فراکتال، احتما اشتباه، و آقای اشمیت کیه؟

 نمایش فراکتال کار مهدی سقا درباره هویت انسانی و جهان پس از مرگ یا مرگ اندیشی، احتمال اشتباه درباره هویت یا هویت باختگی و آقای اشمیت کیه؟ کار سهراب سلیمی درباره هویت خود و دیگران سه نمایشی هستند که می توانند اوقات شما را با طرح پرسش های بنیادین درباره مسائل مرتبط با هویت برای دقایقی پر کنند.

فراکتال

فراکتال را اگر به جهان مردگان و رمز و رازهای متافیزیکی ارزشی قایل هستید از دست ندهید؛ چه بسا  شباهت هایی بین این نمایش و فیلم های مرتبط با زامبی و جهان مردگان وجود داشته باشد که البته با نگره های متفاوتی چنین مباحثی را در پیش گرفته است.

مردگان از خاک بر می خیزند و تلاش می کنند تا خانه متروکه ای را که در آن ساکن هستند تعمیر کنند، آنها برانژه را که تنها فرد زنده خانه متروک است نیز به مردن دعوت می کنند.

فراکتال زبان نامتعارفی دارد چون جهان مردگان امر غیر واقعی است در نتیجه فکر کردن به چنین جهان ناممکنی –دستکم در دایرۀ درک معقول- پیامد باورپذیری ندارد. اولا قایل شدن به چنین جهانی نیازمند ایمان متافیزیکی است و برخی از بن با آن مخالفت می کنند مگر در حد خیال پردازی کودکانه قایل به آن باشند و ثانیا در صورت باور داشتن باز هم به دنبال یک شمایل ویژه تر از آن برخواهند آمد که ما در فراکتال آن را نمی بینیم. اینها خود دلایلی است که ارزشمندی این نمایش را برای جلب مخاطب بالاتر می برد چون مخاطب به دنبال یک وضعیت تازه خواهد رفت که هم باورش دشوار است و هم انکارش دشوارتر و این همان چالش ذهنی و روانی است که ما را ترغیب می کند که برایش ساعتها فکر کنیم و حتی با دیگران بحث و جدل داشته باشیم.

فراکتال لبریز از تکنیک های خاص در طراحی لباس و چهره پردازی است و ما را در یک وضعیت نسبتا آشکار از یک طراحی صحنه که یک ساختمان در حال ساخت و ساز و درواقع همواره ویران است، رودررو می کند و این همان پرسش بنیادینی است که این مدل از مردگان که به ناچار تا ابدیت شامل حالشان خواهد بود دچارش شده اند. بازیگران هم تن سپرده اند در این غوغای غیر قابل باور و از منظری ناشناخته به دنبال بیان چیزی هستند که ماهیت بیرونی و آشکاری ندارد اما چندان هم رد شدنی نیست و باید این نمایش را دید و از آن هراسید. به هر تقدیر، نمایش فراکتال در ژانر تئاتر وحشت قرار می گیرد؛ هرچند مولفه های تازه تری را دارد ارائه می کند و همچنین در شیوه کلی به دنبال یک بیان متفاوت تر از این ژانر است و به لحاظ نوع نگاه نیز می تواند یکی از دنباله روندگان خیام شادی زی باشد که به گونه ای جهان را انکار می کند و به درک معناداری از پوچی حاکم بر همه چیز می رسد که این نگاه از ایران به قلم هانری کوربن به فرانسه برگردانده شد و آدمی چون اوژن یونسکو متاثر از آن آثاری را آفریده است و حالا برگردان و برداشتی آزاد از شاه می میرد یونسکو در دل فراکتال تبدیل به حال و هوای اینجایی تر اجرا می شود.

نمایش «فراکتال» به کارگردانی و طراحی مهدی سقا در کارگاه دکور بنیاد رودکی روی صحنه رفته است. بازیگران این اثر عبارتند از مژده قربانی، آرزو صیدافکن، امیر بابا، شادی شیرمردی، پوریا خوش بین، کیا ثلاثی.

