کامبیز امینی در گفت‌وگو با ایران‌تئاتر عنوان کرد
کار با کارگردان‌هایی که بازیگر هم هستند؛ سخت‌تر است
ایران‌تئاتر: نمایش های تاریخی همواره در تئاتر ما به عنوان نمایش‌های با اهمیت، بیگ پروداکشن و درجه یک ارزیابی می شوند و کارگردان های بزرگی مثل پری صابری و حمید رضا نعیمی در این زمینه حضورهای درخشانی در صحنه نمایش داشته اند. کامبیز امینی بازیگر نقش پذیری است و در کارنامه کاریش انواع و اقسام نقش ها دیده می شود. امینی در هامان کشان به خوبی ابعاد شخصیتی یک شاه متزلزل و از هم گسیخته را به تصویر می کشد.
کامبیز امینی در سه دهه دوران فعالیت بازیگریش توانسته نقش های کلاسیک، حماسی، دشوار و چند لایه ای در نمایش هایی مثل دن کیشوت، ادیسه، کالون و قیام کاستلون و یا نقش های رئال و سنتی مثل پری و صبح به خیر را بازی کند. مخاطبان تئاتری هیچگاه بازی پر شکوه و توام با رنج و تعبش در نقش میشل سروه با خرد را در نمایش کالون و قیام کاستلون از یاد نمی برند. نمایش هامان کشان به کارگردانی علیرضا مهران مهرماه در تالار حافظ روی صحنه رفته است. این نمایش یک تراژدی تکان دهنده است که بن مایه‌ای تاریخی دارد. در این اثر نمایشی کامبیز امینی، یزدان فتوحی، احمد داودی، فرنوش نیک اندیش، مهرناز افلاکیان، پرستو علیزاده، فرشاد مجرب، مجید رمضان نسب، حسنا قنبری، یاسمن جعفری، عاطفه غضنفری، حاتمه واحدی، احسان سخی، امیر داوودآبادی، بهار محمدی، الهه محمدی، پگاه شریفی، آیلا شجری، آیناز شجری و سارینا سیفری به ایفای نقش می‌پردازند. عباس عبدالله زاده نویسنده، احسان باقری مجری طرح، علیرضا مهران طراح صحنه، باران سیبی طراح لباس، مسعود عجمی مشاور کارگردان، گروه موسیقی با سرپرستی ساسان پاشایی فر متشکل از علی رضا مرادی، بهزاد احمدی، حسین موسی پور، آیدین ولی زاده، امیر رفعت جو و رسول صارنی، ساسان پاشایی فر خواننده، مسعود عربی گریم و علیرضا علی نژاد سرمایه‌گذار از دیگر عوامل نمایش هامان کشون هستند. نمایش هامان کشان، قصه دربار خشایارشاه است که گرفتار نیروهای مرموز و پیدا و پنهانی شده که قصد دارند امپراطوریش را رو به نابودی و سقوط ببرند. در این میان چند تن ازبزرگان دربار متوجه حضور و نفوذ این نیروهای متخاصم می‌شوند. درگیری 2 جناح درباری در نهایت باعث تبعید ملکه و مرگ وفاداران به شاه و ۷۵ هزار ایرانی می‌شود و در نهایت یک تراژدی بزرگ برای ایران زمین رقم می‌خورد. با کامبیز امینی در باره بازیش در نمایش هامان کشان گفت وگویی انجام داده ایم.
چندی قبل که در نمایش تاریخی کوروش بازی کردید، از وضعیت گروه اظهار نارضایتی کرده بودید؟
متاسفانه عده ای از بیرون به تئاتر وارد می شوند که اصلا تئاتر را نمی شناسند. در نمایش کوروش تهیه کننده‌ای حضور داشت که در ظاهر قرارداد حرفه‌ای با بازیگران و سایر عوامل بست و متاسفانه در انتهای نمایش به تعهداتش پایبند نبود و بیش از نیمی از دستمزد ها را پرداخت نکرد و توجیه اش این بود که نمایش فروش نکرده است. به هر حال حضور این آدمها به کلیت تئاتر لطمه می زند.
در کارنامه بازیگری شما هم نقش های رئالیستی و هم نقش های تاریخی از قبیل کالون و قیام کاستلیون و ریچارد و هم نقش های کمدی مثل نمایش صبح به خیر دیده می شود؛ چقدر به تنوع نقشی اعتقاد دارید؟
برای من بازی درقالب نقش های تاریخی لذت بخش و جذاب است و به من این امکان را می دهند که بیشتر از خودم دور شوم. نقش های تاریخی و حماسی بازیش کار بسیار دشواری است؛ مواقعی که بازیشان می کنید تمام شب و روزتان را دربرمی گیرد. شاید برای من لذت ایفای نقش های سخت بیشتر باشد؛ زیرا برای ایفایش باید مراحل زیادی را طی کنم. نقش های رئال و کمدی هم جذابیت های خاص خودشان را دارند.
