در حال بارگذاری ...
بررسی فعالیت تماشاخانه‌های دولتی تهران در شش ماه نخست سال 98 شماره 5

تماشاخانه سنگلج؛ میزبان 6 نمایش

ایران‌تئاتر: طی سلسله گزارش هایی از فعالیت مجموعه های نمایشی و تماشاخانه های دولتی تهران در شش ماه نخست سال؛ قصد داریم عملکرد این مراکز را در زمینه هایی مرور کنیم. در پنجمین گزارش از این مجموعه به مرور فعالیت های تماشاخانه سنگلج می پردازیم.

مجموعه ها و سالن های تئاتری هر یک چه شاخصه هایی را در عرصه ارائه و معرفی هنرهای نمایشی بروز می دهند و مرور فعالیت های مراکزی از این دست چگونه می‌تواند تصویری از چند و چون تولیدات نمایشی در یک بازه زمانی مشخص را به دست دهد؟ سهم هر یک از این مراکز در فرصت دادن به هنرمندان و گروه های نمایشی نسل های مختلف به چه میزان بوده و هر یک تا چه اندازه به ارائه تولیدات طیف های مختلف فعالان تئاتری توجه داشته اند؟ ایران تئاتر طی سلسله گزارش هایی از فعالیت مجموعه های نمایشی و تماشاخانه های دولتی تهران در شش ماه نخست سال؛ قصد دارد عملکرد این مراکز را در زمینه های یاد شده مرور کند. در پنجین گزارش از این مجموعه به مرور فعالیت های تماشاخانه سنگلج می پردازیم.

تماشاخانه سنگلج قدیمی‌ترین سالن‌نمایش تهران است که در محله سنگلج، در خیابان بهشت و در ضلع جنوبی پارک شهر قرار دارد. تماشاخانه سنگلج در اوایل دهه ۱۳۴۰ بازیر بنای ۱۰۳۴ مترمربع و در کنار باغ سنگلج توسط مهندس بابائیان ساخته شد و به وزرات فرهنگ و هنر وقت واگذار شد. این تماشاخانه که در ابتدا ۲۵ شهریور نام داشت، در مهرماه سال ۱۳۴۴ همراه با اولین جشنواره نمایش‌های ایرانی افتتاح شد، و همین زمان بود که پهلوان اکبر می‌میرد در این تماشاخانه به نمایش درآمد.

درخصوص خرید زمین این تماشاخانه دو روایت وجود دارد که روایت نخست حاکی از این است که وزارت فرهنگ و هنر این زمین را خریداری کرده و به ساخت این تماشاخانه اختصاص داده است. روایت دوم را نیز اتابک نادری که از اسفندماه سال 1385 تا 1390 و از 1391 تا مردادماه 92 مدیریت تماشاخانه سنگلج را به عهده داشته بیان کرده که بانویی ارمنی، زمین این مکان را به وزارت فرهنگ و هنر اهداء کرده است. اما برپایه بریده جرایدی که از سال 1343 دردست است، این تماشاخانه با هزینه آقای مهندس بابایان، مدیرعامل شرکت بهساز نو، با مسئولیت محدود و عضو سندیکای شرکت های ساختمانی به نشانی تهران کوچه صباح به شماره 46 و به شماره ثبت 5285  بنا شده و به وزارت فرهنگ و هنر اهداء شده است.

زمانی که تماشاخانه سنگلج آماده بهره برداری و پذیرای آثار نخستین جشنواره نمایش های ایرانی شد به گونه ای برنامه ریزی صورت می گیرد که آثار نمایشی شرکت کننده در این جشنواره، هر یک به مدت یک یا دو شب اجرا شوند، ولی آثار نمایشی تا اندازه ای قدرتمند آماده اجرا شده بود که با توجه به استقبالی که از هر اثر نمایشی صورت گرفت، یک یا دو ماه اجرا برای این آثار در نظر گرفته شد. در این جشنواره هفت اثر نمایشی اجرا می شود که به ترتیب چنین بود: امیر ارسلان نوشته پرویز کاردان و کارگردانی استاد علی نصیریان، چوب به دست‌های ورزیل نوشته گوهر مراد و کارگردانی جعفر والی، کالسکه طلائی نوشته و کار خلیل دیلمقانی، مجموعه‌ ایرانی به تهیه کنندگی پرویز صیاد، بهترین بابای دنیا نوشته گوهر مراد و کارگردانی عزت الله انتظامی، پهلوان اکبر می‌میرد نوشته بهرام بیضایی و کارگردانی عباس جوانمرد و نمایش کوروش پسر ماندانا نوشته کوروش سلحشور و کارگردانی رکن الدین خسروی. پس از پایان اجرای نخستین جشنواره نمایش های ایرانی، نمایش های امیر ارسلان، پهلوان اکبر می‌میرد، بهترین بابای دنیا و بلبل سرگشته که از نوشته ها و کارهای ماندگار استاد علی نصیریان بود، اجرای خود را ادامه دادند و پذیرای تماشاگران تماشاخانه سنگلج شدند.

