واکنشها به آزار و تیرباران نظر محمد خاشه
قتل کمدین ؛ پیامی برای هنرمندان افغان
انتشار ویدئویی از «نظر محمد» مشهور به «خاشه جوان قندهاری»، طنزپرداز مشهور افغان نشان میدهد که او پیش از آنکه توسط طالبان تیرباران شود، مورد ضرب و شتم قرار گرفته است. مظلومیت او در هفته پس از تیرتباران واکنش های بسیاری را برانگیخت.
به گزارش ایران تئاتر این ویدئو که در شبکههای اجتماعی منتشر شده است، خاشه جوان را پس از بازداشت نشان میدهد که افراد مسلح کنار او هستند و یکی از این افراد به صورت این طنزپرداز افغان سیلی میزند.
یکی از افراد از او میپرسد که کجا او را گرفتهاند و خاشه در جوابش میگوید روز عید در خانهام.
در این زمان او چیزی میگوید که یکی از افراد مسلح با سیلی به صورتش میزند و میگوید "خفه شو."
پس از مرگ خاشه ویدیوهای طنزهای او در شبکههای اجتماعی دست به دست میشوند.
زمانی که زنده بود خنده بر لبان بسیاری آورد، اما قتلش خیلیها را خشمگین و نگران کرد. مقامهای دولتی، شخصیتهای فرهنگی و کاربران شبکههای اجتماعی در روزهای اخیر نسبت به این واقعه واکنش نشان دادند.
خصوصا اسیلی زدن طالبان به صورت خاشه واکنشهای زیادی داشته است از جمله حمیرا قادری نویسنده افغان در توییتر نوشت: "خاشه و نگاه مظلومش را از یاد نمیبریم. در دل اندوه جاودانه این سرزمین بذر خنده در دامن داشت."
نبی تنها ، هنرپیشه سینما گفت: "واقعاً نگران هستیم. نگران آینده خود هستیم. اگر اینها به همین شکل ادامه دهند، اصلاً این سیلی یا کشته شدن او نبود، پیامی به کل هنرمندان افغانستان بود."
مقامهای حکومتی قتل نظرمحمد خاشه را «اعدام صحرایی» و تلاشی برای ایجاد فضای «تکصدایی» خواندند.
امرالله صالح معاون نخست ریاست جمهوری در صفحه فیسبوکش نوشته که "ویدیوی لحظات قبل از اعدام صحرایی خاشهجوان قندهاری نشان میدهد که طالب نه به شریعت پابند است، نه محکمه دارد، نه قانون و نه انسانیت. خموشسازی طنز و انتقاد خموشسازی جامعه و سرکوب روح پرسشگر جامعهی ماست."
سروردانش معاون دوم ریاست جمهوری زدن سیلی به روی خاشه را "سیلی بر صورت تمام مردم افغانستان و توهین به انسانیت و کرامت انسانی" خوانده است. آقای دانش در فیسبوکش نوشته که تیرباران کردن خاشه، "دشمنی" طالبان با فرهنگ، هنر و آزادی است.
همچنین وحید عمر مشاور ارشد رئیس جمهور، در توییتی از مردم خواسته که از هر راهی که میتوانند صدای خود را بلند کنند؛ چرا که به تعبیر او، طالبان "در پی ریشهکن کردن مردم هستند."
حامدکرزی رئیس جمهوری پیشین نیز در اعلامیهای قتل خاشه را "خلاف موازین حقوق بشری و ضد احکام دین اسلام" خوانده است.
محمدقاسم وفاییزاده سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ قتل آقای خاشه را "جنایت ضدانسانی و دشمنی با هنر و هنرمند" دانسته است.
به همین ترتیب، یک کاربر فیسبوک نوشته که قتل خاشه "جرم خندیدن در کشور من به رگبار بستن است." کاربر دیگری نوشته که "سیلی بهروی خاشه، سیلی به روی یک ملت بود."
چهار روز پیش قاری یوسف احمدی، سخنگوی طالبان در توییتی نوشت که نظرمحمد خاشه به دلیل این که علما، اعضای این گروه و اسیران را "توهین" میکرد در یک حملۀ چریکی در حوزه ۱۵ شهر قندهار کشته شد.
اما به تازگی ذبیحالله مجاهد، سخنگوی این گروه گفته که طالبان در باره شیوۀ کشتن آقای خاشه اظهار نظر نکرده است. او افزود که حالا بررسی میشود که خاشه چرا بدون حکم محکمه کشته شده است.
این سخنگوی طالبان گفت که خاشه عضو پلیس بود و عملاْ در برابر این گروه میجنگید. وزارت داخله هم تأیید کرده که او عضو پلیس ملی بود.
پیش از این مسئولان امنیتی قندهار گفته بودند که افراد مسلح پنجشنبه شب گذشته نظرمحمد را از خانهاش در ولسوالی دند ولایت قندهار برده و روز جمعه تیرباران کردهاند.
مسئولان امنیتی ولایت قندهار پیشتر خبر داده بودند که افراد مسلح ۲۲ ژوئیه ( نظرمحمد را از خانهاش در شهرستان دند ولایت قندهار بیرون برده و روز جمعه تیرباران کردهاند
نظرمحمد به دلیل خوشطبعی که داشت و فکاهیهایی که میگفت، شخصیتی پرطرفدار در میان مردم افغانستان بود. او همچنین عضو پلیس ملی افغانستان در قندهار بود.
این در حالی است که ذبیح الله مجاهد، سخنگوی طالبان در اظهارات غیررسمی در کلاب هاووس دلیل بازداشت خاشه طنز پرداز قندهاری را مسلح بودن وی عنوان کرده است.
خانه تئاتر ایران نیز با انتشار بیانیه ای اعدام نظر محمد را جنایت فجیع خواند و آن را محکوم کرد .
نظر محمد (خاشه زوان) چند سالی با ساخت کلیپ های طنز توانسته دل مردم را به دست بیاورد و به شهرت برسد.او ویدیو های طنز خود را در اینستاگرام می گذاشت و علاوه بر افغان ها ایرانی ها نیز کلیپ های او را دنبال میکردند .او در سال های گذشته در جشن ها حاضر میشد و برنامه های شاد و مفرح اجرا می کرد.
نظر محمد در چند فیلم سینمایی در نقش های کوتاه بازی کرده است .
در تاریخ ۳۱ تیر ماه سال۱۴۰۰ نظر محمد به دست نیروی طالبان دستگیر شد و پس از توهین به او و سیلی زدن به صورتش او را تیربارون کردند
پیکر او در حالی که دستانش از پشت بسته بود و طالبان به سر او شلیک کرده بودند، در منطقه دند قندهار پیدا شد.