازمان‌های فرهنگی و هنری با بخشنامه‌های مالیاتی، ملزم به اجرای آن هستند. بر همین اساس در قراردادها و فعالیت‌های تئاتری کسورات قانونی کسر می‌شوند.

وی یادآور شد: در مراسم افطاری که به همراه نمایندگان صنوف مختلف در حضور رئیس جمهور برگزار شد درباره این موضوع که هنرمندان تئاتر از کسر مالیات بر ارزش افزوده معاف شوند، صحبت کردیم که ایشان گفتند اگر این قوانین و مواردی که مربوط به آن است در اختیارات دولت باشد، در حمایت از هنرمندان تئاتر اقدام لازم را انجام می‌دهند.

مدیرکل هنرهای نمایشی تصریح کرد: قراردادهای حوزه سینما، چرخه مالی بالایی دارند ولی قراردادهای تئاتر از این چرخه مالی بالا برخوردار نیستند و کسر مالیات بر ارزش افزوده به گروه‌های تئاتری فشار می‌آورد.

کرمی در پایان سخنان خود درباره انجام اقدامات لازم برای معافیت هنرمندان تئاتر از کسر ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده، تأکید کرد: با توجه به اینکه طبق قانون هنرمندان تئاتر از معافیت مالیاتی برخوردارند، معاونت هنری وزارت ارشاد مکاتباتی را بر اساس وعده رئیس جمهور انجام داده و ما پیگیر هستیم تا هنرمندان تئاتر از کسر مالیات ۹ درصدی ارزش بر افزوده معاف شوند.

جایزه ستاری به بیضایی رسید: اختتامیه هفتمین سمینار بین‌المللی جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی با اهدای جایزه «جلال ستاری» به چهار پژوهشگر ایرانی و خارجی از جمله بهرام بیضایی برگزار شد. مراسم اختتامیه هفتمین سمینار بین‌المللی نمایش‌های آیینی و سنتی عصر امروز یکشنبه ۲۰ مردادماه بعد از پایان ارایه مقالات مختلف که طی ۲ روز گذشته در سالن شهرداری شهر قمصر برگزار شده بود، برپا شد.

در این مراسم جایزه «جلال ستاری» به محمدرضا اصلانی، بهرام بیضایی، آنتونیو سالرنو و محمدحسین ناصربخت ۴ پژوهشگر حوزه نمایش‌های آیینی و سنتی تعلق گرفت.

 

یادمان

علی حاتمی و حسن کچل: روز چهارشنبه ۲۳ مرداد و همزمان با زادروز زنده‌یاد علی حاتمی، گروه نمایش «قصه مردی که مو نداشت» به کارگردانی مصطفی کشتگر که برداشتی از نمایشنامه «حسن کچل» علی حاتمی است، به همراه ستاد برگزاری نوزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی که اجرای این نمایش همزمان با برگزاری این دوره از جشنواره شده است، مراسم بزرگداشت این هنرمند فقید را برگزار کردند.

مراسم زادروز زنده‌یاد علی حاتمی با حضور احترام برومند هنرمند شناخته شده عرصه سینما، تئاتر و تلویزیون، شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی و محسن حسن‌زاده مدیر روابط عمومی اداره‌کل هنرهای نمایشی در پردیس تئاتر شهرزاد همراه بود.

در این مراسم احترام برومند به بیان خاطراتی از نحوه آشنایی خود با زنده‌یاد علی حاتمی پرداخت و گفت: زنده‌یاد حاتمی از دانشجویان همسرم داود رشیدی بود و من برای اولین بار او را درمنزل‌مان ملاقات کردم که در همان دیدار نمایشنامه «حسن کچل» را برای من و داود رشیدی خواند. پس از آن رشیدی تصمیم گرفتم که این نمایشنامه را روی صحنه ببرد.

وی یادآور شد: شاید خیلی‌ها ندانند که نمایشنامه «حسن کچل» علی حاتمی برای اولین بار در سال ۴۸ و با کارگردانی داود رشیدی روی صحنه رفت. در آن اجرا هنرمندان فقیدی همچون پرویز فنی‌زاده و اسماعیل داورفر به ایفای نقش می‌پرداختند.

