لب کلام هنرمندان در گفتوگوهای هفته 17
تعطیلی خسارت بار سالن های تئاتر و بازگشایی دشوار
ضرورت نگاه جدی به جایگاه فرهنگ و هنر در شرایط بحران
ایران تئاتر- عباس عبدالعلیزاده: متن پیش رو مروری دارد بر مهمترین گفت و گوهای کوتاه و بلندی که هفته گذشته با موضوع هنرهای نمایشی روی خروجی خبرگزاریها و سایت ها منتشر شده است. به نظر می رسد تعطیلی های ناگهانی، گاه و بی گاه و تمدید های بی برنامه تئاتر تاثیر مستقیمی در کاهش انگیزه خبرگزاری ها در تهیه گفت و گو نیز داشته است؛ به همین دلیل در هفته گذشته اغلب رسانه ها کاهش چشمگیری در تولید و انتشار گفت و گو داشته اند.با این وجود در اغلب گفت و گوها از مسئولان دولتی خواسته شده تا در تصمیماتشان نگاه حمایتی جدی تری به تئاتر داشته باشند و جایگاه واقعی فرهنگ و هنر در یک جامعه را درک کنند.همچنین از روز گذشته فعالیت اصناف تا ساعت ۱۸ خواهد بود. باید منتظر بازخورد این تصمیم در هفته جاری باشیم.
متن گفت وگوهای منتشر شده را در بخش «لب کلام» بصورت خلاصه آوردهایم تا مخاطب این متن در دنیای پرسرعت امروز درجریان مهمترین بخشهای این گفت و گوها قرار بگیرند. بدیهی است علاقمندان برای خواندن مشروح گفت و گوها می توانند به منبع مطلب که در ذیل هر گفت و گو ذکر شده مراجعه کنند. درضمن این مباحث، در طول هفته گذشته ایران تئاتر هم گفتگوهای کوتاه و بلندی با هنرمندانی منتشر کرده که مشروح این گفتگوها در سایت برای مخاطبین قابل مشاهده است.
ایرج راد : پرسشهای بیپاسخ درباره بودجه فرهنگی
ایرج راد از هنرمندان باسابقه تئاتر و رئیس هیأت مدیره خانه تئاتر و رئیس شورای عالی خانه هنرمندان ایران درباره وضعیت بودجه فرهنگ و هنر در حوزه تئاتر گفت: مسأله بودجه فرهنگ و هنر به طور کلی هیچگاه خیلی جدی موردتوجه قرار نگرفته و تعریف و جایگاه فرهنگ و هنر برای مسئولان امر مشخص نیست و حتی آنها هم تعریفی در این زمینه نمیدهند.
لب کلام
اینکه مسأله فرهنگ و هنر چقدر میتواند در جامعه مؤثر باشد برای مسئولان مشخص نیست.
بسیاری از کسانی که مسئولیت فرهنگ و هنر بر دوششان بوده است با این مقوله و رشتههای گوناگون هنر آشنایی کامل نداشته و ندارند و از این رو فرهنگ و هنر را جدی نمیگیرند.
شاید در مقاطعی و با حضور فردی دغدغهمند این قضیه تکان مختصری خورده باشد
بهطور کلی به فرهنگ و هنر بهعنوان یک اصل و فعالیت زیربنایی و ساختاری توجه و دقت نشده در نتیجه بودجه لازم برای گسترش فرهنگ و هنر و فضاهای فرهنگ و هنری در نظر گرفته نشده است.
این یکی از اشکالات اصلی و اساسی است چون واقعیت قضیه مشخص نیست طبیعتاً اعتنای به قضیه هم مشخص نیست.
حمایتهای مادی و معنوی باید همسوی یکدیگر برای حمایت از فرهنگ و هنر در نظر گرفته شود
تا بتوانیم در جامعهای فرهنگی، با گسترش فضاهای فرهنگی و هنری مواجه باشیم.
تا افراد جامعه احساس این را داشته باشند که به سوی گستردگی و گسترش فضاها و فعالیتهای فرهنگی و هنری کشیده میشوند.
تأثیرات، ارزشها و جایگاه فرهنگ و هنر باید شناخته شود تا بر اساس این شناخت بتوان بودجه واقعی را برای گسترش فضاهای فرهنگی و هنری و کل فرهنگ و هنر جامعه در نظر گرفت
تأثیرات، ارزشها و جایگاه فرهنگ و هنر باید شناخته شود تا بر اساس این شناخت بتوان بودجه واقعی را برای گسترش فضاهای فرهنگی و هنری و کل فرهنگ و هنر جامعه در نظر گرفت.
این امر مستلزم گرفتن آمار است.
