«بارگاه سلیم خان» مرتضی خمسه ای بازمانده خیمه شب بازی ایران:
احساس غرور میکنم
مرتضی خمسه ای خیمه شب بازی «بارگاه سلیم خان» را در بخش خیابانی سی و هفتمین جشنواره فجر اجرا میکند.
به گزارش ایران تئاتر خیمه شب بازی «بارگاه سلیم خان» روز پنجشنبه 2اسفند در محوطه خانه هنرمندان و روز جمعه 3 اسفند در محوطه تئاتر شهر اجرا میشود. استاد مرتضی خمسهای، فرزند احمد خمسهای و برادر رضا خمسهای از پیشکسوتان عروسک سازی و عروسک گردانی سنتی ایرانی است. او از 4 سالگی نزد پدر که یکی از بزرگترین خیمه شببازان تاریخ ایران است، این هنر را آموخت و همراه برادرش به ادامه راه پدر پرداخت. پس از فوت رضا خمسهای، مرتضی خمسهای تنها بازمانده این شیوه نمایشی سنتی ایرانی است. او نه تنها با وجود سختی کار و بیماری به این کار ادامه داده است که حتی این روزها با وجود سرمای هوا و شرایط جوی متغیر همراه با خانوادهاش در بخش خیابانی جشنواره فجر برای مردم اجرا میکند.
خیمه شب بازی «بارگاه سلیم خان» نمایش داستان عروسکی به اسم مبارک در بارگاه سلیم خان است که به شیرین زبانی و بذله گویی شهره است. این نمایش با زبانی شیرین و طنز به بیان انتقاد و آموزههای اخلاقیمیپردازد.
بر طبق گفته همسر استاد مرتضی خمسهای نسخه اجرا شونده قدیمیترین شکل این نمایش است. او در این خصوص گفت: «دانشجویان رشته عروسکی در حال اجرا خیمه شب بازی و حتی همین نمایش هستند. ولی همواره تغییراتی به وجود میآید و آن فرم سنتی فراموش میشود. قدیمیترین این نمایش همانی است که در منزل ماست. عروسکها ممکن است حتی متعلق به 60 سال پیش باشند. تا جایی که من حتی مجبور به تعویض لباس فرسودهشان شدم. ولی قضیه از این قرار است که این نمایش باید به عنوان یک نمایش قدیمی و اصیل ایرانی تا جای ممکنه به همان شکل اصلی اجرا شود. تا ما بدانیم که خیمه شب بازی دقیقاً به چه شکلی از نمایش اطلاق میشود. البته که به فرمهای تغییریافته از این نمایش هم نیاز است ولی اصل خیمه شب بازی باید وجود داشته باشد و از دست رفتنش خیانت به هنر نمایش ایرانی است. این نمایش فرهنگ ما را نشان میدهد و ما باید این عروسکها و نمایش را به بچههایمان نشان بدهیم. این هنر نباید به بهانه پیر شدن از دست برود.»
همسر مرتضی خمسهای که در همه کارها او را همراهی و کمک میکند ادامه داد:«همه تلاش ما بر این است که این نمایش به سنتیترین و قدیمیترین و اصیلترین شکل ممکنه ادامه پیدا کند.»
خیمه شب بازی «بارگاه سلیم خان» روز سه شنبه 23 م در سی و هفتمین جشنواره تئاتر فجر یک مرتبه اجرا شده است.
همسر ایشان در این باره گفت: «به علت وضعیت جسمی و سن استاد نمیشود خیلی از کارها را پذیرفت و در خیلی محلها اجرا رفت. حتی سرما هوا در این اجرا خیابانی ممکن بود برای استاد مشکل ساز شود.»
مرتضی خمسهای درباره استقبال مردم از اثر گفت:«خنداندن مردم این روزها بسیار سخت شده است. مردم بسیار گرفتارند و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکنند. حتی اگر بخندند هم به نوعی از سر اجبار است. با این همه گویا لحظهای از مسائل درونیشان به بیرون پرت میشدند و میخندیدند.»
همسر ایشان در این رابطه ادامه دادند: «ما در تغییرات کوچک ابتدای کار به گرانی و خستگی و بی حالی مبارک از گرسنگی اشاره کردهایم و از این طریق با مردم ابراز همدردی کردیم. در واقع شادی مردم شادی بچههای من است.»
این نمایش داستانهای متفاوتی از جمله خواستگاری مبارک و عروسی مبارک است که زمان نمایش را به چیزی نزدیک به یک ساعت و نیم میرساند. به همین جهت تنها داستان بارگاه سلیم خان اجرا میشود.
استاد مرتضی خمسهای در پایان فرمودند: «من 82 سال از خدا عمر گرفته م و در تمامش به شغلی پرداخته م که از پدر به ارث بردهام. من از این بابت به خودم میبالم و احساس غرور میکنم.»