تماشاخانه سنگلج را می توان نخستین تماشاخانه‌ای دانست که در محله سنگلج ساخته شده و پذیرای اهالی این محله قدیمی تهران می شود، گو اینکه در سال های دور نیز تماشاخانه‌ای فصلی در چهارراه گلوبندک وجود داشته، اما تماشاخانه سنگلج در ادامه راه  تئاتر تهران به عنوان تماشاخانه‌ای دائمی و البته با ویژگی اجرای نمایش های صرفا ایرانی، پذیرای تماشاگران این هنر فاخر می شود. شاید به دلیل بی همتا بودن این تماشاخانه در محدوده محله سنگلج و ویژگی اختصاص داشتن به نمایش های ایرانی بوده که از دکتر سیما کوبان دعوت می شود تا تابلوی معرق کاشی این تماشاخانه را در ابعاد سه متر در 14 متر طراحی کند تا توسط گروه کاشی سازی هنرهای زیبای کشور ساخته شود که بر سردر ورودی این تماشاخانه خودنمایی می کند. نکته دیگر درخصوص تماشاخانه سنگلج اینکه این تماشاخانه به لحاظ تجهیزات فنی، نور، صدا و آکوستیک سالن اجرا، کاملا استاندارد بوده و وجود امکانات صحنه‌ای همچون سن ‌گردان، میله‌های بالا برنده پرده، دکور و . . . این تماشاخانه را از ویژگی خاصی برخوردار کرده بود.

همزمان با آغاز به کار تماشاخانه سنگلج، گروه های نمایشی که در اداره هنرهای دراماتیک شکل گرفته بودند، از مکانی برخوردار شدند که امکان اجرای آثار نمایشی اشان در آن فراهم شد و با فراق بال و به صورت مداوم هر روز به تمرین نمایش های موردنظر خود در سالن های تمرین ساختمان اداره هنرهای دراماتیک که در روزگار ما تحت عنوان اداره برنامه های تئاتر شناخته می شود، می پرداختند و در هر ماه یک اثر نمایشی برای اجرا در تماشاخانه سنگلج آماده می کردند. این آثار نمایشی توسط گروه های هنر ملی به سرپرستی عباس جوانمرد، مردم به سرپرستی علی نصیریان، شهر به سرپرستی جعفر والی، امروز به سرپرستی داوود رشیدی، جوان به سرپرستی اسماعیل شنگله و میترا به سرپرستی خلیل موحد دیلمقانی آماده اجرا می شد. در این گروه های نمایشی کارگردانانی چون عباس جوانمرد، جعفروالی، علی نصیریان، عزت‌ا... انتظامی، داود رشیدی، رکن‌الدین خسروی، بهرام بیضایی، محمود استادمحمد و تعدادی دیگر فعالیت داشتند که عموما نویسنده آثار نمایشی خود نیز بودند. از سوی دیگر غلامحسین ساعدی، اکبر رادی، خلیل موحد دیلمقانی، بیژن مفید، بهمن فرسی، محمود دولت آبادی، کوروس سلحشور، حسین مکی، محسن یلفانی، بهزاد فراهانی، منوچهر رادین، آرمان امید، محمد رهبر، حمید نعمت و عنایت الله احسانی به عنوان نمایشنامه نویس در این گروه های نمایشی فعالیت داشتند و آثار نمایشی ماندگاری را خلق کردند و امروزه هر یک از ایشان در ردیف نامداران تئاتر کشورمان قرار دارند. نکته حائر اهمیت در خصوص تماشاخانه سنگلج اینکه از آنجاکه از ابتدای ایجاد این تماشاخانه، وزارت فرهنگ و هنر به عنوان نهادی دولتی بر آن نظارت داشت و عملکرد  آن برخلاف تماشاخانه های لاله زار بود و فارغ از مدیریت خصوصی بود، برای نخستین بار در تاریخ تئاتر ایران، اجرای تئاتر با حمایت دولت به انجام رسید و از این طریق تعداد زیادی از نویسندگان، کارگردانان، بازیگران، طراحان دکور و سایر عوامل فعال در گروه های نمایشی به صورت دولتی استخدام شدند.