ما باید آمار تعداد فعالان هنر در هر کدام از شاخههای هنری را داشته باشیم و با بررسی هر کدام از شاخهها و جایگاه ویژه هر کدام ببینیم چه نیازهایی برای تکامل، بهتر شدن و گسترش شان دارند.
در ارتباط با تئاتر آیا آمار دقیقی از اینکه هر سال چه تعداد فارغالتحصیل هنرهای نمایشی داریم وجود دارد؟
آیا امکان اشتغالزایی برای این افراد و جوانهایی که چهار سال از عمر خود را صرف این رشته در دانشگاه میکنند، فراهم است؟
آیا امکان اشتغال و فعالیت برای کسانی که در حال حاضر فعالان و حرفهایهای رشته تئاتر هستند و از این طریق امرار معاش و گذران زندگی میکنند، فراهم هست؟
حمایتهایی که باید از این فعالان شود در چه زمینههایی قرار دارد؟
در چه زمینههایی از این فعالان حمایت مادی و معنوی میشود؟
آیا امکانات اجرایی برای اینها وجود دارد؟
آیا تئاتر خصوصی که به عقیده من هنوز نداریم، جایگاه و تعریفی دارد؟
جایگاه و تعریف تئاتر دولتی کجاست و آیا مشخص است؟
باید ببینیم جوامع دیگر چگونه برای گسترش فضاها و فعالیتهای تئاتریشان کار میکنند.
اعتبار تئاتر در گروه و فراتر از گروه، کمپانیهای تئاتر است.
آیا ما در کشورمان کمپانیهای تئاتر داریم که از کارگردانها، بازیگران و عوامل مختلف در آن کمپانیها کار کنند و کمپانیها برای فعالیتهای خود برنامهریزی کنند و دولت نیز از آنها حمایت کند؟
آیا امکانات و سالنهای اجرایی برای فعالیت کمپانیها وجود دارد؟
هیچکدام وجود ندارد و همه چیز آشفته و در یک آشفته بازار وجود دارد.
ما یک گروه پایدار و پابرجا در تئاتر نداریم چه برسد به یک کمپانی.
یک گروه برای اینکه بتواند عوامل خود را نگه دارد باید برنامه و بودجه سالانه خود را داشته باشد و وقتی هیچ چیزی مشخص نیست گروه هم نداریم.
یک گروه تئاتر هم که قصد تولید یک نمایش را دارد مشخص نیست که آیا این اثر روی صحنه خواهد رفت یا نه.
چه حمایتهای مادی و معنوی، چه حمایتهایی به لحاظ سالن از گروه میشود؟
هزینههای تولید یک اثر را چگونه تأمین خواهد کرد؟
هزینههای زندگی اعضای درگیر تولید و اجرای یک نمایش چگونه تأمین خواهد شد؟
ما در خانه تئاتر درباره تکتک این سؤالها و مسائل به گونههای مختلف بحث، گفتگو و مصاحبه کردهایم ولی واقعیت قضیه این است که گوش شنوایی که به مقوله فرهنگ و هنر اهمیت بدهد وجود نداشته است.
اینکه این بودجه چگونه باید صرف شود و چه بخشی از آن مربوط به تولید، پرسنل و مسائل عمرانی، ساخت و سازهای سالنهای تئاتری است، باید مشخص شود.
جایگاه هر کدام از اینها و بودجه، نیازها، امکانات بالقوه انسانی و امکانات بالفعل باید معلوم شود.
هیچکدام از مسائل مورد بحث فقط مختص محدوده تهران نیست که اینگونه در آن سردرگم شدهایم، ایران فقط تهران نیست و ایران تمام ایران است.
این مسائل نیازمند نگاه دقیق و بحث و بررسی است تا بودجه بر اساس برنامهریزی و سیاستگذاری در نظر گرفته شود و زمینهها و عنوانهای بودجه مشخص باشد تا در همان زمینهها صرف شود.
اگر در زمینههایی جذب بودجه انجام و صرف نشد باید چرایی این امر بررسی و مشکلاتش مشخص شود تا تنظیم درست انجام شود.
خبرگزاری مهر
شهرام گیلآبادی: پروتکلهای حمایتی باید در کنار پروتکلهای بهداشتی قرار گیرد
شهرام گیلآبادی مدیرعامل خانه تئاتر درخصوص مصوبه ستاد ملی مبارزه کرونا مبنی بر پایان زمان فعالیتهای فرهنگی تا ساعت 18 گفت: هیئت مدیره خانه تئاتر این موضوع را مورد بررسی قرار داد و طبق یادداشتی نظر خود را در ارتباط با این موضوع به زودی اعلام خواهیم کرد. در مجموع هیئت مدیره خانه تئاتر روح و نظر کلیاش بر این است که تمام موضوعات اعلام شده به شکل کارشناسی باشند و در صورتیکه کارشناسان هنری در کنار فضای تخصصی بهداشت و درمان نباشند بدون شک مشکلاتی پیش خواهد آمد.
