در حال بارگذاری ...
بازخوانی 40 سالگی آغاز دفاع مقدس در عرصه هنرهای نمایشی(5)

تعطیلی یک جشنواره یا آسیب های بادوام
بررسی تئاتر دفاع مقدس (بخش سوم ، دهه 80)

ایران تئاتر- رضا آشفته: تئاتر در نیمه اول دهۀ ۸۰ در ادامه نیمه دوم دهه ۷۰ بسیار فعال و پویا به لحاظ کیفی خود را نمایان می کرد، تئاتر دفاع مقدس نیز از این فضای رو به رشد بهره مند شده بود .

در چنین فضایی نمایشنامه نویسان و کارگردانانی مانند علیرضا نادری در این سالها کارهای خود را به صحنه آوردند و راه و رسم قابل تاملتری را نسبت به جنگ تحمیلی در جامعه هنری برانگیختند. در این سالها انتشار نمایشنامه های مرتبط با تئاتر مقاومت به شکل چشمگیری تولید و عرضه شد اما یکباره جشنواره تئاتر مقدس به دلیل نگاه مدیریتی به دور از منطق دچار تعطیلی با آسیب های جدی بر بدنه این نوع تئاتر شد.

دوره اول تئاتر دفاع مقدس به واسطه شرایط روز  دوران مواجهه هنر دوران نوستالژیک است . دوره دوم هم در شرایط  عبوز از جنگ اما نزدیکی زمان با جنگ است. دوره سوم به عنوان مهمترین دوره هنر دفاع مقدس از اواسط دهه 70 آغاز شد که سال‌های تحول هنر دفاع مقدس به حساب می‌آید و آثار درخشان هنر دفاع مقدس بیشتر در این دوره خلق شده است. اما متأسفانه با گذر زمان و از اوایل دهه 80 این جریان کمرنگ می‌شود و توجه مسئولین به هنر ناب دفاع مقدس شکل کاملاً سفارشی می‌گیرد.جریانی که هنر دفاع مقدس با مشکلات جدی همراه کرد.

تا نیمه دهه هشتاد همه جشنواره ها و مسابقه ها و همایش ها سعی در ترغیب و انگیزه سازی نویسندگان و نمایشنامه نویسان برای تولید آثار خوب و با کیفیت نمایشی و بالا بردن کمیت نمایشنامه های دفاع مقدس داشتند.

چاپ و انتشار کتاب های متعدد، نمایشنامه های دفاع مقدس، مسابقات نمایشنامه نویسی دفاع مقدس، جلسات و دوره های نمایشنامه خوانی و ... تلاش هایی بودند که نهادها و سازمان های حامی تئاتر دفاع مقدس با برگزاری آنها سعی داشتند، میزان کمی آثار تولیدی در این حوزه را بالا ببرند و البته در چند سال اخیر چنین روندی به خوبی در افزایش تعداد نمایشنامه های جنگ تحمیلی موثر بوده اند.

آثار مکتوب و نمایشنامه های مربوط به حوزه دفاع مقدس دستمایه ها و منابع مهم تولید تئاتر هستند که افزایش کمی آنها و بالطبع بهبود کیفیت پرداخت و تکنیک نمایشنامه نویسی باعث تولید آثار بیشتر و بهتر در حوزه تئاتر دفاع مقدس خواهد شد.

در اواسط دهه 80 و با تعطیلی جشنواره تئاتر دفاع مقدس دچار سکته‌ای شد که احیای آن تا ابتدای دهه 90 به طول انجامید و همین زمان کافی بود هم نگاه مدیران و هم نگاه هنرمندان نسبت به این عرصه کم‌رنگ شود و مردم نیز در بلاتکلیفی تماشای یک اثر خوب در عرصه دفاع مقدس بمانند. متأسفانه با گذر زمان و از اوایل دهه 80 این جریان کمرنگ می‌شود و توجه مسئولین به هنر ناب دفاع مقدس شکل کاملاً سفارشی می‌گیرد.

