در حال بارگذاری ...
روایتی از بخش عمومی اختتامیه نوزدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی:

یک نوستالژی باشکوه و خاطره انگیز

در یکی از کهن ترین محله برو بیای تهران و در کنار قدیمی ترین تماشاخانه فعال ، محفلی برپاشد مملو از نوستالژی باشکوه و خاطره انگیز.

به گزارش ایران تئاتر در میان 5 محله قدیمی تهران (عودلاجان، چاله میدان، سنگلج، بازار و محله بازار)، سنگلج بی شک در میان هنروران و هنردوستان بیش از سایرین مورد توجه بوده است.
محله ای در حصار میان ارگ سلطنتی تا خیابان شاهپور از غرب و تا خیابان جلیل‌آباد از شرق؛ که قدمت آن به دوران ناصری و صدارت امیر کبیر می رسد و به واسطه حضور بزرگانی همچون مستوفی الممالک، شیخ فضل الله نوری، دکتر محمد مصدق، شیخ عبدالله بهبهانی، میرزا عبدالکریم وزیر، میرزا هدایت الله وزیر دفتر، حسین نجم آبادی، دکتر محمود حسابی و ... و جاذبه های بی نظیری همچون بازارچه قوام الدوله، دروازه قزوین، دروازه محمدیه، تکیه قورخانه، پارک شهر –به عنوان قدیمی ترین بوستان عمومی تهران- و ... همواره از محلات پرجمعیت و آباد تهران به حساب می آمد.
محله ای که در میان همه این جاذبه ها،  قدیمی ترین تماشاخانه فعال تهران یعنی تالار سنگلج را نیز در دل خود جای داده بود.
همین ویژگی های یگانه و خاص بودند که مدیران نوزدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی را مجاب کردند تا آیین اختتامیه این دوسالانه را در این مکان کهنسال برگزار نمایند.

اختتامیه ای مملو از نوستالژی های خاطره انگیز
اختتامیه نوزدهمین جشنواره نمایش های آیینی و سنتی، در دو بخش مردمی(در خیابان بهشت) و صحنه ای(در تماشاخانه سنگلج) برگزار شد.
در بخش خیابانی که با حضور قشر وسیع از هنرمندان و مردم برگزار شد، مسئولان تلاش داشتند تا علاوه بر اجرای برنامه‌های مختلف آیینی توسط گروه‌هایی مثل موسیقی و حرکات آیینی استان‌های مختلف کشور، ورزش‌ پهلوانی و آثار هنری و بومی، با خوراکی‌ها و نوشیدنی‌هایی مثل شربت، فالوده، سکنجبین، عدسی، هندوانه، چای، که یادآور زندگی سنتی ایران هستند از میهمانان این جشن پذیرایی کنند.

ساز و دهل بر روی فرش قرمز
سورنا و دهل اولین سازهایی بودند که در آیین اختتامیه رخ نمایان کردند. دو سازی که در فرهنگ آیینی و بومی اکثر شهرهای کشور از جایگاه ویژه برخوردار بودند و عمدتا با هدف خبررسانی یک موضوع خاص مثل اعلان فصل بهار، عروسی و ... مورد استفاده قرار می گرفتند.  
آیین اختتامیه جشنواره نمایش های آیینی و سنتی نیز با همین هدف با اجرای بی نظیر گروه آشیقلار آغاز شد.
ابراهیم کاشانی (نوازنده) سورنا و تاری وردی حیدری (نوازنده دوهل) هنرمندان باسابقه موسیقی سنتی آذربایجانی، کار خود را از مقابل تماشاخانه سنگلج آغاز کردند. به همراه آنها سایر مردم با عبور از فرش قرمز تا خیابان خیام حرکت کردند.
با بازگشت آنها به سمت تماشاخانه، فضای خیابان بهشت را پر از شور و هیجان شد. اختتامیه جشنواره از همان لحظه شروع شد.