نمایش «فراکتال» با مضمون اجتماعی ساختاری است که هر جزء با کل آن همانند است. این اثر به نویسندگی، طراحی و کارگردانی مهدی سقا که در کارنامه کاری خود نویسندگی، بازیگری و کارگردانی در تهران و شهرستان و حضور در جشنواره بین المللی تئاتر فجر به چشم می خورد از نیمه آذر ماه ساعت 19:30 در کارگاه دکور تالار حافظ روی صحنه رفته است.

احتمال اشتباه

احتمال اشتباه به دنبال بیان ایرانی از یک قصه ایرانی است و در آن آمیزشی از جهان اساطیری و مسائل امروزی که گریبانگیرمان شده است، مطرح می سازد. به همین خاطر نیز دیدن نمایش احتمال اشتباه خالی از لطف نخواهد بود.

اینکه روزگاری کهن سهرابی بوده که در سمنگان از پدری ایرانی و مادری سمنگانی در یک ازدواج یک شبه به وجود آمده، حالا به دنبال کسب هویت است و دلش می خواهد به ریشه هایش برگردد و برای اینکار باید که در مسیر پر از خطری قرار بگیرد بی آنکه بداند کسب هویت به همین سادگی ها نیست که بتواند در یک لحظه به دستش بیاورد... در مقابل جوانان این روزگار با آنکه در بطن هویت ملی خود هستند اما بی خبر از آن، به دنبال نوعی بی هویتی در گریز از وطن، به دنبال مهاجرت در دوردستها خود را آواره می کنند. زبان و فرهنگ از جمله شاخص های مهم هویتی است که فردوسی بزرگ در شاهنامه اش به بیان حماسی آن را برای سده های بسیار آفریده است و می توان ایمان داشت که خواندن این کتاب هر ایرانی را متوجه وجوه پنهان و آشکارش خواهد کرد و حالا هر نقل و روایتی از آن در زمانۀ اکنون خود اثری در جهت بیداری مخاطبانش خواهد بود.  

حسین جمالی نگاه پژوهشی به جریان تئاتر دارد و بی ادعا دارد کارش را می کند و مشتاقانه همه را می شنود و به جان و دل هم این کار را می کند و از نقدها بهره های بهتر را در روال کار کردن هایش خواهد برد. او نقالی و تعزیه و نمایش های شادی آور و روحوضی را به دقت مطالعه کرده و به شناخت نسبی و کارکردی از آنها در اجراهایش رسیده است، چنانچه بخش بسیاری از این درک و دریافت را در اجرای احتمال اشتباه خواهید دید. بازیگران نیز پیرو چنین نگاهی بوده اند که هم در فضای کهن ایرانی سیر و سیاحت کنند و هم با اشراف بر تکنیک های بازی در نقالی و تعزیه بتوانند راویان توانمندی برای یک روایت کاملا ایرانی باشند.

 نمایش "احتمال اشتباه" به نویسندگی و کارگردانی حسین جمالی یک کلاژ با محوریت داستان "رستم و سهراب" است که روایت آن از دید تهمینه مادر سهراب شکل گرفته و با داستان‌هایی در عصر حاضر تلفیق شده است. این نمایش به تهیه‌کنندگی مشترک بنیاد آموزشی هنری رودکی و گروه نمایش "نیست" اجرا می‌شود. گروه تئاتر "نیست" در راستای فعالیت‌های آموزشی و اجرایی خود تلاش کرد تا حاصل برگزاری کارگاه آموزشی "بازیگری- روایت موزیکال" را که با عنوان پروژه "هدهد" در ابتدای امسال برگزار شد به شکل یک نمایش روی صحنه ببرد.

