آسیب شناسی ایران تئاتر از کاهش واحدهای دانشگاهی نمایش ایرانی(2)
بازنگری در واحدهای نمایش ایرانی دانشگاهها ضروری است
ایران تئاتر در آستانه نوزدهمین جشنواره نمایشهای آیینی و سنتی در سلسله گفتوگوهایی با استادان و اعضای هیات علمی دانشکدههای تئاتر به نظرخواهی و آسیبشناسی در ارتباط با کاهش واحدهای نمایش ایرانی در محتوای آموزشی گرایشهای رشته تئاتر پرداخته است. پیش از این نقطه نظر شهرام زرگر از این مجموعه منتشر شد و در گفتوگوی پیشرو نظرات محمدحسین ناصربخت را در این ارتباط میخوانید.
محمدحسین ناصربخت پژوهشگر و مدرس تئاتر در گفتوگو با ایران تئاتر در ارتباط با آسیب هایی که به دنبال تغییر در واحدهای درسی نمایش ایرانی در سال های گذشته در محتوای آموزشی شاهد آن هستیم اظهار کرد: واضح است که در هر کشوری تاکید بر تئاتر ملی را بیش از دیگر وجوه هنرهای نمایشی شاهد باشیم و با توجه به پیشینه غنی فرهنگی کشور این امر حتی برجسته تر است. بدون تردید باید توجه به نمایش ایرانی در مجامع دانشگاهی ما بیشتر شود و نباید شیفته غرب شویم؛ چرا که در غیر این صورت به گرایش های دانشجویان نسبت به این امر لطمه وارد خواهد شد. مسئله این است که حتی پیش از تغییراتی که در تعداد واحدهای دانشگاهی در سال های اخیر رخ داد، مواد آموزشی مرتبط با نمایش ایرانی در دانشگاه ها کفایت نیاز دانشجویان را نمی کرده و لازم است تا محتوای آموزشی در این ارتباط در سطح قابل قبولی پیش بینی شود.
این عضو هیات علمی دانشگاه هنر در همین ارتباط افزود: به عقیده من شکل مطلوب برای رسیدن به این سطح و احیای تئاتر ملی در دانشگاه ها تاسیس رشته مستقل نمایش ایرانی است. در این زمینه هم نظرات متعددی وجود دارد؛ بعضی معتقدند چنین رشته ای باید در مقطع کارشناسی ارشد راه اندازی شود؛ چرا که پرداختن به نمایش ایرانی بیشتر جنبه پژوهشی دارد. اما شخصاً اعتقاد دارم که اگر بخواهیم در زمینه نمایش ایرانی آرتیست تربیت کنیم نیازمند آن هستیم تا در مقطع کارشناسی هم این رشته راه اندازی شود و تحصیلات تکمیلی دانشجویان هم در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری دنبال شود.
نویسنده کتاب «ادبیات ایران وآیین شبیه خوانی» در ادامه سخنانش در خصوص محتوای حذف شده از مواد درسی نمایش ایرانی در دانشگاه ها تشریح کرد: مسئله کاهش واحدهای نمایش ایرانی همزمان با تحولاتی صورت گرفت که با تفکیک گرایش های رشته تئاتر در دانشکده ها همراه بود. به این ترتیب با تفکیک این رشته ها شاهد حذف بعضی از واحدهای مشترک مرتبط با نمایش ایرانی بودیم و در مقابل واحدهای «نمایش خیمه شب بازی» در گرایش تئاتر عروسکی، « آشنایی با فضاهای سنتی و نمایش های ایرانی» در گرایش طراحی صحنه افزوده شدند. البته لازم است اشاره کنم که در جریان تفکیک رشته تئاتر در بعضی از گرایش ها شاهد تدوین محتوای آموزشی تازه ای هم هستیم که از آن جمنله باید به گسترش واحد «ادبیات نمایشی در ایران» اشاره کنم که البته منحصرآً به تئاتر جدید ایران از مشروطه و فتحعلی آخوندزاده به این سو را در بر می گیرد؛ همچنین واحدی با عنوان « ادبیات نمایشی در شرق» در این دوره به محتوای آموزشی این گرایش راه یافت که به هنرهای نمایشی در هند، چین و ژاپن و... می پردازد. این واحدها در بسیاری از موارد با تکرار اطلاعات و منابع روبرو هستند و در مجموع در این ارتباط به نظر می رسد لازم است در عناوین واحدهای موجود درسی رشته تئاتر هم بازنگری هایی صورت بگیرد تا در شرایط فعلی که میزان محتوای مرتبط با نمایش ایرانی به حداقل رسیده، دست کم دست مدرسان تئاتر برای تمرکز و بها دادن به نمایش ایرانی بیشتر باز باشد.