شهرام کرمی در نشست رسانه‌ای جشنواره تئاتر فجر:
ما میراث دار یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای هنری منطقه هستیم
شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در نشست رسانه‌ای سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر گفت: امروزه ما میراث دار یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای هنری منطقه هستیم.
به گزارش ایران تئاتر نشست رسانه‌ای سی و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با حضور شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی، نادر برهانی مرند دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، مدیران بخش‌های مختلف جشنواره و جمعی از اصحاب رسانه در سالن مشاهیر تئاتر شهر برگزار شد.
در ابتدای نشست شهرام کرمی ضمن گرامیداشت یاد سردار شهید حاج قاسم سلیمانی و جان‌باختگان حادثه سقوط هواپیمای اوکراینی، از اصحاب رسانه به‌عنوان یار همیشگی تئاتر ایران قدردانی کرد و گفت: خوشحالیم که با سرمایه عظیم و حمایت هنرمندان، امروزه ما میراث دار یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای هنری منطقه هستیم.
کرمی خاطرنشان کرد: جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر به‌عنوان یک گردهمایی بزرگ خانواده تئاتر در طول سی‌وهفت دوره برگزاری، سهم بسیاری در رشد و رونق تئاتر ایران داشته است و علاوه بر آن توانسته هنر نمایش ایرانی را در سطح بین‌الملل معرفی کند.
وی افزود: این رویداد در سال 1361، در اوج شرایط بحرانی جنگ آغاز شد و با سرمایه عظیم و حمایت هنرمندان و امروزه ما میراث دار یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای هنری منطقه هستیم که به‌عنوان یک جشنواره شناخته‌شده در حوزه هنرهای نمایشی توانسته خود را به‌خوبی معرفی کند.
جشنواره تئاتر استانی زیرمجموعه جشنواره تئاتر فجر
کرمی ادامه داد: ما معمولاً جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر را در یک تقویم 10 روزه می‌بینیم اما این رویداد بسیار پیش‌تر آغازشده است، برگزاری 34 جشنواره تئاتر استانی یکی از بخش‌های زیرمجموعه جشنواره تئاتر فجر است که با مشارکت هنرمندان در شهرها و استان‌های ایران به‌خوبی برگزار شد و ما ثمره این برگزاری شایسته را می‌توانیم در جشنواره شاهد باشیم، آثار منتخبی که از جشنواره استانی به مرحله نهایی جشنواره تئاتر فجر راه یافتند.
مدیرکل هنرهای نمایشی عنوان کرد: در ارزش‌ها و اهمیت این رویداد بین‌المللی که برای خانواده تئاتر بسیار مهم است، اگر من بخواهم به نکته‌ای اشاره‌کنم تنها شرح ماجرا را بیشتر می‌کند اما جایگاه مهم این رویداد برای همه ما واضح و روشن است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم این رویداد را به‌عنوان مهم‌ترین رویداد هنرهای نمایشی برگزار می‌کند.
وی افزود: جشنواره تئاتر فجر اگر از سرمایه خود بهره نبرد نمی‌تواند پویا شود و پیشرفت کند، مهم‌ترین سرمایه جشنواره هنرمندان و مخاطبان هستند که با شور بسیاری در این رویداد شرکت کرده و رونق‌بخش آن بودند.
مهم‌ترین چالش‌های جشنواره سی و هشتم
کرمی در ادامه به مهم‌ترین چالش‌های این دوره از جشنواره اشاره کرد و گفت: امیدوارم ما بتوانیم این چالش‌ها را برطرف کنیم، اولین چالش ما درزمینهٔ برگزاری جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر فقدان اعتبار درزمینهٔ برگزاری این رویداد هنری بود که همچون سال گذشته با کسر بودجه روبه‌رو بودیم و از همان ماه اول برنامه‌ریزی ما این بود که با جذب اسپانسر بتوانیم بخشی از کسری خود را برطرف کنیم اما متأسفانه سی و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بدون حضور اسپانسر برگزار می‌شود و ما همچنان در حسرت این خواهیم بود که یک‌نهاد، مرکز یا بنگاه اقتصادی به برگزاری جشنواره کمک کند، این حسرت همیشگی است و در سال‌های گذشته هم شاهد آن بودیم و برخلاف سایر هنرها، در حوزه هنرهای نمایشی اسپانسرها و حامیانی که می‌توانند پیش‌قدم شوند به برگزاری جشنواره کمک نکردند، من این موضوع را به‌عنوان گلایه مطرح می‌کنم.