برومند در ادامه سخنان خود بیان کرد: در آن زمان برخی می‌گفتند که آقای رشیدی که نمایشنامه‌های خارجی اجرا می‌کند نباید به سراغ اجرای نمایش ایرانی برود ولی او دوست داشت که نمایشنامه دانشجوی خود را اجرا کند و اتفاقا اجرای بسیاری خوبی هم شد. بعد از اجرای نمایش «حسن کچل» بود که حاتمی تصمیم گرفت فیلم آن را هم بسازد.

برومند با اشاره به اینکه زنده‌یاد حاتمی هنرمندی منحصر به فرد و بسیار خلاق بود، افزود: خلاقیت و توانایی علی حاتمی حد و مرزی نداشت ولی متأسفانه خیلی زود از میان ما رفت. او در سینما آثار درخشانی را رقم زد که منحصر به فرد است.

در ادامه شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی نیز با اشاره به اینکه زنده‌یاد علی حاتمی در ابتدا در زمینه نمایشنامه نویسی فعالیت می‌کرد و بعد از آن به سراغ سینما رفت، تأکید کرد: ویژگی آثار زنده‌یاد حاتمی پرداختن به شخصیت و داستان ایرانی است؛ چیزی که این روزها کمتر شاهد آن هستیم.

وی در ادامه با آرزوی اجراهایی موفق برای گروه نمایش «قصه مردی که مو نداشت»، کیک زادروز زنده‌یاد علی حاتمی را برش داد.

این نمایش هر شب ساعت ۲۰:۳۰ به صحنه می‌رود و بازیگرانش به ترتیب حروف الفبا عبارتند از: شیوا بافهم، امیر بشیره‌نژاد، رامین دلفانی، حامد شریف‌پور، حامد مقدسی، وحید منافی و کامران هوشمندیان.

درگذشت حسینعلی طباطبایی: حسینعلی طباطبائی از پیشکسوتان تئاتر ایران و از اولین مدیران تماشاخانه سنگلج در سن ۸۷ سالگی بر اثر کهولت سن درگذشت.

حسینعلی طباطبایی از پیشکسوتان تئاتر ایران، از اولین مدیران تماشاخانه سنگلج و پدر ناهید طباطبایی (نویسنده و مترجم) عصر ۲۲ مردادماه بر اثر کهولت سن و در ۸۷ سالگی در بیمارستانی در تهران درگذشت.

حسینعلی طباطبایی متولد ۱۳۱۱ در تهران بود. او در سال‌های دهه ۲۰ خورشیدی همزمان هم درس زبان و ادبیات فرانسه خواند و هم در رشته دندان‌پزشکی تحصیل کرد. طباطبایی در اداره هنرهای دراماتیک مشغول به کار بود و در عین حال آثار نمایشی متعددی را برای اجرا در تلویزیون ترجمه کرد که به صورت برنامه زنده توسط کارگردانان و بازیگران برجسته تئاتر کشور از جمله عباس جوانمرد، علی نصیریان، عزت‌الله انتظامی و جمشید مشایخی اجرا می‌شد.

در سال ۱۳۴۳ برای گذراندن یک دوره کارگردانی عازم کشور فرانسه شد و پس از بازگشت به کشور به مدیریت تئاتر نوبنیاد سنگلج منصوب شد. کمی بعد برای گذراندن دوره خارج از مرکز به استان خوزستان اعزام شد. در همین دوره ماموریت بود که در شهر اهواز نمایشنامه‌های متعددی را کارگردانی کرد و دوره‌های آموزشی را برای هنرجویان تئاتر اهواز برگزار کرد.

در سال‌های دهه ۴۰ حضور طباطبایی در استان خوزستان موجب رونق و اعتلای اهواز و تربیت بسیاری از هنرمندان آن منطقه شد. پس از بازگشت از خوزستان در سال ۵۳ به دعوت بهرام بیضایی مشغول به تدریس در دانشگاه نیز شد.

