مجید خسروآبادی، ناظم‌البکا برنامه تلویزیونی «مجلس واقعه»:
21 کشور، تعزیه را از ما الگوبرداری کردند
مجید خسروآبادی، ناظم‌البکا برنامه ترکیبی «مجلس واقعه» که از شبکه نسیم پخش می‌شود، می‌گوید با اینکه هنر تعزیه را ۲۱ کشور جهان از ایران الگوبرداری کرده‌اند، آن‌گونه که شایسته است، این هنر در کشور خودمان مورد توجه نیست.
به گزارش ایران تئاتر، برنامه نمایشی ترکیبی «مجلس واقعه» ویژه ماه صفر است که با حضور تعزیه‌خوانان سراسر کشور از شبکه نسیم پخش می‌شود.
مجید خسروآبادی، سرپرست گروه تعزیه کهربا، ناظم‌البکا این برنامه است که 9 مجلس تعزیه را در 15 قسمت، از 9 تا 23 شهریور روی آنتن تلویزیون می‌آورد.
خسروآبادی با بیان اینکه برای اولین بار بعد از سال‌ها برنامه‌ای با ساختار کلی تعزیه به طور کامل از سیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شود، گفت: «پیش از این تنها گوشه‌‌هایی از مجالس تعزیه از شبکه‌های سیما پخش می‌شد اما در این برنامه ما مجالس را کمی کوتاه کرده و از آنجاکه مدت زمان تلویزیون برای پخش کامل آنها محدود است، بینندگان، بیشتر مجلس‌ها را در دو قسمت به تماشا می‌نشینند. ما ۹ مجلس تعزیه عاشورایی را به طور کامل در ۱۵ قسمت تهیه و تولید کرده‌ایم.»
گردهم آمدن بهترین‌های تعزیه ایران
او افزود: «تعزیه‌خوانان این برنامه جزو بهترین‌های حال حاضر تعزیه از سراسر کشور هستند. قطعا ما ادعای اینکه همه تعزیه‌خوان‌های مطرح را دعوت کرده‌ایم، نداریم ولی سعی‌مان این بوده تا حداقل از ۸۰ درصد افراد شناخته شده و برتر در این زمینه کمک بگیریم.»
این هنرمند درباره موسیقی «مجلس واقعه» توضیح داد: « تعزیه وامدار موسیقی سنتی و حفظ کننده این میراث ایرانی است. موسیقی هر مجلس تعزیه مانند موسیقی متن هر سریال توسط آریا عظیمی‌نژاد ساخته شده است. این هنرمند از بهترین آهنگسازان حال حاضر است و اشراف خوبی بر موسیقی سنتی دارد. بخش موسیقی این برنامه کاملا طبق نظر و صلاحدید عظیمی‌نژاد ساخته و تنظیم شده است.»
از تعزیه سنتی فاصله نگرفتیم
خسروآبادی با بیان اینکه این برنامه در بخش خوانش تعزیه، به هیچ وجه از سنت و اصالت تعزیه خارج نشده است، گفت: «ما اصیل‌ترین تعزیه ایرانی را اجرا کرده‌ایم و برای اینکه این هنر قدمت بالایی دارد، سعی داشته‌ایم از حضور معین‌البکا و ناظم‌البکا در روند اجرا بهره ببریم. معین‌البکا، پیشکسوت تعزیه‌خوانی است که رهبری مجالس را برعهده دارد و ناظم‌البکا فردی است که تعزیه را می‌شناسد، فهم خوبی از این هنر دارد به اشعار، نسخ، لباس، موسیقی و سایر ویژگی‌های آن آگاه است. ناظم‌البکا در غیاب معین‌البکا، حکم کارگردان و در حضور او حکم دستیار کارگردان را داراست. تعزیه یک هنر زنده است و ممکن است هر لحظه اتفاقی بیفتد و اشتباهی انجام شود به همین دلیل حضور ناظم‌البکا در پیشبرد تعزیه ضروری خواهد بود و هر اتفاقی با هماهنگی او شکل می‌گیرد.»
