در حال بارگذاری ...
بعداز ظهر پنجشنبه با حضور شهرام کرمی

اولین نشان تماشاخانه سنگلج به عنایت بخشی و اکبر زنجانپور اهدا شد

نخستین دوره اهدای نشان تماشاخانه سنگلج در پنجاه و چهارمین سالروز تاسیس این تماشاخانه بعد از ظهر پنجشنبه ۱۸ مهر ماه ۱۳۹۸ با حضور شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در قالب سلسله نشست های شب بخارا در تماشاخانه سنگلج برگزار شد.

به گزارش ایران تئاتر، جمع کثیری از هنرمندان عرصه تئاتر و چهره های فرهنگی از جمله خسرو حکیم رابط، عنایت بخشی، بهزاد فراهانی، محمود دولت آبادی، علی دهباشی و اسماعیل خلج و اکبر زنجانپور و شهرام کرمی مدیر کل هنرهای نمایشی در این مراسم حضور داشتند.

در آغاز این مراسم کلیپی به مناسبت پنجاه و چهارمین سالروز تاسیس این تماشاخانه و حاوی گفته هایی درباره تماشاخانه سنگلج و تبریک فرارسیدن سالروز تولید این تماشاخانه از هنرمندانی چون هادی مرزبان، احترام برومند، جواد انصافی و منوچهر پورآذری  برای حاضرین پخش شد.

 در ادامه به دعوت پیمان شیخی که اجرای این مراسم را بر عهده داشت، جمشید ملک پور کارگردان و پژوهشگر عرصه تئاتر در سخنانی گفت: میرزا اقا تبریزی بود که درست 150 سال قبل برای اولین بار نمایشنامه هایی به زبان فارسی نوشت و به قول خودش این رسم را در میان ما بنیان می گذارد. با نمایشنامه هایی که او نوشت و شروع تئاتر به شیوه اروپایی در ایران تعداد زیادی گرفتار این هنر می شوند و جوانی و سلامت خود را از دست می دهند و سیاست دچار آزردگی شان می کند. اما به هر حال این هنر آنچنن عمیق بود که سال ها بعد باعث شد این تماشاخانه زیبا و این خانه عشق تاسیس شود و نویسندگان بزرگی چون غلامحسین ساعدی، اکبر رادی، بهرام بیضایی، بهمن فرسی و غیره و غیره، همینطور بازیگران و کارگردانان بزرگی روی این صحنه زندگی را به نمایش بگذارند. برای ایجاد یک موقعیت تئاتری می گویند سه عنصر لازم است و بدون هر یک از این ها تئاتر اتفاق نخواهد افتاد. اولین این عناصر متن است که البته نه لزوماً به معنای مکتوب آن و حتی در قالب یک ایده در دسته بندی متن ها جای می گیرد. عنصر دوم بازیگر است چرا که بازیگر است که متن را برای عنصر سوم که تماشاگر است ارائه می کند. در اینجا صحبت از مکان خاص نشده و اگرچه تئاتر را می توان در هر مکانی از جمله پارک و فضاهای عمومی هم اجرا کرد، ولی هر مکان یک اتمسفر و شخصیت دارد که این شخصیت می تواند به کمک آن سه عنصر دیگر بیاید. این مسئله در ارتباط با تماشاخانه سنگلج اتفاق افتاده است؛ یعنی ما در یک موقعیتی قرار گرفته ایم که نویسندگان خوب، اجراکنندگان خوب ، تماشاگر خوب تئاتری و بعد یک مکان خوب تئاتری و ادغام این ها باعث شد تا ما در نیمه دوم دهه 40 و نیمه دومدهه پنجاه صاحب ماندگارترین اجراهای نمایشی باشیم.

