صدور 589 مجوز از سوی شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی

به گزارش ایران تئاتر به نقل از روابط عمومی اداره کل هنرهای نمایشی، شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش اداره کل هنرهای نمایشی از نیمه خرداد سال 1401 فعالیت‌های خود را با رویکرد معینی، نظام دوباره بخشیده است.

جهت‌گیری کلی شورا این بوده که توأمان نماینده دولت و جامعه هنری تئاتر باشد و از این رو هرگز مدارا و همراهی با گروه‌های نمایشی به‌منظور اصلاحات کیفی و نظارتی، عامل انفعال و ضعف در ایفای نقش داوری و نظارتی شورا در قبال جامعه نمایش نبوده است. در همین راستا سعی شورا بر این بوده است که مسیر کار برای هنرمندان روشن، قابل پیگیری و همواره باشد.

گفت‌وگو با کارگردانان آثار در صورت مشروط شدن اولیه برخی از آثار به منظور مفاهمه و حل نگرانی‌ها، باز بودن راه اعتراض مجدد کارگردانان در صورت رد آثار با همفکری و همدلی در فهم ایده مرکزی متن نمایش، تسریع در برگزاری جلسات بازبینی و همراهی در جهت اعمال اصلاحات، تلاش در جهت وحدت رویه در قبال همه گروه ها و دوری از برخورد چندگانه، ازجمله مواردی است که می‌توان جزو شاخصه‌های مثبت این دوره شورا در نظر گرفت.

با توجه به عملکردی که شورای ارزشیابی در این مدت پیش رو داشته است، شاید بتوان گفت موارد معدوی از نمایش‌ها با توقف بررسی مواجه شدند که علت قطعی آن، عدم همراهی لازم گروه‌ نمایشی در مرحله خوانش متن یا اعمال اصلاحات در مرحله بازبینی بوده است.

با وجود همت و همراهی متعهدانه شورا، گاه و بی‌گاه اخباری مبنی بر توقیف آثار نمایشی از سوی شورا منتشر شد که بر طبق آمار موجود واقعیت ندارد. 

به گفته مهدی امینی، رئیس شورای ارزشیابی و نظارت؛ «توقیف در معنای مصطلح آن بر جلوگیری از اجرای نمایشی دلالت دارد که مجوز شورا را رسماً اخذ کرده باشد و به اعتبار آن در سالن یا محیط معینی در حال اجرا باشد. با توجه به این تعریف، می‌توان گفت هیچ نمایشی از نیمه خردادماه تاکنون توقیف نشده است و ادعاها درباره توقیف برخی از نمایش‌ها خلاف واقع است.»

با توجه به آنچه پیش‌تر گفته شد در ادامه توضیح درباره سه مصداق مشخص از آثار نمایشی که با خبر غیرواقعی توقیف برجسته شدند، دارای اهمیت است:
نمایش «دختران باباآنتوان» هیچ‌گاه حلقه آخر فرآیند اخذ مجوز را طی نکرده بوده است بنابراین اطلاق وصف توقیف بر این نمایش اعتباری ندارد. عوامل این نمایش به علت انتشار تیزر بدون مجوز از دفتر امور تبلیغات وزارتخانه و همچنین شاکی خصوصی ـ مجموعه بهشت‌زهرا (س) ـ مورد پرسش واقع شدند و البته با همکاری کارگردان این نمایش در جلب رضایت شاکی و همچنین اخذ مجوز تیزر، ادامه فرآیند بررسی بلامانع و مجوز نمایش صادر شد.

همچنین عوامل نمایش «شب شک» بدون اخذ مجوز تبلیغات، اقدام به انتشار پوستر نمایش کرده بودند که با منع شورای ارزشیابی و نظارت همراه شد. شورای نظارت به صورت غیررسمی برای رفع ملاحظات از عوامل دعوت می‌کند؛ اما عوامل گروه، هیچ‌گاه حاضر به گفت‌وگوی مستقیم با مجموعه در جهت رفع نگرانی‌ها نمی‌شوند.

نمایش «بازی بزرگ» دیگر اثری است که با همراهی و همکاری مطلوب کارگردان نمایش در فرآیند ارزیابی و بر اساس تفاهم‌نامه منعقدشده با تئاتر شهر، مجوز دوازده اجرا گرفت.

بعد از اتمام اجراها بر اساس تفاهم نامه، بنا به دلایل ارائه‌شده از سوی شورای ارزشیابی به کارگردان در جلسه حضوری، امکان تمدید اجراها از سوی شورا به مصلحت گروه نبود. پر واضح است که این مورد نیز با توجه به تفاهم نامه منعقدشده از مصادیق توقیف نیست.

شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی، نشان داده است که با وجود موانع قابل‌توجهی از قبیل؛ آثار و شرایط پساکرونا بر فضای تئاتر، نبود استقبال مخاطبان در تماشای برخی آثار، شرایط نه‌چندان مناسب اقتصادی برای تولید نمایش، در عمل به ضوابط صدور پروانه اجرای نمایش بر مبنای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی که مهم‌ترین رسالت آن به شمار می‌آید، متعهد مانده است.

راه‌اندازی دوباره سامانه صدور مجوزها

از دیگر نکاتی که در طول این مدت از فعالیت شورا، می‌توان به آن پرداخت، راه‌اندازی دوباره سامانه صدور مجوزها بود. فرآیند طولانی صدور مجوز با راه‌اندازی این سامانه به کوتاه‌ترین زمان ممکن کاهش پیدا کرد.

در حال حاضر روند سابق صدور مجوز که شامل حدود 30 روز زمان برای خوانش متن بر مبنای ابلاغیه و تقریباً 60 روز به‌منظور صدور پروانه بود به زمان تقریبی 10 روزه و گاهی کمتر، کاهش یافته است که می‌توان گفت نه‌تنها باعث افت کیفیت در عملکرد شورا نشده؛ بلکه با وجود افزایش حجم تقاضاها، دقت و کیفیت ارزیابی در حد نسبتاً مطلوبی افزایش پیدا کرده است. همین رویکرد در ارزیابی آثار جشنواره فجر نیز امتداد داشت و تلاش دو مرحله ای شورا در ارزیابی منطقه ای آثار و سپس بازبینی و نظارت بر آنها در قبل و حین اجرا زحمت قابل توجهی برای شورا داشت.

تعامل، همکاری و رفع موانع اجرا و مدیریت امور با کمترین تنش در اداره کل هنرهای نمایشی و بیرون از آن، نیازمند صبوری و درک شرایط موجود بوده و هست.

این امر بر هیچ‌کس پوشیده نیست که هیچ مجموعه‌ای خالی از نقیصه نیست؛ البته که ممکن است در فرایند ارزیابی ها، تشخیص ها یا مواردی مشابه آن، ناخواسته قصوری از سوی شورا صورت گرفته باشد و به این علت، عذرخواهی از مراجعه کنندگان، پسندیده و بخردانه است. امید است در سال آتی بیش‌ازپیش شاهد تعامل و همراهی متقابل هنرمندان و شورای ارزشیابی و نظارت بر نمایش باشیم.

بر اساس آمار از نیمه خرداد تاکنون 589 مجوز از سوی شورای ارزشیابی و نظارت بر متن اداره کل هنرهای نمایشی در حوزه تئاترهای دولتی، نیمه‌دولتی، خصوصی، تئاتر آزاد، کودک و نوجوان، بانوان، نمایشنامه‌خوانی، آثار خیابانی، جُنگ و سرگرمی و 200 مجوز به‌منظور تمدید دوره اجرای آثار صادر شده است.