در حال بارگذاری ...

ریشه های تئاتر خیابانی در ایران

انجمن تئاتر خیابانی در روز چهار شنبه ٢٨ بهمن ماه نشست تخصصی خود را با عنوان” تئاتر خیابانی، مفاهیم و برداشت ها” با حضور دکتر مصطفی مختاباد در خانه هنرمندان برگزار کرد.

انجمن تئاتر خیابانی در روز چهار شنبه ٢٨ بهمن ماه نشست تخصصی خود را با عنوان” تئاتر خیابانی، مفاهیم و برداشت ها” با حضور دکتر مصطفی مختاباد در خانه هنرمندان برگزار کرد. در این جا چکیده یی از سخنرانی وی را در ارتباط با تئاتر خیابانی و مفاهیم آن می خوانید:
ما تئاتر خیابانی را، همانند بسیاری از واژه‌های دیگر، از جایی وام گرفته ایم و اگر بخواهیم تفاهمی میان این دو کلمه ایجاد کنیم، باید به ریشه لغوی آنها باز گردیم . خیابان در ادبیات کلاسیک ایران، واژه ای زیبا شاعرانه و سمبولیک است. در فرهنگ دهخدا هم به معنای مسیری است که در امتداد آن گل ها و درختان قرار دارند ، همین طور به معنای گفت و گو نیزبه کار رفته است. اما خیابان امروزه، درشکل فیزیکی و مادی آن، معنایی دیگر یافته و جایگاهی است که در آن خطرات بسیاری وجود دارد و محل گذار آدم های گوناگون است».مختاباد در مورد واژه تئاتر گفت:«تئاتر واژه ایست با ریشه‌ی مقدس که از یونان باستان آمده و آن را معادل مکانی گرفته اند که از آنجا می توان منظری را دید. پس ترکیب خیابان با تئاتر در ابتدا فضایی پارادوکسیکال و ضد و نقیض را به ذهن متبادر می کند. شاید انتخاب این نام جدا از اینکه محل عرضه و اجرای این تئاتر را مشخص می کند به گونه‌ای تلویحی اشاره دارد به اینکه باید دیوار و فضای انتزاعی تئاتر سالنی را شکست؛ آن را به میان مردم برد و در معرض برخورد با آرا و افکار دیگر گذاشت. و این همان رسالتی است که تئاتر خیابانی بر عهده گرفته است. در هیچ کجای دنیا، خط کشی معینی میان تئاتر صحنه ای و خیابانی نشده است. اما بحث بر سر مسؤولیت هایی که هر کدام بر عهده دارند وجود دارد.
در کتاب در آمدی بر نمایشنامه شناسی اثر ارزشمند آقای رزاق زاده ، از نه گونه نمایشی در ایران نام برده شده است که به ترتیب عبارتند از، نمایش های آیینی، دسته ای و کاروانی، نقالی،معرکه و خورده نمایش های تفریحی، سایه بازی و خیمه شب بازی، تقلید، تعزیه ،‌تئاتر- به شکلی که از غرب به ایران آمد- ونمایش تلفیقی- ترکیبی از مشخصه های تئاتر غربی با سنت های ایرانی- و بر این اساس می توان گفت ریشه تئاتر خیابانی در ایران به معرکه گیری، شعبده بازی، میمون بازی و پهلوان گیری است که به منظور سرگرمی و تفریح اجرا می شدند. تئاتر خیابانی امروزی دیگر برای سرگرمی و تفریح به میان مردم نمی‌رود. بلکه رسالت دیگری برای خود تعریف کرده و می خواهد بخشی از وظایف بر زمین مانده تئاتر رسمی را بر عهده بگیرد. این فاصله و شکاف و رسمیت ها را بر می دارد و پیا م فکری و لحظه‌های ناب را خود به میان مردمی می برد که از شکاف ها و تضادها و نابرابری ها رنج می برند ». او مشخصه هنرمندان این گونه نمایشی را چنین بر شمرد:« هنرمند تئاتر خیابانی باید قدرتمند و توانا باشد تا بتواند از صحنه و امنیت آن چشم بپوشد و بی پیرایه به میان مردم برود تا اثری مستقیم و انسانی بر تماشاگر داشته باشد.
تئاترخیابانی با این کلیات وتعاریف، جریانی انسانی، فرهنگی و خلاقه است. آن را جدی بگیریم وبکوشیم آن را به صورت جریانی زنده و پویا در کشورمان هدایت کنیم.