کرمی افزود: ما تلاش کردیم به شکلی فشرده و با صرفه‌جویی جشنواره را برگزار کنیم و با حفظ بخش‌های اصلی جشنواره به شکلی برنامه‌ریزی کنیم که خلائی در برگزاری اتفاق نیفتاد و ارائه خدمات به هنرمندان مهم‌ترین نکته برای ما بوده است که سعی کردیم به آن توجه کنیم.
وی ادامه داد: دومین چالش ما در برگزاری جشنواره تحریم‌های اقتصادی و سیاسی خارجی است که همه ما با آن دست‌به‌گریبان هستیم و می‌دانیم این تحریم‌های ظالمانه که جهت حفظ استقلال کشور متحمل می‌شویم به همه رویدادها ازجمله جشنواره‌های هنری آسیب‌زده است. تلاش کردیم بهترین آثار را برای بخش ملل انتخاب کنیم و تلاش کردیم اتفاقات مثبتی در این بخش رخ دهد.
کرمی خاطرنشان کرد: چالش سوم حضور نیافتن برخی از چهره‌های هنری در جشنواره سی و هشتم بود که باعث شد آثار بخش‌های مختلف جشنواره را بار دیگر تنظیم کنیم. یکی از موضوعات مهم و جدی که می‌تواند منجر به شکوفایی تئاتر ایران شود، همدلی و هماهنگی خانواده بزرگ تئاتر ایران است. در هر شرایطی گروهی یا تعدادی از هنرمندان که همه جزو خانواده نجیب تئاتر ایران هستند تصمیم گرفتند آثار خود را به جشنواره ارائه نکنند، این تصمیم به‌خودی‌خود قابل‌احترام است. به‌هرحال هنرمندان بااحساس پاک خود تصمیمی گرفتند که من به‌شخصه به این دوستان و بزرگان بابت رأی و نظرشان احترام قائل هستم ولی برداشت دیگری از این انصراف‌ها نداشته باشیم.
وی ادامه داد: در این مدت همدلی و مشارکت هنرمندان را برای برگزاری جشنواره دیدم و آنچه اتفاق خواهد افتاد با حضور و همراهی همه هنرمندان است و با حمایت اصحاب رسانه و سرمایه‌های واقعی تئاتر یعنی جامعه هنرمندان می‌توانیم جشنواره سی و هشتم را به امید خدا به نحو شایسته‌ای برگزار کنیم.
کرمی افزود: از ستاد برگزاری جشنواره و دبیر محترم بابت تلاش شبانه‌روزی که داشتند، به‌خصوص اعضای ستاد که از جامعه هنری کشور هستند قدردانی می‌کنم. برگزاری جشنواره می‌تواند شرایطی را ایجاد کند تا شاهد حاصل دست رنج شبانه‌روزی دوستان باشیم.
عدالت را می‌توان با شفاف‌سازی عملی کرد
در ادامه شهرام کرمی در پاسخ به پرسشی درباره شفافیت اداره کل هنرهای نمایشی درزمینهٔ مسائل مالی و معنوی بیان کرد: عدالت را می‌توان با شفاف‌سازی و روشن شدن همه جنبه‌های یک فعالیت هنری عملی کرد و همواره تلاش کردم که این موضوع را جامه عمل بپوشانم. ما موضوعات و اتفاقات تمام رویدادهایی را که برگزار می‌کنیم، به شکلی شفاف و واضح مطرح می‌کنیم اما کمیته مربوطه درباره نحوه اطلاع‌رسانی تصمیم‌گیری خواهد کرد، در حال حاضر وقفه‌ای رخ‌داده و مطمئن باشید این اطلاع‌رسانی صورت می‌گیرد.
کرمی در ادامه درباره هنرمندانی که از جشنواره انصراف دادند گفت: در مورد انصراف هنرمندان باید بگویم وظیفه خودم را که حمایت از تئاتر کشور است انجام می‌دهم تا بتوانم از همه هنرمندان دفاع کنم. من تا زمانی که در این جایگاه هستم از هنرمندان حمایت و دفاع می‌کنم ولی دوستانی که تصمیم به شرکت نکردن در جشنواره گرفتند، تصمیم فردی یا گروهی خودشان است و خود باید درباره آن توضیح بدهند و من درباره این تصمیم هیچ اظهارنظری نمی‌کنم اما قطعاً احساسات پاک هنری در آن دخیل بوده است و شرکت نکردن در یک جشنواره‌ای که با تقاضای خود هنرمندان و با برنامه‌ریزی‌های متعدد تدارک دیده‌شده است، تمام برنامه‌های یک رویداد هنری را به چالش می‌کشد، البته برخی از گروه‌های انصرافی در جدول جشنواره نبودند و پیرو جوسازی که صورت گرفت با این موج همراه شدند.