لب کلام
از ابتدا از سوی هیئت مدیره خانه تئاتر اعلام شده که کارشناسان تئاتری آمادگی آن را دارند تا در کنار کارشناسان بهداشت و درمان قرار گیرند تا بتوانیم به جمعبندیهای کم نقصتری برسیم.
متاسفانه مشاهده شده که بخشهای تخصصی بهداشتی و درمانی معمولاً دچار اشتباهات فاحشی در ارتباط با مشاغلی که تخصص در آن ندارند، هستند.
اگر این اتفاق با وجوه و تصمیمات تخصصی همراه باشد بدون شک به نفع کشور خواهد بود.
زمان اعلام شده به منظور پایان کار فعالیتهای فرهنگی از سوی ستاد ملی مدیریت کرونا ساعت کارشناسی شده نیست.
بدون شک باید ساعت اعلام شده به شکل کارشناسی و دقیق باشد و در این راستا باید در آن نظرات کارشناسان هنری و تئاتری در نظر گرفته شود.
متاسفانه بسیار موارد این چنینی وجود دارد که اشتباهات فاحشی نهفته درون خود دارند.
به عنوان مثال بارها اعلام شده که اگر مشاغل مختلف مثل مشاغل هنری در نظر داشته باشند فعالیت خود را آغاز و ادامه دهند، در کنار پروتکلهای بهداشتی به یقین باید دستورالعملهای حمایتی نیز تعریف شود.
واقعیت این است که اهالی تئاتر که در این شرایط روی صحنه میروند جانفشانی میکنند و در این گذشتی که دارند حداقل باید بیمه تامین اجتماعی، بیمه تماشاخانه و همچنین بیمه کرونا و نکات حمایتی مادی و معنویشان در دستورالعملها دیده و رعایت شود.
به منظور تعیین ساعت اعلام شده ستاد ملی مدیریت کرونا با هیئت مدیره خانه تئاتر مشورتی نداشته است
به نظر میرسد که ستاد ملی مدیریت کرونا با صنوف دیگر هم مشورتی در این خصوص نداشته است
صنوف هنری با یکدیگر در ارتباط هستند و این مسئله منجر به آن میشود که از اقدامات یکدیگر مطلع باشیم.
هنرآنلاین
ایمان افشاریان: چرا تعطیلی تئاتر و سینما مقطعی تمدید میشود؟
ایمان افشاریان نویسنده و کارگردان تئاتر درباره آسیبی که تعطیلی فعالیتهای تئاتری به بدنه تئاتر کشور وارد کرده است گفت: معتقدم اگر دولت اعلام کند که تئاتر برای طولانی مدت تعطیل است، این مسئولیت و وظیفه را پیدا میکند که از اهالی تئاتر حمایت کند و چون نمیخواهد این کار را انجام دهد، ترجیح میدهد که تعطیلی تئاتر و سینما به صورت مقطعی اعلام شود.
لب کلام
در حال حاضر هیچ گروه حرفهای قادر به آماده سازی یک اثر نمایشی نیست و اصلاً منطقی هم نیست.
برای حداقل یکی شدن دخل و خرج تئاتر نیاز به فروش بلیت و تماشاگر داریم،
پس الان که تماشاگری وجود ندارد، تئاتری هم وجود ندارد.
البته بحرانها و معضلاتی که در تئاتر وجود دارد، زیاد ارتباطی به بحران کرونا ندارد چون آنقدر مشکلات عدیدهای در نچرخیدن چرخ تئاتر وجود دارد که کرونا تنها این مشکلات را عیانتر کرده است.
چرخه معیوبی در تئاتر ما جریان دارد که زیاد ارتباطی به کرونا ندارد.
از زمانی که در تئاتر خصوصی سازی اتفاق افتاده است دولت فراموش کرده که اجرای خصوصی سازی احتیاج صددرصد به سوبسید دارد و در همه دنیا هم اتفاق میافتد
دولت هیچ حمایتی از تئاتر نمیکند و اجراها هم به شیوهای شده است که مجبور هستید از یک بازیگر چهره در کارتان استفاده کنید و همین مساله ماهیت اصلی تئاتر را از بین برده است.
برای تأمین مخارج باید متوسل به اسپانسر شد و اسپانسر هم بدون وجود بازیگر چهره حاضر به سرمایهگذاری در کار نیست.
چرخه معیوبی در تئاتر ما جریان دارد که زیاد ارتباطی به کرونا ندارد.
معتقدم در این شرایط هم تئاتر باید کلاً تعطیل شود چون تئاتر با نفس تماشاگر زنده است و اگر جادوی حضور تماشاگر در صحنه نباشد آن اجرا موفق نخواهد بود.