«نقش مراکز آموزش تئاتر در تحول و گسترش هنر نمایش ایران» و ترجمه آثاری چون «تئاتر و مسائل اساسی آن» اثر میشل ویینی، «خاموشی دریا» اثر ژان برولر(ورکور)، «فراموش‌شدگان» اثر لوئیس بونوئل و «بازی کشتار» اثر اوژن یونسکو (ترجمه مشترک با داوود رشیدی) بخشی از آثار حسینعلی طباطبایی بود.

 

چهره ها

علی نصیریان: علی نصیریان می‌گوید: ما همیشه به دنبال این بودیم که یک تئاتر ایرانی امروزی و زنده ولی بر اساس مضامین سنتی و اجتماعی و تاریخی و ادبی خودمان داشته باشیم؛ البته نه به این معنا که از لحاظ تکنیک از شناخت تئاتر غرب بی‌نیاز باشیم، اما نباید مرعوب و تسلیم بلاقید و شرط تکنیک‌های غربی شد.

به گزارش ستاد خبری نوزدهمین جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی، در این دوره بخش‌های مختلف جشنواره به نام چهره‌های مطرح نمایش‌های ایرانی اختصاص داده و بخش «تخت‌حوضی» نیز  به نام علی نصیریان است؛ بازیگری که بیش از پنج دهه حضوری فعال و مستمر در این عرصه داشته و این روزها خبرهایی از همکاری دوباره او با داریوش مهرجویی در سینما پس از سال‌ها شنیده می‌شود.

او از جمله بازیگرانی است که فعالیت خود را از عرصه تئاتر و توجه و پرداختن به نمایش ایرانی آغاز کرده و نگاه ویژه‌ای به این بخش از تئاتر دارد. نصیریان در عرصه تئاتر نه تنها در حوزه نمایش‌های ایرانی به عنوان بازیگر فعالیت داشته، بلکه در مقام نمایشنامه‌نویس و کارگردان نیز آثار مختلفی را در زمینه تخت‌حوضی در کارنامه کاری خود به ثبت رسانده که سرآمد آن‌ها نمایش «بنگاه تئاترال» است که با نویسندگی و کارگردانی این هنرمند تولید و اجرا شد.

همزمان با برگزاری جشنواره نوزدهم نمایش‌های آیینی و سنتی که با ریاست افتخاری علی نصیریان و عضویت او در شورای سیاست‌گذاری جشنواره نیز همراه است، یکی از مهمترین سخنرانی‌های این بازیگر در زمینه تخت‌حوضی مرور می‌شود. این سخنرانی حدود دو دهه قبل در زمان برگزاری سومین دوره جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی و تشکیل کانون نمایش‌های آیینی و سنتی با موضوع «تخت‌حوضی چیست» انجام شده است که اکنون پس از سال‌ها مرور می‌شود.

نصیریان در آن سخنرانی داشتن یک کانون نمایش‌های سنتی و مذهبی و آیینی را اقدامی بسیار ارزنده  دانسته بود به شرط آن‌که فقط به برگزاری یک جشنواره سالیانه محدود نباشد و طی سال در این کانون فعالیت زنده و سازنده‌ای به منظور جمع‌آوری متن‌ها، اطلاعات، عکس، اسلاید، فیلم، لباس، وسایل نمایشی و تحقیق در آن‌ها به شیوه علمی مرسوم، هم به جهت کار مدرسه‌ای و دانشجویی و هم به جهت تجربه کردن و اجرا کردن و الهام گرفتن و شناخت سبک و سیاق و بهره جستن از آن، صورت بگیرد که به گفته او، در نهایت کمک به تئاتر ایرانی خواهد بود.

بروز ارجمند: برزو ارجمند به عنوان آخرین بازیگر «رگ»، جدیدترین نمایش ایوب آقاخانی معرفی شد.

«رگ» که جدیدترین تولید موسسه «پوشه هنر پارس» است به واقعه ای بسیار کم نظیر در شهریور ۱۳۲۰ می پردازد که قرار است همزمان با هفتاد و هفتمین سالگرد این واقعه در تالار چهارسوی مجموعه تئاتر شهر روی صحنه برود.