سعید تشکری، نویسنده درباره چنین حال و هوایی معتقد است:« در دهه 80 تحولی در رسانه‌هایی همچون تئاتر رخ داد. تحولی که تولید را از مرحله اجرا به مرحله آموزش منتقل کرد. آموزش هنر تئاتر در بخش‌های گوناگون آن هم در عرصه دفاع مقدس موجب ظهور چهره‌های جدید و جوانی شد که خیلی از جنگ نمی‌دانستند. با این حال جوانان دهه 60 که تلخی‌ها و شیرینی‌های جنگ را با چشمان خود دیده بودند و روحشان با آن فضا درگیر بود کار خود را ادامه دادند و دست از کار نکشیدند

نمایشنامه نویسی و مفهوم مقاومت 

شهرام کرمی نیز با اشاره به نگاه به گذشته و آینده برای تحلیل موضوعات می گوید:« ادبیات ابزورد (پوچ و سیاه) و نمایشنامه‌های آن حاصل جنگ جهانی دوم است، هر جنگی که در جهان رخ می دهد تأثیر خود را تا صد سال بر جای می گذارد. ما در طول ۵۰ تا ۶۰ سال رویدادهایی را شاهد بودیم که جریان هنرهای نمایشی را دستخوش تغییرات کرده است، از مشروطه تا ۲۸ مرداد و انقلاب اسلامی و جنگ بر تئاتر دفاع مقدس موثر بوده اند.»

شهرام کرمی، نمایشنامه نویس و مدیر فرهنگی بر این باور هست:« برای ترسیم آینده باید اول دریابیم که تئاتر مقاومت ما چه چیزهایی را شکل داد. در دهه اول بعد از جنگ فعالیت ها تابع احساسات بود و جنبه تبلیغاتی داشت اما در دهه 80 این جریان عمق بیشتری گرفت و ما با شاکله آثاری که تحت عنوان تئاتر مقاومت ارائه می شدند آشنا شدیم و این نوع تئاتر به جریانی صاحب سبک تبدیل شد.»

کرمی می افزاید:« شاید آن تصوری که از تئاتر مقاومت داریم در آینده به آن شکل و معنا و مفهومی که میشناسیم تداوم نداشته باشد. تئاتر مقاومت می تواند به عنوان رخدادی تاریخی تلقی شود و گاهی هم از آن این برداشت وجود داشته باشد که به صورت رفتاری اجتماعی در آثار انعکاس داشته باشد. پس طبیعی است رخدادهای تاریخی آینده می تواند نقش اساسی داشته باشد. این جریان ادامه خواهد داشت اما نوع نگاه به آن و تحلیل در مورد آن دستخوش تغییر می شود.»

مهرداد رایانی مخصوص، نویسنده و منقد نیز بر این باور است که دهه 80 افراد بیشتری نسبت به قبل گرایش به مقوله دفاع مقدس پیدا کرده‌اند و شاید به لحاظ کیفی هم آثار بهتری خلق شده باشد، و می گوید:« یکی از این نمایشنامه نویسان حمیدرضا آذرنگ است که در دهه 80 به فضای حرفه ای تئاتر پیوست و توانست آثار خوبی را هم خلق کند و بهترین اش همان نمایش خنکای ختم خاطره است. او توانسته گرته برداری خوبی از آثار علیرضا نادری انجام دهد و با تفاوت‌های جزیی به لحاظ ساختاری به آثار او نزدیک شود.»
او با بهتر شدن کیفیت آثار موافق است و می گوید:« در مجموع آثار بهتر شده‌اند. این‌که ما هر چه از واقعه ای دورتر بشویم بهتر می‌توانیم از آن تحلیل ارائه بکنیم؛ این یک اصل اساسی برای خلق کردن است. مخاطبان اگر قرار باشد که مدام با یک نوع نوشتار مواجه شوند از آن خسته و بیزار می‌شوند اما یافتن تحلیل عمیق، تغیر زاویه دید و داشتن ساختار نو باعث جذب مخاطب می‌شود. بنابراین باید مدام شیوه روایت را عوض کنیم و زوایای پنهانی از اثر را ارائه کنیم. طروات بخشیدن به روایت باعث جذابیت آثار می‌شود. جریان تئاترمان وقتی دچار پوست اندازی‌های مختلف می‌شود، تاثیرات آن را هم در تئاتر دفاع مقدس هم خواهیم دید. اما جشنواره دفاع مقدس هم در جریان تئاترمان تاثیرات خود را داشته است. مثلاً در جشنواره دفاع مقدس برای اولین بار تفکیک بخش‌های مختلف همانند کودک و نوجوان، عروسکی و خیابانی اتفاق افتاد که بعدها دیگر جشنواره‌های دیگر مانند تئاتر رضوی و حتا جشنواره فجر هم از این الگو تأثیر گرفتند. خودم به کمیت گرایی زیاد اعتقادی ندارم اما این کمیت بیشتر فرصتی است برای آزمون و خطای بیشتر و نتیجه اینکه کیفیت آثار هم بهتر خواهند شد.»

