چیستا یثربی: شناخت عطار، شناخت جاودانگی است

به گزارش ایران تئاتر، چیستا یثربی، نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر پس از حدود هفت سال دوری از صحنه قصد دارد نمایشنامه «مرد لحظه آخر» را که به زندگی عطار نیشابوری شاعر قرن ششم و هفتم هجری می‌پردازد، روی صحنه ببرد.

یثربی کار خود را در عرصه هنرهای نمایشی از اواخر دهه 60 آغاز کرد و با نگارش و کارگردانی آثاری چون «جمعه دم غروب»، «اتاق تاریک»، «زنی برای همیشه»، «سرخ سوزان»، «شب»، «فقط به خاطر من» و «حیاط خلوت» به فعالیت خود دراین زمینه ادامه داد.

او در سال 1395 به عنوان نویسنده، بازیگر و کارگردان نمایش «شب» در تالار سایه تئاتر شهر روی صحنه رفت و اکنون پس از حدود هفت سال از آن زمان نمایشنامه‌ای به نام «مرد لحظه آخر» را با محوریت شخصیت و زندگی عطار نیشابوری عارف، صوفی و شاعر بلندآوازه ایرانی به پایان رسانده است و قصد دارد تا در صورت امکان این اثر را برای اجرا آماده کند.

چیستا یثربی درباره پرداختن به زندگی عطار نیشابوری می‌گوید: «من پیش از این نیز در آثاری چون «زنان مهتابی، مردان آفتابی»، «مرغ عشق» و «رابعه» به زندگی عطار پرداخته بودم. اما این بار علاقه زیاد من به این شاعر و عارف بزرگ باعث شد تا از سه سال پیش با پیشنهاد یک ناشر نگارش نمایشنامه‌ای براساس زندگینامه او را آغاز کنم.»

او ادامه می‌دهد: «متاسفانه درباره زندگی این شخصیت اطلاعات کمی در دسترس است درواقع ما از شاعرانی که قرن‌ها قبل از او زیسته اند اطلاعات بیشتری در دسترس داریم اما متاسفانه در مورد عطار منابع معدود و محدودی وجود دارد. البته من در بررسی و پژوهش‌هایی که داشتم به کشف‌های جدیدی از زندگی‌ او دست پیدا کردم.»

این هنرمند می‌افزاید: «از نظر من واقعا این بیت که «هفت شهر عشق را عطار گشت ...ما هنوز اندر خم یک کوچه‌ایم» مصداق بارز زندگی و شهود عرفانی این شاعر است. او از کودکی تا زمان مرگش روزگار بسیار سختی را پشت سر گذاشت.»

عطار نابغه‌ای غیرقابل پیش‌بینی بوده است

یثربی با اشاره به دلیل انتخاب نام نمایشنامه‌اش می‌گوید: «عطار نابغه‌ای غیرقابل پیش‌بینی و دارای شهود بسیار بالا بوده است. نام نمایشنامه او را «مرد لحظه آخر» گذاشتم چون همیشه در لحظه آخر و برخلاف تصور مردم تصمیماتی درست و به جا می‌گرفته است.»

او ادامه می‌دهد: «مرد لحظه آخر» به برهه زمانی که او تصمیم می‌گیرد از عطاری که شغل آبا و اجدادش بوده به عرفان روی بیاورد، اشاره دارد. البته باید یادآور شد او مخارجش را همچنان از عطاری تامین می‌کرده است و پیش از آن نیز شاعر بوده است اما عارف نه. «مرد لحظه آخر» درباره سه روز از زندگی اوست که تصمیم می‌گیرد عارف شود؛ تصمیمی بسیار دشوار.»

این هنرمند می‌افزاید: «عطار نابغه به تمام معناست. هیچ شاعری مثل او قصه‌های معروف را به نظم در نیاورده است. اکثر مردم او را با «منطق‌الطیر» و «الهی نامه» می‌شناسند اما من تمامی آثار عطار را بیش از یک بار خوانده‌ام و معتقدم این شاعر از روزمره‌ترین مسائل، تصویری عرفانی را از طریق شعر به مخاطب القا می‌کند.»

به معنای واقعی کلمه مرید عطار و سهروردی شدم

این نمایشنامه‌نویس و کارگردان تئاتر توضیح می‌دهد: «حق عطار اصلا ادا نشده است. مردم او را خیلی کم می‌شناسند و متاسفانه هیچ مورخی به زندگی او نپرداخته است. طی دوران بررسی و پژوهش درباره زندگی‌اش، تاثیر شخصیت و رفتار او روی من آن قدر زیاد بود که به این نتیجه رسیدم به سلوک روی بیاورم و به معنای واقعی کلمه مرید عطار و سهروردی شدم. در واقع همه چیز را مدیون عطار هستم چراکه از او یاد گرفتم، چگونه می‌توان با یک نیمه لیوان آب در عشق الهی غرق شد.»

کارگردان نمایش «شب» توضیح می‌دهد: «عطار تنها شاعری است که آثاری به طور خاص برای زنان و در حمایت از آن‌ها سروده است و اعتقاد دارد به زنان ظلم شده است و با اینکه ازدواج نکرده برای زنان احترام زیادی قائل بوده است.»

حیف است عطار را نشناخته‌، بمیریم

او با بیان اینکه شناخت عطار شناخت جاودانگی است، ادامه می‌دهد: «عطار دنبال دنیا نبود اما دنیا به دنبال او بود و حیف است که ما چنین شخصیتی را نشناخته بمیریم. من اشعارش را برای نگارش نمایشنامه می‌خواندم اما اکنون عاشق مرام و مسلک او شده‌ام.»

چیستا یثربی در پایان با اشاره به تصمیم خود برای اجرای «مرد لحظه آخر» می‌گوید: «تصمیم دارم تا نمایشنامه «مرد لحظه آخر» را برای آگاهی‌رسانی روی صحنه ببرم تنها برای اینکه همه بدانند ما چنین شاعر بزرگی داشته‌ایم. برای بازیگر این نقش نیز با توجه به آنچه از زیبایی و در عین حال جذابیت عطار در تاریخ آمده است، بازیگر توانایی را در ذهن دارم که امیدوارم بتوانم برای کار از او دعوت کنم. برای من باعث افتخار است، اگر بتوانم این اثر را آن طور که شایسته و درخور شخصیت عطار است، اجرا کنم.»

گفت‌وگو: نگار امیری