در حال بارگذاری ...
نگاهی به استندآپ کمدی در ایران (9)

نگاه گذشتگان به استندآپ کمدی

ایران تئاتر - فهیمه صادقی*: مردم در گذشته اصلا اجرا ی استند آپ کمدی را هنر نمی دانستند و از این نوع اجرا صرفاً جهتِ سرگرمی های خانوادگی استفاده می شد. اما امروزه این نوع اجرا را سازماندهی کردند و برای آن با تغییراتی در نوع اجرا چهارچوب هایی گذاشته شده است. پس از مدت ها بررسی، اسم این نوع اجرا را استنداپ کمدی گذاشته اند.

تعریف کوتاهی از  استندآپ کمدی

استندآپ کمدی یعنی نقد و بررسی مسایل سیاسی، دینی اجتماعی و جنسی با استفاده از ابزار و تکنیکهای بازیگری، مجری گری ، بداهه پردازی ، و سخنوری.
البته ناگفته نماند که هنر استنداپ کمدی هنر ساده ای نیست .
چرا که یک استنداپ کمدین باید خودش هم کارگردان کارهایش باشد، و هم بازیگر و طراح صحنه. بهتر است خود کمدین نویسنده ی متن خود باشد، اما این، کار را دشوار می کند. ضمن اینکه این کار می تواند به شدت لذت بخش باشد.
به نظر من فردی می تواند در این راه موفق باشد که ذوق و شوق زیادی نسبت به این حرفه داشته باشد. البته علاقه ی تنها کافی نیست. یک کمدین باید همراهِ علاقه استعداد، تلاش و پشتکار هم داشته باشد.

هدف استنداپ کمدی و استنداپ کمدین چیست ؟
درست است که یک کمدین مردم را می خنداند ، ولی اگر خنده ی همراه اندیشه را به مخاطب نرساند ، نمی توان گفت او استنداپ کمدی اجرا کرده است.
خوب است بدانیم، خاطره گویی می تواند بخشی از یک استنداپ کمدی هدفمند باشد. به طور مثال استنداپ کمدین می تواند در اجرای خود از مشکلات جامعه بگوید ولی با نوع نگاه متفاوت خودش. او می تواند در همین راستا جزئی از خاطره های خودش را بگوید و آن را تا مرحله ی اجرا برساند.
کمدین می تواند طوری اجرا کند که در انتها مخاطب را در کنار خنداندن، به فکر فرو ببرد.( در یک کلام یعنی استند آپ کمدی می تواند طوری اجرا شود که در انتها مطالبِ زیادی دستگیرمان شود یا ما را وادار به فکر کردن راجع به موضوع کند)

فرق بین استنداپ کمدین با آدمهای معمولی در چیست ؟
 چرا نمی گوییم یک نفر روی صحنه حاضر شده و می خواهد استند آپ کمدی اجرا کند ؟ چرا می گویم طرف استند آپ کمدین است ؟
به این دلیل که استند آپ کمدین نگاه متفاوت تری به دنیای خارج از خودش دارد. استند آپ کمدین به مخاطب خود می گوید و نشان می دهد که می توان دنیا و اطراف خود را با نگاهی دیگر دید. در آن صورت است که می شود راحت تر و بهتر از مسائل پیرامونش گله و شکایت کند. در آن صورت کمدین پیشنهاد می دهد، نقد می کند و...
تقریبا همه ی ما از انتقاد شدن بدمان می آید، حتی اگر مشتاق شنیدن باشیم. ما نمی توانیم حرف های معمولی و واقعیت ها را مستقیم به افراد بگوییم. در آن صورت نقدها و پیشنهاد های مان را در ظرف طنز ریخته و سعی در بر طرف کردنِ مشکلات می کنیم. ما با طرف مقابلمان با زبان طنز سخن می گوییم و او صحبت های ما را راحت تر از قبل می پذیرد، حتی به فکر فرو می رود و سعی در برطرف کردنِ مشکلات دارد.
البته ناگفته نماند که منظور از زبانِ طنز، طعنه زدن نیست. چرا که طعنه زدن ، با زبانی تلخ همراه است. اما یک کمدین باید با زبانی شیرین و ساده سخن بگوید. این درست است که همه ی ما قرار نیست استند آپ کمدین باشیم تا با مشکلات راحتر کنار بیاییم، اما می توانیم برای بهتر شدن زندگی و روابط مان از نکات ظریف این هنر نو پا استفاده کنیم.