تماشاخانه سنگلج در آغاز کار خود با سرپرستی اداره هنرهای دراماتیک که ریاست آن را عظمت ژانتی به عهده داشت، فعالیت می کرد و یک شورای هنری به نام شورای تئاتر نیز بر نحوه تولید و کیفیت آثار نمایشی آماده شده برای اجرا در این تماشاخانه و عملکرد گروه های نمایشی، نظارت کامل داشت. این شورای تئاتر متشکل از هنرمندانی چون عظمت ژانتی، جلال ستاری، علی نصیریان، داوود رشیدی، عباس جوانمرد و عزت الله انتظامی بود.
تماشاخانه سنگلج، در ابتدای دهه پنجاه خورشیدی، رونق نخستین خود را از دست داد و به منظور جذب تماشاگر، برای نخستین بار در سال 1352 نمایشی غیرایرانی روی صحنه برد و این درحالی بود که از نخست سنگ بنا چنین گذاشته شده بود که این تماشاخانه صرفا پذیرای آثار نمایشی ایرانی باشد. در این سال نمایش بازرس نوشته نیکلای گوگول به کارگردانی عزت الله انتظامی در تماشاخانه سنگلج اجرا شد و سپس نمایش سرباز لاف زن نوشته ن.ت.م. پلوتوس، با ترجمه محمد پایگاه و کارگردانی خلیل موحد دیلمقانی توسط گروه تئاتر میترا اجرا شد. اما در همین سال نیز دو نمایش ایرانی تحت عناوین مطبخ و مرگ همسایه نوشته غلامعلی عرفان و کارگردانی مشترک جعفر والی و محمد علی جعفری و رستم و سهراب با کارگردانی احمد سپاسدار و توسط گروه تئاتر آریا اجرا شد.

پس از پیروزی انقلاب اسلامی و در سال 1359 مدیریت تماشاخانه سنگلج از وزارت فرهنگ و آموزش عالی به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انتقال پیدا کرد و با ایجاد مرکز هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی زیر نظر این مرکز فعالیت خود را ادامه داد. تماشاخانه سنگلج در سال های ابتدایی پس از انقلاب به دلیل اوضاع سیاسی کشور، هیچ گونه فعالیتی نداشت و تقریبا تعطیل بود؛ اما گه گاه در جشنواره های مختلف مورد استفاده قرار می گرفت و بیشتر اوقات نیز گروه های تئاتر شهرستان ها آثار نمایشی خود را در این تماشاخانه اجرا می کردند.

در سال 1364 خورشیدی تماشاخانه سنگلج طی شش ماه نخست سال هیچ نوع فعالیتی نداشت و از شهریور تا آبان ماه یکسری تعمیرات روی آن صورت گرفت که شامل نصب کف پوش داخل سالن نمایش، ریل کشی صندلی های سالن، نصب کلیه لوازم تاسیساتی، آماده سازی لوازم تاسیسات صحنه جهت نصب، نصب لوسترهای سالن، لکه گیری و رنگ آمیزی سالن انتظار، نصب درهای توالت، نصب دستگاه های صوتی، نظافت کلی تالار، اتمام آماده سازی دستگاه های فرمان، اتمام عملیات مربوط به صحنه(پایان کار نصب تاسیسات صحنه، نصب پرده ها، ساب و موج گیری، رنگ آمیزی و نصب آیفون بلند گوها) بوده است. پس از این تعمیرات، افتتاحیه و برگزاری نخستین سمینار چهارمین جشنواره تئاتر فجر و بازدید دانشجویان دانشکده هنرهای دراماتیک طی سه روز از جمله برنامه هایی بود که در تماشاخانه سنگلج برگزار شد و شش اثر نمایشی شرکت کننده در چهارمین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در تماشاخانه سنگلج اجرا شدند. در سال 1367 تماشاخانه سنگلج با تعمیر اساسی مواجه شد و طی این سال قسمت های مختلف این تماشاخانه درحال تعمیر بود. تماشاخانه سنگلج در سال 1386 توسط دفتر طرح های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی  برای چندمین بار مورد بازسازی قرار گرفت و پس از شش ماه در  بهمن ماه همان سال بازگشایی شد. طرح بازسازی تماشاخانه سنگلج با حمایت دفتر طرح‌های عمرانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، همزمان با نصب سیستم اعلام حریق و به‌روزرسانی و بهسازی سیستم گرمایشی و سرمایشی تماشاخانه از ابتدای سال 1397 صندلی‌های این تماشاخانه تعویض و سیستم نور آن با تعویض میز نور، افزودن خطوط نوری و نصب پروژکتورهای پیشرفته تجهیز و به روزرسانی شد.

