در حال بارگذاری ...
نگاهی به استندآپ کمدی در ایران (12)

جهان، کرونا و استندآپ کمدی

ایران تئاتر- نیلوفر ناظری: به دلیل شیوع ویروس کرونا کلیه فعالیت های هنری، برنامه‌ها و سریال‌های تلویزیونی در سرتاسر جهان متوقف شد. اما...

گولسه بیرسل، یکی از کمدین‌های مشهور زن در ترکیه و از بازیگران یک سریال به همراه سایر بازیگران در عین رعایت قرنطینه خانگی، با یک ابتکار عمل چند قسمت ویژه با موضوع کرونا برای این سریال ضبط و آماده کردند.
گولسه در خصوص این پروژه گفت: بعد از شیوع کرونا کارهای گروهی تعطیل و فیلمبرداری قسمتهای آخر سریال ما نیز متوقف شد. مدتی بعد تصمیم گرفتم با اندک تغییری در متن سناریو قسمت‌های باقیمانده توسط تک تک بازیگران در خانه‌هایشان تهیه شود. سپس این قسمتها را مونتاژ کرده و به صورت یک واحد آماده پخش کردیم.
وی ضمن اشاره به اینکه امروزه در اصل حال و روز ما مثل طنز تلخ است گفت: شرایط امروز جامعه و انسانها محتوای بسیاری در طنز داشته و این وضعیت شامل بسیاری از تعارضات و مشکلات است. در اصل ما با بیان طنزگونه اتفاقات روزمره سعی در ایجاد نشاط و شادی در بین مردم داریم. فکر می کنم هم اکنون مردم به کمی امید، شادی و روحیه بیشتری نیاز دارند.
 

کرونا در جهان:
در دوران شیوع کرونا استندآپ کمدین های جهان شروع به فعالیت در زوم شو کرده و با خود کرونا نیز شوخی کردند. مکس امینی کمدین ایرانی‌تبار اهل ایالات متحده آمریکا یکی از افرادی بود که ضمن گرفتن کرونا، استندآپ ای با موضوع کرونا را اجرا و در فضای مجازی منتشر کرد. به دلیل حضور بیماری کرونا، کسی اجازه ی تجمع کردن را نداشت و بسیاری از کمدین های سر تا سر جهان استندآپ های خود را در اسکایپ به صورت میتینگ برگزار کردند. و برنامه هایی با ساختار لف فکتوری ضمن رعایت پروتکل های بهداشتی اجرا شد.
زمانی که تست کرونای برخی از مسئولین بهداشت مثبت شد، «ترور نوآ» کمدین معروف آمریکایی این موضوع را سوژه خنده قرار داد و در یکی از برنامه های طنزش به آن پرداخت و از آمریکایی ها خواست که «توصیه های بهداشتی را رعایت کنند و از مقامات بهداشتی فاصله بگیرند. او در این ویدیو به اقدامات دیگر مسئولین آمریکایی در مورد شیوع ویروس کرونا انتقادی طنزآمیز کرد که دیدن اش خالی از لطف نیست.
 کمدین های هوشمند در شرایط سخت هم گوش به زنگ اتفاق هایی هستند که بتوانند از آنها ایده گرفته و شوخی های خود را بسازند.
بطور مثال بعد از فراگیر شدن ویروس کرونا، کشورها اعلام کردند که ممکن است بزودی برای مبارزه با آن قرنطینه را شروع کنند. به همین دلیل فیلم هایی از هجوم مردم اروپا و آمریکا به فروشگاه ها و قفسه های خالی مواد غذایی، دستمال کاغذی و مواد شوینده منتشر شد و بسیاری از آنها با کمبود برخی از اقلام مواجه شدند. و جالب است بدانیم همین عمل آنها سوژه ی بسیاری از کمدین ها برای ساخت شوخی های زیادی شد.