او در ادامه سخنانش افزود: میراث فرهنگی در ایران بیشتر به میراث فیزیکی گفته می شود و توجه کمتری به میراث فرهنگی فکری می شود و تماشاخانه و تئاتر جزو میراث فرهنگی فکری هستند. این تماشاخانه دورانی داشته، دوران شکوفایی و بعد دوران افول داشته، در دوران هایی به تنگی نفس دچار شده است. من سه عامل را برای این تنگی نفس در نظر گرفته ام. یکی مسئله سانسور است که می دانیم در نیمه دوم دهه 50 سانسور باعث می شود نه تنها نمایشنامه ها به شدت سانسور شوند بلکه نمایشنامه نویسان هم سانسور شوند. به طوری که یکی از کسانی که بیشترین مواد فکری را به این تماشاخانه می داد یعنی غلامحسین ساعدی دیگر عملاً اجازه کار نداشت. اکبر رادی هم دچار همین مسئله می شود وتقریباً کنار گذاشته می شود. بهرام بیضایی منتاسفانه تمام وقت به سینما کشیده می شود. عامل دیگر خود اجراکنندگان هستند. این صحنه اگر شکوفا بود به این علت بود که اجراکنندگانی تمام وقت در اختیار داشت. اما به مرور آن ها به اجراکنندگان نیمه وقت در تئاتر تبدیل می شوند. عامل سوم شهریت است که ما در این مملکت متاسفانه به طرز ظالمانه ای با شهرهایمان برخورد کردیم.

در ادامه این مراسم نیز داود فتحعلی بیگی اجرای نقالی را بر اساس پرده ای از عکس های هنرمندانی که در دهه های چهل و پنجاه در آثاری که در این تماشاخانه روی صحنه رفته به هنرنمایی پرداخته اند ارائه داد.

در بخش بعدی این مراسم اتابک نادری به پخش اسناد و تصاویری از پی گیری ها و اقدامات مدیران تماشاخانه سنگلج از سال های ابتدایی تاسیس تاکنون در ارتباط با طرح توسعه این تماشاخانه دنبال کرده اند پرداخت.

اکبر زنجانپور دیگر هنرمندی بود که در ادامه این برنامه روی صحنه رفت و گفت: اولین بار به دعوت جعفر والی بود که در نمایش «بام ها و زیربام ها» نوشته دکتر غلامحسین ساعدی در این تماشاخانه روی صحنه رفتم. از آن روز تا حالا یعنی نزدیک به 50 سال این سالن ماجراهای بسیاری به خودش دیده و من به عنوان یک ناظر بر سرنوشت این سالن خیلی چیزها دیده ام.

او در ادامه با اشاره به وضعیت اراضی مجاور تماشاخانه در گذشته گفت: من از همان سال های آغاز فعالیت تماشاخانه مطلع بودم زمین مجاور که اکنون در اختیار شهرداری است متعلق به تماشاخانه است. در همه جای دنیا فضای مناسب و تعریف شده ای برای تماشاخانه ها در نظر گرفته می شود اما در اطراف سنگلج هر چه هست به ضرر تئاتر است. اینجا دیگر چطور قرار است حفظ شود. این روزها در نمایش ها همه با هم خوش و بش می کنند و از کارهای هم تعریف و تمجید می کنند اما مگر می شود همه از همه آثار خوششان بیاید و بپسندند؟ تئاتر محل زایش فکر و اندیشه است؛ چطور می شود یک تئارت هیچ نقدی نداشته باشد و همه زا آن راضی باشند؟ این رفتارها باعث می شود این سالن تنها بماند. یک سالن تئاتر بی جهت تنها نمی ماند. کودتای 28 مرداد اتفاق می افتد که تماشاخانه های لاله زار تبدبل به این چیزی می شوند که می بینیم. ولی اگر فضایی داشت و محبتی داشت حفظ می شد. سالن تئاتر فضا می خواهد؛ همانطور که تئاتر فضا می خواهد؛ چون انسان فضای نفس کشیدن می خواهد.

در بخش بعدی این مراسم عنایت بخشی هنرمند پیشکسوت قطعه کوتاهی از متن نمایشنامه «پهلوان اکبر می میرد» را که خود در اجرای آن نقش آفرینی داشته برای حاضرین خوانش کرد.

