بررسی نقش رسانه در توسعه تئاتراستان ها (استان کردستان )
رسانه ها مطالبات حرفه ای را زودتر به سرانجام می رسانند
عبید رستمی رئیس انجمن نمایش کردستان گفت: تعداد روزنامهنگاران متخصص که دغدغه تئاتر داشته باشند در کل استان ما به تعداد انگشتانیکدست هم نمیرسد.
عبید رستمی کارگردان تئاتر و رئیس انجمن نمایش استان کردستان بابیان اینکه تعداد روزنامهنگاران متخصص که دغدغه تئاتر داشته باشند در سراسر استان کردستان به تعداد انگشتانیک دست هم نمیرسد، درباره نقش و جایگاه رسانه در توسعه تئاتر، به ایران تئاتر گفت: تردیدی نیست که هرقدر ارتباط رسانهها با تئاتر بیشتر و محکمتر باشد توسعه تئاتر خیلی سریعتر اتفاق میافتد. رسانهها نیز میتوانند بهعنوان یار کمکی، بهعنوان بازوی اجرایی و بهعنوان چشم بینای هنرمند در جامعه فعال باشند، اما بهعنوانمثال در استان کردستان اکثر رسانههای مکتوب و غیر مکتوب در رابطه با رویدادهای تئاتری تنها به انتشار یک خبر کوتاه آنهم در زمان برگزاری جشنوارهها اکتفا میکنند ولی برای اجرای عمومی آثار اینیک مقدار هم صورت نمیگیرد. البته ما بابت همین مقدار هم قدردان آنها هستیم اما واقعاً این مقدار پرداختن به تئاتر بههیچوجه کافی نیست.
رستمی که توجه ویژه ای به بهره برداری از ظرفیت سایت استانی ایران تئاتر دارد دراینباره ادامه داد: من فکر میکنم یکی از اصلیترین مشکلات ما در تئاتر استانها مسئله عدم انعکاس بهینه و مناسب اخبار و اطلاعات یک نمایش است بهویژه وقتیکه قرار است اجرای عمومی داشته باشند و یا در جشنوارهای خارج از استان شرکت کنند. این مسئله تنها مربوط به رسانههای مکتوب نیست بلکه همه رسانههای جمعی؛ چه مکتوب چه مجازی و همچنین رسانه ملی صدق میکند.
رئیس انجمن نمایش استان کردستان با اشاره به نبود تفاهم بین رسانه بهصورت عام و هنرمند تئاتر، افزود: برای رفع این مسئله باید یک راهکاری اندیشیده بشود و این مسئله نبود دیالوگ و عدم تفاهم باید بین این دو مجموعه از بین برود. البته دیالوگ به این معنی نیست که تنها به انتشار چند خبر از یک نمایش اکتفا بکنند، بلکه منظور وجود نقد، تحلیل، گزارش و گفتوگوهای دقیق با هنرمندان تئاتر در طول سال است.
رستمی تصریح کرد: به نظر من با توجه به بودجهای که تئاتر ما دارد، با توجه به امکانات بسیار کمی که تئاتر ما بهخصوص در استانها با آن روبهرو است و از طرفی دیگر با توجه به اینکه هزینه تبلیغات نیز بسیار زیاد است، به همین خاطر گروههای تئاتری نمیتوانند روی این مسئله خیلی مانور بدهند. در این نقطه است که رسانهها میتوانند نقش مهمی را بازی کنند و درواقع رسانهها اینجا میتوانند نقش یک واسطه ارزشمند را میان هنرمندان تئاتر و جامعه ایفا کنند.
او در ادامه با اشاره به برگزاری چندین جشنواره مهم تئاتری در استان کردستان، اظهار کرد: اگرچه از یکسو برگزاری جشنوارههای مهم تئاتری در استان کردستآنیک نوع مزیت و یک آیتم توانمندسازی برای تئاتر محسوب میشود اما به نظر من بهعنوآنیک کارگردان تئاتر برگزاری این تعداد جشنواره لطمات زیادی به تئاتر ما زده است. چون تئاتر ما در استان کردستان به سمت جشنواره محوری رفته و تمام مدیریت فرهنگی و مدیریت کلان استان ما در طول سالهای گذشته معطوف به برگزاری چند روز این جشنوارهها شده است. درواقع ما اگر در طول سال از اجراهای عمومی هنرمندان حمایت نکنیم هنرمند نمیتواند لینک ارتباطیاش را با تماشاگر خود برقرار بکند. برای همین است که در زمان جشنوارهها که عمدتاً سه، چهار روز هستند بیشتر خود هنرمندان حاضر در جشنواره تماشاگر کارها هستند.
رستمی همچنین بابیان اینکه نباید بیلان کارها را با جشنوارهها سنجید و میزان ارزیابیها باید بر اساس تعداد اجراهای عمومی گروههای ثبتشده استانها باشد، درباره حضور بخش خصوصی و نقش رسانهها در تشویق بخش خصوصی برای حضور در عرصه تئاتر، گفت: استان کردستان، ازجمله استانهایی است که ازلحاظ وجود کارخانجات بزرگ صنعتی که معمولاً بهعنوان اسپانسر در فعالیتهای هنری حاضر میشوند بسیار ضعیف است. به همین خاطر اکثر کارهایی که انجام میدهیم فروش چندانی ندارند. البته در خیلی از استانها به همین شکل است. نکته دیگر اینکه این مسائل همگی به شکل زنجیروار به هم مربوط هستند، وقتی ما در مرکز استان کردستان یعنی شهر سنندج تنها یک پلاتو داریم که با حدود 80 نفر ظرفیت میتوانیم بابت اجراها بلیط فروشی کنیم اگر ده اجرا داشته باشیم نهایتاً 800 نفر تماشاگر داشتیم و این برای جذب بخش خصوصی جذابیتی ندارد.
