گفت‌وگو با کارگردان و نویسنده‌ای که عاشق تئاتر است
نوشین تبریزی: هر کسی پول داشته باشد، اجرا می‌گیرد
نوشین تبریزی نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر و سینما با اشاره به اینکه بعضی از سالن‌ها فقط برای پول اجازه اجرای نمایش می‌دهند گفت من نمی‌گویم تئاتر بخوابد و تئاتر اجرا نشود ولی کیفیت اثر نمایشی نیز مهم است، الآن هر کسی پول داشته باشد در سالن خصوصی یا دولتی اجرا می‌گیرد، البته در این مواردی که من می‌گویم قطعاً استثنائاتی هم وجود دارد.
علی کیهانی: نوشین تبریزی نویسنده، کارگردان و بازیگر تئاتر و سینما نزدیک به دو سال از کارگردانی و بازیگری تئاتر دور بوده است. او یکی از دلایل اصلی این موضوع را فوت همسرش می‌داند. افشین سلیمان‌پور، هنرمند پنجاه‌و‌چهارساله تئاتر کشورمان که بر اثر ایست قلبی درگذشت، همسر نوشین تبریزی بود.
این هنرمند بازی در نمایش‌های «هجده سالگی»، «مغازه خودکشی»، «تالاب هشیان»، «محبوبه‌ها»، «اولیور توییست» و... را در رزومه هنری خود دارد. او همچنین کارگردانی نمایش‌های «کافه طره»، «طعم آلوی جنگلی»، «خانه پدری»، «گنجفه» را نیز برعهده داشته است.
تبریزی در مجموعه‌های «هیولا»، «روزی روزگاری مریخ»، «ساخت ایران 3»، «حرفه‌ای» و... فیلم «جوجه تیغی» و «مهمانی از کارائیب» نقش‌آفرینی داشته است.
نوشین تبریزی متن نمایش «رومئو و ژولیت» را طبق اتودها، توانایی‌ها و کارگاه‌های بازیگری هنرجویان سیما تیرانداز نوشته است که از دهم اردیبهشت در عمارت نوفل‌لوشاتو روی صحنه خواهد رفت.
به بهانه اجرای نمایش «رومئو و ژولیت» و دوری چندساله نوشین تبریزی از تئاتر با او گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید.
شاید نزدیک به دوسال است که از تئاتر دور بوده‌اید، دل‌تنگ تئاتر نیستید؟
من همیشه دل‌تنگ تئاتر بودم و هستم. ابتدای سال 1400 من همسرم را از دست دادم و تلخ‌ترین اتفاق برایم رقم خورد. به دلیل تعهد کاری اردیبهشت و خرداد همان سال به‌عنوان بازیگر روی صحنه رفتم و بعدازآن دیگر بازی تئاتر نداشتم اما نوشتن را رها نکردم و چندین کار در این دوسال از من روی صحنه رفته است. البته پیشنهاد‌هایی هم برای بازی در تئاتر داشتم ولی خب، کیفیتی را که مدنظرم بود، نداشتند. این‌طور بگویم بهتر است، پیشنهاد‌هایی که برای بازی داشتم، برای من نبود و اگر من می‌رفتم برای اجرا، انتخاب و تصمیمی اشتباه بود.
منشأ این رویکرد اشتباه که در مجموع باعث ضعف تئاتر می‌شود، از نظر شما چیست؟
متأسفانه تعدادی از دوستان جوان فقط می‌خواهند رزومه درست کنند و کار روی صحنه برده باشند و از این سالن و به آن سالن می‌روند، بدون اینکه کار خوبی روی صحنه برود.
در حال حاضر بعضی از سالن‌های خصوصی فقط برای پول اجازه اجرای نمایش می‌دهند. من نمی‌گویم تئاتر بخوابد و تئاتر اجرا نشود ولی کیفیت هم مهم است. الآن هرکسی پول داشته باشد در سالن خصوصی یا دولتی اجرا می‌گیرد. این مواردی که من می‌گویم قطعاً استثنائاتی هم دارد؛ مثلا ما کارگردانان جوان بسیار خوبی داریم که خود من هم دوست دارم با آن‌ها کار کنم و از آن‌طرف هم دوستانی هستند که فقط ادعا دارند و سواد تئاتری ندارند و می‌خواهند فقط کار روی صحنه ببرند. دیده شدن و جاه‌طلبی چیز بدی نیست، آن هم در هنر، اما باید با سواد و علم کافی هم همراه باشد.
