مصطفی بلوکات تعزیهخوان پیشکسوت مطرح کرد
قدمت نسخ مجلس شهادت امام علی(ع) به دوران شکلگیری تعزیه برمیگردد
مصطفی بلوکات تعزیهخوان هیئت تعزیهداران متوسلین به حضرت علی اصغر(ع) دربندسر با اشاره به برگزاری مراسم تعزیهخوانی به مناسبت شهادت امیرالمومنین از شبهای نوزدهم تا بیستوهفتم ماه رمضان در این شهر گفت نسخ مجلس شهادت امام علی (ع) به زمان شکلگیری هنر تعزیه در تکیه دولت برمیگردد.
به گزارش ایران تئاتر، مصطفی بلوکات، تعزیهخوان هیئت تعزیهداران متوسلین به حضرت علی اصغر (ع) دربندسر، این هنر را از سال 1363 در شهرستان شمیرانات و در شهرهای شمشک و دربندسر و با بچهخوانی آغاز کرده است و تاکنون نزدیک به بیست و هفت سال است که در ایام محرم و ماه مبارک رمضان به اجرای تعزیه در این شهرستان میپردازد.
هیئت متوسلین به حضرت علی اصغر از شب نوزدهم تا بیستوهفتم ماه رمضان برابر با شبهای قدر و شهادت امیرالمومنین علی بن ابی طالب (ع) دربندسر به اجرای تعزیه میپردازد.
مصطفی بلوکات درباره تعزیهخوانی ویژه ماه رمضان میگوید: «مجالس تعزیه بسته به موقعیت زمانی متفاوت هستند. در برخی از مناطق از همان روز اول ماه رمضان تا روز آخر به اجرای تعزیه میپردازند.»
او ادامه میدهد: «تعزیههایی که در ماه رمضان خوانده میشود تفاوتی با دیگر مجالس ایام محرم ندارد اما در شبهای نوزدهم تا بیستوهفتم که شب ضربت خوردن تا هفتمین شب شهادت امام علی(ع) است به اجرای مجالسی با محوریت این شخصیت پرداخته میشود.»
این تعزیهخوان پیشکسوت میافزاید: «شبهای قدر معمولا تعزیه شهادت حضرت امیر خوانده میشود یا تعزیههایی خوانده میشود که اگرچه به طور مستقیم به شهادت امام علی مرتبط نیست اما این شخصیت بزرگ نقش پررنگی در آنها دارد.»
او توضیح میدهد:«تعزیههایی مثل فضل و فتاح، جنگ خندق، جنگ خیبر که تحت تاثیر شخصیت امام علی(ع) است از دیگر مجالس تعزیه در شبهای قدر است.»
این تعزیهخوان میافزاید: «پیش از اجرای مجلس شهادت امام علی(ع) تعزیه جوانمرد قصاب به عنوان گوشهای از این مجلس خوانده میشود و سپس به روایت شهادت امام پرداخته میشود.»
بلوکات میگوید: «گوشه «جوانمرد قصاب» به داستان جوانی ایرانی که برای دیدن امام علی به کوفه سفر میکند و اتفاقاتی که برایش رخ میدهد، میپردازد.»
او ادامه میدهد: «تعزیههای مرتبط با شخصیت امام علی(ع) از همان شروع تعزیهخوانی در تکیه دولت اجرا میشده است و تمامی نسخههای این مجالس از همان زمان به تعزیهخوانان رسیده است.»
بلوکات میگوید: «تعداد نسخ تعزیهای که از پیدایش تعزیهخوانی به اهالی این هنر رسیده است بنا به قولی 330 نسخه است البته برخی این تعداد را تا هزار نسخه میدانند که تنها به تعزیههای محرم یا ماه رمضان ختم نمیشود بلکه در آنها تعزیههای شادیآور، افسانهای و... نیز وجود دارد. اما در سالهای اخیر تنها به بخش تعزیههای مناسبتی با محوریت ایام محرم و صفر و شبهای شهادت امام علی(ع) پرداخته میشود.»
این تعزیهخوان توضیح میدهد: «در تمام آثار نمایشی شخصیتهای مثبت و منفی وجود دارد. در تعزیه شخصیتهای مثبت با نامهای اولیاخوان، شهادتخوان و امامخوان شناخته میشوند و شخصیتهای منفی با نامهای اشقیاخوان، مخالفخوان و شمرخوان شناخته میشوند.
تعزیهخوانان در هرکدام از این نقشها تلاش میکنند برای ساعتی در جایگاههای متفاوت اولیاخوان مظلومیت ائمه و در جایگاه اشقیاخوان، شقاوت دشمنان آنها را به تصویر بکشند. در تعزیه حضرت امیر نیز ما با بحیرا یا همان ابنملجم اشقیاخوان و امام علی(ع) اولیاخوان روبهرو هستیم و البته شخصیتهایی چون حضرت زینب(س)، امام حسن(ع) و امام حسین(ع) نیز در این تعزیه نقش دارند.»
گفتوگو از نگار امیری