ایران تئاتر در آستانه برگزاری دور جدید همایش مرور میکند
چشمانداز تئاتر استانها در آیینۀ همایش روسای دفاتر انجمن هنرهای های نمایشی
همایش سراسری روسای دفاتر انجمن هنرهای های نمایشی ایران امری است که با هر دوره برگزاری ضمن راستی آزمایی وضعیت تئاتر در نقاط مختلف کشور، زمینه ساز تسریع توسعه تئاتر استان ها شده است .
به گزارش ایران تئاتر، همایش یک روزه روسای انجمنهای نمایش سراسر کشور در شهر مشهد صبح امروز در حالی برگزار میشود که این اولین نشست کاری مستقل روسای دفاتر انجمن هنرهای نمایشی کشور با مدیران تئاتر کشور در دوره جدید است. پیشتر و در مدیریت جدید انجمن این گردهمایی در حاشیه برگزاری جشنواره بین المللی تئاتر فجر و به عنوان یک بخش از همایش تئاتر استان ها برگزار شده بود. در ادوار گذشته نیز این همایش در ساختار مستقل برگزار شده و در هر برگزاری زمینه ساز رفع نواقص و تسریع در توسعه تئاتر استان ها شده است. در این دوره کارکردهای رسانه تخصصی در توسعه تئاتر استان ها ،بررسی طرح استقرار گروههای نمایشی، بررسی ترک تشریفات و واگذاری سالنها به بخش خصوصی، تفاهم نامههای استانی موضوعاتی است که در این همایش مورد توجه قرار خواهد گرفت. همچنین مجموعه نشست های ارتباطی مدیر عامل و مدیران انجمن هنرهای نمایشی ایران و مدیران مرتبط حوزه استان های اداره کل هنرهای نمایشی در کنار نشست مدیرکل هنرهای نمایشی و نشست با معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اهم برنامه های این نشست است.
همایش روسای دفاتر انجمن هنرهای های نمایشی کشور که هدف از آن تلاش در جهت اعتلای تئاتر استانها است، رخدادی کشوری است که طی آن روسای انجمن نمایشهای سراسر کشور به نمایندگی از جامعه تئاتری شهرها و استانهای کشور به هم اندیشی و ارائه تازهترین دادههای مرتبط با فعالیتهای هنرهای نمایشی در محدوده فعالیت خود میپردازند.
اهمیت همایشهای سراسری ادفاتر نجمنهنرهای نمایشی کشور
تاثیرگذاری همایشهای سراسری انجمنهای نمایش کشور امری است که همواره از سوی مدیران تئاتر کشور مورد تاکید واقع شده که ناظر بر اهمیت این رویداد است.
شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در ارتباط با اهمیت انجمنهای هنرهای نمایشی معتقد است: انجمن نمایش بزرگترین تشکل تئاتر کشور است که در تمام کشور نماینده دارد و از نظر قانونی در ساختار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان بازوی اجرایی عمل میکند. گاهی مواقع ما این موضوع را فراموش میکنیم. ما باید با چشم اندازی روشن به آینده فکر کنیم تا فعالیتهایمان بهبود یابد. استقلال کاری و توجه به سرمایه انسانی بسیار خوبی در اختیار انجمنهای هنرهای نمایشی است که این سرمایه در بهبود تئاتر در استانها باید به بهترین نحو ممکن مورد بهره برداری قرار بگیرد. رویه ما تقویت انجمن های هنرهای نمایشی و فعالیت های آن ها است، نقش جشنواره ها در فعالیت مستمر تئاتر در سطح استان ها بسیار تاثیرگذار است. نکته قابل توجه این است که نمی توانیم الگوی تئاتر استان های مختلف را تئاتر تهران قرار دهیم چون به لحاظ فرهنگی متفاوت هستند. ما باید روی بحث آموزش در استان های مختلف کار کنیم و در دوره هایی روی بحث آموزش سرمایه گذاری شد که تاثیرگذار بود. ما روی این موضوع برنامه ریزی می کنیم تا از طریق انجمن هنرهای نمایشی بحث آموزش تئاتر در استان ها را گسترش دهیم.
