چهل‌ویکمین جشنواره تئاتر فجر به گواه آمار

به گزارش ایران تئاتر به نقل از خبرگزاری فارس، دو هفته پیش، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به پرسش خبرنگاری در خصوص میزان استقبال گروه‌های تئاتری و نمایشی برای حضور در چهل و یکمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر با اعلام یک هزار اثر رسیده به دبیرخانه این جشنواره، تعجب همگان را برانگیخت.

در همین رابطه گزارش‌های مختلفی منتشر شد و برخی از رسانه‌ها، این عدد را غیر واقعی دانستند. این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد حتی تعداد آثار رسیده به جشنواره تئاتر فجر، بسیار بیشتر از عددی است که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اعلام کرده است.

در این گزارش می‌خواهیم نگاهی دقیق‌تر به آمار اعلامی از سوی وزیر ارشاد داشته باشیم تا چگونگی تحقق این عدد برایمان روشن‌تر شود.

جشنواره منطقه‌ای و مشارکت هنرمندان استانی

در این دوره از جشنواره تئاتر فجر، تئاتر منطقه‌ای با هدف توسعه عدالت فرهنگی و با نگاه به هنرمندان شهرستانی بعد از 9 سال احیا شده و خیل عظیم هنرمندان شهرستانی تئاتر که تاکنون نادیده گرفته می‌شدند، وارد ماراتن تئاتر ایران شدند.

آمار جشنواره و اتفاقات پیش‌رو فارغ از کیفیت آثار رسیده به جشنواره نشان دهنده عملکرد درست دولت سیزدهم در امر «همگانی کردن هنر» در سراسر کشور است، «عدالت فرهنگی» اساسا علاوه بر کمک به فعال کردن هنرمندان شهرستانی، سیاست‌های دولت را نیز به سمت هدف خود حرکت می‌دهد.

در این میان و در شرایط فعلی، قطعا آمار موجود به مذاق خیلی‌ها خوش نیامده و البته برایشان غیر قابل باور است. در دوره‌های گذشته جشنواره تئاتر فجر، برخی از مدیران و مسئولان با نادیده گرفتن بخش عظیمی از خانواده تئاتر و بسنده به چند کار محدود از شهرستان‌ها و اجرای این آثار در تهران، خیل عظیمی از مخاطبین و البته هنرمندان تئاتر را از چرخه تئاتر فجر حذف می‌کردند. ولی امسال، برگزاری جشنواره تئاتر منطقه‌ای در کرمانشاه، بوشهر و ساری و شیراز، همان اتفاقی است که دایره هنرمندان حاضر در جشنواره تئاتر فجر را گسترده‌تر کند.

مطابق با پیگیری‌ها و آمار رسیده به خبرنگار فارس، تعداد 584 اثر به بخش اصلی، تعداد 115 اثر به بخش خیابانی،‌ تعداد 82 اثر به بخش رادیو تئاتر، تعداد 320 اثر به بخش نمایش‌های رادیویی،‌ تعداد 180 اثر به بخش بین‌الملل و تعداد 763 اثر به بخش استانی جشنواره رسیده است که بخش استانی شامل جشواره تئاتر مناطق نیز می‌‌شود.

این آمار که از عدد 2000 بالا می‌زند، نشان می‌دهد ایستگاه چهل‌ویکم تئاتر فجر یکی از پرشورترین و البته و پررونق‌ترین ادوار برگزاری این جشنواره است.

تغییر رویکرد، عاملی مؤثر در افزایش آثار

نکته قابل تأمل در تفاوت این دوره با دوره‌های پیشین که شاید عامل مؤثری در تعداد آثار رسیده به جشنواره تئاتر فجر باشد؛ تغییر دستورکار جشنواره از پذیرش «آثار اجرا شده»، به «شرکت آثار جدید» است که دایره آثاری را که توانایی شرکت در این رویداد دارند، افزایش داده است.

جشنواره تئاتر فجر تا کنون برآیندی بر آثار اجرا شده در طول سال بوده و به این صورت آثاری که از چرخه روی صحنه رفتن، جا مانده بودند امکان شرکت در این رویداد را نداشتند، محدود بودن تعداد سالن‌های تئاتری در شهرستان‌ها و همچنین اجرای محدود حتی در شهر تهران باعث می‌شد تا تعداد آثاری که توانایی شرکت در جشنواره را دارند، کم شود. برای همین، در دوره جاری، تعداد اثر بیشتری توانایی شرکت را در جشنواره فجر خواهند داشت. همین امکان تازه کمک کرده است تا آثار بیشتری به جشنواره راه پیدا کنند.

در تحلیل نهایی، باید گفت سیاست‌های عدالت‌محور در تئاتر باعث رویشی جدی در ویترین این هنر نمایشی در کشور شده است. سیاست تمرکززدایی همچنان در این عرصه دنبال خواهد شد و بی‌شک در این بین توجه به تئاتر شهرستان‌ها قدم بزرگی است که می‌تواند رویش استعدادهای تازه را در پیش داشته باشد. این اتفاقات می‌توانند تئاتر کشور را احیا و آن‌را در مسیر درست قرار دهند.