در این نمایش بازیگرانی همچون مجید رحمتی، حمید رحیمی، آرش غلام آزاد، بهناز نادری، مهتاب شهریاری، مهدی مختاری،  مونا آثار جوی، المیرا احمد، احسان امینی، طاها حسنوند، پریا زنجیرانی، نیکا فرامرزی،‌هانیه کلهر، مائده کیوانی، شیما ملکی، ستاره موسوی‌ها، ستار ناصری و اسما یدالهی بازی می‌کنند.

آقای اشمیت کیه؟

سهراب سلیمی دیگر یکی از کارگردانان جدی تئاتر ایران است که همواره در اجرای تراژدی، و کمدی و در عین حال تلفیق این دو گونه بسیار مهم تئاتر موفقیت هایی را بروز داده است. او تا یکی دو روز آینده در سالن استاد عباس جوانمرد خانه تئاتر واقع در خیابان سمیه پلاک 260 این نمایش را با بازی ایرج راد به صحنه می برد. شاید دلیل دوم دیدن این کار همانا حضور این بازیگر گرانقدر کشورمان باشد که سالها در صحنه بی ادعا کار خودش را کرده و ما نیز بارها شاهد درخشش این حضور بوده ایم و چه بهتر که این فرصت و درنگ تئاتری را این بار نیز از دست ندهیم.

سهراب سلیمی، کارگردان تئاتر، در جدیدترین تجربه خود نمایش «آقای اشمیت کیه؟» را دی‌ماه سال جاری در سالن عباس جوانمرد خانه‌تئاتر به صحنه می‌برد.

سهراب سلیمی بازیگر و کارگردان تئاتر که پیش از این نمایش هایی چون خرده جنایت های زن و شوهری، نوای اسرارآمیز، عشق لرزه و مهمانسرای دو دنیا را به صحنه برده بود، سال ۹۶ نمایش بوی خواب را در مجموعه تئاتر شهر اجرا کرد.

وی قصد دارد نمایش آقای اشمیت کیه؟ نوشته سباستین تیری، نمایشنامه نویس فرانسوی را به ترجمه شهلا حائری دی سال جاری با بازی ایرج راد، شهره رعایتی، میثم رازفر و سینا خدابخشی در سالن عباس جوانمرد خانه تئاتر به صحنه ببرد.

صبا علیزاده طراحی موسیقی، امیرحسین قدسی طراح صحنه، شهره رعایتی مشاور کارگردان و طراح لباس، رضوان عباسی منشی صحنه و معصومه علی‌نژاد مدیر صحنه نمایش آقای اشمیت کیه؟ هستند.

نمایشنامه آقای اشمیت کیه؟ را با لایه‌های طنز پنهان و به نوعی تلخ نوشته شده و نشان می دهد چگونه جبر زندگی اجتماعی در دنیای مدرن کم‌کم هویت افراد را از آنها می‌گیرد و هویت دیگری را (که با وجود آنها بیگانه است) به آنها تحمیل می‌کند. این نمایش پیش از این نیز با هدایت کارگردانان دیگری؛ از جمله شادروان داود رشیدی و سجاد همتی در تهران، سجاد مشتاق در مشهد و مانی آبادیان در شیراز و روی صحنه رفته است و تله‌تئاتری از آن از شبکه چهار سیما به کارگردانی اسماعیل موحدی ساخته و پخش شده است. بنابراین دیدن کار سهراب سلیمی فرصت و چالشی است که بشود در یک قیاس و تطبیق این اجراها به درک بهتری از این متن رسید.

سباستین تیِری نمایشنامه نویس، بازیگر، کمدین، عکاس و کارگردان تئاتر فرانسوی (متولد ۱۹۷۰) است که در سال ۲۰۰۹ موفق به دریافت جایزه مولیر برای همین نمایشنامه با عنوان بهترین نمایشنامه کمدی شده است. مولیر معتبرترین جشنواره تئاتر فرانسه است که از سال ۱۹۸۷ در این کشور برگزار می‌شود.