باتوجه به موقعیت و جایگاه تماشاخانه سنگلج به عنوان تماشاخانه ای نوظهور در عرصه تئاتر کشورمان و کسب موفقیت در ارائه آثار نمایشی فاخر و نحوه صحیح جذب تماشاگران، مدیرانی برای این تماشاخانه درنظر گرفته می شد که از دانش تئاتر و دانش مدیریت که دو بازوی توانمند برای استوار ماندن یک تماشاخانه است؛ برخوردار بودند بنابراین این تماشاخانه کار خود را با حضور مدیرانی چون عظمت ژانتی، علی نصیریان و فرخ ساجدی آغاز کرد و در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مدیرانی چون دکتر طباطبایی، سعید بصیریان، مجید جعفری، علی حیدری‌، صدیقی نژاد، جواد افشین نژاد، محسن اکبریان، کیوان نخعی، محمود فرهنگ، علیرضا مصلح تهرانی(سرپرست)، اتابک نادری، سید یونس آبسالان، علی عابدی و پریسا مقتدی مدیریت آن را بر عهده گرفتند.

در شش ماه اول سال 98؛ شش نمایش در سنگلج به روی صحنه رفته است و هر 6 اثر نمایشنامه‌هایی ایرانی داشته‌اند. از این 6 اثر، کارگردان‌های 4 اثر نویسندگی آثار را نیز برعهده داشته‌اند(چشم به راه میرغضب حسین کیانی، طریقه حکومت گجرخان مجید امرایی(کارگردانی نشترک مجید امرایی و احسان ملکی)، مضحکه بادسوار هما جدیکار و راز نقل آخر حسین تفنگدار) و 2 نمایش دیگر نویسنده و کارگردان متفاوت بوده‌اند(بیله دیگ بیله چغندر نوشته داوود فتحعلی بیگی و کارگردانی منیژه داوری و وقایع اتفایقه نوشته علی موسویان و کارگردانی شهرام عبدلی). در شش ماهه نخست سال 98 در تماشاخانه سنگلج کارگردانی 4 اثر را مردان و 2 اثر را زنان بر عهده داشته‌اند. در ادامه به بررسی این آثار از جنبه‌های مختلف می‌پردازیم. فروش سنگلج در 6 ماه اول سال 98، با 235 ظرفیت برای هر اجرا و با 6 اثر نمایشی؛ 124 میلیون و 136 هزار تومان و با مجموع 13108 مخاطب می‌باشد.

 

سه سال، ۲ ماه، ۲۸ روز (وقایع اتفاقیه)

«سه سال، 2 ماه، 28 روز(وقایع اتفاقیه» به نویسندگی علی موسویان و کارگردانی شهرام عبدلی از 8 اسفند 97 تا 30 فروردین 98 به مدت 85 دقیقه در تماشاخانه سنگلج به صحنه رفت. مریم معصومی، سولماز غنی، نصرت میرعظیمی، علیرضا ناصحی، بهناز بستان دوست، افشین غیاثی، علی بنایی، مهدی قمر، شهرام عبدلی، سیروس اسنقی، محمدرضا شیرخانلو و مختار صاعقی در این نمایش ایفای نقش کرده‌اند. از عوامل دیگر این نمایش می‌توان به ریحانه بوالحسنی(تهیه‌کننده)، حامد صلح میزرایی(مجری طرح)، ناصر صوفی، مهدی قمر(مدیر تولید)، محسن جمشیدی(طراح صحنه)، مهناز نوروزی(طراح لباس)، کامبیز مومن خانی(طراح گریم)، میرامیر میری(طراح موسیقی)، بهرام رامه(طراح گرافیک) و زهرا بوالحسنی و سعید سعیدی(عکاس) اشاره کرد. در خلاصه نمایش آمده: شاید سیاهی عدم وجود نور نیست؛ برای خودش وجود مستقلی داره. «وقایع اتفاقیه» به نخبه کشی اشاره دارد و این مساله که امیرکبیرها باید در نسل های مختلف شناسایی و از آن ها استفاده شود. شهرام عبدلی فارغ التحصیل رشته ادبیات و از نوجوانی کار تئاتر را آغاز کرده و به فعالیت های هنری خود در تئاتر و تلویزیون پرداخته است. اولین حضور او در تئاتر به بازی در تله تئاتر رستم و سهراب رسول نجفیان را بازمی‌گردد؛ سپس او در مجموعه صدایم کن و جوان امروز بازی داشت و با مجموعه خط قرمز به شهرت رسید. او شاگرد حمید سمندریان بوده و با بزرگانی چون داوود رشیدی، هادی مرزبان و علی رفیعی همکاری داشته است. این نمایش طی 35 اجرا، میزبان 3526 تماشاگر شد. برای «وقایع اتفاقیه» 581 بلیت تمام‌بها، 271 بلیت نیم‌بها، 230 بلیت تخفیف‌دار و 2444 بلیت مهمان صادر شد تا با بهای بلیت 30 هزار تومان، در گیشه به رقم 27 میلیون و 15 هزار تومان دست پیدا کند.

