علیزاد در کارگاه «نگارش خلاق» عنوان کرد:
ساختار؛ حاصل تجربه زیستن ،تمرین و تجربه در نوشتن است
علی اکبر علیزاد مدرس کارگاه «نگارش خلاق» چهارمین همایش برگزیدگان جشنوارههای تئاتر استانها بیان کرد: همانطور که در تئاتر بدن مان را قبل از شروع گرم میکنیم؛ برای نوشتن هم باید ابتدا ذهنمان را گرم کنیم. در طول روز حداقل باید سه ساعت مداوم بنویسیم و یک ساعت اول فقط گرم کردن ذهن است. به یادآوری خاطرات و حتی چگونگی به یادآوری مسئله بسیار مهمی است.
به گزارش ایران تئاتر پنجشنبه ۵ دی ماه ۱۳۹۸ کارگاه «نگارش خلاق» با حضور علی اکبر علیزاد از ساعت ۱۰:۱۵ تا ۱۳:۱۵ در اولین روز از همایش برگزیدگان جشنوارههای تئاتر استانها در سالن مشاهیر مجموعه تئاتر شهر برگزار شد.
علی اکبر علیزاد متولد 1352 و عضو هیئت علمی دانشکده سینما و تئاتر است. از جملهی کتابهای تألیفی و ترجمه شده او به فارسی میتوان به «در انتظار گودو، ساموئل بکت»، «یادداشت هایی در باب سینماتوگرافی، روبر برسون»، «رویکردهایی به نظریه اجرا»، «راهنمای عملی نمایشنامهنویسی»، «اولئانا» و «سوء قصدهایی به زندگی آن زن» اشاره کرد. همچنین او ترجمه مشترک با منصور براهیمی کتاب «کارگردانی نمایشنامه، فرانسیس هاج» را داشته است. علیزاد سردبیری مجموعه نمایشنامههای بیدگل و مجموعه تئاتر، نظریه و اجرا در انتشارات بیدگل را عهدهدار است. علیزاد در زمینه تئاتر فعالیتهایی در گروه تئاتر آیین، گروه لو داشته است. کارگردانی نمایش در انتظار گودو(1383، تالار مولوی)، نگارش نمایشنامه شهرهای نامرئی(اجراشده در تئاتر شهر 1384) و کارگردانیِ نمایش اولئانا(دیوید ممت، تئاتر شهر، 1385) از جمله دیگر فعالیتهای تئاتری اوست.
علیزاد در ابتدای این کارگاه از هنرجویان خواست تا خود را معرفی کنند و در ادامه آنها را دعوت به تشکیل گروههای دو نفره و معرفی خود به یکدیگر کرد. بعد از این تمرین به آن ها گفت با فاصله از یکدیگر بایستند و گفتههای دوستانشان در تمرین قبل را در جمع بیان کنند. همچنین هنرجویان در ادامه کارگاه در جایگاهشان قرار گرفتند و تلاش کردند تا متن گفته شده توسط همگروهی شان را تندنویسی کنند. در ادامه دوباره به دعوت علی اکبر علیزاد ایستادند و اسامیشان را در جمع بیان کردند. همچنین شرحی از آنچه را که برایشان از صبح تاکنون اتفاق افتاده است، ابتدا رو به همگروهی شان و بعد در جمع بیان کردند. دوباره در این در مرحله مدرس کارگاه از آن ها خواست تا بر روی کاغذ هر آنچه از مکالماتشان را به یاد میآوردند، یادداشت کنند.
علی اکبر علیزاد در این مرحله بیان کرد: سعی کنید ذهنتان درگیر به یاد آوردن شود. این خیلی مهم است که بتوانید بیشتر به یاد آورید و بیشتر بنویسید.
در مرحله پایانی دوباره شرکت کنندگان کارگاه دو به دو ایستاده و چهار اتفاق مهم از هفته گذشته تا امروز خود را برای یکدیگر بیان کردند و مانند قبل گفته های هم گروهی خود را در جمع بیان کرده و بعد دوباره مرحله تندنویسی را انجام دادند.