در ادانه این روند افت و خیزهایی بوجود آمد .فرهاد مهندس پور، استاد دانشگاه و کارگردان با اشاره به اینکه از سال ۸۵ به این سمت نمایشنامه نویسی در ایران نازک و لاغر شده و از واقعیت زیست جامعه فاصله گرفته است، می گوید:« الان این نمایشنامه نویسی در بحران قرار دارد چرا که اگر به آمار درست دست یابیم متوجه می‌شویم نسبت نمایشنامه نویسی در ایران خیلی کمتر از ترجمه است.»

بنابراین تئاتر دفاع مقدس نیز در نیمه دوم دهه 80 برخوردار از این ضعف عمدۀ نمایشنامه نویسی بوده است.

خنکای ختم خاطره

تئاتر دفاع مقدس از جمله ظرفیت‌های تئاتر ایران است که در سال‌های اخیر از سوی جریان‌های فکری مختلف مورد توجه قرار گرفته است. علی‌رغم بالا بودنِ نسبیِ کمیتِ نمایش‌هایی که در ارتباط با موضوع دفاع مقدس به روی صحنه رفته‌اند، مضامین، درون‌مایه‌ها و شیوه پرداخت‌ها به‌گونه‌ای است که کمتر ارتباطی با ارزش‌های اصیل این حوزه دارد. نکته قابل توجه آن است که عمده این نمایش‌ها با این توجیه که در راستای ارزش‌های دفاع مقدس و ترویج آن‌ها هستند، کار خود را با جذب بودجه‌هایی از نهاد‌های دولتی و فرهنگی به‌پیش می‌برند؛ بنیاد شهید، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی و انجمن تئاتر دفاع مقدس ، بنیاد روایت و روایت فتح، از جمله مهم‌ترین این نهاد‌ها هستند. نکته قابل توجه آن است که این آثار به‌واسطه ویترین و پوسته ارزشی که دارند، از سوی رسانه‌ها به‌عنوان آثار قابل نوجه به جامعه معرفی می‌شوند. در این راستا می‌توان به نمایش‌های «خنکای ختم خاطره» اشاره کرد.
«خنکای ختم خاطره» نمایش‌نامه‌ای است که توسط حمیدرضا آذرنگ در سال
۱۳۸۸ نوشته شده است. این نمایش که اولین بار به کارگردانی نیما دهقان به روی صحنه رفت، درباره  شهدای دوران دفاع مقدس است و از منظر روانشناسی اجتماعی خانواده های آسیب دیده از جنگ به موضوع نگریسته است و در پوشش دفاع از خانواده‌های شهدا، دستگاه‌های متولی خانواده‌های شهدا و نهاد‌های دولتی را مورد چالش قرار می‌دهد و در نهایت با استفاده از نماد‌هایی مانند هزارتو ، نوعی فراموشی ارزشها را متذکر می شود.  این نمایش به درخواست بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس نوشته شده و توانست در جشنواره تئاتر فجر جوایز متعددی را از آنِ خود کند.