 

طریقه حکومت گجرخان

طریقه حکومت گجرخان نوشته مجید امرایی و به کارگردانی مجید امرایی و احسان ملکی از 9 اسفند 97 تا 30 فروردین 98 به مدت 60 دقیقه در تماشاخانه سنگلج اجرا شد. در این نمایش زری اماد، شاهین علایی نژاد، سعید عبدالهی، فرامرز قلیچ خانی، شهرام مسعودی و میثم یوسفی بازی کرده‌اند. احسان ملکی(طراح صحنه)، علی سینا رضانیا(طراح صدا و موسیقی)، کوروش مراد طهرانی(طراح لباس) و نسرین دهقانی(گرافیست) از دیگر عوامل نمایش بوده‌اند. در خلاصه نمایش آمده: خان حاکم (گجرخان) به تخت می نشیند، به مردم وعده‌ها می‌دهد، دیوانیان که تکلیف‌شان روشن است و اما مردم. نمایشنامه این اثر، از اثر میرزا آقا تبریزی«حکومت زمان خان» وام گرفته شده است. مجید امرایی متولد ۱ دی ماه ۱۳۴۸، دراماتراپیست، کارگردان تئاتر، روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه است. وی در سال ۱۳۷۶ مدرک کارشناسی در رشته تئاتر در گرایش نمایشنامه نویسی از دانشگاه آزاد اراک دریافت کرد. پس از آن نیز مدرک کارشناسی ارشد خود را از دانشکده هنر و معماری تهران در سال ۱۳۸۰ دریافت کرد. امرایی همچنین دارای مدرک دکترای دراماتراپی از انستیتو بین‌المللی هنر درمانی کشور فرانسه است. در حال حاضر نیز در حوزه و گرایش تخصصی نمایش‌درمانی فعالیت دارد. از عمده فعالیت‌های وی می‌توان به تجربه عملی بیست سال کار نمایش‌درمانی با گروه‌های مختلف همچون مصدومان جنگی، کانون اصلاح و تربیت و مراکز آموزشی اشاره کرد. همچنین وی به عنوان نمایش‌درمان‌گر در بیمارستان روانپزشکی سعادت آباد با مصدومان جنگی نمایش‌درمانی کار کرده‌است و مؤلف نخستین کتاب تألیفی در حوزه نمایش‌درمانی با عنوان نمایش‌درمانی در مسیر تکامل در ایران سال ۱۳۸۹ است. امرایی در این حوزه تألیفات دیگری نیز دارد. احسان ملکی کارگردانی نمایش هایی همچون  چیدا، مجلس نامه طوبی، اتوبان سکوت، چر، باغ آتش، بلوط برشته، آقای مجنون خانم لیلی، خانه روشنی و یرما را انجام داده است و همچنین در فیلم سینمایی شرقی، سریال قصه های لب رود، مستند داستانی چاره نویس، نمایش حکایت شهر سنگی، غیب گویی و بلوط برشته بازی گرده است. او موسس گروه تیتال است. کسب جایزه در جشنواره تئاتر فجر در سال ۹۳ برای نخستین بار در تاریخ تئاتر لرستان افتخار بزرگی بود که توسط این گروه و در بخش کارگردانی نمایش هزار شلاق رقم خورد. گروه نمایش تیتال خرم‌آباد به عنوان موفق‌ترین و موثرترین گروه نمایش درعرصه تولید تئاتر ملی سال ۹۳ انتخاب شد. نمایش چز نوشته ناصر حبیبیان و کارگردانی احسان ملکی از خرم‌آباد نیز در بین ۳۵ اثر برگزیده بخش مرور سی و چهارمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر حضور داشت. همچنین در اختتامیه جشن اردیبهشت تئاتر هم احسان ملکی سرپرست گروه نمایشی تیتال لرستان و کارگردان نمایش هزار شلاق به عنوان موثرترین و موفق ترین گروه تولید تئاتر در عرصه ملی و بین المللی سال ۹۳ کشور شناخته شد و مورد تقدیر قرار گرفت. همچنین گروه نمایش تیتال لرستان در پنج سال گذشته رتبه های برتر جشنواره های سراسری تئاتر ماه را نیز به دست آورده است. برای این نمایش طی 33 اجرا، 184 بلیت تمام‌بها، 112 بلیت نیم‌بها، 20 بلیت تخفیف‌دار و 807 بلیت مهمان صادر شد تا جمع کل تماشاگرانش به عدد 1123 برسد. «طریقه حکومت گجرخان» با بهای بلیت 25 هزار تومان، در گیشه به رقم 6 میلیون 400 هزار تومان دست پیدا کرد.