رئیس انجمن نمایش استان کردستان درباره استفاده از فضای مجازی بهعنوان رسانهای که این روزها گروههای تئاتری استفاده زیادی از آن برای جذب مخاطب میکنند، عنوان کرد: بیشک فضای مجازی بسیار به گروهها کمک میکند اما به نظر من وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و یا اداره کل هنرهای نمایشی باید طرحی بریزند و کارمندان ادارات کل ارشاد استانها را درباره این موضوع توجیه کنند. مثلاً همینالان هنرمند ما برای اطلاعرسانی در فضای مجازی یک پیش خبر منتشر کرده، بدون اینکه اسمی از سالن یا زمان اجرا ببرد و جلوی کارش را گرفتند. متأسفانه در بعضی از استانها که هنوز مسئولانیکسونگر در رأس کار هستند فرصت استفاده از فضای مجازی را برای تبلیغات و اطلاعرسانی تئاتر از هنرمندان گرفتهشده است.
این کارگردان تئاتر بابیان اینکه در استان کردستان تماشاگر مشتاق و پرشور و با تعداد زیاد وجود دارد، اضافه کرد: ولی تمام تبلیغات و اطلاعرسانیها در زمان برگزاری جشنوارهها خرج میشود. در حال حاضر بهعنوانمثال برای جشنواره سقز یا مریوان نزدیک به ده خبرگزاری فعالیت میکنند اما برای اجراهای عمومی اصلاً این انرژی را نمیگذارند. به صداوسیما هم که برای تبلیغات تئاتر و حتی برای زیرنویس مراجعه میکنیم هزینه زیادی میخواهند که گروههای تئاتری از پس پرداخت آنها برنمیآیند.
رستمی درباره جایگاه رسانه در توسعه تئاتر اظهار کرد: اگر رسانهها که وظیفهشان روشنگری، اشاعه و ارتقا فرهنگ عمومی در کشور است کمی با وسواس بیشتر و مهربانانهتر به کمک تئاتر و هنرمندان تئاتر بیاید؛ مطمئناً به خاطر جذبه ذاتی که در هنر تئاتر وجود دارد علاقهمندان این هنر روزبهروز بیشتر خواهد شد.
او همچنین کمبود روزنامهنگار متخصص حوزه تئاتر و کسانی که دغدغه تئاتر داشته باشند در استانها را یکی دیگر از مشکلات عنوان کرد و دراینباره گفت: من فکر میکنم به تعداد انگشتآنیکدست هم روزنامهنگار متخصص تئاتر نداشته باشیم. بهعبارتیدیگر خبرنگاری که اگر دعوتش نکنیم و چند بار به او زنگ نزنیم، خودش بیاید نمایش را ببیند و درباره آن اثر نقد، گزارش یا تحلیلی بنویسد به جرات میتوانم بگویم که دو، سه نفر بیشتر در استان کردستان نداریم.
او درباره تأثیر حضور رسانهها در تئاتر خاطرنشان کرد: ما در کل شهرهای استان کردستان مجتمع فرهنگی هنری داریم ولی تعداد کمی از آنها در اختیار انجمن نمایش است و بسیاری از این سالنها را اجاره دادهاند و اگر گروههای تئاتری بخواهند در این سالنها اجرا بروند باید اجاره بدهند. یک نمونه عینی که خودمان تجربه کردیم این بود که ما سال گذشته به این مسئله اعتراض کردیم و تنها یک خبرگزاری اعتراض ما را پوشش داد و بعد از انتشار عکسها و تحلیلهایی که نوشت، کار به بالا کشید و صدای ما شنیده شد. درحالیکه اگر آنیک خبرگزاری ما را حمایت نمیکرد صدای ما اصلاً شنیده نمیشد.قطعا رسانه ها مطالبات حرفه ای را زودتر به سرانجام می رسانند.
رستمی در پایان با تأکید بر اینکه به شرطی که هنرمندان توانایی تولید و اجرای مستمر را داشته باشند و تماشاگر هم نسبت به آن موضوع مطلع باشند، قطعاً در استان کردستان تعداد تماشاگران تئاتر بسیار زیاد است، بیان داشت: به گمان من کار هنرمند تلطیف فضای روانی جامعه است و رسانهها میتواند با انتشار اخبار، تحلیل کارها فعالیتهای هنرمندان به این هدف کمک شایانی بکنند. ضمن اینکه یکی از شاخصهای مهم توسعهیافتگی در هر جامعهای رسانه و هنر است. وقتی رسانه در جامعهای توسعهیافته باشد مطمئن باشید که آدمهای آن جامعه راحتتر زندگی میکنند و همسویی و همگرایی اجتماعی در جامعه بیشتر خواهد بود و تأثیر کار هنرمندان نیز دوچندان میشود.