برزو ارجمند بازیگر تئاتر، تلویزیون و سینما که یک بار با نمایش «شیپور» در سال ۹۳ با ایوب آقاخانی همکاری کرده بود، اینک در «رگ» به نویسندگی و کارگردانیِ او روی صحنه می رود.

در خلاصه داستان نمایش آمده است:« رگ که بجنبد داستان عوض می شود؛ همیشه همین است و همین بوده. رگ که بجنبد حتی سه سرباز بی نام هم می توانند تاریخ بسازند؛ رگ که بجنبد عشق آغاز می شود، وطن معشوق می شود و ماشه چکانده می شود و ... پرچم افراشته می ماند.»

پیش از این وحید آقاپور، عرفان ابراهیمی، الهه شه پرست، محسن بهرامی، بهناز بستان دوست و هلن بهرامی به عنوان دیگر بازیگران «رگ» معرفی شده بودند.

این اثر نمایشی به نویسندگی ایوب آقاخانی، فرهاد امینی و ویدا دانشمند و کارگردانی ایوب آقاخانی از چهارم شهریور در مجموعه تئاتر شهر روی صحنه خواهد رفت.

 پیام لاریان: نشر آواژ ۲ نمایشنامه «شرایط نامطبوع حیات یک گیاه کمیاب در فرودگاه سی.دی.جی» و «و چند داستان دیگر» نوشته پیام لاریان را در یک جلد منتشر کرد.

نمایشنامه «و چند داستان دیگر» پیش‌تر و در مسابقه صحنه ایران در سی و ششمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر به عنوان نمایش برگزیده معرفی شده بود.

این کتاب هم اکنون در ۹۰ صفحه و به همت نشر تخصصی تئاتر آواژ در دسترس علاقه مندان به کتاب قرار دارد.

سعید پور صمیمی: سعید پورصمیمی بازیگر مطرح و با سابقه تئاتر ایران پس از ۱۷ سال با ایفای نقش در نمایش «آواز قو» به کارگردانی پریزاد سیف، به صحنه تئاتر بازمی‌گردد.

سعید پورصمیمی از بازیگران مطرح و تأثیرگذار تئاتر ایران است که در گروه تئاتر «پاسارگاد» فعالیت تأثیرگذاری را به همراه هنرمندانی چون پرویز پورحسینی، زنده‌یاد جمشید مشایخی، زنده‌یاد پرویز فنی‌زاده و زنده‌یاد حمید سمندریان در عرصه تئاتر ایران داشته است.

پورصمیمی که در زمینه نمایشنامه‌نویسی و کارگردانی تئاتر هم فعال بوده و آثاری چون «داستان ضحاک» را به صحنه برده است، در نمایش‌های «آندورا» و «دایره گچی قفقازی» زنده‌یاد حمید سمندریان، «ریچارد سوم» و «هنر» زنده‌یاد داود رشیدی، «پژوهشی ژرف و سترگ» آربی آوانسیان و همچنین آثار دیگری چون «استثناء و قاعده»، «خسیس» و «بازرس» به ایفای نقش پرداخته است.

او طی یک سال اخیر در ۲ نمایشنامه‌خوانی «داستان ضحاک» و «آواز قو» به کارگردانی پریزاد سیف حضور داشته است.

پورصمیمی قرار است بعد از ۱۷ سال دوری از صحنه تئاتر با اجرای نمایش «آواز قو» به کارگردانی پریزاد سیف در سالن ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر، بار دیگر روی صحنه تئاتر به نقش‌آفرینی بپردازد.

نمایش «آواز قو» که نورالدین حیدری ماهر مجری طرح آن است، از ۱۰ شهریور اجرای عمومی خود را آغاز می‌کند.

 

تیترها

1. «شاپرک خانم» در پردیس تئاتر تهران

2. معرفی آثار بخش صحنه‌ای جشنواره ملی تئاتر آرخه

3. رسول نجفیان و سیروس همتی به «دکتر نون» پیوستند

4. «جتسیمانی» در خانه هنرمندان روی صحنه می‌رود

5. استقبال از عروسک‌های غول‌پیکر در «سیلک»