تعطیلی جشنواره

تعطیلی جشنواره تئاتر مقدس در سال 83 یکی از آسیب های مهم به این حووزه است چون هیچ جایگزینی برای تحت پوشش قرار دادن آثار مرتبط با آن نداشت و بسیاری از فعالان باید از این فضا چشم می پوشیدند. در این رابطه میزگرد برای بررسی وضعیت و آسیب‌شناسی تئاتر دفاع مقدس با حضور مهدی متوسلی، هوشنگ هیهاوند و مهرداد رایانی مخصوص برگزار شد که گزارش کوتاهی از آن در همشهری منتشر شد که دقیقا ما را به دلیل اصلی این تعطیلی و نگاه سلیقه ای آسیب زننده آشنا می کند:

«این میزگرد با حضور مهدی متوسلی مدیر هنرهای نمایشی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، هوشنگ هیهاوند مدیر اسبق این بخش، مهرداد رایانی مخصوص رئیس انجمن نمایشنامه نویسان تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و کورش نریمانی نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر در خبرگزاری مهر برگزار شد.

بخش اول این میزگرد اختصاص به بررسی علت توقف جشنواره تئاتر دفاع مقدس و ضرورت برگزاری آن داشت و به بحث و گفتگو بین مدیر اسبق و کنونی هنرهای نمایشی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس و رئیس انجمن نمایشنامه نویسان تئاتر انقلاب و دفاع مقدس گذشت.

متوسلی درباره علت وقفه دوساله در برگزاری جشنواره تئاتر دفاع مقدس و تمایل مسئولان بنیاد به برگزاری این جشنواره گفت: "مسئولان بنیاد به برگزاری این جشنواره تمایل دارند، اما ابتدا باید به این نتیجه برسیم چرا به تئاتر دفاع مقدس نیاز داشته‌ایم؟

همیشه جشنواره‌ها برای حمایت از تولیدات ایجاد شده و برای تشویق آثار شکل گرفته‌اند، اما این سئوال مطرح می‌شود که آیا ابتدا باید کارها تولید شوند، بعد ما آنها را تشویق کنیم؟ یا ابتدا باید تشویق کنیم و بعد به تولید برسیم؟

در هر صورت به نظر من باید این چرخه دارای دو وجه باشد، یعنی هم تولید باشد هم تشویق."وی ادامه داد: "بحث تئاتر دفاع مقدس در فضای اداری بنیاد سیاست‌های مدون و متفکری ندارد.

بنابراین من مدیر وقتی وارد این فضا می‌شوم و قرار است جشنواره تئاتر دفاع مقدس را برگزار کنم، نمی‌توانم به سیاست‌های قانونمندی که در اثر تجربه‌های مدیران قبلی ایجاد شده، دست پیدا کنم."

متوسلی علت این موضوع را ناشی از دعوت کردن مدیران جشنواره‌های قبلی در شرایط بحرانی به برگزاری این جشنواره دانست و خاطرنشان کرد: "در سال‌های گذشته تمام امکاناتی که برای جشنواره مهیا شده صرف برگزاری جشنواره شده و پتانسیل و نیرویی برای ثبت و ضبط اساسنامه‌ای قانونمند برای جشنواره‌های بعدی گذاشته نشده یا حداقل من تاکنون اثری از این اسناد در بنیاد ندیده و تنها در جلسات از گلایه‌های این مدیران آگاه شده‌ام."

وی افزود: "به همین خاطر است که امروز وقتی در بنیاد مطرح می‌شود که برای برگزاری جشنواره تئاتر دفاع مقدس به امکانات مناسب و پشتیبانی کاملا حساب شده نیاز است، متوجه می‌شویم سیستم پشتیبانی بنیاد امکانات خوبی برای حمایت ندارد."

در ادامه، هوشنگ هیهاوند مدیر اسبق هنرهای نمایشی بنیاد حفظ و نشر آثار دفاع مقدس، نیز ضمن رد این موضوع خطاب به متوسلی گفت: "من در زمان مدیریت خود برنامه‌های یکساله و چندساله‌ای برای تئاتر به صورت مکتوب نوشته بودم و زمانی که آقای علوی از معاونت هنری بنیاد رفت و آقای حسنی جای ایشان آمد، من خدمت مدیریت جدید آمدم و گفتم اگر در مورد مسائل گذشته با مشکلی مواجه شدید من حاضرم در این مورد با شما همکاری کنم، اما حالا نمی‌فهمم در این میان چه شده و تمام گزارش‌هایی که به صورت مدون و مفصل وجود دارد، چرا موجود نیست؟"

وی ادامه داد: "ما که نمی‌خواستیم خودمان را فریب بدهیم و به خوبی می‌دانستیم نقاط ضعف کارمان کجاست. بنابراین روی این معایب کار می‌کردیم. برای همین هم بود که فقط مبلغ 9 میلیون تومان به یک نفر دادیم تا در یک پروژه تئاتر دفاع مقدس را آسیب شناسی کند و وضعیت‌های نمایشی آن را بیرون بیاورد یا بیش از 50 نمایشنامه چاپ کردیم. این برای من جای سئوال است که چگونه این اسناد در بنیاد وجود ندارد یا چرا آنها را در اختیار شما نگذاشته‌اند؟"

وی ادامه داد: "ما هم معتقدیم بدون پول نمی‌شود جشنواره‌ای در خور تئاتر دفاع مقدس برگزار کرد. البته  در گذشته بودجه اندکی برای برگزاری این جشنواره در بنیاد وجود داشت، اما مدیریت هنری اسبق بنیاد این درایت را به خرج می‌داد که قبل از برگزاری جشنواره گزارشی از نحوه برگزاری آن به مسئولان بالاتر ارائه دهد و بودجه را تأمین کند.

حال اگر مدیریت جدید اکنون از انجام چنین کاری عاجز است یا اساسا با این نوع کار موافق نیست، بحث دیگری است. وگرنه چطور امکان دارد جشنواره‌ای در غیر این صورت برگزار شود؟"

در ادامه رایانی مخصوص که خود در برخی جشنواره‌های تئاتر دفاع مقدس دوره‌های قبلی یکی از مسئولان برگزار کننده بود  خاطرنشان کرد: "جشنواره یازدهم با تمام نواقص خود برگزار شد، اما جشنواره به طور کل بعد از دو سال تعطیل شد. اگر پنج سال دیگر هم تعطیل شود، مطمئنم هیچ اتفاق بزرگی درباره تئاتر دفاع مقدس رخ نمی دهد."

متوسلی نیز اظهار کرد: "جشنواره تئاتر دفاع مقدس  بودجه مشخصی ندارد، دبیرهای قبلی با گرفتن پول از این و آن جشنواره را برگزار می‌کردند." رایانی نیز پاسخ داد: "خوب، شما نیز همین الان این کار را برای برگزاری جشنواره انجام دهید."

متوسلی در این باره گفت: "در دوره مدیریت من از این حرف‌ها خبری نیست و من معتقدم برای جشنواره تئاتر دفاع مقدس باید بودجه مشخصی اختصاص داده شود."رایانی هم افزود: "شما در ابتدای صحبت‌های خود گفتید هیچ دستورالعملی برای برگزاری این جشنواره وجود ندارد.

در حالی که آقای هیهاوند به عنوان کسی که چند سال در این بنیاد فعالیت کرده گفتند دستورالعمل‌های امضاء شده‌ای وجود دارد. بود و نبود دستورالعمل مشکل ما را حل نمی‌کند. واقعیت این است که تئاتر دفاع مقدس نزد مسئولان ارشد ما محلی از اعراب ندارد، وگرنه در دو روز مشکلات آن را حل می‌کردند. مشکل از مدون شدن و تأمین بودجه نیست."

وی گفت: "اگر همیشه نفی کنیم و بگوئیم نه نمی‌شود و جشنواره را تعطیل کنیم که کارها انجام نمی‌شود». رایانی افزود: "آقای باقرزاده به عنوان یکی از مسئولان  پاسخگوی عملکرد مدیریت هنری قبلی خود باشد. اگر خط مشی مدیری که تعیین کرده درست بوده پس باید عملکردش را تأیید کند وگرنه باید در این باره توضیح دهد."»

به هر تقدیر، به مرور دیگرانی بودند که تلاش هایی کردند تا از میزان این آسیب و کاستی های موجود بکاهند. بنابراین تلاش های آنان به مرور منجر به ایجاد جشنواره تئاتر مقاومت شد.

اهمیت جشنواره

حمیدرضا آذرنگ، نمایشنامه نویس، بازیگر و کارگردان فعال در حوزۀ تئاتر مرتبط با جنگ درباره اهمیت جشنواره تئاتر دفاع مقدس بر این باور است که در همان دهه 80 در میزگرد یک مجله فرهنگی ابراز کرده است:« جشنواره تئاتر دفاع مقدس جشنواره بزرگی بود. اما تغییر مدیریتی باعث شد که ما تمام تلاش هایمان هدر برود. جالب است بدانید که در آخرین دوره های جشنواره  آقای، علوی دبیر جشنواره بود که همپای جایزه کارگردانی و نویسندگی جایزه عفاف گذاشته بود که هر کس حجابش بهتر بود آن جایزه را بگیرد. این یعنی چه؟ این بی احترامی به جامعه تئاتری نیست؟ یعنی جامعه تئاتری ما بی حجاب است و دوستان میخواهند آنها را تشویق کنند. بعد آن وقت این جایزه را همرده جایزه های دیگر قرار میدهند. من خودم مسلمانم و از شئون دینم آگاهم. همه هنرمندانی که در حوزه دفاع مقدس کار میکنند همینطورند. اما این کارهاست که جامعه تئاتری را تحقیر میکند. اگر عقل جمعی بر جامعه تئاتری حاکم باشد چنین اتفاقاتی را شاهد نخواهیم بود.»

کوروش زارعی، بازیگر، کارگردان و مدیر فرهنگی نیز باورهایش را درباره جشنواره تئاتر مقدس چنین توضیح می دهد:« به نظرم در مقاطعی ما داشتیم به این مسئله دست پیدا میکردیم. هنرمندان زیادی دور جشنواره تئاتر دفاع مقدس جمع شده بودند که اگر ادامه پیدا می کرد در مدت کوتاهی شاهد به بار نشستن آن بودیم اما نگذاشتند. به نظر من هر کار فرهنگی برای ریشه دواندن نیاز به یک پروسه طولانی دارد. این هم بر می گردد به برنامه ریزی های بلند مدت ما. برخلاف تئاتر دفاع مقدس؛ تئاتر مذهبی به خوبی معرفی شد و به خوبی هم تبدیل به یک ژانر شد و مردم هم آن را پذیرفتند. با این حال اغراق بیش از حد ما در برخی نمایشنامه های دفاع مقدس و رفتن به سمت موضوعاتی که مخاطب گریز بود، ما را از راه منحرف کرد. ما در یک دهه گذشته میبینیم که اغلب کارهای تئاتر دفاع مقدس شبیه هم هستند. رزمنده ها آدم های عاصی، بیمار، منزوی هستند که با خودشان و جامعه شان درگیرند. آیا واقعاً جنگ ما زیبایی نداشته. چطور است که وقتی از حضرت زینب(س) میپرسند در کربلا چه دیدی می گوید: جز زیبایی ندیدم. او در شرایط سختی این حرف را می زند. ما که می گوییم دفاع مقدس ما الگویش را از عاشورا گرفته، چرا از زیبایی های آن سخنی به میان نمی آوریم؟ ما در تئاتر دفاع مقدس بیشتر به سمت خلق شخصیت های مونوتون و تخت رفتیم و برای این مسئله هم هیچ فاکتوری نداشتیم. برای همین الان دوران رکود این گونه تئاتری را سپری می کنیم و گله ای هم نباید بکنیم.»