برخی از نقش های تاریخی مثل خشایار شاه در هامان کشان مخاطب با پس زمینه ذهنی از شخصیت به دیدن نمایش می آید؛ چقدر تلاش می کنید خودتان را با این پس زمینه هماهنگ کنید؟
البته نقش های رئال بیشتر مابه ازا دارند؛ درباره خشایار شاه یک تصویر کلی و بدون جزئیات در تاریخ وجود دارد. در تاریخ آمده که خشایار شاه به لحاظ ذهنی آدم آشفته ای بوده است و به واسطه ازدواجش با استر در تاریخ نامش بارها تکرار می شود و البته در اجرای نمایش تغییراتی در پایان نمایش به وجود آمد. در باره ایفای این نقش هم با مهران صحبت هایی داشتم که ویژگی هایی به آن اضافه شود تا قوام و پرورش پیدا کند.
در رفتارهای خشایار شاه یک تردید و دو دلی در کلیت نمایش دیده می شود که به او حالت عصبی بخشیده است؟
بعد از حمله شکست بار داریوش به یونان، برای خشایار شاه همیشه دغدغه پیروزی بر یونان وجود داشت و وجود این خواسته در بطن او باعث بروز چنین نوع رفتارهایی می شود. در تاریخ هم اشاره شده که او اهل مسکر بوده و بسیار خوشگذران و در سنین میانسالی هم می میرد.
در طول تاریخ اغلب پادشاهانی که قوی و مسلط بوده اند فرزند جانشین آنها مثل همین خشایار شاه آدم های ناموفقی بوده اند؟
بله، در تاریخ پادشاهی خودمان کم این نوع اتفاقات را ندیده ایم و در سلسه پادشاهی معاصر تر ایران مثل قاجاریه هم حتی چنین رویه ای دیده می شود.
تصویر ذهنی که در ذهن از شاهان اشکانی داشتم مردانی با سینه ستبر و ریش های مجعد بلند و مصمم و جوان بود؛ اما خشایار شاه نمایش هامان کشان پیر و خسته ترسیم شده است؟
در نمایش نامه خشایار شاه بدتر از این ترسیم شده بود و کارگردان عمدی این کار را انجام داد تا کارهای زشت و نادرستش مثل تبعید ملکه و ضعف در امورات ممکلت نشان داده شود.
در طول بازیتان مواقعی مقتدر و برون گرایانه و مواقعی دیگر حسی و آرام تر بازی می‌کنید؟
این تنوع جنس بازی تابع حالات مختلف رفتاری خشایار بود. جاهایی که مشاورش(مرداخای) به او درباره خیانت ملکه و هامان می گوید عصبانی و کلافه می شود و جاهایی در خلوت با ملکه نرم خو است. من در تمرینات این ویژگی ها را اتود زدم و کارگردان به من اعتماد کرد و دستم را باز گذاشت. در این نمایش سه مدل مختلف بازی ارائه می شود؛ بازیگران نقش های چهار وزیر فانتزی و غریزی بازی می کنند، من، بازیگر نقش استر، ملکه و مرداخای بازیمان تکنیکی است.
چقدر اعتقاد دارید نمایش هامان کشان توانسته روایتگر درست این واقعه تاریخی باشد؟
به نظرم علیرضا مهران کارگردان خوب و درجه یکی است و برای اجرای این نمایش بیگ پروداکشن خیلی توان صرف کرد. او در حین تمرینات نقش را برایت بازی نمی کند و توضیحاتی در باره پلات کلی نقش بیان می کند و استباط را بر عهده بازیگر قرار می دهد و برای بازیگر هم این شیوه کاری کارگردان اعتماد به نفس می آورد. او به دلیل اینکه قبلا در این نمایش بازی کرده بود، خیلی به کار مسلط بود و با اشراف کامل سر تمرینات می آمد و دقیقا می دانست چه چیزی می خواهد.
در چند کار اخیرتان(ریچارد با حمید رضا نعیمی، صبح به خیر با سیروس همتی، پری با امیر غفارمنش و همین هامان کشان با علیرضا مهران) با کارگردان‌هایی کار کرده اید که بیشتر به عنوان بازیگر شناخته می شوند. کار با این جنس کارگردان ها چه ویژگی هایی دارد؟
اغلب این نوع کارگردان ها دوست دارند مثل خودشان بازی کنم؛ در ابتدا هم حرفشان را گوش می کنم و بعدش در نهایت باید نقش را مال خودم کنم و با جنس بازی من هماهنگ باشد. برای من کار کردن با کارگردان هایی که بازیگر هم هستند یک مقداری سخت تر است.
گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی