در حال بارگذاری ...
خسرو شهراز در گفت‌وگو با ایران‌تئاتر مطرح کرد

تیتوس اهل جنگ و خونریزی است و از این موقعیت لذت می برد

ایران‌تئاتر: نمایشنامه تیتوس آندرونیکوس یکی از تراژدی های مهجور و کمتر شناخته شده ویلیام شکسپیر است و در ضمن یکی از خشن ترین آثار این نویسنده انگلیسی به شمار می رود. نمایش خون به پا می‌شود دارای فضایی ترسناک با لایه‌های کمدی تلخ است و از جایی به سمت قتل و کشتارها رفته و فضا تراژیک می‌‌شود؛ این نمایش از عشق آغاز شده و به نفرت، جاه‌طلبی و کشتار ختم می‌شود.

خسرو شهراز در این نمایش در نقش محوری اثر یعنی تیتوس تلاش می کند ابعاد مختلف شخصیتی این کاراکتر را به منصه ظهور در بیاورد. شهراز درسال های اخیر تبدیل به یکی از بزرگان بازیگری در عرصه کارهای شکسپیری شده است. او سال قبل با توانمندی نقش گلاستری را بازی می کند که رویکرد متفاوتی در خلق درام اثر داشت و یا چند سال قبل در نمایش لیر شاه به کارگردانی آرش دادگر در نقش لیر هم حضور موثری داشت. او از جمله تاثیر گذارترین بازیگران تئاتر ایران در سال های اخیر بوده است و انواع و اقسام نقش های رئالیسی، غیر رئالیستی، تاریخی و تراژدی را به شایستگی بازی کرده است و چهار سال قبل هم به خاطر بازی چندلایه اش در نقش فاگین معروف نمایش الیور تویست بهترین بازیگر جشنواره تئاتر فجر شد. این هنرمند ارزنده کرمانشاهی سال‌ها است که با بزرگانی مثل حمید رضا نعیمی، آرش دادگر، علیرضا امینی و ابراهیم حاتمی کیا در تئاتر، سینما و تلویزیون همکاری داشته است و در فیلم ها و نمایش هایی نظیر چ، پشت بام های تهران، به مناسبت ورود اشکان، ماضی استمراری  هملت، فیل، خانه کاغذی، الیورتویست، سفر به نهایت دور و لیرشاه به بازی پرداخته است. در خلاصه داستان نمایش آمده: سارتور نینوس که تیتوس آندرونیکوس او را به تخت سلطنت نشانده است، تصمیم می گیرد لاوینیا دختر سردار بزرگ تیتوس اندروکینوس را به همسری بگیرد؛ اما لاوینیا، دل در گرو عشق دیگری دارد در نتیجه تامورا ملکه اسیر با پادشاه ازدواج می کند ولی در پی انتقام از خانواده سردار جنگی است. نمایش خون به پا می‌شود بر اساس نمایشنامه تیتوس آندورنیکوس اثر ویلیام شکسپیر با بازنویسی شهرام احمدزاده و طراحی و کارگردانی مسعود طیبی اردیبهشت‌ و خرداد ماه ساعت 19:30 در تماشاخانه استاد ناظرزاده کرمانی تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه است و بازیگران آن خسرو شهراز، ندا مقصودی، امین طباطبایی، ایمان اشراقی، وحید جباری، ناصر رحیمی، پانیذ خوش نیک، ایمان میرهاشمی، علیرضا قیدری، بابک محمودزاده و کامران حاجی علی اکبر(پارسا) هستند. دیگر عوامل نمایش عبارتند از: طراح صحنه: سعید آرین، طراح نور: مرتضی حقیقت بیان، طراح صدا و آهنگساز: سهراب کرم‌رودی، طراح گریم: افسانه قلی‌زاده، طراح لباس: فاطمه محمدی، طراح پوستر، بروشور و عکاس: رضا جاویدی، مدیر تولید: شقایق شعبانی، دستیار اول کارگردان و برنامه‌ریز: کیکاووس شکوهی، دستیار دوم کارگردان: جاهد قربانی، مدیر صحنه: محمدرضا خاکی، منشی صحنه: غزال مهدی زاده، ساخت تیزر و اقلام تبلیغاتی: جاوید علیپور، فرزین شکاری، رضا گورابی و رکسانا محمدشاطر، خوانندگان کُر: نیکی پارسا امیر، پانیذ خوش نیک و سهراب کرم رودی، اجرای گریم: امید شکری، نادیا داداش زاده و پریا پیوستی، سازندگان ساخت و ساز: لیلا مهدی پور، رویا آخوندان، مریم رستگار، لیلا مال امیری، نادیا داداش زاده، شیوا ابراهیمی، سرور جعفریان، زهرا سالکی و پریا پیوستی، آرایش مو و اصلاح: امیر شکری، دستیار نور: سعید جمشیدپور و خیاط: زهرا بهرامی و فریبا داویجانی. با خسرو شهراز درباره بازیش در این نمایش گفت وگویی انجام داده ایم.

 

سال قبل با بازی در نقش گلاستر و یا قبل تر در نقش لیر شاه و همین نمایش خون به پا می شود در قالب تیتوس به خوبی در قالب پدران با رویکرد خاکستری ظاهر شده اید. این نوع نقش برایتان چه جذابیت هایی دارد؟

در این اثر شکسپیر،کاراکتری خاکستری از تیتوس ارائه کرده است. این نمایش نامه شکسپیر به شکلی یکی از فجیع‌ترین نمایش های تاریخ است. آدم ها هم در این اثر جایگاه خاصی دارند و مهم ترینشان تیتوس است. او آدم بی رحمی است و برای رسیدن به اهدافش از جان فرزندش هم می گذرد، تا شاید بتواند به آن چیزی که در ذهنش دارد دست پیدا کند.

 

آیا این خواسته ذهنی تیتوس در بحث قدرت قابل ارزیابی است؟

نه، پیروز شدن است. امکان ندارد یک پدر هر چقدر هم خشن باشد به راحتی از جان فرزندش بگذرد. اما تیتوس اگر ببیند فرزندش سد راهش است از او عبور می کند و به دشمنش می گوید برای رسیدن به خواسته اش از فرزندش هم می گذرد. در صحنه شام نمایش با خشونت سر دخترش را می برد و تامورا و ساتورنینوس می فهمند با آدم خشن و قسی القلبی مواجه هستند و در وضعیت بغرنجی گرفتار شده اند.

 

آیا تیتوس را می توانیم ضد قهرمان این اثر نمایشی بدانیم؟

خودش در جایی از نمایش می گوید من قهرمان مردم هستم و هیچ کس نمی تواند موقعیت من را به خطر بیاندازد و به ساتورنینوس می گوید اگر دادگاهی برگزار شود تو مضری برای من و امکان دارد حرفی را بیان کنی که موقعیت من را به خطر بیاندازد.

 

به نظر می رسد مردم رم هم طرفدار او هستند؟

بله، دوستش دارند و او را یک سردار پیروزسپاه روم می دارند. تیتوس شخصیت جنگاوری دارد که بر اساس تجربیات در جنگ های گذشته بر دشمنان برتری پیدا می کند.

 

آیا این قهرمان بودن به زعم خود تیتوس است و یا شکسپیر هم در خلق او چنین هدفی را دنبال می کرده است؟

درست است تیتوس آدم خشنی است اما نباید وجوهات قهرمانانه او را کتمان کرد. هر کسی ذاتی دارد و ذات تیتوس هم اینگونه است که برای رسیدن به هدفش همه چیز را قربانی می کند و جایی هم در نمایش می گوید بیشتر با  جنگ و سپاه و سرباز دمخورم تا سیاست و این امر روحیه جنگاوری او را نشان می دهد. او امپراتوری را به سارتورنینوس می بخشد و فقط دوست دارد جنگ و خونریزی انجام بدهد و از این موقعیت لذت می برد.

 

آیا تیتوس آدم کینه جویی است؟

عمل او را کینه جویی نمی دانم؛ همیشه آدم‌ها را بر اساس ذاتی که دارند درباره شان قضاوت می کنم و نکات منفی را برای هیچ آدمی قائل نیستم. هر انسانی بر اساس ذاتی که دارد عمل و رفتار انجام می دهد و نمی شود نقطعه ضعف و یا قدرتش دانست.

 

آیا از جهتی می توان تیتوس را آدم خود شیفته ای دانست؟

بیشتر قدرت طلب است تا خود شیفته و هیچ کسی را بالاتر از خودش نمی تواند فرض کند.

 

به چه دلیل نمایش نامه تیتوس بر خلاف سایر آثار شکسپیر کمتر در ایران روی صحنه رفته است؟

چند سال قبل در جشنواره تئاتر فجر یک کارگردان اروپایی این نمایش را اجرا کرد. دلیل اصلی کمتر کار شدن این متن وجود صحنه های زیاد خون و خونریزی و کشت و کشتار است و به نظرم تماشاگر از دیدن این حجم از خشونت اذیت می شود و به همین دلیل بیشتر اجراهایی که از این متن در دنیا روی صحنه رفته است مورد توجه مخاطب قرار نگرفته است؛ اما درچند سال اخیر توجهات بیشتری به این متن معطوف شده است .

 

اغلب بازی هایی که از شما در تئاتر دیده ام بازی هایی با قدرت، اثر گذار و با صلابتی بوده اند؛ اما در بازیتان در این نمایش کمتر نشانی از این صلابت دیده می شود. دلیل این مسئله چیست؟

سوال خوبی مطرح کردید. متاسفانه در حال حاضر آن جدیت، هماهنگی، تمرکز و تمرینات بلند مدت مورد نیاز در تئاتر ما وجود ندارد و برای اجرای این نمایش تمرینات کمی داشتیم و تازه در حین اجرا به تدریج به نقش و فضای اثر نزدیک می شویم.

 

 

 

گفت وگو از احمد محمد اسماعیلی




نظرات کاربران