 

آیا در کشور ما اجرای استند آپ کمدی مشکل است ؟
 بله مشکل است و آن هم به دلیل یک سری اعتقادات و نوع نگاه جامعه به این هنر است. نوع نگاهی که در این عرصه و شاید در دیگر عرصه های هنری هم وجود دارد و صرفاً مختص استند آپ کمدی نیست.
اجرای استند آپ کمدی در کشور ما مشکل است، هم برای آقایان و مخصوصا برای خانمها، اما با این وجود بنده به شخصه به تمام بانوان کشورم که در این عرصه موفق بوده اند، از صمیم قلبم تبریک می گویم . هر چند می دانم هنرشان خیلی بیشتر از چیز هایی ست که در یک استندآپ کمدی همراه با محدودیت اجرا می شود.

در استنداپ کمدی نمی توان با سیاست ، دین ، و گاها مسائل اجتماعی پر حاشیه شوخی کرد و محدودیت هایی وجود دارد.
 بنابراین بسیاری از ما کمدین ها نمی توانیم آنطور که باید در اجرهای مان بداهه پردازی کنیم. چرا که در کشور ما و در میان مردم هنوز این موضوع به طور کامل جای خود را باز نکرده است. به راحتی نمی شود با خیلی از مشکلات و مسائل روز شوخی کرد. و رد شدن از خط قرمز ها قطعاً مشکلات جدی تری را به دنبال دارد.

خوب است بدانیم که استنداپ کمدی لودگی نیست، بلکه حقیقت را از نگاه فرد در قالب طنز بیان می کند.
کمدین ها و مردم باید هوشیار باشند. گاهی اوقات با مسائلی شوخی می شود که مردم تصور می کنند باورهایشان زیر سوال رفته است. خیلی وقت ها هدف زیرِ سوال بردن باور مردم نیست. پس در اینجا می توان گفت کمدین ها باید مراقبِ انخاب کلمات شان باشند، و مخاطب هم باید توجه داشته باشد که چه چیزی را دارد از کمدین دریافت می کند.

کمدین مورد علاقه ی بنده در خارج از کشور:
مکس امینی کمدین مورد علاقه ی بنده است ، او یک فرد ایرانی ست. اهل ایالات متحده امریکاست، پدر وی اهل اصفهان و مادرش اهل تبریز است. اینکه او همشهریِ مادر بنده بوده، برایم خوشایند است.
مکس امینی به زبان فارسی ، ترکی ، آذربایجانی و زبان انگلیسی مسلط است.  او در سال ۱۳۸۳از دانشکده تئاتر، فیلم وتلویزیون و دانشگاه کالیفرنیا در لس آنجلس فارغ التحصیل شده است.
او می گوید کمدی بنده بیشتر بر اساس مشاهداتم است. همچنین او بداهه پرداز خوبیست و از این طریق با تماشاچیان به بیان مسائل مرتبط به رفتارها و تعاملات اجتماعی می پردازد. سبک او در کمدی فراتر از مطالب از پیش تعیین شده است ، و بنده به شخصه این گونه کمدی را دوست دارم. مکس امینی در بیش از ۵۰ فیلم، برنامه ی تلویزیونی و شوی کمدی حضور داشته است، و در فیلم  Beyond paradise نقش مهمی را بازی کرده است.

در آخر می توانم دیدگاه خودم را از استند آپ کمدی  اینگونه بیان کنم:
هدف اصلی استنداپ کمدی این است که می گوید: "رنج نباید تو را غمگین کند، این همان جای درستی است که آمده ای... بنشین وتماشا کن."

*عضو دفتر تحقیق، پژوهش و تولید استندآپ کمدی  با مدیریت امیر کربلایی زاده 




نظرات کاربران