این بازیگر سرشناس تئاتر و سینما پیش از قرائت بخش هایی از این متن خطااب به حاضرین گفت: نمایشنامه «پهلوان اکبر می میرد» نوشته آقای بهرام بیضایی به نظر من یکی از تئاتر های بی نظیری بود که در تئاتر ما اجرا شد و کاری بود که دیگر تکرار هم نشد. مرد بزرگی در این تئاتر بازی می کرد به نام آقای عباس جوانمرد که چقدر خوب می شد اکنون اینجا باشد. صحنه ای که اکنون از این نمایش می خوان صحنه ای است که پهلوان اکبر قرار است روز بعدش با پهلوان حیدر کشتی بگیرد. پهلوان حیدر را من بازی می کردم که جوانی است جویای نام و از کردستان آمده و طالب بازوبند و خرقه پهلوانی است. پهلوان اکبر در تردید است که با این جوان کشتی بگیرد یا نه. می ترسد اگر با این جوان کشتی بگیرد و شکست بخورد افتخارتش را از دست بدهد و اگر کشتی نگیرد باز هم خرقه پهلوانی را از دست بدهد. بنابراین او شب پرتلاطمی را با خودش دارد.

در بخش بعدی این مراسم شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در سخنانی گفت: این مراسم در واقع بهانه و فرصتی است برای گرامیداشت تئاتر و اساتید تئاتر را تقدیر کنیم. فرصتی است برای یادآوری اینکه تئاتر در هر شرایطی مانا است و تئاتر ایجاد شد تا بتواند روی مخاطب اثر بگذارد و اندیشه را  به مخاطب انتقال دهد؛ و در طول تاریخ ثابت کرده همیشه این هنرمندان هستند که به عنوان یکی از عوامل اصلی تئاتر این موهبت بزرگ خدا را حفظ می کنند و با هنر خودشان می توانند یک سرمایه غنی یعنی مخاطب را با هنر بزرگی با عنوان تئاتر به تعالی برسانند. در خلال صحبت هایی که مطرح شد یک نکته بسیار با اهمیت طرح شد و آن این است که ابنیه و سازه و مکان تئاتری به عنوان یک عنصر مهم در رشد و توسعه این هنر اهمیت دارد. این سالن تاریخی دارد و پر از خاطره است و پیوندی با مخاطب داشته که وظیفه و تکلیف ما است که بتوانیم این تالار را با همچنان با ویژگی های خاص خودش به ویژه در زمینه نمایش ایرانی حفظ کنیم و به عنوان یک مکان مقدس و پر اهمیت به آن بها دهیم.

مدیر کل هنرهای نمایشی در ادامه افزود: ساختمان های تئاتری مکان هایی هستند که می تواند اتفاقات شایسته هنری در آن ها بیفتد. اگر تاریخ سالن های نمایشی موثر در تاریخ تئاتر جهان را مرور کنیم همیشه می بینیم که مهم ترین اتفاقات در مکان هایی افتاده که بعد توانسته اند هویت آن مکان را حفظ کنند. از جمله در تئاتر گلوب جایی که شکسپیر کارش را آغاز کرد و همچنان آن مکان به عنوان یک مکان پر اهمیت وجود دارد و به آن توجه می شود. همینطور اچرای پاریس یا حتی مجموعه تئاتر برادوی که به آن اشاره شد که در دوران های مختلف این مکان تا چه اندازه تاثیرگذار بوده؛ به عنوان پایگاهی که هم می تواند منجر به حضور مخاطبان شود  و هم می تواند نسل به نسل تئاتر را به سمت رشد و توسعه هدایت کند. من پنجاه و چهار سالگی این تماشاخانه را تبریک می گویم و امیدوارم در دورانی که ما حیات داریم شاهد اتفاقات خوب و موثر در این سالن باشیم. تاریخ این مکان و حضور استادان و پیشکسوتان ما  ثابت کرده که با دداشتن این سرمایه تا چه اندازه می توان شاهد تولید و اجرا و نمایش های خاطره انگیز باشیم.  

پریسا مقتدی مدیر تماشاخانه سنگلج در بخش بعدی این مراسم پیام خود را  به مناسبت پنجاه و چهارمین سالروز تاسیس این تماشاخانه قرائت کرد: قلندران حقیقت به نیم جو نخرند، قبای اطلس ان کس که از هنر عاری است. امروز که برای سالگرد تاسیس تماشاخانه سنگلج گرد هم آمده ایم، بیش از نیم قرن است که از تولد این مکان پر خاطره می گذرد و قلب آن در تمامی این سال ها با خونی که هنرمندان عرصه پر گهر هنر متعالی نمایش در آن جاری ساخته است به تپیدن ادامه داده است. تماشاخانه سنگلج از این پس بنا دارد تا هر سال در چنین روزی به پاسداشت همه آنانی که در راه تعالی فرهنگ و هنر ایران زمین کوشیده اند، نشانی را تحت نام بلند تماشاخانه سنگلج به چند چهره برجسته فرهنگ و هنر تقدیم کند. نشانی که اگرچه امروز چون نونهالی نورسته در ابتدای مسیر ایستاده، امید داریم که با همدلی و حمایت اهل هنر آغازگر راهی طولانی و پردوام باشد تا انگیزه ای شود برای نسل های جوان و خلاقی که قرار است در آینده نگهدار هنر اصیل ایران زمین و نمایش ایرانی باشد.

بخش پایانی این مراسم به اهدای اولین نشان تماشاخانه سنگلج اختصاص داشت. این نشان در اولین دوره خود در این مراسم به اکبر زنجانپور و عنایت بخشی اهدا شد.  

 

 




مطالب مرتبط

گفت‌وگو با عزت‌الله رمضانی‌فر، بازیگر پیشکسوت

تماشاخانه سنگلج، می‌‌تواند بهشت تئاتر ملی شود
گفت‌وگو با عزت‌الله رمضانی‌فر، بازیگر پیشکسوت

تماشاخانه سنگلج، می‌‌تواند بهشت تئاتر ملی شود

عزت‌الله رمضانی‌فر، بازیگر پیشکسوت می‌گوید با برنامه‌ریزی و مدیریت درست و اختصاص بودجه مناسب، می‌توان تماشاخانه سنگلج را به بهشت تئاتر ملی ایران تبدیل کرد.

|

گفت‎وگو با کارگردان «مجلس بلبشو جور کردن»

فرشیدقلی‌پور: نمادها راهی شدند تا قصه، معنا نبازد
گفت‎وگو با کارگردان «مجلس بلبشو جور کردن»

فرشیدقلی‌پور: نمادها راهی شدند تا قصه، معنا نبازد

فرشید قلی‌پور، نویسنده و کارگردان نمایش «مجلس بلبشو جور کردن» می‌گوید برای بیان دغدغه‌های زنان از استعاره‌ها و نمادها بهره برده است تا قصه معنای خود را از دست ندهد و کشف و شهودها از طرف خود تماشاگر صورت بگیرد.

|

تئاتر در سالی که گذشت؛ چالش‌هایی که به امید رسید

تئاتر در سالی که گذشت؛ چالش‌هایی که به امید رسید

تئاتر در سالی که گذشت شرایط رو به بهبودی را تجربه کرد و از مشکلاتی که در دوران کرونا برایش ایجاد شده بود، دور شد. در این راستا، به‌نظر باید سال آینده را روزهای بسیار خوب و شکوفا تئاتر کشور دانست.

|

گفت‌وگویی کوتاه با رضا بابک

بنیاد تئاتر ملی، می‌تواند عرصه نمایش ایرانی را به روزهای اوجش برگرداند
گفت‌وگویی کوتاه با رضا بابک

بنیاد تئاتر ملی، می‌تواند عرصه نمایش ایرانی را به روزهای اوجش برگرداند

رضا بابک، هنرمند تئاتر، تلویزیون و سینمای ایران می‌گوید تشکیل بنیاد تئاتر ملی، می‌تواند گونه نمایش ایرانی را که مدتی است دچار کلیشه‌ها و تکرار شده است، دوباره شکوفا کند و به روزهای اوجش برساند.

|

با حضور علی نصیریان و دیگر هنرمندان پیشکسوت

جشن پایان دوره مکتب‌خانه سنگلج برگزار شد
با حضور علی نصیریان و دیگر هنرمندان پیشکسوت

جشن پایان دوره مکتب‌خانه سنگلج برگزار شد

در جشن پایان دوره مکتب‌خانه سنگلج که با حضور علی نصیریان و جمعی دیگر از هنرمندان پیشکسوت برگزار شد، خریداری ساختمان کناری تماشاخانه سنگلج، بازسازی ساختمان سابق اداره تئاتر و تصویب تشکیل بنیاد تئاتر ملی ایران مورد تاکید مجدد قرار گرفت.

|

نظرات کاربران