 

بیله دیگ بیله چغندر

بیله دیگ بیله چغندر به نویسندگی داوود فتحعلی بیگی و کارگردانی منیژه داوری از 2 تا 31 اردیبهشت 98 در تماشاخانه سنگلج به صحنه رفت. در این نمایش امیر حسین انصافی، محسن قصری، امیر محمد انصافی، کوروش رخشنده پی، الهه پور جمشید، آساره هداوند و امیر پارسی ایفای نقش کرده‌اند. از دیگر عوامل نمایش می‌توان به علی جباری و پیام رضایی(موسیقی)، حسن داوری و حسین نجفی(دکور)، صغرا مهرنیا(لباس) و مهسا زمانی(طراح پوستر و بروشور) اشاره کرد. این متن را داوود فتحعلی بیگی گردآوری کرده‌ و بازنویسی شده است؛ نویسنده متن اصلی میرزا حبیب‌الله‌خان اساسی است. این نمایش سال 96 در جشنواره نمایش‌های آیینی و سنتی و در تئاتر شهر اجراشده بود. در این نمایش برای اولین بار یک زن نقش سیاه را بازی کرده است. در خلاصه نمایش که از یک ضرب‌المثل ترکی وام گرفته شده؛ آمده: داستان دو برادر که هر کدام خدمتکاری دارند. هر دو برادر عاشق یک دختر شده اند. پس خدمتکاران خود را اجیر کرده تا نامه ای برای دختر ببرند. پدر دختر که می داند این دو نفر داماد شایسته ای برای او نیستند، با کمک دختر و کنیزش، دو پیرزن را به عقد آنها در می آورد و به این مفهوم می رسد که برای چنین دامادهایی، چنین عروس هایی مناسب است. نام منیژه داوری به نمایش ایرانی گره خورده است و این گونه نمایشی عمده کارهای این هنرمند را که متولد 1353 است؛ در بخش های کارگردانی و بازیگری شکل می دهد که از جمله آنها می توان به بازی در نمایش های طلسم شده به کارگردانی مجید افشار، دار و دلدار و غروب مضحک صمصام میرزا به کارگردانی داوود فتحعلی بیگی و کارگردانی نمایش اندر حکایت های یوسف و زلیخا اشاره کرد. این نمایش با ظرفیت 235 نفر روی صحنه رفت و در طول 22 اجرا، میزبان 1708 نفر شد. این 1708 نفر در غیاب بلیت تخفیف‌دار، با 93 بلیت تمام‌بها، 151 بلیت نیم‌بها و 1464 بلیت مهمان به تماشای این اثر نشستند. به این ترتیب «بیله دیگ بیله چغندر» با بهای بلیت 30 هزار تومان در گیشه به رقم 5 میلیون و 85 هزار تومان دست پیدا کرد. 

 

راز نقل آخر

راز نقل آخر به نویسندگی و کارگردانی حسین تفنگدار از 9 تا 31 اردیبهشت 98 به مدت 75 دقیقه در تماشاخانه سنگلج اجرا شد. در این نمایش میلاد تفرشی، مهدی کمیلی، کوروش رخشنده‌پی، آنا ذرشین، شیرین امامی، محسن میرهاشمی، مهدی ابراهیمی، حامد پیراسته و کسرا ریاحی وفا بازی کرده‌اند. سید جلال‌الدین دری(تصنیف)، علی جباری، مهدی ابراهیمی و حمیدرضا رفیعیان(موسیقی)، غزل اصلاحی(طراح لباس) و محمدرضا غلامی(طراح گرافیک) از عوامل نمایش بوده‌اند. در خلاصه این نمایش که نمایش برگزیده و برنده‌ دیپلم افتخار بهترین نمایشنامه از هجدهمین جشنواره‌ی آیینی-سنتی است؛ آمده: داستان دلدادگی فرزند یکی از کشته‌شدگان مشروطه به شاهزاده‌ای قجری است. این جوان عاشق که نیت دارد انتقام خون پدرش را از دربار محمدعلی شاه بستاند میان دوراهی دلدادگی و انتقام گرفتار می‌شود. این نمایش یک اثر ضد خشونت و طرفدار بخشش است؛ داستان ان درباره جوانی به نام مجدالدین است. پدر او که مشروطه‌خواه بوده اعدام شده و او برای انتقام خون پدرش قصد دارد محمدعلی شاه قاجار را ترور کند. اما زمانی‌که برای این ترور اقدام می‌کند در کاخ شاه با شاهزاده خانمی مواجه می‌شود که قصه انتقام او تبدیل به یک جریان دیگری می‌شود و در واقع یک سلوکی اتفاق می‌افتد. این در حالی است که همین قصه را مُرشد دارد برای یک لوطی تعریف می‌کند که بین این دو نیز اتفاقاتی در جریان است. حسین تفنگدار نگارش نمایشنامه‌هایی همچون ورا نام تهمینه سهراب کرد، ایستگاه و الماس و شهر تارا را در کارنامه هنری خود دارد. این اثر طی 19 اجرا میزبان 1278 نفر شد. از این 1278 نفر، در غیاب بلیت تخفیف‌دار، 181 نفر با بلیت تمام‌بها، 89 نفر با بلیت نیم‌بها و 1008 نفر با بلیت مهمان به تماشای این اثر نشستند. به این ترتیب «راز نقل آخر» با بهای بلیت 30 هزار تومان، در گیشه به رقم 6 میلیون و 765 هزار تومان دست پیدا کرد.