رحمت امینی، استاد دانشگاه و نویسنده نیز معتقد است:  جشنواره ها تیغ دو دم است. یعنی گاهی جشنواره نقش یک مسکن را دارد. شروع کار جشنواره از طرف بنیاد حفظ آثار عالی بود. به ویژه سال های آغاز آن که تأثیرگذار بود و حتی بستر سازی کرد. اما زمانی که به سمت این رفت که برای پر کردن آمارهای سازمانی و ارایه گزارش باید کاری انجام داد، به جایی رسیدیم که تنها جشنواره سودی نداشت بلکه یک خلاء را به صورت مصنوعی پر میکرد. به طور مثال، اگر بنیاد در طی آن سالها، سالنی را به عظمت تئاتر شهر می ساخت و مردم می دانستند که در این سالن، کارهای فاخر و با سرمایه گذاری درست و فرهنگی انجام می شود آن هم با کارگردانهای خوب، می شود گفت که تأثیرگذار بوده است. همانطور که سنگلج به این سمت رفته است که محل برگزاری کارهایی برگرفته فرهنگ ایران شده. تالار مولوی محل برگزاری کارهای دانشجویی است. تئاتر شهر، تئاتر حرفه ای برگزار میکند که معمولاً متون فرهیخته دنیا در آن اجرا میشود.»

شهرام کرمی، نویسنده، کارگردان و مدیر فرهنگی معتقد است:« یک جریان فعال، موثر و پویا به خصوص اوایل دهه هفتاد و بعد از جنگ تحمیلی شکل گرفت که جریانی به‌شدت ضروری بود، جریانی تحت عنوان «تئاتر دفاع مقدس» که نسلی از هنرمندان تئاتر کارشان را با این مضامین و جشنواره‌هایی مانند جشنواره تئاتر مقاومت شروع کردند و امروزه هم جزو شاخص‌ترین هنرمندان تئاتر ما شناخته می‌شوند، ولی در ادامه متاسفانه این جریان پویایی خودش را از دست داد . برای مثال جشنواره تئاتر مقاومت به دلایلی چند سالی تعطیل و بعد دوباره احیا شد. معتقدم این جشنواره مهم و اثر گذار در شرایط فعلی هم در وضعیت بلاتکلیف قرار دارد

وی ضمن بیان اهمیت جشنواره تئاتر مقاومت افزود: معتقدم این رویداد باید تبدیل به یک جریان مستمر و فعال شده، دبیرخانه دائمی داشته باشد، حضورش مقطعی نباشد و حتی به‌صورت دوسالانه نیز برگزار نشود.

 

منابع:

امیر امیری، بررسی ادراک سازی تئاتر از فضای فرهنگی، هنری سیاسی و اجتماعی، سدید، پنجشنبه ۲۶ تیر ۱۳۹۹.

چرا جشنواره تئاتر دفاع مقدس تعطیل شد، روزنامه همشهری، 8 مهر 85.

حسین ذوقی - آذر مهاجر، هنر دفاع مقدس در گذر از دهه سوم، خبر، ۳۱ شهریور ۱۳۸۸.

رضا آشفته،  گفت‌وگو با مهرداد رایانی مخصوص، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر، ایبنا، 8 مهر 93.

سعید تشکری، تخصص از تئاتر دفاع مقدس خارج شده است، خبرگزاری دفاع مقدس، ۰۵ مهر ۱۳۹۶.

صابر محمدی، کمیت گرایی در تئاتر دفاع مقدس، ویستا.

شهرام کرمی در نشست چشم انداز تئاتر مقاومت در آینده، ایران تئاتر، دوشنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۷ دوشنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۷ .

کرمی: تئاتر دفاع مقدس، نیازمند سالن اختصاصی است، تسنیم، ۵ مهر ۱۳۹۳.

ماندن در دایره دفاع مقدس، نوید شاهد، به نقل ازفصلنامه فرهنگی و پژوهشی شاهد اندیشه ، 18 شهریور 1388.

نگاه غیرهنری سیاستمداران به تئاتر دفاع مقدس، روزنامه قدس، به قل از فارس، دوشنبه ۲۸ آبان ۱۳۹۷.




نظرات کاربران