مدیرکل هنرهای نمایشی خاطرنشان کرد: من به‌شخصه با این اعتقاد که نیاز به همدلی داریم و نباید بین اهالی تئاتر دودستگی ایجاد شود به این ماجرا ورود کردم و نادر برهانی مرند هم طی دو نامه به این موضوع ورود کرد و برخی از هنرمندان هم تصمیم به بازگشت به جشنواره گرفتند و برخی هم بر تصمیم خود مصمم بودند و ما هم تصمیم گرفتیم به چارچوب قوانین و آیین‌نامه پایبند بمانیم.
وی گفت: در این مدت دیدم که آیین‌نامه جشنواره شاید دچار خلائی است چون جشنواره فرآیندی را طی کرده است و تعدادی انتخاب‌شده و تعدادی نشدند و با طی این روند برخی از جشنواره انصراف می‌دهند، حال وضعیت گروه‌هایی که به جهت ظرفیت شرایط حضور در جشنواره را پیدا نکردند چه می‌شود؟ به این موضوع بسیار فکر کردم و به نظرم شاید آیین‌نامه جشنواره در این زمینه باید اصلاح شود. اگر من از هنرمندان حمایت کردم به‌واسطه این بود که دودستگی در تئاتر کشور ایجاد نشود چون بسیار آسیب‌زننده است و اتفاقی که توسط هنرمندان افتاد تصمیماتی فردی بوده است و به نظرم نباید فضا را به سمت دوقطبی شدن ببریم و این انصراف‌ها را به شکلی دیگر تفسیر کنیم. شاید بخشی از عدم تمایل و انصراف هنرمندان این باشد که جشنواره در شرایطی تبدیل به یک‌رویه تکراری شده برای هنرهای نمایشی‌شده است و اگر تغییر و پویایی در جشنواره صورت بگیرد می‌تواند بر این روند تأثیرگذار باشد.
شهرام کرمی همچنین توضیح داد: فضای تئاتر برخلاف سایر گونه‌های هنری، فضای گروهی است و ممکن است تصمیم یک نفر تمام تصمیمات یک گروه را دچار مشکل کند، گروهی داشتیم که خود تمایلی به انصراف نداشت اما بازیگران تصمیم گرفتند و بالعکس. جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر جشنواره‌ای باعزت و پایداری است که برای پاسداشت انقلاب اسلامی برگزار شد و خانواده تئاتر هم در طول 37 دوره برگزاری در این رویداد شرکت کردند و در آینده هم همراه جشنواره خواهند بود.
انتظار داشتم خانه تئاتر به تمام وجوه جشنواره توجه کند
کرمی در پاسخ به پرسشی درباره موضعی که نسبت به واکنش اصناف تئاتری درزمینهٔ انصراف هنرمندان اتخاذ کرده است، توضیح داد: من معتقدم که برای رونق تئاتر باید فعالیت صنفی خود را تقویت کنیم. همیشه تأکید داشتم بسیاری از فعالیت‌های اداره کل هنرهای نمایشی را به اصناف واگذار کنیم و خوشبختانه تا حدود زیادی این هدف عملی شده است و ضرورت داشت در عرصه تئاتر نیز به این نقطه برسیم. واقعیت این است که من در مورد بیانیه خانه تئاتر اظهارنظری نمی‌کنم چون معتقدم صنف حق اظهارنظر را دارد اما این گلایه را هم مطرح می‌کنم که انتظار داشتم خانه تئاتر به تمام وجوه و پیشینه جشنواره توجه کند، نظرات دوستان به‌عنوان یک صنف مستقل قابل‌احترام است و اصناف هنری موردحمایت بخش‌های دولتی نیستند تا من بخواهم درباره حمایت‌های خودم شفاف‌سازی کنم.