 

چشم به راه میرغضب

چشم به راه میرغضب به نویسندگی و کارگردانی حسین کیانی از 18 خرداد تا 22 مرداد 98 به مدت 100 دقیقه در تماشاخانه سنگلج به صحنه رفت. در این نمایش علی سلیمانی، سیروس همتی، مجید رحمتی، وحید نفر و سهیل ملکی ایفای نقش کرده‌اند. از عوامل این نمایش می‌توان به حسین کیانی(طراح صحنه و لباس) و مهدی دوایی(طراح هنری اعلان‌های مجازی و کاغذی، گرافیک) اشاره کرد. در خلاصه نمایش که اقتباسی آزاد از در انتظار گودو ساموئل بکت است؛ آمده: ذبیح و رضی یکی مستبد و دیگری مشروطه خواه در دوره استبداد صغیر محمدعلی شاه به اعدام محکوم می شوند و زمان انتظار میرغضب، هویداکننده ی اتفاقاتی غریب در ساختار اجتماعی جامعه است. حسین کیانی متولد 1353 و فارغ‌التحصیل رشته کارگردانی از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و نیز کارشناسی ارشد همین رشته از دانشکدهه هنر دانشگاه تربیت مدرس است. او نویسنده و کارگردان نمایش‌هایی چون بازی‌خانه، خیشخانه، پنهان خانه پنج در، واقعه در مجلس سودابه‌خوانی، رژیستورها نمی‌میرند، مضحکه شبیه قتل، تئاتر اجباری، تکیه ملت، همسایه آقا، بیداری خانه نسوان، اهل قبور، همه فرزندان خانم آغا، مشروطه بانو، در شوره زار، تئاتر سعدی تابستان سی‌ودو و روز عقیم بوده است. این اثر طی 48 اجرا میزبان 4422 نفر شد. از این 4422 نفر، با 1416 بلیت تخفیف‌دار، 58 نفر با بلیت تمام‌بها، 1222 نفر با بلیت نیم‌بها و 1714 نفر با بلیت مهمان به تماشای این اثر نشستند. به این ترتیب «چشم به راه میرغضب» با بهای بلیت 40 هزار تومان، در گیشه به رقم 71 میلیون و 29 هزار تومان دست پیدا کرد.

 

مضحکه بادسوار

مضحکه باد سوار به نویسندگی و کارگردانی هما جدیکار از 17 تیر تا 20 مرداد 98 به مدت 50 دقیقه در تماشاخانه سنگلج اجرا شد. بازی‌دهندگان عروسکی این نمایش امیرحسین انصافی، امیرمحمد انصافی، مریم ایرانمنش و حامی علیزاده بوده‌اند. ستاره خرمزاده(طراح عروسک)، زهرا شیخ الحکمایی، بیتا پهلوانی، هدا چاهوشی، سمیه گلباز و سعیده دهقان نژاد(ساخت عروسک)، سپیده داداش پور(طراح لباس)، سینا ییلاق بیگی(طراح لباس)، مصطفا مرادیان(طراح نور)، علی جباری و امیرحسین انصافی(موسیقی) و مرضیه سرمشقی(طراج پوستر و بروشور) از دیگر عوامل نمایش بوده‌اند. در خلاصه نمایش آمده: حاجی مختلص که از زندان فرار کرده برای برداشتن اموال خود به خانه می آید اما دستگیر می شود. حاجی برای فرارکردن چاره‌ای می اندیشد. شیوه اجرای نمایش مضحکه بادسوار ترکیبی از نمایش های سنتی با حضور سیاه و عروسک های رومیزی است. نمایش سنتی در گونه عروسکی، خیمه شب بازی است. در نمایش خیمه شب بازی نامِ شخصیت سیاه، مبارک بوده و برادرهای دیگری به نام های بشارت، فیروز و الماس نیز دارد. در نمایش مضحکه بادسوار از تلفیق تکنیک های سیاه بازی و تکنیکِ مدرن عروسک های رومیزی استفاده شده و آن را با برداشتی از خیمه شب بازی به روی صحنه آورده‌اند. برای استفاده از خیمه شب بازی در نمایش، نوازنده ها در دو طرف صحنه قرار گرفته و مانند نمایش خیمه شب بازی صحبت های مبارک را دیلماج یا به اصطلاح ترجمه می کنند. متن نگاهی به رمان جمشید خان عمویم، که باد همیشه او را با خود می برد از بختیار علی نویسنده کُرد دارد. هما جدیکار، نامی آشنا در عرصه نمایش عروسکی و از استادان این رشته است. او دانش آموخته کارشناسی نمایش عروسکی از دانشکده هنرهای دراماتیک و دارای مدرک درجه یک هنری است. این هنرمند در زمینه نویسندگی، کارگردانی و تدریس نمایش عروسکی فعالیت کرده است. این نمایش در طول 28 اجرا، میزبان 1051 نفر شد. این 1051 نفر با 51 بلیت تخفیف‌دار، 80 بلیت تمام‌بها، 251 بلیت نیم‌بها و 645 بلیت مهمان به تماشای این اثر نشستند. به این ترتیب «مضحکه بادسوار» با بهای بلیت 30 هزار تومان در گیشه به رقم 7 میلیون و 842 هزار تومان دست پیدا کرد. 