مدرس کارگاه در پایان این مرحله بیان کرد: اینها تمریناتی برای گرم کردن ذهن است. همانطور که در تئاتر بدنمان را قبل از شروع گرم میکنیم؛ برای نوشتن هم باید ابتدا ذهنمان را گرم کنیم. در طول روز حداقل باید سه ساعت مداوم بنویسیم و یک ساعت اول فقط گرم کردن ذهن است. به یادآوری خاطرات و حتی چگونگی به یادآوری مسئله بسیار مهمی است. نوشتن اتفاقات روزانه از کارهایی است که همه نویسندگان انجام میدهند.
علیزاد استاد کارگاه در ادامه مبحث شخصیت پردازی را با طرح چند سوال و ویژگیهای مهم درباره کاراکتر پیش برد: نام، سن، جنسیت، ویژگیهای ظاهری، قومیت شخصیت، محل سکونت، مدل خانه، منبع درآمد، آرزوها، خاطرات، مشکلات، وضعیت کنونی و اعتقادات مذهبی برخی از نکاتی بود که هنرجویان موظف بودند در شخصیت پردازیشان به آن اشاره کنند. شرکت کنندگان میبایست در ۲ دقیقه و بدون وسواس ذهنی پاسخ های کوتاه به سوالات میدادند. جواب ها باید متفاوت از زندگی نویسنده باشد و شخصیت ها نیز ایرانی باشند.
این نمایشنامهنویس و مدرس کارگاه نگارش خلاق در چهارمین همایش برگزیدگان جشنوارههای تئاتر استانها، گفت: برای نگارش یک نمایشنامه باید در بازه زمانی کوتاهی اقدام کرد و نباید در نوشتن وقفه انداخت؛ زیرا در این صورت احتمال این که رابطه تان را با متن یا بخشی از آن از دست بدهید وجود دارد. همچنین نویسنده نباید سوالاتی را درباره کاراکترها از خود بپرسد که درباره آن از قبل اطلاعاتی میداند. او نباید درباره پاسخ این سوالات پیش فرضی داشته باشد. همچنین باید سوالاتی را مطرح کند که کاراکتر را از ابهام خارج کند.
او افزود: فرآیند نوشتن شبیه فرآیند رشد و شکل گیری یک گیاه است. نمیتوان به یک گیاه دستور داد که چه زمانی و چگونه رشد کند؛ زیرا ممکن است بمیرد. نویسنده لازم است گاهی خود را به ندانستن بزند و از این که نوشته اش او را به کجا میبرد، نترسد. در این صورت هیجان نوشتن در فرآیند آن حفظ میشود. یادگیری در هنر نیز به همین صورت است.
این نویسنده همچنین خاطر نشان کرد: سوال پرسیدن نویسنده از خود درباره کاراکتر به او کمک میکند نوشته چیزی را به دست دهد که انتظارش را ندارد. بهترین چیزها و دستاوردها نیز اساسا در زندگی همینطور اتفاق میافتد؛ چیزهایی که انتظارشان را نداریم!
او در ادامه به شرکت کنندگان کارگاه توصیه کرد خود را زیاده از حد درگیر مباحث نظری و تئوریک در نمایشنامه نویسی نکنند و گفت: لزوما نباید و نمیتوان با استفاده از پیش فرض های نظری کاراکتری را خلق کرد. بلکه زمانی این خلق محقق میشود که قلم روی کاغذ حرکت کند. ساختار یک کلیشه نیست که نویسنده به اثر خود تزریق کند بلکه ساختار حاصل تجربه زیسته و سال ها تمرین و تجربه نویسنده در نوشتن است.
علیزاد همچنین با اشاره به مصادیقی از آثار بزرگترین نمایشنامه نویسان جهان چون داستایوفسکی، هارولد پینتر و دیوید مَمت توضیح داد: اگر نمایشنامهنویسی الگوی کلامی ثابتی را به همه کاراکترهایش تحمیل کند کار اشتباهی کرده است؛ به همین دلیل است که خواندن نمایشنامه ها به زبان اصلیشان فضای رئالیستی آنها را بیشتر القا میکند.
چهارهمین همایش برگزیدگان جشنوارههای تئاتر استانها تا ۱۰ دی ماه در مجموعه تئاتر شهر و هتل باباطاهر برگزار میشود
سیوهشتمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به دبیری نادر برهانیمرند از روز ۱۰ تا ۲۰ بهمنماه سال جاری برگزار میشود.