کرونا در ایران:
کشورمان ایران همچون کشور های دیگر با بحرانی به نام کرونا در چالش است. این بیماری بین هیچ حرفه ای فرق نگذاشته و همه ی اصناف را تحت تأثیر خودش قرار داده است. بطوری که در بیشتر موارد جای همه ی انسان ها تصمیم گرفته است.
بعد از کرونا، قطعاً باید منتظر ایجاد شرایط جدیدی در فضای اجرای استندآپ کمدی باشیم.
دنیای هنر نیاز به محتوا و تولید کننده دارد. و مخاطب نسبت به همچین برنامه هایی احساس نیاز دارد.
بحران ناشی از کرونا، تعطیلی سالن های اجرا، پلاتو ها و... را در پی داشت.
 اما از آنجایی که بشر مانند رودخانه در انتها راه خود را پیدا می کند، در این مورد هم باید بگویم که در ایام قرنطینه روش های جدیدی آزمون و خطا شد تا بشود سهم کوچکی در جبران کردن تعطیلیِ فضاهای هنری جهت اجرای استندآپ کمدی داشت.
بنابراین بسیاری از هنرمندان از این فرصت استفاده کرده و به سمت فضای مجازی روی آوردند. همچنین آنها تولیدات هنری خود را از طریق آن فضای مجازی در اختیار مخاطب قرار دادند. مانند خیلی از اجراهای استندآپ کمدی در قرنطینه که در فضای مجازی اتفاق افتاد.
در کنار اجرای استندآپ کمدی فعالیت های دیگری اعم از برگزاری کارگاه های آموزشی استندآپ کمدی به صورت مجازی را داشتیم و قطعاً چنین فضایی ادامه خواهد داشت.
در این بین جشنواره های استندآپ کمدی به صورت غیر حضوری داشته و داریم و این غیر حضوری بودن افراد در جشنواره ها بیشتر از پیش به چشم می خورد.
  یکی از خوبی های در قرنطینه ماندن و داشتن فعالیت در فضای مجازی این بود که بسیاری از هنرمندان با فضای مجازی آشنا تر شده و اطلاعات شان را بروز کردند، حتی به زور و زحمت. و در واقع این اتفاق قابل تأملی بود. و به احتمال زیاد با ایده های خلاقانه، شیوه های جدیدی در این فضا باب شده و در اختیار هنرمندان و مخاطبان قرار می گیرد.
باید بگویم که بنده به شخصه با ایجاد خلاقیت در شیوه ی اجرای استندآپ کمدی موافق ام، اما به شرطی که اصالت و ماهیت اصلی آن از بین نرفته و همچنین اجرای استندآپ کمدی زیر سوال نرود. منظور این است که استندآپ کمدی با کشف شیوه های جدید، مفهوم اصلی خود را از دست ندهد و با همان قدرت قبلی پا بر جا بماند. در این صورت است که می شود از شیوه های جدید استندآپ کمدی استقبال کرد.
مفهوم اصلی استندآپ کمدی با هر نوع هنر دیگری که ادای اجرای استندآپ کمدی را در می آورد متفاوت است، چرا که پشت استندآپ کمدی اندیشه و تفکر با قدرت ایستاده است. و استندآپ کمدی به هر نحوی و با هر شکلی فقط مخاطب را نمی خنداند، بلکه قصد دارد در درون مخاطب بارش فکری ایجاد کند. از این رو مخاطبان استندآپ کمدی نیز افرادی بسیار هوشمند هستند.
مسئله ای که این روزها به دلیل وجود کرونا ذهن هنرمندان را به خود مشغول کرده است، بیکاری کمدین هاست. و به احتمال زیاد سالن های اجرای استندآپ کمدی بعد از کرونا هم به حالت عادی گذشته ی خود باز نمی گردد. ممکن است مجبور باشیم تعداد کمی را برای دیدن اجراهایمان دعوت کرده و یا با شرایط خاص تری پذیرای مخاطبان استندآپ کمدی باشیم.
استندآپ کمدی یک سوی قضیه است و در طرف دیگر مخاطبی ست که آن را تماشا کرده و شوخی ها را درون ذهن خود تحلیل می کند. شاید باید اینگونه بگویم که درست است بسیاری از استندآپ کمدی ها به شکل کلیپ، در فضای مجازی در اختیار مان قرار می گیرد. و البته در شرایط سخت ماننده قرنطینه، فضای مجازی به دادش می رسد، اما در حقیقت استندآپ کمدی مخاطب زنده نیاز دارد. بسیاری از شوخی های کمدین ها در بداهه اتفاق می افتد.
با توجه به چنین شرایطی اگر قرار باشد به طور کل تماشاگری وجود نداشته باشد باید بگویم که حق مطلب کمدین به طور کامل ادا نمی شود. و به نظر می رسد که جای یک سری از المان ها در اجرای استندآپ کمدی خالی ست.
فضای مجازی بسیار خوب است و کار همه مان را چندین پله جلو انداخته است، اما به هیچ وجه نمی تواند جای یک سری از مفاهیم را برای مان پر کند. مانند این می مانند که در ایام بعد از قرنطینه و بیماری، به جای در آغوش گرفتن مادر و پدر مان، با تماسی تصویری برایشان دست تکان بدهیم و انتظار داشته باشیم حس مان به آنها به طور کامل منتقل شود. خیلی وقت ها نیاز است هر چیزی  کیفیت اصلی خودش را داشته باشد.
فضای مجازی برای بخش هایی از آموزش استند آپ کمدی بسیار سودمند است و به قولی کارمان را راه می اندازد. اما برای بخش هایی از آموزش استندآپ کمدی، مخصوصا قسمت زبان بدن و رفع اشکال هنرجوها، فضای مجازی به هیچ عنوان نمی تواند بستر مناسبی باشد. مانند پیام ها که لحن ندارند، بعضی از حس ها و نگاه ها را در آموزش استندآپ کمدی نمی توان از طریق فضای مجازی به درستی آموزش داد.
در همین راستا ممکن است بخواهیم روش های متفاوتی را جهت اجرای استندآپ کمدی امتحان کرده و به ایده ای جدید و اجرایی برسیم که این کار کمی زمان بر و در عین حال کمی دور از ذهن است.

چالش دفتر تحقیق، پژوهش و تولید استندآپ کمدی
درباره نحوه ی اجرای استندآپ کمدی در ایام قرنطینه می توانم به دفتر تحقیق، پژوهش و تولید استندآپ کمدی اشاره کنم. در این دوران هنرجویان این دفتر چالش هایی را برای استندآپ برگزار کردند. روند چالش ها به این گونه بود که هر هفته دو قالب و دو کلمه برای اجرای استندآپ از طرف سرپرست دفتر آقای امیر کربلایی زاده انتخاب شده و کلیپ هایی تهیه می شد. زمانی که همه ی ویدئو ها ارسال می شدند، داوری ای روی آنها صورت می گرفت و نفرات برتر انتخاب می شدند. انتهای شب لایوی در فضای اینستاگرام برقرار می شد و در آن لایو نفرات برتر استندآپ های خود را اجرا می کردند. و در آن لایو میهمانی از سلبریتی ها دعوت می شد و درباره مفهوم کلی استندآپ کمدی  و اجراهای برگزیده ها نظراتی را می داد.
و اگر قرار باشد استندآپ کمدی در فضای بعد از کرونا تغییراتی داشته باشد، می توان به این دست از تغییرات اشاره کرد.

*عضو دفتر تحقیق، پژوهش و تولید استندآپ کمدی  با مدیریت امیر کربلایی زاده




نظرات کاربران