مطالب مرتبط

گفت‌وگو با عزت‌الله رمضانی‌فر، بازیگر پیشکسوت

تماشاخانه سنگلج، می‌‌تواند بهشت تئاتر ملی شود
گفت‌وگو با عزت‌الله رمضانی‌فر، بازیگر پیشکسوت

تماشاخانه سنگلج، می‌‌تواند بهشت تئاتر ملی شود

عزت‌الله رمضانی‌فر، بازیگر پیشکسوت می‌گوید با برنامه‌ریزی و مدیریت درست و اختصاص بودجه مناسب، می‌توان تماشاخانه سنگلج را به بهشت تئاتر ملی ایران تبدیل کرد.

|

گفت‎وگو با کارگردان «مجلس بلبشو جور کردن»

فرشیدقلی‌پور: نمادها راهی شدند تا قصه، معنا نبازد
گفت‎وگو با کارگردان «مجلس بلبشو جور کردن»

فرشیدقلی‌پور: نمادها راهی شدند تا قصه، معنا نبازد

فرشید قلی‌پور، نویسنده و کارگردان نمایش «مجلس بلبشو جور کردن» می‌گوید برای بیان دغدغه‌های زنان از استعاره‌ها و نمادها بهره برده است تا قصه معنای خود را از دست ندهد و کشف و شهودها از طرف خود تماشاگر صورت بگیرد.

|

تئاتر در سالی که گذشت؛ چالش‌هایی که به امید رسید

تئاتر در سالی که گذشت؛ چالش‌هایی که به امید رسید

تئاتر در سالی که گذشت شرایط رو به بهبودی را تجربه کرد و از مشکلاتی که در دوران کرونا برایش ایجاد شده بود، دور شد. در این راستا، به‌نظر باید سال آینده را روزهای بسیار خوب و شکوفا تئاتر کشور دانست.

|

گفت‌وگویی کوتاه با رضا بابک

بنیاد تئاتر ملی، می‌تواند عرصه نمایش ایرانی را به روزهای اوجش برگرداند
گفت‌وگویی کوتاه با رضا بابک

بنیاد تئاتر ملی، می‌تواند عرصه نمایش ایرانی را به روزهای اوجش برگرداند

رضا بابک، هنرمند تئاتر، تلویزیون و سینمای ایران می‌گوید تشکیل بنیاد تئاتر ملی، می‌تواند گونه نمایش ایرانی را که مدتی است دچار کلیشه‌ها و تکرار شده است، دوباره شکوفا کند و به روزهای اوجش برساند.

|

با حضور علی نصیریان و دیگر هنرمندان پیشکسوت

جشن پایان دوره مکتب‌خانه سنگلج برگزار شد
با حضور علی نصیریان و دیگر هنرمندان پیشکسوت

جشن پایان دوره مکتب‌خانه سنگلج برگزار شد

در جشن پایان دوره مکتب‌خانه سنگلج که با حضور علی نصیریان و جمعی دیگر از هنرمندان پیشکسوت برگزار شد، خریداری ساختمان کناری تماشاخانه سنگلج، بازسازی ساختمان سابق اداره تئاتر و تصویب تشکیل بنیاد تئاتر ملی ایران مورد تاکید مجدد قرار گرفت.

|

نظرات کاربران