حمید نیلی مدیرعامل انجمن هنرهای نمایشی ایران نیز در این ارتباط با تاکید بر جریانساز بودن انجمنهای هنرهای نمایشی در سراسر کشور میگوید: موضوع حائز اهمیت این این است که جریانسازی باید از استانها آغاز شود. اگر بخواهیم تئاتر سالم، اندیشمند و دغدغهمند داشته باشیم باید از استانها و شهرستانها کار را آغاز کنیم و اصلیترین برنامههای اجرایی انجمن برای استانها است. در حالی که نیاز به سازمان تئاتر وجود دارد انجمن هنرهای نمایشی شهرستانها میتوانند به عنوان یک سازمان در کل کشور عمل کنند.
چشم انداز همگرایی انجمن های هنرهای نمایشی
روسای انجمن ها در جایگاه نمایندگان هنرمندان تئاتر استان ها قرار گرفتهاند تا ساختار اجرایی تئاتر را متحول کنند و برنامهها و چشماندازهای کلان و هدفهای بلندمدت داشته باشند و به دنبال اتفاقات مستمر و مداوم مستقل از سیستم دولت و مدیریتی باشند.
نباید فراموش کرد که انجمن هنرهای نمایشی مسئولیت پاسخ به تمام مسائل تئاتر را در هر استان بر عهده دارد و باید اعتماد مدیران کل و کارشناسان و هم از سویی دیگر اعتماد و وکالت هنرمندان را برعهده داشته باشد.ریشه تئاتر ما در استانها شکل میگیرد و اگر جریان تئاتر استانهای ما با روندی رو به رشد و بالنده و خلاق داشته باشد تئاتر ما میتواند بسیار بیش از این توانمند و تاثیرگذار باشد.
نکته دیگر درارتباط با حوزه پژوهش و انتشارات است که کمتر در استان ها مورد توجه قرار می گیرد. باید امیدوار بود نمایندگاه هنرهای نمایشی در استان ها این موضوع را بیش از پیش مدنظر قرار بدهند چراکه این مجموعهای است که به سهولت میتواند در اختیار باشد و در جهت تعالی تئاتر استانها میتوان از آن استفاده کرد. در سال های گذشته از هر استانی که در آن تاریخچه تئاتر استان و کتب پژوهشی تئاتر کار شده، همگی مورد حمایت قرار گرفتند و بر این اساس انجمن برای حمایت مالی از کارهای پژوهشی تئاتر در استانها آمادگی خود را نشان داده است.
خوشبختانه در حال حاضر تئاتر در استانها رونق گرفته و سرمایه خوبی به نام مردم وجود دارد که باید از آن به انحای مختلف استفاده کرد.طرحی را در شورای عالی مشورتی تئاتر کشور تحت عنوان پویش تئاتر شهرهای ایران با رویکرد آموزش مدنظر قرار گرفته است. مهمترین هدف این پویش تاکید بر نمایشهای ایرانی و بافت منطقه ای و بومی است و تلاش داریم با بهره گیری از اساتید مجرب یک کار مؤثر و زیرساختی در استانها انجام گیرد.
یکی از موضوعات مهم بحث اقتصاد تئاتر است که هنوز نتوانستهایم به خوبی داشتههایمان را معرفی کنیم تا نظرسرمایه گذار را جلب و او را ترغیب به سرمایه گذاری کنیم. امروز در تئاتر به نقطه ای رسیدهایم که در بحث اقتصادی دیگر باید روی پای خودمان بایستیم و اتکا به حمایتهای مالی دولتی نداشته باشیم. در برخی استانها مثل تهران، مشهد و شیراز این اتفاق رخ داده است . ظرفیتهای خوبی در بسیاری از استانها وجود دارد . بخشی از بودجه کشور در حال حاضر صرف آسیبهای اجتماعی میشود اگر استانها برای فرهنگ سازی این موضوعات ایده داشته باشیم میتوانیم به جای آنکه یک گروه را پیدا کنیم تا این کار را انجام دهد از ظرفیت استانها استفاده نماییم.
سرفصل هایی در ارتقای هم افزایی انجمن های هنرهای نمایشی
چگونه میتوان این هم افزایی میان انجمن های هنرهای نمایشی را ارتقاء داد؟ چه ظرفیت هایی برای این هم افزایی وجود دارد؟ چه ظرفیت هایی باید به وجود بیاید؟ رشد آگاهی های عمومی، رشد تحصیلات دانشگاهی، توجه خانواده ها به ایجاد شرایط مناسب برای ارتقاء فرهنگی و اجتماعی کودکان و نوجوانان، وجود قوانین بالادستی که نظر به مشارکت بیشتر مردم در حوزه های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی دارد و مواردی از این دست بخشی از ظرفیت های موجود ارتقاء و گسترش تئاتر در جامعه است و در این ارتباط می توان سرفصل هایی را پیشنهاد کرد.