وی افزود: معتقدم خانه تئاتر باید در همه وجوه حامی هنرمندان باشد، در جشنواره تئاتر فجر گروهی تصمیم به انصراف گرفتند و گروه بزرگ‌تری هم مصمم به حضور در جشنواره بودند، به نظرم باید به تمام جنبه‌های خانواده بزرگ تئاتر یکسان نگاه کرد. من تلاش کردم بدبینی برخی از افراد و نهادها به حوزه تئاتر را برطرف کنم چون همان اندازه که فعالیت ما در عرصه هنرهای نمایشی گستردگی دارد و می‌تواند در بخش‌هایی بسیار مؤثر باشد در بخش‌هایی هم شاید قابل دفاع نباشد اما اینکه یک رویداد را تحریم کرده و خود و مخاطبان را از حضور در آن محروم کنیم چندان قابل دفاع نیست و من انتظار داشتم خانه تئاتر با نگاه وسیع‌تری به این موضوع و چشم‌انداز آینده تئاتر نگاه می‌کرد.
کرمی عنوان کرد: جامعه تئاتری پراحساس هستند و بااحساس پاک خود تصمیم می‌گیرند، قرار است من به‌عنوان مدیرکل هنرهای نمایشی حامی این گروه باشم، اصناف هنری باید حامی تمام طیف‌های هنری باشند. این موضوع ضرورتی است که باید نگاهمان نسبت به آن‌ها تغییر کند.
نادر برهانی مرند سپس در پاسخ به پرسشی درباره هزینه‌هایی که جشنواره در پی لغو حضور گروه‌های خارجی ازجمله گروه تئاتر اودین متقبل شده است، گفت: قرارداد ما با گروه‌های خارجی بر اساس عرف بین‌المللی بیشتر بر پایه مفاهمه است تا انعقاد قراردادی در حوزه تئاتر. تا آخرین لحظه تجهیزات ایشان در حال ارسال به ایران بود و تنها کاری که از عهده من برمی‌آید اختصاص هزینه ارسال آثار به ایشان است.
ما تأکید کردیم بهترین زمان، جشنواره تئاتر فجر است
شهرام کرمی در پاسخ به پرسشی درباره هزینه‌هایی که جشنواره در پی لغو حضور گروه‌های خارجی ازجمله گروه تئاتر اودین متقبل شده است گفت: ما هیچ هزینه‌ای برای بخش ملل انجام نداده‌ایم، من به‌عنوان عضوی از خانواده تئاتر گلایه‌ای دارم، ما همه اقدامات لازم را برای حضور گروه‌های خارجی در ایران داشتیم اما مکاتباتی از داخل کشور با این گروه‌ها درباره حضور در ایران انجام شد که برنامه‌ریزی‌های ما را دچار مشکل کرد. ما چند ماه در حال بررسی کمپانی‌های معتبر و باکیفیت برای حضور در جشنواره بودیم تا بخش بین‌الملل را به بهترین شکل ممکن برگزار کنیم. امسال قرار بود پنج کمپانی مطرح با آثار خود در جشنواره حاضر شوند اما علی‌رغم تلاش‌های مکرر ما این اتفاق نیفتاد، ما حتی برای ویزای همسر آقای باربارا وزارت خارجه تعامل کردیم اما متأسفانه شرایط با توجه به تماس‌هایی که اشاره کردم به نحوی پیش رفت که نتوانیم در خدمت این گروه باشیم. گروه باربا اعلام کرد در زمان دیگری در ایران حضور پیدا خواهد کرد اما ما تأکید کردیم بهترین زمان جشنواره تئاتر فجر است و ما از شما دعوت کرده‌ایم.
کرمی در خاتمه درباره بودجه جشنواره تئاتر فجر هم بیان کرد: ما حدود 10 روز پیش اولین اعتبار خود را برای جشنواره جذب کردیم و امیدوارم بتوانیم در روزهای آینده هر چه زودتر اعتبارات لازم را فراهم کنیم. متأسفانه یک‌رویه کلیشه‌ای رخ‌داده و همواره بودجه تئاتر در دقیقه 90 تخصیص پیدا می‌کند.
در این نشست که اجرای آن را وحید لک مدیر روابط عمومی جشنواره به عهده داشت علاوه بر شهرام کرمی و نادر برهانی مرند حمید نیلی، علی عابدی، جلال تجنگی، سعید اسدی، ابراهیم حسینی،مهدی حاجیان، سیامک زمردی مطلق، محسن حسن‌زاده و خیام وقار کاشانی از مدیران اداره کل هنرهای نمایشی و جشنواره تئاتر فجر حضور داشتند.
