گفت‌وگو با بازیگر و کارگردان آشنای تئاتر کودک
مجید علم‌بیگی: متأسفانه بسیاری از افراد تئاتر را شغل نمی‌دانند
مجید علم‌بیگی بازیگر و کارگردان با بیان اینکه به‌زودی نمایش «کافی‌شاپی‌ها» را روی صحنه خواهد برد، گفت متأسفانه بسیاری از افراد تئاتر را شغل نمی‌دانند چون در قانون و وزارت کار و رفاه اجتماعی هنر به‌عنوان شغلی تعریف‌نشده است.
نگار امیری: مجید علم‌بیگی بازیگر و کارگردان تئاتر نزدیک به 33 سال است که در این حرفه فعالیت می‌کند. این هنرمند تاکنون در آثار متفاوت و ژانرهای گوناگون به ایفای نقش پرداخته است. به قول خودش نسل قدیم تئاتر او را با آثار کمدی می‌شناسند و نسل جدید تئاتر با آثار کودک. او هم‌اکنون در حال آماده‌سازی نمایش «کافی‌شاپی‌ها» است که به‌زودی روی صحنه خواهد رفت.
با او به گفت‌وگوی کوتاهی دراین‌باره پرداختیم که می‌خوانید.
از روند آماده‌سازی و تولید نمایش «کافی‌شاپی‌ها» چه خبر؟
تمرین‌های نمایش «کافی‌شاپی‌ها» از اوایل شهریورماه سال جاری آغاز شد و این روزها در حال انجام اقدامات نهایی برای روی صحنه بردن این نمایش هستیم.
این نمایش در چه ژانر و به چه موضوعی می‌پردازد؟
«کافی‌شاپی‌ها» یک کمدی با رگه‌های ابزورد است. در اصل متن این اثر برگرفته از سه قطعه نمایشی نوشته ویکتور فن بیلو است. این سه قطعه نمایشی به‌صورت غیرمرتبط به نگارش درآمده بودند که در بازنویسی انجام‌شده توسط من با خط داستانی مشترک به متنی منسجم تبدیل شد. کافی‌شاپ این نمایش نمادی از جامعه است.
بسیاری از مخاطبان شما را با آثار کار کودک و کمدی می‌شناسند، چه عاملی باعث این طرز تفکر شده است؟
من 33 سال است که به‌عنوان بازیگر و کارگردان در آثار نمایشی و در ژانرهای مختلف حضور دارم. دقیقاً این موضوع درست است که بیشتر تماشاگران مرا به‌واسطه حضورم در آثار کمدی و کودک می‌شناسند. از نظر من این دو ژانر با یکدیگر نکات مشترک زیادی دارند. اولین نکته مشترک مفرح بودن آن‌هاست. علاوه بر این کمدین‌ها و کودکان آدم‌های صادق و بی‌شیله‌ای هستند که روحیه پاک و لطیفی دارند.
من در هر دو ژانر کار می‌کنم چراکه شادی هر دو گروه سنی برایم اهمیت دارد.
برای اجرای یک اثر نمایشی چه مواردی برایتان اهمیت دارد؟
قبل از هر چیز نمایشنامه کار باید قصه جذابی داشته باشد و سپس من به‌عنوان بازیگر یا کارگردان امکانات و توانایی اجرای اثر را داشته باشم؛ اینکه آیا چیزی برای اضافه کردن به این متن دارم و می‌توانم آن را پرورش بدهم یا نه؟!
با توجه به شرایط فعلی جامعه، همچنان تصمیم دارید تا نمایش‌تان روی صحنه برود؟
بله، تئاتر یک هنر زنده است و باید در هر شرایطی اجرا شود چراکه اجراها به نفع جامعه است. با وجود تئاتر تزکیه روحی اتفاق می‌افتد و قطعاً در تغییر حال و هوای مخاطبان تأثیرگذار است.
به علاوه اهالی تئاتر در عالی‌ترین شرایط اجتماعی و سیاسی نیز همچنان دغدغه مالی دارند. وای به حال وقتی‌که اصلاً اجرا نروند.
شرایط جامعه ملتهب است و متأسفانه بازهم تئاتر مورد اجحاف قرار گرفته است، هیچ‌کس به این موضوع فکر نمی‌کند که تئاتری‌ها باید از کجا ارتزاق کنند.
به نظر شما چرا مخاطبان و حتی خود اهالی تئاتر این هنر را به‌عنوان شغل نمی‌شناسند؟
بله، متأسفانه بسیاری از افراد تئاتر را شغل نمی‌دانند چون در قانون و وزارت کار و رفاه اجتماعی هنر به‌عنوان شغلی تعریف نشده است.
بازیگر و کارگردان تئاتر و حتی دیگر اهالی هنر در رشته‌هایی چون موسیقی، تجسمی و غیره نیز ممکن است در طول یک ماه و گاهی یک سال درآمد چندانی نداشته باشند و شغل و حرفه با درآمدزایی آن اعتبار پیدا می‌کند. من در تمام سال‌هایی که در این حرفه مشغول هستم، شغل دوم نداشته‌ام. تنها از این راه ارتزاق کرده‌ام البته که از لحاظ اقتصادی به‌جایی که باید نرسیده‌ام و البته این شباهت من با بسیاری از دیگر همکارانم است.
ما حتی بیمه بیکاری نداریم. امنیت شغلی در کارهای هنری نیست و از سایر خدمات رفاهی که دیگر مشاغل از آن برخوردارند، بی‌بهره‌ایم. خاطرم هست از زمانی که وارد این حرفه شدم، به من توصیه می‌کردند که تئاتر را به‌عنوان شغل دوم در نظر بگیرم. درحالی‌که من هیچ‌وقت چنین کاری انجام نداده‌ام و متأسفانه این روزها اولین حرفه‌ای که مورد بی‌مهری قرار می‌گیرد، هنر است.
با وجود این همه سختی استمرار در اجرا و بازی در آثار هنری چه لزومی دارد؟
سال‌هاست که اهالی تئاتر معتقدند بعضی افراد مخالف اجرای نمایش هستند و می‌خواهند این هنر وجود نداشته باشد و حالا در این شرایط خودشان در حال کمک کردن به این طرز تفکر هستند.
ما باید در بدترین شرایط روی صحنه برویم تا هیچ‌کس برای تعطیلی تئاتر بهانه‌ای نداشته باشد.
و در آخر آیا تصمیمی برای اجرای جدید مناسب مخاطبان کودک دارید؟
قطعاً به‌زودی برای کودکان کاری روی صحنه خواهم برد.
با وجود همه مخالفت‌ها؟
اگر تئاتر کودک را تعطیل کنیم او چه تفریح دیگری دارد؟ کودک حداقل با تماشای آثار مختص به خود کمی از مسائل و مشکلات بزرگ‌سالان دور خواهد شد. در حال حاضر به‌اندازه کافی به کودکان ظلم می‌شود حیف است که بیش از شرایط را برای آن‌ها تلخ کنیم.