سرپرست گروه تعزیه کهربا افزود: «ما سال گذشته سوگواره تعزیه را با حضور کشورهایی چون عراق، لبنان و نیجریه و... برگزار کردیم و متوجه شدیم به طور مثال عراق در ایام محرم و صفر یک شبکه تلویزیونی مخصوص پخش تعزیه دارد یا کشور نیجریه شبکه رادیویی تعزیه دارد اما متاسفانه کشور ما با اینکه تعزیه به نام آن ثبت شده، در این زمینه اقدام خاصی انجام نداده است.»
تلویزیون میتواند مروج تعزیه باشد
او ادامه داد: «برنامه «مجلس واقعه» میتواند مسیری برای معرفی بیشتر تعزیه و علاقه‌مند شدن جوانان به این هنر باشد. ما طی این سال‌ها روی آموزش کار کرده‌ایم اما همچنان در زمینه این هنر ایرانی اسلامی ضعیف هستیم. البته باعث افتخار است که این هنر ایرانی اسلامی اکنون در ۲۱ کشور جهان با الگوبرداری از ما در حال اجراست.»
خسروآبادی گفت: «تعزیه هنری است که با مخاطبان ارتباط نزدیک برقرار می‌کند و تماشاگر از هر زاویه‌ای میتواند شاهد آن باشد و همچنین قراردادهایی دارد که باید به صورت اصولی به آن پرداخت. حسین حاتمی مدیرتصویربرداری و نورپردازی و مجری طرح این برنامه برای مشابهت‌سازی فضای تصویر با آنچه در صحنه واقعی شکل می‌گیرد و پرداختن به تمام جزئیات، ۱۳ دوربین فیلمبرداری در تکیه نیاوران، محل ضبط این برنامه تعبیه کرد. ما سعی کردیم تمام قراردادها و قوانین تعزیه را به شکل سنتی و اصیل اجرا کنیم حتی در نورپردازی هم از نورهای جدید و متفاوت بهره نبردیم. در هر حال تعزیه نیاز به حفظ و گسترش دارد و پخش ویدیویی یکی از روش‌های ترویج این هنر به شمار می‌آید.»
این تعزیه‌خوان با تاکید بر لزوم توجه بیشتر مدیران فرهنگی برای حفظ و اشاعه این هنر گفت: «متاسفانه اکنون کشورهای دیگر بیشتر از ما به تعزیه توجه دارند و حتی در یک بازه زمانی، ترکیه ادعای ثبت این هنر به نام خود را داشت با توجه به این موضوعات ما صحبت هایی با رییس سازمان صداو سیما و همچنین ریاست اوقاف داشتیم تا بعد از محرم و صفر برای برنامه‌ریزی مدون با آنها جلساتی داشته باشیم که امیدوارم اجرایی شود و اثرگذار باشد.»
تعزیه‌های غیر مذهبی هم باید اجرا شوند
او درپاسخ به اینکه چرا در مجالس این برنامه به تعزیه‌های غیرعاشورایی نپرداخته‌اند، توضیح داد: «با توجه به زمانی که داشتیم، تعزیه‌های عاشورایی انتخاب شد وگرنه ما بیش از ۷۰۰ مجلس تعزیه و شبیه‌خوانی از زندگی تمامی اهل بیت از ولادت تا شهاد‌تشان داریم. همچنین شبیه‌خوانی‌های مختص به کشور خودمان داریم، مثل مجلس «رستم و سهراب» و یکی از درخواست‌های‌مان با مسئولان پرداختن به این تعزیه‌ها بوده و هست. پرداختن بیشتر به تعزیه‌های عاشورایی با توجه به بانی محور بودن این هنر است. بانی همیشه می‌خواهد تا مجلس مورد نظرش اجرا شود. برای اشاعه و گسترش دیگر تعزیه‌ها دولت باید اقدام کند.»
خسروآبادی در پایان گفت: «متاسفانه ما نسخه‌هایی داریم که در حال حاضر تنها چهار یا پنج تعزیه‌خوان پیشکسوت از چگونگی خواندن آنها آگاه هستند. حتی یک بار از روی این نسخه‌ها خوانده نشده تا ضبط شود و برای آیندگان باقی بماند. این موضوع هم یکی از مشکلاتی است که مسئولان فرهنگی باید برای حل آن پای کار بیایند.»