حاجی فیروزهای سه چرخه سوار
حاجی فیروز نماد شادی در کشور ماست. یک چهره لاغراندام و سیاه‌رخ، با کلاه دوکی، گیوه‌های نوک‌تیز و جامه سرخ که در نخستین روزهای سال، در کنار عمو نوروز، به خیابان ها می‌آید و با رقص، خواندن آواز های کوبه ای، دایره‌زنگی و دنبک بهار را مژده می دهد.
حاجی فیروزهای خیابان بهشت گرچه متفاوت از حاجی فیروزهای فولکلور، با سه چرخه وارد شدند اما آنها نیز نوید شادی می دادند. شادی هایی که در شهر پر دود و ترافیک تهران، شاید با دوچرخه و سه چرخه بیشتر به چشم بیایند.

در مکتب پهلوانی
پس از آغاز جشنواره، اولین نوایی که گوش را نوازش داد صدای زنگ مرشد علی ناری به همراه ورزشکاران زورخانه شهرک نفت بود که حکایت از هم‌قراری هنر و ورزش ایرانی داشت.
اجرای برنامه های زورخانه ای، اجرای زیبای اشعار حماسی، صدای ضرب مرشد و میل و کباده ای که مدام از سوی پهلوانان بالا و پایین می شد،  چشمان زیادی را به سمت خود هدایت کرد.

از شهر فرنگ تا جی جی بی جی
خیابان بهشت پر از هنرهایی شده بود که دیگر کمتر می توان نام و یادی از آنها دید و شنید. در هر گوشه ای، هنرمندی مشغول هنرنمایی بود و مخاطبان، هاج و واج مبهوت نمایش هایی بودند که این روزها در هر محفلی دیده نمی شوند.
استاد صفرعلی محمدزاده(داخل خیمه)، سیاووش ستاری(مرشد پاخیمه ای) و سپر رضایی(کمانچه) خیمه شب بازی «بارگاه سلیم خان» را اجرا می کردند.
در گوشه ای دیگر گروه «عشاق» به سرپرستی خلیل جوانمردی سه برنامه «جی جی بی جی»، «پشت پرده الاغ سوار» و «دیگ به سر» را اجرا می کردند.
«هفت‌خوان رستم» به نویسندگی و کارگردانی سیدقاسم سیدی مقدم از مشهد و خیمه‌شب‌بازی «نمایش ممنوع» توسط ساسان مهرپویان، سیاه بازی مهدی صفار نژاد و در نهایت قصه های زیبای شهر فرنگ از دیگر برنامه هایی بود که در بخش عمومی به اجرا در آمدند.

طنین خوش موسیقی از شمال تا جنوب کشور
با شروع آیین اختتامیه جشنواره، در هر گوشه ای می شد طنین موسیقیایی شهرهای مختلف کشور را دید و شنید.
گروه موسیقی «ایلیا» از بندر گناوه بوشهر به سرپرستی محمد مظفری در ضلع شمالی تماشاخانه با مزمار، دهل، رقص و .. به اجرای نمایش «لیوا» مشغول شدند.
گروه موسیقی ایلیا تلاش داشت تا در کنار اجرای مراسم بومی «زار» که با هدف درمان بیماران روحی و روانی انجام می گیرد، با نواختن آهنگ های شاد بومی بوشهر محفلی شاد و خاطره انگیز برای آنها ایجاد کند.
در بخش جنوبی تماشاخانه نیز گروه رقص آذربایجانی «آیلان» که از گروههای مطرح بین المللی بوده و در جشنواره های متعددی همچون پاریس، وین، پراگ، سن پیترزبورگ، وارنا و ریمینی جوایز متعددی را کسب کرده است، به سرپرستی توحید حاجی بابایی به اجرای برنامه در دو بخش بزرگسالان و کودک پرداخت.
در بخش بزرگسالان 18 هنرمند به اجرای بازی ها و رقص های آیینی بشداش، یالدی و قارس و در بخش کودکان نیز 15 هنرمند نوجوان به اجرای دو رقص آیینی شالاخو و لزگینکا پرداختند.
پس از این دو اجرا، گروه موسیقی محلی سماع نوایی از شهر خرم آباد به اجرای موسیقی بومی لرستان پرداخت.
برادران نوایی متشکل از غلام حسین، وحید، محسن، احمد با کمانچه، تنبک و دهل، آهنگ های خاطره انگیزی همچون بارون بارونه، خوش آمدی و همدم را اجرا کردند.