انجمن هنرهای نمایشی ایران به عنوان نهاد منتخب هنرمندان تئاتر استانها اصلی ترین مجری مدیریت فعالیت های هنرمندان در استان هاست. بر این اساس لزوم اعتماد به انجمن و حمایت از فعالیت های آن اولین گام در رشد و توسعه تئاتر استان هاست.
واگذاری مدیریت تالارهای نمایشی در اختیار ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و تعامل با سایر سازمان های دارای امکانات سخت افزاری برای این نوع واگذاری ها راهی است برای برنامه ریزی تداوم اجراهای عمومی در استانها. متأسفانه در برخی واگذاری ها صرفاً نگاه اقتصادی مدنظر قرار گرفته است و مدیریت این اماکن به بخشهای غیرتخصصی سپرده شده است. در نظر نگرفتن ملاحظات این حوزه و توجه نکردن به صلاحیتهای تخصصی تحویل گیرندگان در آینده به مانعی جدی در گسترش تئاتر تبدیل خواهد شد.
ساخت مشارکتی تالارهای تخصصی کم هزینه از طریق انعقاد تفاهمنامه های همکاری با استانداری ها و شهرداری ها با هدف در اختیار گذاردن این اماکن به هنرمندان تجربه ای بدیع در چند سال گذشته است.
تأسیس تماشاخانه های خصوصی در شهر تهران و چند مرکز استان، از آن دست تجربه هایی بود که خروجی کم نظیری داشت. هنرمندان دیگر کمتر در نوبت اجرای عمومی آثار خود در تماشاخانه های دولتی میمانند. امکان تولید تعداد بیشتری نمایش را دارند و دایره مخاطبان گروهها با این استمرار گسترش یافته است. حمایتهای مادی و معنوی از متقاضیان تأسیس تماشاخانه های خصوصی در استانها از الزامات گسترش تئاتر در کشور است.
استفاده از ظرفیت سایر بخشهای وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم چون تعامل با کانونهای تبلیغاتی که در ساختار استانها ذیل معاونتهای فرهنگی تعریف میشوند و همچنین معاونت مطبوعاتی و اطلاعرسانی در کنار هم افزایی با نهادهایی که امکانات تبلیغی در اختیار دارند همچون شهرداریها از مهمترین گامها در حوزه تبلیغات و اطلاعرسانی تئاتر است.
هرچند گسترش اجراهای عمومی به گیشه پررونق تر می انجامد اما حمایت های مستقیم مالی از انجمن هنرهای نمایشی و هنرمندان ضرورتی اجتناب ناپذیر است. خوشبختانه برخی گروههای نمایشی این امکان را یافته اند که درآمدزا باشند. اما لزوماً تمام گروه های نمایشی این امکان را نخواهند داشت و ضروری است حمایت های مادی از گروه ها تداوم داشته باشند.
از دیرباز اعتبارات هنری در قالب حمایت از فعالیت های هنری در استانها به واسطه نبود ردیف های مشخص در موافقتنامه های اعتبارات ادارات کل استانها و اطلاق عام برای اعتبارات فرهنگی باعث اختلاف نظر بین هنرمندان رشته های مختلف و تشکیلات اداری بوده است. لزوم مشخص شدن این اعتبارات و هزینه کرد آن از طریق انجمن های تخصصی از ضروریات نظام یافتن مطلوب فعالیت هاست.
افزایش تعامل با وزارت آموزش و پرورش با هدف ترغیب به استفاده از تئاتر به عنوان مقوله ای آموزشی و البته با چشم انداز تربیت تماشاگران آینده تئاتر حرفه ای از نیازهای آینده تئاتر و هنر کشور است. خوشبختانه شورای عالی انقلاب فرهنگی در مصوبه «سیاستهای هنرهای نمایشی» به خوبی این مسأله را در نظر گرفته است اما متأسفانه در مقام اجرا با کاستی های قابل توجهی روبرو هستیم.
تبادل تجربیات روسای انجمن های در عرصه برنامه ریزی و اجرایی و اشتراک گذاری راه حل های تسریع امور مهمترین دستاورد همایش روسای دفاتر انجمن هنرهای های نمایشی است که با حضور مقامات ارشد تصمیمگیری در عرصه هنرهای نمایشی به نتایج ملموس بدل می شود.