شاید برخی از آموزشگاه‌های هنری نیز در این امر کوتاهی کرده‌اند و فراموش کردند که به هنرجوها بگویند با تجربه کردن و مداومت در کار، هنرمند خواهید شد. من همیشه به جوانان تئاتر می‌گویم که بازیگران حرفه‌ای تفاوت‌شان با بازیگران غیرحرفه‌ای یا کم‌تجربه در حجم حضور روی صحنه است. این حجم حضور در صحنه از تجربه و سواد آمده است.
دل‌زده شدید؟
نه اتفاقاً، با اشتیاق منتظرم یک نقش خوب برای بازی به من پیشنهاد شود. البته بی‌انصافی است اگر نگویم، پارسال پیشنهاد بی‌نظیری از یک کارگردان جوان برای بازی در تئاتر داشتم که متأسفانه با توجه به بازه زمانی تعطیلی تئاتر این نمایش نیز لغو شد؛ اما من همچنان منتظر هستم در آن نمایش بازی کنم.
از همکاری جدیدتان به‌عنوان نویسنده برای نمایش سیما تیرانداز بگویید.
خوشبختانه من چند تجربه همکاری با دوست خوبم سیما تیرانداز دارم؛ نمایش «رومئو و ژولیت» که از 10 اردیبهشت در عمارت نوفل‌لوشاتو روی صحنه خواهد رفت جدیدترین همکاری من به‌عنوان نویسنده با اوست. این نمایش در کلاس‌ها و کارگاه‌ها به‌صورت متن تا اجرا نوشته شده و با توجه به توانایی‌ها و شناختن هنرجوها این متن نوشته شد. تنها تفاوتی که این نمایشنامه با سایر نمایشنامه‌هایی که به‌صورت متن تا اجرا نوشته‌ام این است که سیما تیرانداز نیز در این نمایش بازی می‌کند.
شاید شما هم برای تماشای بعضی آثار که به‌صورت متن تا اجرا نوشته است، دعوت شده‌اید؛ این‌گونه آثار که اخیرا خیلی زیاد هم شده است آیا در نهایت کیفیت مقبول را دارند؟
از نظر من نوشتن این‌گونه متن‌ها بسیار سخت است؛ در بعضی سالن‌های نمایشی خروجی این کارگاه‌ها همراه با سرپرست‌شان روی صحنه می‌روند که شاهد اجراهای بی‌کیفیت هستیم؛ البته همه این اجراها بی‌کیفیت نیست اما بیشتر خروجی‌ها کیفیت لازم را ندارند.
پیشتر به تعطیلی تئاتر اشاره کردید، این تعطیلی چه آسیبی به تئاتر ما وارد می‌کند؟
هیچ‌وقت موافق تعطیلی چیزی نیستم، موافق تعطیلی تئاتر هم نبودم و نیستم. به نظرم تعطیلی تئاتر اتفاق بسیار بدی بود. در جلسه‌ای دعوت شدم که موضوعش درباره کار کردن یا کار نکردن تئاتر بود؛ فرصت نکردم حضور پیدا کنم اما پیغام دادم که از طرف من بگویند مگر با خودمان رودربایستی داریم، هرکس می‌خواهد، تئاتر کار کند و هر کس هم نمی‌خواهد، نکند. با هر دیدگاهی که هنرمند دارد حتماً دلایلی برای اجرا رفتن یا نرفتن دارد. تئاتری‌ها مگر کار دیگری دارند؟ به من گفتند «مگه ما چقدر از تئاتر درآمد داریم؟» اصلاً هرچقدر که درآمد دارید، من خودم حدود 20 سال است که از تئاتر برای خودم درآمد ایجاد کردم و با کم و زیادش جلو رفتم. فقط نویسنده و کارگردان و بازیگران که نیستند، پس عوامل یک نمایش چه می‌شوند؟ چگونه درآمد داشته باشند؟ آیا ما با خاموش کردن چراغ تئاتر و سالن نمایش اتفاقی در جهت کسانی که می‌خواهند خاموش شود می‌افتد یا نه؟
خیلی از عزیزان هستند که به مسائلی اعتراض دارند، اما نمایش هم روی صحنه می‌برند و به نظرم این دو رویکرد هیچ منافاتی با یکدیگر ندارند. از تئاتر بینواتر که هنری نداریم... خیلی از فیلم و سریال‌ها در شبکه‌های خانگی و تلویزیون در حال ساخت است که عوامل‌شان هم صدای کوبنده‌ای دارند، اما کارشان را هم می‌کنند.
