در مشهد و تهران
محمد نیازی نمایش موزیکال «سوئینی تاد» را روی صحنه میبرد
محمد نیازی کارگردان تئاتر در گفتوگو با ایران تئاتر از اجرای نمایش موزیکال «سوئینی تاد» در تئاتر شهر مشهد و در آینده نزدیک در تهران خبر داد.
محمد نیازی در گفتوگو با ایران تئاتر در خصوص فعالیتهای تازه خود در حوزه تئاتر گفت: قرار است اسفند ماه نمایش «سوئینی تاد» را در تئاتر شهر مشهد روی صحنه ببرم و تمایل دارم سال آینده نیز این نمایش را در تهران اجرا کنم. از ابتدا قصد اجرای اول نمایش را در تهران داشتم که به دلیل تراکم برنامههای سالنهای نمایشی این امکان میسر نشد. این نمایش بر اساس نمایشنامه موزیکال «سوئینی تاد» نوشتۀ «استیون فاندهایم» شکل گرفته که فیلمی به همین نام نیز در امریکا با بازی جانی دپ ساخته شده است.
او در ادامه درخصوص مضمون این اثر بیان کرد: برگردان متن را خودم انجام دادم و مدتها روی اشعار موزیکال موجود در متن برای ترجمه روان به فارسی کار کردم. داستان این نمایش در لندن دوران ویکتوریایی میگذرد و داستان بنجامین بارکر آرایشگری خوشبخت را روایت میکند که با همسر خود لوسی و دختر نوجوانش جوانا زندگی خوبی را میگذراند. اما زیبایی لوسی، قاضی بدکار شهر را به خود جذب میکند و تصمیم میگیرد او را از آن خود کرده و مورد سوءاستفاده قرار دهد. قاضی توربن بنجامین را به خاطر جرمی که مرتکب نشده متهم و تبعید میکند و موفق به پیاده کردن نیت پلیدش میشود. بنجامین بارکر از تبعید بر میگردد و قصد انتقام دارد. او تبدیل به قاتلی میشود که گلوی مشتریان خود را میبرد. در واقع افسانه این آرایشگر شیطانی از اواسط قرن نوزدهم در میان مردم آن زمان دهان به دهان نقل میشده است. اگرچه پیدا کردن منبع الهام اصلی این داستان کار راحتی نیست، ولی به نظر میرسد سوئینی تاد ریشه در یک چکامه فرانسوی قرن چهاردهمی، یک افسانه اسکاتلندی قرن هفدهمی و یک پرونده قضایی واقعی در قرن هجده فرانسه دارد. سوئینی تاد نمایشنامه ای است با یک شخصیت محوری و عناصری که ریشه در تئاتر موزیکال و اپرا دارند و تلاش میکند ترکیبی از این ژانرهای مختلف باشد. شخصیت اصلی این نمایشنامه با همان الگوی معمول شخصیت اصلی تراژیک نوشته شده است.
نیازی در بخشی دیگر از سخنانش در ارتباط با شیوه اجرایی این نمایش و علاقهاش به اجرای نمایشهای موزیکال گفت: دغدغه اصلی گروه ما اجرای نمایشهایی مبتنی بر اپرا و موزیکال است و چند سالی است که روی این موضوع تمرکز داریم. موسیقی به عنوان اصلی مهم و تاثیرگذار در یک اثر موزیکال نقش بهسزایی در شکلگیری درام و ریتم نمایش دارد. علاوه بر این موسیقی بخشی از شخصیت پردازی کاراکترها را انجام میدهد و تنظیم آواز در این اثر بر پایه فضاسازی و ایجاد اتمسفر نمایش است. در همین راستا دو نمایش آخرم یعنی «پیانیستولوژی» و «یتیم خانه فونیکس» نمایشهایی مبتنی بر ساختار موسیقایی هستند. البته عمر تئاتر موزیکال در ایران کوتاه است و تولید این نوع آثار دشواریهای خاص خود را دارد. برای اجرای این گونه نمایشی نیاز به گروهی داریم که با موسیقی آشنایی کافی داشته و تئاتر را هم درست بشناسند؛ تا بتوانند اجرای درستی از آواز، اکت و بازی در صحنه ارائه کنند. به نظرم کارگردانی که به سراغ این ژانر میرود باید با موسیقی آشنا باشد، چرا که طراحی میزانسن ها در این ژانر متفاوت است. شرایط موجود در کشورمان باعث میشود کارگردانها کمتر تمایل پیدا کنند که به سمت این ژانر بروند.
این کارگردان تئاتر در خصوص تجربههای خود در حوزه نمایشهای موزیکال و استقبال مخاطبان تئاتر مشهد از این گونه تئاتری گفت: تئاتر موزیکال زیر مجموعه اپرا است و اپرا به خاطر موسیقایی بودنش تأثیر زیادی روی مخاطب دارد. اساساً استفاده از موسیقی باعت تأثیرگذاری بیشتر هر نوع اجرا میشود. تماشاگران مشهدی با توجه به جذابیتهای این ژانر از این نمایشها استقبال خوبی نشان دادهاند. نکته مهم دیگر بکر بودن ژانر موزیکال در ایران است و هنرمندان تئاتری کمتر به سراغش میروند. مشهد در تئاتر و موسیقی و سینما همیشه حضور اثر گذاری داشته و هنرمندان بزرگی را به جامعه هنری معرفی کرده است. جریان تئاتر در مشهد روند پویا و روبه رشدی دارد و در چند سال اخیر تعدادی تماشاخانه خصوصی هم در مشهد فعالیت دارند. در این شهر گروههای تئاتری متعدد و جوانان مستعد زیادی حضور دارند که میتوانند آینده روشنی را برای تئاتر کشور رقم بزنند. این جوانهای مستعد نیازمند حمایت بیشتری از جانب مدیران فرهنگی هستند. همچنین گسترش سالنهای نمایشی میتواند انگیزه بیشتری به فعالان تئاتر مشهد بدهد.
محمد نیازی دراماتورژی، کارگردانی و طراحی صحنه نمایش «سوئینی تاد» را بر عهده دارد. همچنین دیگر عوامل این نمایش عبارتاند از: تنظیم موسیقی : آرمین سپیدار، بازیگران : سپیده مصحب، مجتبی شفیعی، مینا گودرزی، وحید عباسی، محمد تهان و صالح کامرانی.
گفتنی است؛ نمایش «یتیمخانه فونیکس» به کارگردانی محمد نیازی با فروشی بالغ بر یک میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال رکورد تئاتر مشهد را شکست و پس از آن در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر در 7 شاخه کاندید و موفق به دریافت ۵ جایزه این جشنواره شد. پیش از این نیز نمایش «پیانیستولوژی» از این کارگردان پرافتخارترین نمایش سی و ششمین جشنواره بینالمللی فجر تئاتر شناخته شد.