تئاتر آنلاین و تله تئاتر هم مشتقات تئاتر هستند و عملی کردنشان در این شرایط بد نیست.
شاید بتوانند به عنوان یک جایگزین معرفی شوند و با عناوین تازهای مثل «کرونا تئاتر» که مناسب این دوران است، فعالیت کنند
این به معنای روشن نگاه داشتن چراغ تئاتر نیست.
همین اتفاقات باعث میشود خیال دولت راحت شود و بگوید حالا که تئاتر تعطیل نیست پس وظیفهای هم در قبال حمایت از آن وجود ندارد.
چندین ماه است هنرمندان تئاتر درآمدی نداشتهاند. در چنین شرایطی تئاتر باید با اختصاص سوبسیدهای دولتی کاملاً تعطیل شود چون کرونا با کسی شوخی ندارد و شاهد هستیم روزانه بیشتر از ۴۰۰ نفر در حال مرگ هستند.
این آمار به معنای یک فاجعه انسانی است و شبیه همان طاعون و وبایی است که قرنها قبل جان هزاران انسان را گرفت و تنها ظاهرش مدرن شده است.
وقتی به عنوان بازیگر روی صحنه هستید و تعداد تماشاگر به اندازه مورد انتظارتان نیست، حالتان بد میشود چه برسد به اینکه بدانید، قرار است تنها نصف ظرفیت سالن بلیت فروشی شود که در این شرایط آن نصف ظرفیت هم پر نخواهد شد پس انگیزه مناسبی برای روی صحنه رفتن نخواهید داشت.
از طرف دیگر از کجا میدانیم هرکدام از عوامل نمایش و یا مخاطبانی که کنار هم نشستهاند، ناقل بیماری نیستند؟
چون این امکان وجود دارد که هرکس با وجود اینکه نکات بهداشتی را هم رعایت میکند، به بیماری مبتلا یا ناقل باشد.
ما برای بیرون آمدن از این معضل نیاز به قرنطینه کامل داریم تا شاید بتوانیم باز هم مثل روزهایی که خیلی از ما دور است و قبلاً تجربه کردهایم دوباره کنار یکدیگر در خیابان راه برویم و فعالیتمان را از سر بگیریم.
خبرگزاری مهر
نادر نادرپور: راهاندازی دوباره تماشاخانههای تعطیل شده ساده نیست
نادر نادرپور مدیر تماشاخانه «اهورا» گفت: تماشاخانه های خصوصی احتیاج به حمایت و بودجه کافی دارند تا بتوانند سالنها را حفظ کنند؛ در صورتی که هیچ حمایتی از آنها صورت نمیگیرد. راهاندازی مجدد تماشاخانههای تعطیل شده کار راحتی نیست و تکرار حضور افرادی مثل مصطفی کوشکی برای مدیریت آنها ناممکن است.
لب کلام
دولت میتواند از تماشاخانههای خصوصی حمایت کند تا به فعالیت خود ادامه دهند.
همانطور که در شرایط سخت از اماکن مختلف حمایت میشود، مدیران تماشاخانه های خصوصی نیز انتظار حمایت دارند.
چرخه مالی ایجاد شده از این تماشاخانهها قابل توجه است و به لحاظ اقتصادی و اشتغال زایی تأثیر بسزایی دارد.
تماشاخانه های خصوصی هزینه های زیادی دارند که باید تأمین بشود؛ گروه های تولیدکننده برای اینکه بتوانند هزینه ها را تأمین کنند بعضاً سراغ سلبریتیها میروند ولی همه نمایشها به این شکل نیست.
ما از ابتدای شیوع ویروس کرونا تا امروز اجرا نداشته ایم؛ یعنی از اسفند تا همین لحظه تقریباً روزی سه اجرا را از دست داده ایم.
البته آخرین تئاترم یعنی «دوستان» را چند شب روی صحنه داشتم که به مبلغ ناچیزی فروش رفت.
جرأت ساخت کار جدید را ندارم؛ زیرا در این شرایط هزینه خرج شده برای تئاتر بازنمیگردد.
با شرایط پیش آمده امکان بسته شدن دیگر تماشاخانهها از جمله «اهورا» هم وجود دارد.
دولت حق دارد که نگران سلامتی مردم باشد اما خطر باز بودن رستوران ها بالاتر از رفتن به تئاتر است.
کما اینکه در رستوران ها و کافه ها غذا سرو میشود اما در سالن های تئاتر مخاطب فقط به تماشای نمایش مینشیند.
زمانی که تعداد نمایش ها زیاد باشد حال افراد جامعه بهتر است.
امورات فرهنگی نباید یک سویه باشند کما اینکه باید سلیقه های مختلف مردم را در نظر گرفت و تامین کرد که یکی از آنها تئاتر است.