سیروس مصطفی کارگردان حاضر در فجر 37
«تراژدی پارک اتابک» نمایشی راویمحور و چندرسانهای است
ایران تئاتر: سیروس مصطفی کارگردان نمایش «تراژدی پارک اتابک» این اثر را روایتی مدرن عنوان میکند که به شیوه چند رسانهای اجرا میشود و از این ابزارها در جهت خلق فضای ذهنی شخصیت نمایش سود میبرد.
نمایش «تراژدی پارک اتابک» (اتابک پارکینین تراژدیسی) نوشتۀ سید مرتضی هاشمپور و به کارگردانی سیروس مصطفی از نمایشهایی است که در بخش چهل سالگی انقلاب اسلامی سیوهفتمین جشنوارۀ بینالمللی تئاتر فجر به نمایش در میآید. این نمایش که به زبان ترکی اجرا میشود و به ساعتهایی سرنوشتساز از زندگی ستارخان می پردازد به یکی از آثار نمایشی موفق تئاتر در چند سال گذشته تبریز تبدیل شده است.
سیروس مصطفی کارگردان نمایش «تراژدی پارک اتابک» در گفتوگو با ایران تئاتر در خصوص محتوای این اثر بیان کرد: نمایش به مجروح شدن ستارخان در باغ اتابک میپردازد. ستارخان چهار سال و هفت ماه در تهران بوده و اواخر ماه چهارم حضورش در تهران در پارک اتابک گلوله میخورد؛ چند روزی در آن پارک با آن پای زخمی میماند درحالی که استخوان پایش خرد شده و اجازه نمیدهد پزشکان پایش را قطع کنند.نمایش، آن چند روز حضور ستارخان در پارک اتابک را روایت میکند. اما گلوله خوردن ستارخان نقطه عطف داستان است که باعث و عامل کشته شدن ستارخان بعد از چهار سال و سه ماه میشود. این اثر، ساعتهایی را که ستارخان در پارک اتابک و در بستر نقاهت و تب بوده به تصویر میکشد. در این نمایش به صورت متمرکز ساعتهایی که او لحظاتی تبآلود را در فضایی وهم انگیز سپری کرده مورد توجه قرار گرفته و در خلال این وضعیت وقایعی که در تبریز و سالهای مشروطه به وجود آمده نیز مرور میشود تا لحظهای که ستارخان فوت میکند.
او همچنین در ارتباط با نحوۀ شکل گیری این اثر بیان کرد: فرایند تولید متن و دراماتورژی اثر مجموعاً بیش از 2 سال به طول انجامیده است. نمایشنامه با موضوع و سوژهای نگاشته شد که تا کنون به آن پرداخته و اگر هم پرداخته شده نتوانسته به خوبی حق مطلب را ادا کند. مثل جریان مشروطه و مجاهدتهای ستارخان و باقرخان و مبارزان مشروطه در دوره قاجار که به خوبی به مردم معرفی نشدهاند. در آغاز تولید نمایش «تراژدی پارک اتابک» با یک سؤال روبهرو بودیم. آیا هر مبارز استبدادستیزی در دنیا میتواند جایگزین شخصیت نمایش ما شود؟ این سؤال از آنجا در ذهن شکل گرفت که هدف اصلی ما برای اجرای این نمایش چیست؟ یکی از اهداف ما معرفی شخصیتهای ماندگار کشور بود. در نتیجه متوجه شدیم که این موضوع با توجه به اقلیم جغرافیایی هر منطقه و استان شدنی است. برای مثال اگر میخواستیم در بوشهر این کار را انجام دهیم از شخصیت «رئیسعلی دلواری» و اگر میخواستیم در گیلان به آن بپردازیم از شخصیت «میرزا کوچکخان جنگلی» استفاده میکردیم.
این هنرمند همچنین در خصوص ویژگیهای اجرایی این نمایش گفت: زبان اجرای نمایش ما ترکی آذری است. همچنین از موسیقی اصیل آذری در نمایش بهره بردیم. این نمایش در مجموع بسیاری از شاخصههای بومی منطقه از سوژه اصلی نمایش تا موسیقی و لباس و زبان و طراحی صحنه را در خود جای داده است. نمایش در مجموع روایتی مدرن را به شیوه چند رسانهای دنبال میکند و از این ابزارها در جهت خلق فضای ذهنی شخصیت نمایش سود میبرد. یکی از عناصر بسیار مهم و تاثیرگذار نمایش وجود و حضور «عاشیق» است که مونس ستارخان و در کنار اوست. میشود گفت عاشیق یک راوی یا عنصر همرازی همچون آثار کلاسیک است. اما در مجموع شاهد یک تراژدی ناب هستیم.
مصطفی در پایان سخنانش در خصوص اجراهای پیشین این اثر نیز اظهار کرد: تولید این نمایش در ابتدا تنها برای اجرا در تبریز و برای مردم ترک زبان آن منطقه بود. اما در طول اجراهای خود میزبان مخاطبانی از استانهای دیگر و کشورهای دیگر بودیم که به زبان ترکی آذری آشنایی نداشتند و با استقبال خوبی هم از سوی آنها مواجه شدیم. در نتیجه تصمیم گرفتیم تا میزبان مخاطبان در دیگر استانها هم باشیم. «تراژدی پارک اتابک» تا کنون نزدیک به 50 شب اجرا در تبریز و اهر، همچنین حضور در رویدادهای تئاتری مختلفی را پشت سر گذاشته است. این نمایش در جشنوارۀ سراسری سوره در تهران هم موفق شد در کارگردانی، متن، بازیگری و موسیقی به عنوان نمایش برگزیده انتخاب شود. حضور در جشنوارۀ بین المللی روزهای هنر در شهر ترابزون ترکیه هم از دیگر رویدادهایی که طی آنها این نمایش ارائه شده است. نکتۀ جالب توجه در این خصوص همزمانیهایی بود که با محتوای این نمایش پیش آمد. اولین روز تمرینهای این نمایش همزمان با 25 آبان سالروز شهادت ستارخان مصادف شد، اجراهای نمایش در تهران همزمان با سالروز صدور فرمان مشروطیت بود و اجرا در جشنواره روزهای هنر در ترکیه هم با سالروز تولد این شخصیت برجسته همزمان بود.
گفتنی است؛ نمایش «تراژدی پارک اتابک» دوشنبه 29 بهمن ماه در تماشاخانه سنگلج روی صحنه خواهد رفت.
ابراهیم عباسعلی زاده، میثم حبیبی، رامین بوستانی، إمحمدرضا قنبری، فرید ادهمی، عیسی قره خانلو و آرمان آزاد بازیگران این نمایش هستند.
همچنین سایر عوامل این نمایش عبارتاند از: هومن جلالی: دراماتوژ، فرزاد تقی لر: مشاور کارگردان، کریم میمنت نژاد: مشاور تاریخی، مهدی ولی زاده: ویراستار متن، جمال توانا: دستیار اول کارگردان، علی مجید پور: برنامه ریز، علی فکری: دستیار دوم کارگردان، علی فتوحی: طراح صحنه، رضا فلاحیان: طراح گریم و لباس، سامان ارمی: طراح نور، یاسین عباسعلی نژاد: دکوراتور، علی سلیمانی: مدیر صحنه، هادی امینی: جلوههای صوتی و تصویری، الهه نعمتی: گرافیک، رسول ایرانزاد: مدیر تولید، مهرداد خوشکار مقدم: روابط عمومی، علی فتوحی: سرپرست گروه.