کیک با گاری آمد
پایان بخش بخش مردمی جشنواره نمایش های آیینی و سنتی انتقال کیک های جشنواره با گاری به سمت تماشاخانه سنگلج بود

فتحعلی بیگی: احساس می کنم راهی که آمده ایم درست بوده است
در پایان بخش مردمی جشنواره فرصتی دست داد تا گفت و گوی کوتاهی با داوود فتحعلی بیگی دبیر ادوار مختلف جشنواره در خصوص کم و کیف  برگزاری این جشنواره و  پس از برگزاری جشنواره، داشته باشیم.
دبیر جشنواره نوزدهمین نمایش های آیینی و سنتی که از شور و شعف مردم هیجان زده بود، گفت: این استقبال مردم، مسئولیت مدیران و نهادهای فرهنگی را بیشتر می کند.
وی افزود: به عنوان یکی از سربازان عرصه فرهنگ و هنر کشور از این اتفاق بسیار خوشحالم. احساس می کنم راهی که آمده ایم درست بوده و وظیفه خود می دانم از آن دفاع کنم.
فتحعلی بیگی با اشاره به اینکه این استقبال ما را برای تلاش بیشتر در آینده، امیدوار می کند، گفت: تمامی پدیده های برآمده از آب و خاک را مردم دوست دارند. ما باید در این جشنواره ها نقاط قوت خود را ببینیم و امکان بدهیم تا توسعه یابد؛ و نقاط ضعف مان را ببنیم و زمینه های رشدشان را فراهم کنیم.
وی با تاکید بر اینکه یکی از نقاط ضعف نمایش های آیینی و سنتی، کمبود آموزش است، تصریح کرد: در خیلی از نمایش ها ذوق، علاقه مندی و استعداد وجود دارد ولی به دلیل فقر معلومات کارها پخته نیستند.
دبیر جشنواره نوزدهمین نمایش های آیینی و سنتی افزود: ما در شرایطی به سر می بریم که بسیاری از پیشکسوتان مان از دنیا رفته یا خانه نشین شده اند لذا باید موضوع آموزش را از راههای مختلف همچون کتاب های آموزشی، فیلم، کلاس درس و ... با جدیت دنبال کرد.
وی با انتقاد از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که شرایط راه اندازی رشته نمایش های آیینی را فراهم نمی کند، گفت: حالا که با بی مهری این وزارتخانه روبروییم باید خودمان دست به کار شویم و بخشی از این کمبودها را جبران کنیم.
دبیر جشنواره نوزدهمین نمایش های آیینی و سنتی ادامه داد: برگزاری با شکوه این جشنواره در شرایطی رخ داد که در دانشگاهها نمایش های آیینی آموزش داده نمی شود و کانون نمایش های آیینی و سنتی با حداقل امکانات فعالیت می کند.
وی خاطرنشان کرد: بی شک اگر یک تشکیلات منسجم داشته باشیم که هم وظیفه سازمانی اش حفظ و حراست از نمایش های آیینی باشد و هم برای آن ردیف بودجه تعریف شده باشد، مطمئنا برنامه های متنوع تر خواهیم داشت.

 




مطالب مرتبط

آمار فروش تئاتر شهر، تالار هنر و سنگلج اعلام شد

«سیاه خال» نیم میلیاردی شد 
آمار فروش تئاتر شهر، تالار هنر و سنگلج اعلام شد

«سیاه خال» نیم میلیاردی شد 

آمار فروش و تماشاگران نمایش‌ تالارهای اصلی، چهارسو، قشقایی، سایه، کارگاه نمایش و کافه‌تریای چارسو و قشقایی تئاتر شهر همچنین تالار هنر و تماشاخانه سنگلج تا پایان روز جمعه 18 اسفند ۱۴۰۲ اعلام شد و در این میان «سیاه خال» توانست به فروش نیم‌میلیاردی دست پیدا کند.

|

نظرات کاربران