مدیرکل هنرهای نمایشی در گفتوگو با ایران تئاتر:
تلویزیون تئاتر ایران امکان تعامل و تبادل بینالمللی آثار نمایشی را فراهم میکند
قادر آشنا مدیرکل هنرهای نمایشی گفت: عرصه بین المللی تئاتر ایران از جمله اهداف اصلی ماست و سامانه تلویزیونی تئاتر ایران این امکان را فراهم میآورد که با کمپانیهای مطرح تئاتر در جهان، تعامل و تبادل داشته باشیم.
به گزارش ایران تئاتر، ایجاد سامانه تلویزیونی تئاتر ایران با پوشش وسیع رویدادهای تئاتری کشور توانسته است دسترسی قابل قبولی را در سراسر کشور برای هموطنانی که به دلایلی از جمله شیوع کرونا، بُعد مسافت و نظایر آن قادر به مواجهه رو در رو با برنامههای جاری عرصه تئاتر نیستند، ایجاد نماید. همچنین آغازگر راهی باشد که به بزرگراه بین المللی عرضه هنرهای نمایشی ایران و تبادلات فرهنگی راه می یابد .به این بهانه با قادر آشنا؛ مدیرکل هنرهای نمایشی ارشاد و رئیس سی و نهمین جشنواره "تئاتر فجر" گفتوگویی ترتیب دادهایم که در ادامه میخوانید:
ابتدا در مورد روند برگزاری جشنواره "تئاتر فجر" طی روزهای گذشته و اینکه ارزیابی شما از این دوره از جشنواره در شرایط خاص کرونا چیست، توضیح بفرمایید؟
قطعاً جشنواره امسال تفاوتهای جدی با سالهای گذشته داشته و به واسطه شرایط حاکم بر کشور ناشی از شیوع بیماری کرونا ستاد برگزاری جشنواره از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا تنها مجوز استفاده از 30 تا 50 درصد ظرفیتهای سالنها و اماکن نمایشی را پیدا کرد. این امر ناگزیر ما را به سمت استفاده از ظرفیتهای جدید در امر ارائه و به اشتراکگذاری رویدادها و اجراهای نمایشی جشنواره گذاشت؛ ظرفیتهای جدیدی که غالباً در فضای مجازی و اینترنتی فراهم میشود و البته از خیلی قبلتر برخی پلتفرمها جسته و گریخته به این کار اهتمام داشتند اما ما باید به فکر ایجاد یک سامانه جامع و مرجع در این زمینه میبودیم و لذا سامانه تلویزیونی تئاتر ایران ایجاد شد که استقبال خوبی نیز از آن به ویژه به واسطه رویدادهای سی و نهمین جشنواره تئاتر فجر به عمل آمد. خوشبختانه تاکنون کارهای جشنواره با شکل و شمایل جدید ایجاد شده به خوبی پیش رفته است که امیدواریم این توفیق تا پایان نیز ادامه داشته باشد.
اشاره به سامانه تلویزیونی تئاتر ایران کردید، در مورد روند شکلگیری این پلتفرم جامع تئاتر که رویدادهای رسمی تئاتر کشور را پوشش و آن را در دسترس علاقهمندان قرار میدهد، توضیح دهید؟
من از همان ابتدا که افتخار حضور مجدد در اداره کل هنرهای نمایشی را پیدا کردم در برنامهها و چشم اندازهایی که به منظور اجرایی شدن اعلام کردم یکی استفاده از ظرفیتهای جدید به ویژه فضای مجازی در چند محور برای گسترش و تعمیم برنامههای تئاتری به منظور استفاده حداکثری مردم و علاقهمندان به این حوزه بود؛ هر چند که از همان ابتدا نیز نقدهایی در مورد این بهرهوری صورت گرفت و برخی از کارشناسان و فعالان تئاتر معترض بودند که تئاتر ماهیتی زنده و رخ در رخ نمایشگر و تماشاگر دارد و نمیتواند به واسطه فضای مجازی و پلتفرمهای فعال در این فضا، تئاتر را در دسترس مردم قرار داد اما واقعیت این است که در شرایط عادی و حتی به دور از پاندمی و شیوع یک بیماری همچون کرونا هم عملاً دسترسی همه علاقهمندان به تئاتر به مجموعه برنامههای نمایشی و اجراهای صحنه میسر نیست و باید با استفاده از این تمهیدات شرایطی را فراهم آورد که آنها نیز بتوانند نهایت استفاده را از این برنامهها ببرند لذا موضوع را با یک گروه حرفهای که پیشتر هم کارهای مشابهی برای ما آن هم در ظرف زمانی کوتاهی انجام دادند وارد مذاکره شدیم که به جرئت میتوانم بگویم من و همکاران کارشناسم در اداره هنرهای نمایشی بالغ بر 30 جلسه نشست هماندیشی برای تحقق این امر داشتیم تا به یک زبان و فهم واحد برسیم که ابتدا ما چه میخواهیم و سپس اینکه تا چه اندازه آنچه که ما در نظر داریم میتواند به مرحله اجرایی و عملیاتی شدن نزدیک شود و نتیجه اینکه تلویزیون تئاتر ایران راه اندازی شد تا به این واسطه هنرمندان و فعالان تئاتر که به دلایلی از جمله کرونا و یا دور بودن از محافل تئاتری نمیتوانند به شکل زنده و حضوری از آنها استفاده کنند در هر جایی امکان استفاده از این برنامهها را داشته باشند.
به نظر در ایجاد این سامانه بطور جدی افق و چشمانداز بینالمللی را نیز ترسیم کردهاید؟
به طور حتم، یکی از اهداف ما عرضه تئاتر ایران در عرصه بینالمللی است و در گام نخست هموطنان ما در کشورهای گوناگون مخاطب هدف این سامانه بودند تا آنها هم در جریان تحولات و برنامههای تئاتری و جشنوارهها قرار گیرند که گزارشها حاکی است بازخوردهای مثبتی نیز داشته است و درصدد هستیم تا موانع احتمالی عدم ارتباط به این شکل را برطرف سازیم، اضافه بر این ایجاد این سامانه ارتباط خوبی میان ما با کمپانیهای مطرح تئاتری دنیا نیز فراهم خواهد کرد و زمینه برای تعامل و تبادل آثار نمایشی به منظور بهتر دیده شدن ظرفیتها و خلاقیتهای تئاتری فعالان نمایشی را فراهم خواهد کرد.
در مورد نحوه نظارت بر محتوی سامانه هم توضیح بفرمایید...
در این مورد حرف آخر را در اعطای مجوز سازمان سینمایی میزند اما از نزدیک شاهد بودم که سازمان سینمایی نیز گفت و گوهایی با فعالان تئاتری داشت و نظر آنها هم تأمین شد و در یک کلام پای به پای آنها جلو آمده است. به این حال باید این نکته را قبول داشت مثلاً مجوزی که پیشتر به یک اجرای صحنه نمایشی داده شده است، چندان مناسب برای چنین سامانهای نیست چرا که در شکل اول مجوز در روند بازبینی یک اثر نمایشی برای عده کمی از مخاطبان است که اغلب تئاتری هستند و با مناسبات و عرفیات صحنه آشنا هستند ولی در این شکل ارائه که اغلب آثار ممکن است به اتفاق اعضای خانواده دیده شود، برخی از واژگان و ادبیات حاکم بر نمایش و همچنین حرکات نمایشگران ممکن است قابل پذیرش از سوی مخاطبان عام نباشد و لذا حساسیتهای ویژه ای برای اعطای مجوز در این شیوه ارائه وجود دارد.